جیهان

دوایین ھەواڵ

• لە خۆپیشاندانەکانی بیلارووسدا ٦٣٣ کەس دەستگیرکران 

  لە بیلارووس ڕۆژی یەکشەمە خۆپیشاندانێکی گەورە ئەنجامدرا و ٦٣٣ کەس دەستگیرکران.
• یونان لەبەرانبەر جموجووڵە سەربازیەکانی سوپای تورک کەوتە حاڵەتی ئامادەباشیەوە 

  پاش ئەوەی دەوڵەتی تورک هێزەکانی لە سەرسنووری یۆنان کۆکردەوە و دەستی بە مانۆڕی سەربازی کرد، یۆنانیش سوپای وڵاتەکەی خستووەتە دۆخی ئامادەباشیەوە.
• لۆدریان: دۆسیەی تورکیامان ئامادە کردووە 

  جان ئیڤ لۆدریان وەزیری دەرەویی فەڕەنسا ڕایگەیاند کە پرسی سەرەکی کۆبوونەوەی یەکێتی ئەوروپا لە کۆتایی مانگی ئەیلولدا تورکیا دەبێت و تەئکید لەسەر فشارەکان دەکرێتەوە.
• لە لوزیرنی سویسرا لەدژی نەژادپەرستی و قەیرانی کەشوهەوا چالاکی ئەنجامدرا 

  لە شاری لوزیرنی سویسرا  لە چالاکی دژی نەژادپەرستی و قەیرانی کەشوهەوادا، داوای سیستمێکی ژینگەپارێز و ئازاد لەدژی نەژادپەرستی و کۆتایی هێنان بە قەیرانی کەشوهەوا کرا.
• WHO: بەرلە ٢٠٢١ چاوەڕێی ڤاکسینی کۆرۆنا نەبن 

  ڕێکخراوی تەندروستی نێودەوڵەتی ڕایگەیاند کە بەرلە ساڵی ٢٠٢١ نابێت چاوەڕێی ڤاکسینی کۆرونا بین.
• یونان: تاوەکو کەشتییە تورکییەکان نەکشێنەوە قەیرانەکە کۆتایی پێنایەت 

  وەزارەتی دەرەوەى یونان بانگەشەی دەستپێکردنی دانوستان لەگەڵ تورکیا رەتکردەوە و جارێکیتر رایگەیاند، ئەوان لەسەر مەرجی کشانەوەى هەموو کەشتییە جەنگییەکانی ئەنقەرە سازش ناکەن.
• سەرۆک وەزیرانی ژاپۆن دەست لەکاردەکێشێتەوە 

  دوای هەشت ساڵ لە مانەوەی لە پۆستەکەی، شینزۆ ئابی سەرۆک وەزیرانی ژاپۆن بڕیاریدا دەست لەکاربکێشێتەوە، بەوپێیەی دۆخی تەندروستی باش نییە.
• فەڕەنسا: ڕۆژهەڵاتی دەریای ناوەڕاست گۆڕەپانی یاریکردنی تورکیا نییە 

  فلۆرەنس پارلی وەزیری بەرگری فەڕەنسا ڕایگەیاند کە ڕۆژهەڵاتی دەریای ناوەڕاست بۆ بابەتی نەتەوەیی تورکیا گۆڕەپانی یاریکردن نییە.
• فەڕەنسا، یونان، ئیتاڵیا و قوبڕس مانۆرێکی هاوبەش ئەنجام دەدەن 

  دوای ئەوەی دەوڵەتی تورک لە ڕۆژهەڵاتی دەریای ناوەڕاست بە شێوەیەکی نایاسایی دەستی بە کاری دەرهێنانی غازی سروشتی کرد، فەڕەنسا، یونان، ئیتاڵیا و قوبڕس مانۆرێکی هاوبەش ئەنجام دەدەن.
• لە کۆنگۆ کۆتایی بە سوورێژە هات، لە ماوەی ٢ ساڵدا ٧ هەزار منداڵ گیانیان لەدەستدا 

  وەزیری تەندروستیی کۆماری کۆنگۆی دیمۆکرات رایگەیاند، لە وڵاتی ئەوان کۆتایی بە سوورێژەی منداڵان هاتووە و لە ماوەی دوو ساڵیشدا ٧ هەزار منداڵی خوار ٥ ساڵان بەو هۆیەوە گیانیان لەدەستداوە.
• لە ستۆکهۆڵم چالاکی بۆ بایکۆتکردنی کەلوپەلی شیلی ئەنجامدرا 

  گروپێک لە شیلیەکان لە ستۆکهۆڵمی پایتەختی سوید، بۆ شەرمەزارکردنی حکومەتی وڵاتەکەیان کە مافی مرۆڤ پێشێل دەکاتم بانگەوازیان بۆ بایکۆتکردنی بەرهەمە شیلییەکان کرد.
• لە شاری مومبایی هندستان باڵەخانەیەک رووخا 

  لە شاری مومبایی هندستان باڵەخانەیەک کە لە ٤٧ شوقە پێک هاتووە، رووخاوە و زیاتر لە ٩٠ کەس لە ژێر داروپەردووی باڵەخانەکەدا ماونەتەوە.
• لە فیلیپین لە دوو تەقینەوەدا ١٤ کەس کوژران و ٧٥ کەس برینداربوون 

  لە دوورگەی ژۆلۆی فیلیپین لە ئەنجامی دوو تەقینەوەدا ١٤ کەس کوژران و ٧٥ کەسیش برینداربوون.
• لە بەندەرەکان مەترسی ئەمۆنیۆم زیادی کردووە 

  دوای تەقینەوەی بەیروتی پایتەختی لوبنان کە بەشێکی بەیروتی وێران کرد، لە بەندەرە نێودەوڵەتیەکان لێکۆلینەوە لە کۆگاکانی نیتراتی ئەمۆنیۆم دەستیپێکردووە.
• ئیمارات و یونان مانۆری هاوبەشی سەربازی ئەنجام دەدەن 

  ئیمارات عەرەبی و یونان هەفتەی داهاتوو مانۆرێکی هاوبەشی سەربازی ئەنجام دەدەن.
• لایەنەکانی لیبیا بڕیاری هەڵبژاردن و ئاگربەستیاندا 

  لایەنەکانی شەڕی لیبیا، ڕایانگەیاند کە شەڕ لە هەموو وڵات دەوەستێنن و هەڵبژاردن ئەنجام دەدەن.
• لە سوودان بەهۆی لافاوەوە ٧٢ کەس گیانیان لەدەستدا 

  لە سوودان بەهۆی بارینی بارانێکی زۆر لافاو دروست بوو و ژمارەی ئەو کەسانەی بەو هۆیەوە گیانیان لەدەستداوە گەیشتووەتە ٧٢ کەس.
• قەیرانی کۆڤید ١٩، ١٠٠ ملیۆن کەس بەرەو هەژاری دەبات 

  بانکی جیهانی هوشیاریدا کە ئەو قەیرانەی بەهۆی پەتای کۆڤید١٩ دروست بووە، کاریگەریەکی زۆر لەسەر مرۆڤ دروست دەکات.
• لە ئەڵمانیا سۆسیاڵ دیموکرات و پارتی سەوز بە‌هێز دەبن 

  لە ئەڵمانیا بەپێی دوایی ڕاپرسی ڕێژەی دەنگی سۆسیاڵ دیموکراتەکان کە ئۆلاف سچۆلزیان کردووەتە کاندیدی سەرۆکوەزیری ٢% زیادی کردووە و کاندیدکردنی سچۆلز کاریگەری لەسەر دەنگی پارتی سەوزیش داناوە.
• بەریتانیا بۆ کەمکردنەوەی کۆچی نایاسایی ڕێوشوێنەکان توندتر دەکات 

  بەریتانیا لە دەریای مانشێ بۆ کەمکردنەوەی کۆچی نایاسایی پەنابەران دەستی بە گرتنەبەری ڕێوشێن کرد.
• لە دامەزراندنی بەلاڕووسەوە سەرۆکەکەی نەگۆڕاوە 

  ئەلکساندر لوکاشەنکۆ کە ٢٦ ساڵە وڵاتەکەی بە سیاسەتی 'دەستی پۆڵایی' و بە زۆردەستی بەڕێوەدەبات، لە هەڵبژاردنەکانی دوێنێی بەلاڕووسدا ٧٩% دەنگەکانی بەدەستهێنا و جارێکیتر وەک سەرۆک کۆمار هەڵبژیردرایەوە.
• کۆریای باشور، بە هۆی لافاوەوە زیاتر لە ٣٠ کەس گیانیان لەدەستدا 

  لە کۆریای باشور باران بارین بووە هۆی دروستبوونی لافاو و لە ئەنجامدا تا ئێستا زیاتر لە ٣٠ کەس گیانیان لەدەستدا و ١٢ کەسیش بێسەروشوێنن.
• ئەمساڵ لە ئەتلەنتیکا زریان و گەردەلوولی گەورە ڕوودەدەن 

  بەرپرسانی ئەمریکا ئاشکرایان کرد، وەرزی زریان و گەردەلوول لە ئەتلەنتیکا بە پێی پێشبینیەکان چالاکتر دەبێت و لەنێوان مانگەکانی ٧ و ١١ دا زریانی زۆر گەورە دروست دەبن.
• لە ئەفریقا بۆ پاراستنی دارستانەکان سوپای سەوز پێکدەهێنرێت 

  لە ئەفریقای ڕۆژئاوا بۆ پاراستنی داراستانەکان کە مەترسی لەناوچوونیان لەسەرە، بە بەشداری سەدان کەس سوپای سەوز پێکدەهێنرێت.
• بەهۆی ئاگر کەوتنەوە له‌ نه‌خۆشخانه‌یه‌كی هندستان ژماره‌یه‌ك توشبوی كۆرۆنا سووتان 

  ئاگرێك له‌ به‌شی چاودێریی نه‌خۆشخانه‌یه‌كی تایبه‌ت له‌ هندستان كه‌وته‌وه‌و و به‌هۆیه‌وه‌ ژمارەیەک ژن و پیاوی توشبوو به‌ ڤایرۆسی كۆرۆنا سووتان و گیانیان له‌ده‌ستدا.