جیهان

دوایین ھەواڵ

• یەکێک لە کێشە گەورەکانی جیهان پیربوونی دانیشتووانە 

  کۆبوونەوەی باڵای گرووپی (G20) کە لە رۆژانی ٢٨-٢٩ حوزەیران/ ٧-٨ی پووشپەڕ لە ژاپۆن بەڕێوەدەچێت. کێشە کۆمەڵایەتی و ئابوورییەکان و پیربوونی دانیشتوان لەو لوتەکەیدا دەخرێنەڕوو و دەبنە بابەتی سەرەکی کۆبوونەوەکە.
• مەترسیى ئیبۆلا لەسەر کۆنگۆ بۆ دونیا گرنگ نییە! 

  رێکخراوى تەندروستیى جیهانی هۆشداریى دا نەخۆشیى ئیبۆلا لە کۆماری کۆنگۆی دیموکراتیک بووەتە مەترسی و رایگەیاند "بەڵام ئەو  دۆخە بۆ دونیا گرنگ نییە و وەک دۆخێکى خێرا و مەترسیدار سەیری ناکەن".
• خامه‌نه‌یی پێشنیازی سه‌رۆكی ئه‌مه‌ریكای بۆ دانوستان ڕه‌تكرده‌وه‌ 

  ڕێبه‌ری كۆماری ئیسلامیی ئێران عه‌لی خامه‌نه‌یی له‌ میانه‌ی كۆبوونه‌وه‌ی له‌گه‌ڵ سه‌رۆك وه‌زیرانی ژاپۆن، پێشنیازی سه‌رۆكی ئه‌مه‌ریكای بۆ دانوستان ڕه‌ت كرده‌وه‌.
• لە تەقینەوەیەکدا لە سوید ٢٥کەس برینداربوون 

  لەشاری لنکوپینگ-ی وڵاتی سوید تەقینەوەیەک ڕوویدا ولەئەنجامی ئەو تەقینەوەیەدا بەلانی کەم ٢٥کەس برینداربوون.
• وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ی ئه‌ڵمانیا سه‌ردانی ئێران ده‌كات 

  وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ی ئه‌ڵمانیا هایكۆ ماس بۆ گفتوگۆكردن ده‌رباره‌ی په‌یمانی ئه‌تۆمی و چاره‌سه‌ریی كێشه‌كان هه‌فته‌ی داهاتوو سه‌ردانی تاران ده‌كات.
• په‌رستارێكی ئه‌ڵمانیا به‌ تاوانی كوشتنی ٨٥ نه‌خۆش سزا درا 

  دادگه‌یه‌كی ئه‌ڵمانیا سزای زیندانیكردنی هه‌تاهه‌تایی بۆ په‌رستارێك بڕیه‌وه‌ كه‌ تۆمه‌تبار بوو به‌ كوشتنی ٨٥ نه‌خۆش.
• فه‌ڕه‌نسا: دەکرێت ئه‌ندامه‌ بیانییه‌كانی داعش له‌ عێراق دادگه‌یی بكرێن 

  وه‌زیری دادی فه‌ڕه‌نسا نیکۆل بێلوبێت ڕایگه‌یاند،، بۆ دادگه‌ییکردنی ئه‌ندامه‌ بیانییه‌كانی داعش گفتوگۆ لەسەر بیرۆکەی دروستكردنی دادگه‌ی نێونەتەوەیی دەکەن. گوتیشی، دەکرێت دادگه‌كه‌ لە عێراق دروست بکرێت.
• لە هەڵبژاردنەکانی پەرلمانی دانیمارک سۆسیال دیموكراتەكان سەرکەوتن  

  پارتە سۆسیال دیموكرات و چەپڕەوەکان، لە هەڵبژاردنی پەرلەمانی دانیماركدا سەركەوتنیان بە دەست هێنا ‌و کۆتاییان بە دەسەڵاتی ١٤ساڵەی پارتی گەلی دانیماركی هێنا.
• وشکەساڵیی سۆماڵ؛ میلیۆنان کەس لە مەترسی برسیەتیدان  

  نەتەوە یەکگرتووەکان بەهۆی وشکەساڵییە سەختەکەی سۆماڵەوە هۆشداری دا. لە هۆشدارییەکە باس لەوە کراوە کە مەترسی قاتوقڕی و برسیبوون هەیە.
• ژمارەی کوژراوانی خۆپیشاندانەکانی سودان گەییشتە ٦٠کەس 

  لە ئەنجامی خۆپیشاندانەکانی خارتوومی پایتەختی سودان ٦٠ خۆپیشاندەر کوژراون وبەدەیان کەسی تر برینداربوون.
• یه‌كێتیی ئه‌ورووپا ڕاپۆرته‌كه‌ی ده‌رباره‌ی توركیا ئاشكرا كرد 

  كۆمسیۆنی ئه‌ورووپا ڕاپۆرتی پێشكه‌وتنی توركیای ئاشكرا كرد. به‌رپرسی دۆسیه‌كه‌ كۆمیسه‌ر یۆهانس هاهن ڕایگه‌یاند، ئه‌وان هیچ پڕۆژه‌یه‌كیان نییه‌ بۆ گه‌شكردنه‌وه‌ی په‌یوه‌ندییه‌كان له‌گه‌ڵ توركیا.
• چین تووڕه‌یه‌ له‌ چوونی ٢ کەشتی جه‌نگیی ئەمه‌ریکا بۆ گه‌رووی تایوان 

  وەزارەتی به‌رگریی تایوان ڕایگەیاند، ٢ کەشتی جه‌نگیی ئەمه‌ریکا هاتوونەتە گه‌رووی تایوان. باس له‌وه‌ ده‌كرێت کە پەکین بە هۆی ئەو ئۆپەڕاسیۆنە نیگه‌ران بووه‌.
• یۆنان بۆ تورکیا: دان بنێ بە کۆمەڵکوژکردنی ۳۷۰ هەزار یۆنانی دا 

  حکومەتی یۆنان لە ۱۰۰مین ساڵیادی کۆمەڵکوژکردنی ۳۷۰ هەزار هاوڵاتی یۆنانی لەلایەن تورکیاوە داوای لە ڕژێمی تورکیاکرد تا دان بنێت بە کۆمەڵکوژیەکەدا و بەرپرسیاری قبوڵ بکات.
• ترەمپ: ئەگەر ئێران بیەوێت شەڕ بکات، کۆتایی پێ دێت 

  دۆنالد ترەمپ سەرۆکی ئەمه‌ریکا جارێكی دیكه‌ هەڕەشەی لە ئێران کرد و ڕایگه‌یاند، ئەگەر ئێران هێرش بکاتە سەر بەرژەوەندییەکانی ئەمه‌ریکا کۆتایی پێ دێت.
• سوێد هەوڵه‌كانی خسته‌گه‌ڕ بۆ دادگه‌یی كردنی داعشییه‌كانی لای یەپەگە 

  به‌مه‌به‌ستی دادگه‌یی كردنی ئەو چەتانه‌ی داعش کە لە لای یەپەگە دەستبەسەرن، حکوومەتی سوێد هه‌وڵه‌كانی خسته‌گه‌ڕ. هۆڵەندا، فەڕەنسا، بەریتانیا و بەلجیکا بەگەرمی پێشوازی له‌ هه‌وڵه‌كه‌ی حكوومه‌تی ستۆکهۆڵم ده‌كه‌ن.
• ئەمریکا لە دژی ئێران کەشتییە جەنگییەکانی ڕەوانەی کەنداوکرد 

  ئەمریکا کە ڕۆژلە دوای ڕۆژ هەڵوێستەکانی لەدژی ئێران توندتردەبێت، ڕایگەیاند کە بڕیاری ڕەوانەکردنی کەشتییەکی جەنگیی و ژمارەیەک موشەکیان بۆ ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست داوە.
• لە بارسلۆنا گۆشەگیری ئیدانەکرا 

  کوردستانیان ودۆستەکانیان لەبەردەم کۆنسولخانەی دەوڵەتی تورکیا لە شاری بارسلۆن کۆبوونەوە وگۆشەگیری سەرڕێبەری گەلی کوردعەبدوڵائۆجالان-یان ئیدانەکرد.
• یەکێتی ئەوروپا هۆشدارییەکەی ڕژیمی ئێرانی ڕەتدەکردەوە  

  یەکێتی ئەوروپا هۆشدارییەکەی ئێران کە ماوەی ٦٠ ڕۆژ دەرفەتی دابووە وڵاتانی ئەورووپایی بۆ جێبەجێی کردنی بەڵێنە بانکی و نەوتیەکان-ی ڕەتکردەوە.
• لە ١ی ئایاردا لە تۆرنتۆی کەنەدا پشتیوانی لە چالاکی مانگرتن لەخوار 

  کوردستانیان و دۆستەکانیان بەبەرزکردنەوەی پانکارد و وێنەی مانگرتووان لە ڕێپێوانی ١ی ئایار رۆژی جیهانی کرێکارلە شاری تۆرێنتۆی کەنەدا، تیشکیان خستەسەرچالاکی مانگرتن لەخواردن لەدژی گۆشەگیری ڕێبەری گەلی کورد عەبدوڵا ئۆجالان.
• عەشیرەکانی ئەفغانستان داوای ئاشتی بە پەلە وسەقامگیردەکەن 

  لوی‌جەرگە، کە گەورەترین ئەنجوومەنی ڕاوێژکاری عەشیرەکانی ئەفغانستانە، بەدەرکردنی بڕیارنامەیەک لەسەر ڕێکارەکانی مسۆگەرکردنی ئاشتی لە ئەفغانستان، داوای کرد ئاشتییەکی بەپەلە، پێش دەستپێکردنی مانگی ڕەمەزان ئەنجامبدرێت.
• لە چوارچێوەی کۆبوونەوەکانی ژنێڤدا ٧ وڵات کۆبوونەوە 

  نوێنەری تایبەتی نەتەوەیەکگرتووەکان بۆ سووریا گێرپێدەرسن، لە چوارچێوەی کۆبوونەوەکانی ژنێڤدا لەگەڵ نوێنەری ژمارەیەک وڵات کۆبوویەوە.
• لە ١ی ئەیاردا پاریس یەکپارچە ئاگرە 

  لە وڵاتی فەڕەنسا لە کاتێکدا كە بێزاریی کۆمەڵایەتی زۆربووە، سه‌ندیكا، پارتییە سیاسییەکان، ئێلەگزەرد، ژینگەپارێز، ئانارشیست وئەو رێکخراوانەی كە نوێنەری به‌شێكی مه‌زنی کۆمەڵگەی خۆیان دەکەن، رزاونەتە سەر شەقامەکان.
• ئەمریکا لە پەیمانى بازرگانیى چەکی نەتەوە یەکگرتووەکان دەکشێتەوە 

  دۆناڵد ترامپ سەرۆکى ئەمریکا رایگەیاند، لە پەیمانیى بازرگانیى چەکی نەتەوە یەکگرتووەکان دەکشێنەوە. ئەو پەیمانە پێشتر لەلایەن ئەمریکاوە واژوکرابوو.
• لە سریلانکا تەقینەوەیەکی تر ڕوویدا  

  بەرەبەیانی ئەمڕۆ تەقینەوەیەکی دیکە، کۆلۆمبۆی پایتەختی سریلانکای هەژاند. تائیستا ژمارەی قوربانیانی ئەو تەققینەوەیە نەزانراوە.
• ژمارەی قوربانیانی سریلانکا گەیشتە ٢٩٠ کوژراو٥٠٠بریندار  

  دوایین ئاماری تەقینەوەکان لە کەنیسە وهۆتێلەکانی سریلانکا کە دوێنێ لە وڵاتی سریلانکا ڕوویدا، گەیشتووەتە ٢٩٠ کوژراو و ٥٠٠ بریندار.