به‌سێ ئه‌رزینجان رایگه‌یاند، "هێرشه چه‌په‌ڵ و خیانه‌تكارانه‌كانی ده‌وڵه‌تی تورك له رێگه‌ی رێكخستنی ژنان و خه‌باتی بونیاتنان و به‌رخودانی پاراستنی جه‌وهه‌ری پوچه‌ڵ ده‌كرێته‌وه. به‌رخودانی ژنان گه‌رنتی ئازادی هه‌میشه‌ییه".
ئه‌ندامی ده‌سته‌ی به‌ڕێوه‌به‌ری كه‌ژه‌به به‌سێ ئه‌رزینجان باسی له‌وه‌كرد، كه به‌رخودان، پاراستنی جه‌وهه‌ری و خه‌باتی بونیاتنانی ژنان گه‌رنتی ئازادی هه‌میشه‌ییه.
به‌سێ ئه‌رزینجان قسه‌ی بۆ ئاژانسی هه‌واڵ فورات (ANF) كرد و باسی له‌وه‌كرد، كه ژیان تۆڵهه‌ڵدان، رۆژ خابور و بارین بۆتان كه دوای به‌شدارییان له‌و دیداره‌ی ژنان كه به بۆنه‌ی ١٠ هه‌مین ساڵیادی شۆڕشی رۆژئاوا رێكخرابوو، له ئه‌نجامی هێرشی ده‌وڵه‌تی توركدا شه‌هید بوون و به‌م جۆره دوا: " ئێمه گیانبه‌ختكردووانی ئازادی، شه‌ڕڤانانی یه‌په‌ژه به خۆشه‌ویستی و رێزه‌وه به بیردێنینه‌وه. ئێمه سه‌ره‌خۆشی له بنه‌ماڵه‌ی هێژای ئه‌و گیانبه‌ختكردووانه‌ی ئازادی ده‌كه‌ین. له كه‌سایه‌تی ژیان تۆڵهه‌ڵدان، رۆژ خابور و بارین بۆتان به‌ڵێنی به‌ره‌وپێشبردن و فراوانكردنی شۆڕشی ژنان له كوردستان، رۆژهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاست و جیهان ده‌ده‌ین".
ژنانی كورد ریشه و بناخه‌ی به‌رخودانن
ئه‌رزینجان ئاماژه‌ی به‌وه‌كرد كه ده‌وڵه‌تی تورك له ساڵیادی شۆڕشی رۆژئاوا و به گشتی به ئامانجگرتنی یه‌په‌ژه په‌یوه‌سته به پلانێكی مێژووییه‌وه و به‌م جۆره به‌رده‌وام بوو: "ده‌وڵه‌تی تورك دوژمنی سوێندخواردووی گه‌لی كورد و تێكۆشانی ئازادی ژنانه. رۆڵی ستراتیژی ژنانی كورد له سه‌ركه‌وتنی شۆڕشی رۆژئاوادا و له تێكۆشانی ئازادی هه‌موو به‌شه‌كانی گه‌له‌كه‌مان له كوردستاندا به‌رچاوه. ئه‌وانه‌ی له دژی ده‌وڵه‌تی تورك و داعش به قاره‌مانێتی شه‌ڕیان كرد ژنانی كوردن. گه‌ریلاكانی ئازادی ژن بناخه‌ی به‌رخودان پێكده‌هێنن.
ژنانی كورد له سه‌ر بنه‌مای پارادایمی ئازادی سه‌رۆك ئاپۆ له تێكۆشانی ئازادی رۆژئاوا، باكور، باشور و رۆژهه‌ڵاتدا رۆڵێكی پێشه‌نگیان گێڕا. له هه‌مان كاتدا بۆ ژنان و گه‌لانی رۆژهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاست و جیهان هێزی پێشه‌نگ و ئافراندنی نه‌ته‌وه‌ی دیموكراتیك و كۆنفیدراڵیزمی دیموكراتیكن.
شۆڕشی رۆژئاوا له ١٩ی ته‌مموزی ٢٠١٢دا به ئیراده، ره‌نج و ره‌نگی ژنان راگه‌یه‌نرا. ئه‌م شۆڕشه له جیهان وه‌ك شۆڕشی ژنان قبوڵكراوه. له‌م شۆڕشه‌دا ژنان له گۆڕه‌پانه هه‌ره دژواره‌كاندا پاراستنی جه‌وهه‌ری، سیاسه‌ت و هه‌موو كایه‌كانی ژنانی كۆمه‌ڵایه‌تیدا رۆڵیی پێشه‌نگایه‌تی هه‌ره چالاك و كاریگه‌ری ده‌گێڕن. ئه‌وان شێوازی بیركردنه‌وه‌ی كۆیله‌داری و تابۆ بڤه‌كانیان هه‌ڵوه‌شانده‌وه كه له‌لایه‌ن سیسته‌می باڵاده‌ستی پیاو ئافرانرێنرابوون. ژنانیان له تاریكی ده‌رهێنا. هیوایه‌كی گه‌وره‌یان به ژنان و كۆمه‌ڵگاكانی جیهان به‌خشی. ئه‌گه‌ر هیوا هه‌بێت سه‌ركه‌وتنیش ده‌بێت. ژیانی ئازادیش گه‌ش ده‌بێت. ئێستاش به پێشه‌نگایه‌تی ژنان له رۆژئاوا بۆ ئافراندنی مۆدێلی ژیانێكی جێگره‌وه خه‌بات به‌ڕێوه‌ده‌چێت".
‘ده‌سه‌ڵات رقێكی زۆری له‌و ژنانه‌یه كه ئازاد ده‌بن‘
ئه‌رزینجان باسی له‌وه‌كرد كه ژنانی كورد له‌گه‌ڵ ژنانی تورك تێكۆشانی خۆیان له دژی كرده‌وه فاشیستیه‌كانی ده‌وڵه‌تی تورك له باكوری كوردستان درێژه‌پێده‌ده‌ن و وتی، "هه‌روه‌ها سیاسه‌تی دوژمنایه‌تی رژێمی ئێران له دژی ژنان رقێكی زۆری هه‌یه. له رۆژهه‌ڵات ژنانی كورد و ژنانی ئێران بۆ ئازادی خۆیان تادێت زیاتر یه‌كده‌گرن. ژن له شه‌نگال بۆ ئه‌وه‌ی خۆبه‌ڕێوه‌به‌ری جه‌وهه‌ری به‌ره‌و پێش ببات له به‌رخودانێكی گه‌وره‌دان. له‌ناو ژنانی باشوردا بیركردنه‌وه‌ی ئازادی به‌ره‌وپێش چووه. له كه‌مپی په‌نابه‌رانی مه‌خمور به‌رخودانی ژنان له‌گه‌ڵ به‌رخودانی كۆمه‌ڵگا یه‌كی گرتووه. ئه‌و كه‌مپه هه‌موو كات خاوه‌نی هه‌ڵوێست و به‌رخودانی واتاداره.
ژنانی كورد له ئه‌وروپا، روسیا، ئه‌رمینیا و هه‌موو جیهان به هه‌ڵوێستێكی رێكخرا له ناو به‌رخودانێكی بێپسانه‌وه‌دان. له هه‌مان كاتدا ئافراندن و بونیانتانی ژنانی ئازاد و هاوبه‌شی و كۆمه‌ڵگا رۆڵی پێشه‌نگ ده‌گێڕن.
له‌به‌ر ئه‌و هۆكاره له پشت هێرشه‌كه‌ی ٢٣ی ته‌مموز له دژی ژیان تۆڵهه‌ڵدان، رۆژ خابور و بارین بۆتان رق و توڕه‌یی گه‌وره‌ی پیاولاری له دژی ژنانی ئازاد، گه‌لی ئازادی ئێمه و گه‌لان هه‌یه. له كه‌سایه‌تی ئه‌و شه‌ڕڤانانه‌ی ئازادی نه‌ك هه‌ر شۆڕشی رۆژئاوا، شۆڕشی ژنی رۆژهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاست، یه‌كێتی و هاوبه‌شی به ئامانج گیراوه. له كه‌سایه‌تی شه‌ڕڤان و فه‌رمانده‌كانی یه‌په‌ژه‌دا ده‌یانه‌وێت ئازادی و هیوای ژنان له رۆژهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاست و هێڵی ئازادی رادیكاڵی ژن بكه‌نه ئامانج. دیداری ژنان له قامیشلۆ له‌سه‌ر چوارچێوه‌یه‌ك كه ژنانی رۆهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاست تیایدا جێده‌گرن سازكرا. له ده‌یه‌مین ساڵیادی شۆڕشی رۆژئاوادا دۆخی ژنان، ده‌ستكه‌وته‌كانی ژنان، شۆڕشی ژنان و رووناككردنه‌وه‌ی ئه‌و و خرۆشانی له پێناو گه‌لان و ژنانی رۆژهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاست گفتوگۆی له باره‌وه كرا. ده‌زانرێت كه شۆڕشی ژن له رۆژئاوا كاریگه‌رییه‌كی چۆنی له سه‌ر ژنانی عه‌ره‌ب و به تایبه‌تی ژنانی سوریا، ئه‌رمه‌ن، چه‌ركه‌ز و توركمان و ئه‌و ژنانه‌ی له ئێران ده‌ژین داناوه و به‌ره‌و ئازادی بردووه".
‘هێزه نێونه‌ته‌وه‌ییه‌كان هاوكاری هێرشه‌كانن‘
ئه‌رزینجان باسی له‌وه‌كرد كه له‌پێشه‌وه ئه‌مریكا و به تایبه‌تی هێزه‌كانی هاوپه‌یمانی نێونه‌ته‌وه‌یی چاویان به‌سه‌ر هێرشه‌كان نوقاندووه و هاوكاری هێرشه‌كانن و به‌م جۆره درێژه‌ی پێدا، "وه‌ك ده‌زانرێت هێزه‌كانی قه‌سه‌ده و یه‌په‌ژه له له‌ناوبردنی داعش له رۆژهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاست رۆڵێكی بنچینه‌ییان هه‌بوو. ئاشكرایه كه به بێ قه‌سه‌ده و یه‌په‌ژه هیچ به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌ی به‌رامبه‌ر داعش ناكرێت.
له ئۆپراسیۆنی ئه‌م دوایه له دژی چه‌ته‌كانی داعش له كه‌مپی هۆل هێزه‌كانی ئه‌مریكا و هاوپه‌یمانان و فه‌رمانده‌ی یه‌په‌ژه ژیان تۆڵهه‌ڵدان پێكه‌وه جوڵانه‌وه. له كاتی كردنه‌وه‌ی كایه‌ی ئاسمانی له لایه‌ن ئه‌مریكا بۆ توركیا، فه‌رمانده‌ی قه‌سه‌ده، یه‌په‌ژه ژیان تۆڵهه‌ڵدان و ٢ فه‌رمانده‌ی یه‌په‌ژه شه‌هیدبوون. ئه‌و فه‌رماندانه‌ی یه‌په‌ژه كه له دژی داعش به فیداكاری شه‌ڕیان كرد، له‌لایه‌ن ده‌وڵه‌تی توركه‌وه گولـله‌باران كران. ئه‌مه له هه‌مان كاتدا هاوكاری ده‌وڵه‌تی تورك له‌گه‌ڵ داعش له هه‌موو روویه‌كه‌وه به روونی نیشان ده‌دات. هه‌موو جیهان به‌وه ده‌زانێت، به‌ڵام چاوپۆشی له ده‌وڵه‌تی تورك ده‌كه‌ن. به‌م جۆره ئه‌مریكا به سیاسه‌تی دووڕوویی جارێكی تر هه‌ڵوێست و بێمتمانه‌یی به‌رامبه‌ر خۆی له هه‌رێمه‌كه نیشاندا.
'ئامانجەکە ئەوەیە کە رۆژئاوا ببێتە مۆدێل'
ئەرزینجان لە بەردەوامی قسەکانیدا وتی، " لەم خاڵەدا کە ئێمە سەیری دۆخی مرۆڤی بە گشتی دەکەین، زیاتر تێدەگەین. ئەو قەیرانانەی کە دروست بوون، ئێستا لە دۆخێکی بەردەوامیدایە. هەموو رووداوێک کاریگەری ئەرێنی و نەرێنی لەسەر یەکدی دەکەن. سیستمی پیاوی سەردەست ئێستا لە سەردەمی نەچارەسەری و ئاستەنگیدا دەژی. وەک چارەسەری سەرلەنوێ بنیاتنانی دەوڵەت، دەسەڵاتداری پیاوو لەناوبردنی سروشت دەبینن. ئێمە لەسەردەمێکی واداین کە هەوڵ دەدەن ژنان زیاتر بێنرخ بکەن. ئەم هەموو شتانە قوڵبوونەوەی دەپراسیۆن دروست دەکات. بۆ نمونە سەیری سیاسەتی ژنان لە جیهان بکەین، دەبینین کە مێژووی مرۆڤایەتی تاوەکو ئێتسا هیچ کاتێک ئەوەندە کۆیلەنەکراوە. ژنان کە رووی ئابوری، مەعنەوی و کۆمەڵایەتیەوە لە هەموو بوارێکدا ستراتیژی داگیرکەری و ژێردەستەیی و پارچەکردن دەژین. هەر کە کۆیلایەتی ژن دروست زیاتر دەبێت، کۆیلەبوونی کۆمەڵگاش زیادتر دەبێت.
لەم چوارچێوەیەدا شۆڕشی رۆژئاوا بۆ ژن و گەلانی جیهان لە رووی ئازادی، دیموکراسی و نزیکایەتی ئیکۆلۆژیەوە ئامانجە کە ببێتە مۆدێل. راستی بەئامانجگرتنی سێ فەرماندەی ژن (ژیان تۆڵهەڵدان، رۆژ خابوور و بارین بۆتان) بەم شێوەیەیە. لەبەرئەوەی رۆژئاوا لەدژی سیستمی مۆدێرنیتەی کاپیتالیستەوە، جێگرەوە پێشکەش دەکات و گەورە دەبێت.
گەریلای مۆدێرنیتەی دیموکراتی لە کەسایەتی ژنە گەریلاکاندا بنیاتدەنرێت
بە هەمان شێوە گەریلاکانی کورد لە زاپ، ئاڤاشین لەدژی گەورەترین تەکنیکی پێشکەوتووی دەوڵەتی تورک بەرخۆدانێکی گەورە بەڕێوە دەبەن. گەریلاکانی یەژەئاستار نوێنەرایەتی هەڵبژاردە و فیدایی بەرخۆدان دەکەن. گەریلاکانی مۆدێرنیتەی دیموکراتیک لە کەسایەتی ژنە گەریلاکانی کورددا بنیاتدەنرێت.
لەم چوارچێوەیەدا تێکۆشانی ئازادی ژنانی کورد لە هەموو جێگەیەک، دەبێتە پێشەنگی ژیانی ئازاد. ژنانی کورد نمەنی بژاردەی بنیاتنانی ژیانی ئازادە لە رووی سەربازی، سیاسی و ژیانییدا و لە هەڵوێستی خۆیاندا بە شێوەیەکی ئاشکرا و رۆن نوێنەرایەتی دەکەن.
ئێدی لە هەموو جیهان قبوڵ دەکرێت کە لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست بە پێشەنگایەتی ژنانی کورددا شۆڕشی ئازادی نائاسایی هەیە. ژنانی کورد لە مێژووی ئازادی جیهاندا هەنگاوێکی گەورەیان ناوە. وەک دەزانرێت کە کۆیلایەتی ژن ئەنجامی بێبەشکردنی ئامێر و عەقڵیەتی پاراستنی جەوهەریە. لە بەرانبەر پیاو بێبەرگری هێشتنەوە و کۆیلەکردنە. رێبەر ئاپح ئەم هێڵە کۆیلایەتیەی لەگەل زەوی تەخت کرد. شێوەی ژنێکی نوێ خوڵقاند، ئیرادەی بەدەست هێنا، لە ژیاندا دەتوانێت بڕیار بدات و لەسەر قاچی خۆی بوەستێت و بڕیار بخوڵقێنێت. ڕێکخستنبوون و ئیرادەی گشتی ژنی دروست کرد. لە مێژووی ژندا یەکەمجارە کە ئاستێکی بەم شێوەیەی فراوانی بیردۆزی، فەلسەفی، رێکخستنی و پراکتیکی پێکەوە دروست دەبێت. هێڵی ئازادی ژنانی رێبەرتی، ئەمڕۆ کاریگەری لەسەر هەموو ژنانی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست و جیهان دروست دەکات. یەپەژە لە هەمانکاتدا نوێنەرایەتی ئەمە دەکات.
ژنانی عەرەب، سوریانی، ئەرمەنی، تورک، فارس، چەرکەز، ئێزدی و عەلەوی لە پێشەنگایەتی ژنانی کورد لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست کۆبوونەتەوە. لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست مۆدێلی نەتەوەی دیموکراتی گەلانی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست، لە کەسایەتی یەکێتی ژناندا هەنگاو بە هەنگاو پێشدەکەوێت. ئەمەش بناغەی پێشخستنی یەکێتی ژنان، شۆڕشی ژنان لە جیهاندا. بە شێوەیەکی دڕندانە بە ئامانجگرتنی شەهیدان ژیان تۆڵهەڵدان، رۆژ خابوور، بارین بۆتان لە رۆژئاوا و گەریلاکان لە بادینان بەم هۆیەوەیە.
دەوڵەتی تورک دەوڵەتێکە کە ئەمڕۆ لە جیهاندا باوکسالاری و شۆڤێنزیم بە شێوەیەکی دڕندانە و قێزەون بەڕێوە دەبات. لەم دواییانەدا لە زاخۆ ٩ هاوڵاتی عەرەب لەلایەن دەوڵەتی داگیرکەری تورکەوە کوژران. دەوڵەتی تورک لە هەمانکاتدا دوژمنی گەلانە. ئەمڕۆ نەتەوەپەرستی تورک نوێنەرایەتی شێوەیەکی نەخۆشی دەروونی دەکات.
دەوڵەتی تورک دوژمنایەتی ژنان دەکات
حکومەتی ئاکەپە - مەهەپە بە دڕندانەترین و قێزەونترین شێوە بەردەوامە لە سیاسەتەکانی دژی ژنان و گەلان، چ لەناو تورکیا و هەم لە ناوچەکانی سوریا و رۆژئاوا لە عەفرین، سەرێکانی، گرێ سپی، باب و جەرابلوس کە تورکیا داگیری کردووە. دەوڵەتی تورک، دەیەوێت ژنان لە سیستەمێکی هەمیشەیی و سیستماتیکی کۆیلایەتیدا بەجێ بهێڵێت. بەم هۆیەوە درێژە بە سیاسەتی پێچەوانە کردنەوە دەدات، بە شێوەیەکی سەرەکی کۆنگرەی ئەستەنبوڵ، یەک بە یەک، ئەو دەستکەوتانەی کە ژنان لە ماوەی چەند ساڵێکی خۆڕاگریدا بەدەستیان هێناوە دەکاتە ئامانج. توندوتیژی دژ بە ژنان و دەستگیرکردنی ژنان و سیاسەتمەداران و میلیتانەکان و بەجێهێشتنی ژنان لە هەژارییەکی قوڵدا و ڕاگرتنیان لە ماڵ و هێرشی دڕندانە بۆسەر هونەرمەندانی ژنی ئازاد بەردەوامن. لە سیاسەتەکانی دەستدرێژیکردنە سەر ژنان لە کوردستان بەردەوامە. لە هەرێمە داگیرکراوەکانی سوریا، رۆژ بە رۆژ ڕفاندن، هێرشکردن و کوشتنی ژنان زیاد دەبێت. دەوڵەتی تورک ستراتیژی ' سەرەتا لە ژنان بدە' بەڕێوەدەبات. بێدەنگی دەوڵەتانی دیکە لە بەرانبەر سیاسەتی دڕندانەی دەوڵەتی تورک لەسەر ژنان و کورد، دیارە. لەبەرئەوەی کە لە رووی عەقڵیەتەوە هەمان شتن. دەوڵەتی تورک وەک هێزێکی کودەتاچی عەقڵیەتی باوکسالاری لەدژی و گەلان ڕۆڵی خۆی دەگێڕێت.
شەڕڤان و فەرماندەی هێژای قەسەدە و یەپەژە، ژیان تۆڵهەڵدان، لە هەموو ژیان و قسەکانیدا لەسەر ئازادی ژن و پاراستنی جەوهەری ژن زۆر قسەی کرد. هەروەها هەڤاڵ رۆژ خابوور و بارین بۆتان رۆحی فیدایی ژنانی ئازاد تەمسیل دەکەن. تۆڕەییمان لەبەرانبەر ئەم جیهانەی دەوڵەتپارێز و دەسەڵاتپارێزی باوکسالانی گەورەتر دەبێت، تۆڕەییمان لەدژی دەوڵەتی تورک زیاتر دەبێت. ئەم هەموو هێرشە قێزەون و خائینەی دەوڵەتی تورک بە رێکخستن ژژنان، خەباتی دروستکردن و بەرخۆدانی خۆبەڕێوەبەری دەشکێت. ئێمە ژنانی کورد بە هەڤاڵتی، بەرخۆدان و خەباتمان دەتوانین ژیانێکی ئازاد لە کوردستان مسۆگەر بکەین. ئێمە وەک تەڤگەری ئازادی ژنا کارمان بۆ ڕێکخستنی مۆدێلی نەتەوەی دیموکراتیکە لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست و بە خێرایی کاری بۆ دەکەین. ئێمە برایەتی و یەکێتی گەلان گەورە دەکەین. سیستمی کۆنفیدڕالیزمی دیموکراتی لەم خاکەدا ڕووچووە و دەڕوێت. ئێمە ئەم سیستمە بەرەوپێشەوە دەبەین و فراوانی دەکەین. دەوڵەتی تورک بە هەموو خرابی، زوڵم و تاریکی خۆی بە تەنها دەمێنێتەوە و هەنگاو بە هەنگاو بچووک دەبێت و هەڵدەوەشێت.
"هەموو ژنان و مرۆڤایەتی سەردەکەون"
ئێمە وەک ژنانی کورد، لەسەر بناغەی فەلسەفەی ڕێبەر ئاپۆ بە زانایەتی گەورە و ئازاد، ئئیرادە، باوەڕی، متمانە و ئیرادەی خۆمان شۆڕشی ژنان لە کوردستان و رۆژهەڵاتی کوردستان مسۆگەر دەکەین. ئێمە لە هەموو روویەکی ژیان پێشەنگایەتی ئەوە دەکەین. لەگەڵ هەموو زەحمەتی و سەختیەک، ئێمە بە تەئکیدی لە خاکی میزۆپۆتامیا مێژوویی، دووەمین شۆڕشی ژنان ئەنجام دەدەین. ئێمە بە گەل و ژنانی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست، ژیانێکی یەکسان، ئازاد، دیموکرات و سروشتی پێشکەش دەکەین. لەسەر ئەم بناغەیە هیوای سەرکەوتن بۆ هەموو ژنان و مرۆڤایەتی دەخوازم."
ف.ق / هـ ب
