جیهان

دوایین ھەواڵ

• لە کامێرۆن بەدەیان خوێندکارڕفێندران 

  لەوەڵاتی کامێرۆن کە لە دوای هەڵبژاردنەکانی سەرۆک کۆماری ئاڵۆزییەکان دەستی پێکردووە هێشتا بەردەوامە. بەدەیان خوێندکارلە ناوچە ئینگلیزی زمانی کامێرۆن ڕفێندران. بزوتنەوەیەکی سەربەخۆیی خوازلەکامێرۆن بەرپرسیارەتی ئەم کارەیان وەئەستۆگرتووە.
• لە نزیک ئاوەکانی ئیسپانیا ١٣ کۆچبەرخنکان 

  لە کاتێکدا کە ژمارەیەکی زۆرلە کۆچبەرانی ئەفریقی بەنیازن لە ڕێگەی ئیسپانیاوە خۆیان بگەێننە ئەورووپا، ڕاگەیەنرا کە لە ئاوەکانی نێوان مراکیش وئیسپانیادا ١٣پەنابەرخنکاون.
• ئه‌مه‌ریكا ڕازی بوو ٨ وه‌ڵات به‌شێوه‌یه‌كی كاتی نه‌وتی ئێران بكڕن 

  حكوومه‌تی ئه‌مه‌ریكا سه‌ره‌ڕای گوشاره‌كانی له‌سه‌ر ئێران بڕیاری دا كه‌ ٨ وه‌ڵات به‌شێوه‌یه‌كی كاتی نه‌وت له‌ ئێران بكڕن. له‌نێو ئه‌و ٨ وه‌ڵاته‌دا چین، توركیا و هیندستان-یش هه‌ن.
• ١٢ كه‌س خۆیان بۆ پۆسته‌كه‌ی مێركڵ كاندید كردووه‌ 

  دوای ئه‌وه‌ی ڕاوێژكاری ئه‌ڵمانیا ئه‌نگێلا مێركڵ ڕایگه‌یاند له‌ كۆنگره‌ی داهاتووی پارته‌كه‌یدا نابێته‌وه‌ كاندیدی سه‌رۆكایه‌تیی یه‌كێتیی دیموكراتیی مه‌سیحی - CDU، تا ئێستا ١٢ كه‌س خۆیان بۆ ئه‌و پۆسته‌ كاندید كردووه‌.
• گه‌لی نیوکالدینا به‌ «نه‌خێر» بۆ سه‌ربه‌خۆیی ده‌نگی دا 

  له‌ نیوکالدینا كه‌ دوورگەیه‌كه‌ لە زه‌ریای ئارام و ماوەی ١٦٥ ساڵە لە ژێر دەسەڵاتى فەرەنسادایە، ڕیفراندۆم بۆ سەربەخۆیی ئه‌نجام درا. له‌ ئه‌نجامدا به‌ره‌ی «نه‌خێر» به‌سه‌ر به‌ره‌ی «به‌ڵێ»دا سه‌ركه‌وت.
• راپرسی بۆ سەربەخۆیی لە نیوکالدینا (کاناکی) بەڕێوەدەچێت 

  دوورگەی نیوکالدینا (کاناکی) لە زەریای ئارام ماوەی ١٦٥ ساڵە لە ژێر دەسەڵاتى فەرەنسادایە. ئەمڕۆ گەلی ئەو ناوچە ریفراندۆم بۆ سەربەخۆی ئەنجام دەدەن.
• سەمیعول حەق "باوکی رۆحی"ی بزووتنەوەی تالیبان کوژرا 

  سەمیعول حەق سەرۆکى کۆمەڵەى زانایانى پاکستان بەهۆی وتنەوەى وانەى ئایینى بە زۆربەى سەرکردەکانى بزووتنەوەى تالیبان بە "باوکی رۆحیى" بزووتنەوەى تالیبان دەناسرا. سەمیعول حەق لە پاکستان هێرشکرایە سەری و کوژرا.
• بۆڵتۆن : ئامانجی ئەمریکا لە سزاکانی ئێران، زیان گەیاندن بە هاوپەیمانەکانی خۆی نییە 

  جۆن بۆڵتۆن ڕاوێژکاری ئاسایشی نەتەوەیی ئەمریکا ڕایگەیاند کە ئامریکا بەنیازنییە کە بەهۆی ئەو سزایانەی کە لەچەندڕۆژی داهاتوودا بەسەرئێراندا دەچێتە بواری جێبەجێکردنەوە زیان بە هاوپەیمانانەکانی خۆی بگەێنێت.
• ئەمریکا ٥هەزارپۆلیس رەوانەی سنوورەکانی مەکسیک دەکات 

  بەهەزاران پەنابەرلە وەڵاتی هوندۆراس لە ڕۆژی ١٣ی تەشرینی یەکەمەوە بەرەوسنووری ئەمریکا بەڕێکەوتوون. راگەیەنرا کە دەوڵەتی ئەمریکا بۆپێشگرتن لە هاتنی پەنابەران بۆناوخاکی ئەمریکا ٥ هەزارهێزەی پۆلیسی ڕەوانەی سنوورەکانی خۆی لەگەل مەکسیک کردووە.
• فڕۆکەیەک بە ١٨٨ سەرنشینەوە کەوتە خوارەوە  

  لە وەڵاتی ئەندینوزیا فڕۆکەیەکی گەشتیاریی کە ١٨٨ سەرنشینەوە هەڵگرتبوو لەناو ئاوەکانی ئەو وەلاتە کەوتە خوارەوە.
• ژایر بۆلسۆنارۆ بۆ سەرۆک کۆماری برازیل هەڵبژێردرا 

  ژایر بۆلسۆنارۆ پاڵێوراوی راستڕەوەکان لە خولی دووەمی هەڵبژاردنى سەرۆکایەتیى کۆمار لە برازیل دا سەرکەوتنى بەدەستهێنا. بۆلسۆنارۆ رێژەى ٥٥.٧٠%ی دەنگەکان و فرناندۆ حەداد پاڵێوراوی بەرەی چەپ رێژەى ٤٣.٣٠%ی دەنگەکانى بە دەستهێنابوو.
• گەل لە دژی بەخاکسپاردنى فرانکۆی دیکتاتۆر لە کڵێسەیەکدا رژانە سەر شەقامەکان 

  بنەماڵەى ئەو هاووڵاتییە ئیسپانییانەى، کە لە کاتى دیکتاتۆرییەکەى فرانکۆدا کوژراون، لە دژی بەخاکسپاردنى تەرمی فرانکۆ لە کڵێسەیەکدا رژانە سەر شەقامەکان.
• ماکرۆن وترامپ دەربارەی سووریا هەڵوێستێکی هاوبەشیان نیشان دەدەن 

  سەرۆک کۆماری فەرانسا ئمانۆئل ماکرۆن ودۆناڵد ترامپ سەرۆکی ئەمریکا پێش کۆبونەوەی ڕۆژی سێ شەممەی ئستانبول لەسەرسووریا، بۆئەوەی کە هەڵوێستێکی هاوبەشیان هەبێت لەگەل یەک قسەیان کرد.
• ئیسرائیل تانكه‌سه‌ربازییه‌كانی له‌سه‌ر سنووری غه‌زه‌ زیاد كرد 

  سوپای ئیسرائیل له‌سه‌ر سنووری كه‌تی غه‌زه‌ و ئیسرائیل ده‌یان تانكی دیكه‌ی جێگیر كرد.
• به‌هۆی هێرشی تاڵیبان له‌ ئه‌فغانستان ٢٢ پۆلیس كوژران 

  چه‌كدارانی تاڵیبان هێرشێكیان له‌ دژی پۆلیسی ئه‌فغانستان ئه‌نجام دا و به‌هۆیه‌وه‌ ٢٢ پۆلیس كوژران.
• به‌هۆی هێرشی ئاسمانی له‌ یه‌مه‌ن ١٥ سیڤیل كوژران 

  نه‌ته‌وه‌یه‌كگرتووه‌كان ڕایگه‌یاند، له‌ ئه‌نجامی هێرشێكی ئاسمانیدا له‌ ناوچه‌ی حوده‌یده‌ی یه‌مه‌ن لایه‌نی كه‌م ١٥ سیڤیل كوژران و ٢٠ی دیكه‌ش بریندار بوون.
• هەزاران ژن لە شیکاگۆ لە دژی ترامپ رژانە سەر شەقامەکان 

  لە شاری شیکاگۆی ئەمریکا هەزاران ژن لە دژی سیاسەتەکانى ترامپ لەسەر بابەتى "دژایەتیکردنى ژنان" رژانە سەر شەقامەکان.
• هەزاران کەس لە فەرەنسا بۆ کەش و هەوا خۆپیشاندانیان ئەنجامدا 

  لە سەرتاسەری فەرەەنسادا ٨٠ خۆپیشاندان بۆ کەش و هەوا ئەنجامدرا. لە خۆپیشاندانەکەى پاریسدا ١٤ هەزار و ٥٠٠ کەس بەشدار بوو بوون.
• ئامەد؛ قوربانیى دەستى پۆلیسى ئەڵمانیا بە خاکسپێردرا 

  بەهۆی کەمتەرخەمیى پۆلیسی ئەڵمانیاوە گەنجێکى کورد بە ناوی ئامەد ئەحمەد دەستگیرکرابوو. بەهۆکارێکى نادیار ژووری زیندانەکەى ئاگری تێبەربووە و ئامەد بەو هۆیەوە گیانى لە دەستدا. ئەو گەنجە لە بۆنی ئەڵمانیا بە خاکسپێردرا.
• پۆمپیۆ داواى ئازادکردنى هاووڵاتییەکى تری ئەمریکیى لە تورکیا کرد 

  مایک پۆمپیۆ وەزیرى دەرەوەى ئەمریکا داواى لە حکومەتى تورکیا کرد کارمەندی دیپلۆماتیکى ئەمریکا "بە خێرایى" ئازد بکات.
• سزاى لەسێدارەدان لە ویلایەتى واشنتۆنی ئەمریکا هەڵوەشێنرایەوە 

  دادگاى باڵاى ویلایەتى واشنتۆن سزاى لەسێدارەدانى هەڵوەشاندەوە و رایگەیاند، سزاى لەسێدارە دان بەشێوەى "میزاجی" و "نەژادپەرستانە" جێبەجێکراوە و ئەوەش پێچەوانەى دەستوورە.
• لە ئیسپانیا کەمترین مووچە بە رێژەى سەدا ٢٠ بەرز دەکرێتەوە 

  لە ئیسپانیا پارتی سۆسیالیستى دەسەڵاتدار و پارتى چەپی ئۆپۆزسیۆن (پۆدێمۆس – Podemos) لەسەر ئەوە رێککەوتن کەمترین مووچە بە رێژەى سەدا ٢٠ بەرز بکەنەوە.
• له‌ كۆنسه‌ی ئه‌ورووپا کۆنفڕانسێک ده‌رباره‌ی گۆشه‌گیریی سه‌ر ئۆجالان ساز كرا 

  به‌مه‌به‌ستی سه‌رنجڕاكێشانه‌ سه‌ر دۆخی ڕێبه‌ری گه‌لی كورد عه‌بدوڵا ئۆجالان له‌ ئه‌نجومه‌نی په‌رله‌مانتارانی كۆنسه‌ی ئه‌ورووپا كۆنفڕانسێك ساز كرا.
• کارەساتە سروشتییەکان دوو هێندە زیادیان کردووە 

  وڵاتانی جیهان ناتوانن بۆ پێشگرتن لە زیاتر گەرمبوونی زەوی رێککەوتنێکى هاوبەش ئەنجام بدەن و رێوشوێنى پێویست بگرنەبەر، لەبەر ئەوەش کارەساتە سروشتییەکانى و زیانەکانى ساڵ لە دواى ساڵ زیاتر دەبن.
• خه‌ڵاتی نۆبڵی ئابووری به‌خشرایه‌ ویلیام نۆردهاوس و پاوڵ ڕۆمێر 

  خه‌ڵاتی نۆبڵی ئابووری بۆ ساڵی ٢٠١٨ به‌ هاوبه‌شی به‌خشرایه‌ هه‌ردوو زانای ئه‌مه‌ریكی نۆردهاوس و پاوڵ ڕۆمێر.