حەبیب محەمەد سەعید لهۆنی کۆچی دماییش کەرد

حەبیب محەمەد سەعید لهۆنی، نۋیسەر و پەروەردکار و مامسا کۆچی دماییش کەرد، کە زیاتەر جە ١٥٠ کتێبێ و نامیلکێش نویستێنۍ و هەزاران وانکارێ و مسیارێش یاونێنۍ پنە.

حەبیب محەمەد سەعید هەورامی، نۋیسەر، پەروەردکار و مامسا خەڵکو دەگاو بەڵخەی جە سلێمانییە بە نەوەشی کۆچی دماییش کەرد. ڕۆو جومعەی جە سلێمانیەوە تەرمەکەش بریۆنەوە دەگاو بەڵخەی و  بە ڕاوڕەسمی شایستە ئەسپەردە بکریۆنە.
(حه‌بیب موحه‌ممه‌د سه‌عید موحه‌ممه‌د به‌گ لهۆن)ی، ساڵە (١٩٤٩)ی دەگاو (به‌ڵخه‌)ی سه‌ر به‌ ناحیه‌و (بیارێ) جە هەورامانو دیمو پانیشتو کوردستانی جەئەڎێ بییەن.
 جە ١٩٥٤ی وزیان وانگاو دەگاکێشان و تا پەنجەمی سەرەتاییش وانان. شۆنیشەرە ساڵەو ١٩٦٠ی یانەشان شییەن شارو هەولێری و جە ئاگێچە ششەمی سەرەتایی و یوەمی ناوەندیش تەمامنان.
جە ١٩٦٢ یانەشان گێڵانەوە هەڵەبجە و هەورامان و ساڵەو ١٩٦٤ی جە دماناوەندی هەڵەبجەی پۆلەکێ دووەمی و یەرمی ناوەندیش بڕینۍ. 
ساڵەو ١٩٦٦ُی پەیوانای مامسایی لوان سلێمانییە و ساڵەو ١٩٦٩ی جە ئا شارەنە (یانەو مامسای سەرەتایی) وانان و تەمامنان.
ساڵە ١٩٧١ی چوون مامسا مەرزیاەرە و جە وانگاکانو هەڵەبجەی و هەورامانی سەرقاڵ و پەروەردەیو فێرکاری و بارئاوردەی بییەن.
ساڵەو ١٩٨٩ی فاڕیانەوە سلێمانیە و جە شارەنە درێژەش بە مامسایی دان و تا ساڵەو ٢٠١١ی یانەنشین کریان جە هەرمانەکێش بەردەوام بییەن و هەزاران وانکارێ و مسیارێش یاونێنۍ پنە.

کۆچکەردە جە ماوەو ژیایشەنە هامتەریب چەنی مامسایی و فێرکاری و پەروەردەی، جە بواری ئایینیەنە زیاتەر جە ١٥٠ کتێبێ و نامیلکێش نویستێنۍ وکەسایەتیێوی نەرم و سەرووێش بییەن و بە کەسێوی میانڕەو ئەشناسیان و دوور بییەن جە تنڎوتیژی.