عەفرین ئا هەرێمە سەرسەوز و ئاوەدانە بێ کە جە ۲۰۱۱وە تا ۲۰۱۸ کە دلێ جەنگی و ئاڵۆزیەکێ سوریا-یەنە بییەبێ بە ئارامتەرین و سەرقامگیرتەرین هەرێم جە سوریانە و هامکار پەناگەی پارێزیا و ئارام بێ پەی سودان هەزارێ جە کۆچبەرەکان سوریا.
جە هەرێمەکەنە سەرڕاو کوردی، عەرەبێ و تورکومانێ و کرایستیانێ، ئێزیدیێ و موسڵمانێ و پێکئاماکێ تەرێ جە سایەو وێسەری دیمۆکراتی-یەنە ئازادانە و ئاشتیانە و بێکێشە ژیوای بەسەر مەبەرێنێ.
بەڵام ڕژێمە ئەگەرگێرەکەو تورکیا ئەی بارودۆخەش پەی هەرس و قبوڵ نەکریێنە و هەر جە سەرەتاوە بە ئاشکرا دژبەریش مەکەرێنە. پەوکەی جە ۲۰۱۸/۰۱/۲۰یەنە، دمای ئانەیە چراوی سەوزەش جە زلهێزەکان پەی هۆرکریا، ئا ڕژێمە دژە کورد و دژە ئانزانییە، بە دەیان هەزارێ سەربازێ و دەیان هەزارێ جە تاقمە بەگرێگیریاکانش یورشش بەرد سەرو عەفرینی. جە یۆرشەکەنە جە ئاسمانەوە دەیان باڵەپڕی جەنگیێ و جە زەمینەوە سەدان تانکێ و زرێپۆش و تۆپێ و هاوەنێ و چەکێ قورسێ بەشدارێ بێنێ.
جە وەرانوەرەنە شەڕڤانەکێ ئازادی کوردستانی مدرامانی  قارەمانانە و ئەفسانەیی و مێژووییشان نیشانەدا و زیانی گیانی و ماددی و مانەوی مەزنشان جە دوژمنی دا کە بەجۆرێ بەهۆو مدرامانەکەیەوە سوپا ئەرەگێرەکەو تورکیا کە دووەمین سوپاو هامپەیمانی ناتۆی بێ جە ناوچەکە و جیهانەنە بییەبێ گاڵتەجاڕ.
دەرنجام جە دمای ٥۸ ڕوان جە مدرامانی کەم وێنەی و بێهامتای کوشتەی هەزاران سەربازێ و چەتێ دوژمنی جە گەلەکۆمێوی مایندەوڵەتیەنە هەرێمەکە ئەرەگیریارە و ڕژێمە دڕندەکەو تورکیای و تاقمە چەتەکێش قێزەونتەرین تاوانیشان دژ بە عەفرینی و عەفرینەیەکان ئەنجامی دێ.

سەرڕاو ئەرەگێرتەکەی بەڵام عەفرینیەکێ تەسلیم بە واقعی نەبیێ و هەر زوو هێزەکانی ڕزگاری عەفرین-یشان پەی ڕووبەڕووبییەی دوژمنی ئەرەگێری مەرزانارە و دووێ ساڵێن پەیتا پەیتا و بەبێ مدرای چالاکیێ دژ بە سەربازێ و چەتەکێ تورکیای چالاکیێ ئەنجامی مدانێ.

سەبارەت بە تاوانێ و کەردە چەپەڵەکێ تورکیای و تاقمە چەتەکانیش جە عەفرین، ڕێکوزیاو مافەکێ مرۆڤو عەفرینی جە دووەمین ساڵیادو ئەرەگێرتەی عەفرین-یەنە ڕاپۆرتە ئامارش وەڵاوکەردەنەوە کە بەی تەورەنە:

٣٢٥ هەزارێ هامولاتیێ جە ئەرەنیشتەکانو عەفرینی کۆچبەرێ بینێنێ و کۆچبەری هیشتای بەردەوامەن.
 
٥٤٣ هامڵاتی شەهیدێ بینێ

٤٨٩ هاموڵاتیێ بەتۆپواران و ٥٤ هاموڵاتێ بە ئەشکەنجە شەهیدێ بینێ.

١٠٠ ژەنێ و زارۆڵێی بێسەروشۆنێ کریێنێ و چارەنویسشان نادیارەن و ٣ ژنی کۆتاییشان بە ژیوایشان ئاوردەن.

٦٧٠ هامولاتیێ بریندارێ بێنێ کە ٣٠٠شان زارۆڵێ و ٢١0شان ژەنیەنێ.

٦۰ ژەنی دەستدرێژیشان مەکریان سەر.

٦ هەزارێ هاموڵاتێ ئەڕفانیێنێ.

٣٣٠٠ هامولاتیێ چارەنویشیان نادیارەن

جە سەرتاو ٢٠١٩یەوە تاکو ئێسە ١٥٢ جارێ عەفرین بۆردومان و تۆپوان کریان و جە ئاکامشەنە ٤١ هاموڵاتیێ شەهیدێ بیێنێ و ٧٨ هاوڵاتیێ بریندارێ بیێنێ.

۲ شوباتو ۲۰۱۹ی بە بۆردومان تورکیای جە تل ڕەفعەت ۱۰ زارۆڵێ ئاوارێ عەفرینی شەهیدێ بیێنێ و ۱۰ی تەر بریندارێ بیێنێ.

جە عەفرین و ناوچەکانیش ١٩٨ ئەوەتەقایێ ڕووەشان دێنێ.

١٧ شۆنەوارێ مێژوویی چوون، نەبی هوری، جێ بەرات، مارمارۆن، عیندارە و پەرستگێ خاپورێ کریێنێ.

١٠ گۆڕستانێ و مەزارێ خاپورێ کریێنێ.

پەیکەرو کاوەی ئاسنگەری دڵێڕاسی عەفرین-یەنە خاپوور کریان.

سەدان یانێ هاموڵاتیان خاپورێ کریێنێ.

٦٤ قوتابخانێ خاپورێ کریێنێ و دەیانی تەرێ کریێنێ بە بارەگێ سەربازیێ.

٥٠ هەزارێ وانکارێ جە وانای بێبەشێ کریێنێ.

جە سەرجەم قوتابخانەکانە زوانی کوردی قەدەغە کریا و بە زۆر زوانی تورکی یاگێش گێرتەوە.

دەیان کیلۆمەترێ دیواری بتۆنی - چیمەنتۆ دروست کریان.

١٤٠ کارگێ بەرهەمو ‎ڕوەنو زەیتوونی دەستگیریان سەرشارە.

٧٠ هەزار تەنێ ڕوەنو زەیتونی دزیان و بە نامێ بەرهەمی تورکی بە ئیسپانیای ورەشیان.

١٨٠ هەزارێ درەختێ زەیتونی بڕیێنێوە و دلێنەبریێنێ.

١٥ هەزارێ دارێ بەلوان و ٣ هەزارێ تەرێ درەختێ جۆڕاوجۆڕی بڕیێنێوە.

١١ هەزار هێکتارێ زەمینێ کشتوکالێی سوچنێنێ کە بەهۆشەوە ١٠ هەزارێ درەختێ زەیتونی سوتێنێ.

٢ هەزارێ و ١٨٠ دۆنمێ زەمینێ کشتووکاڵیێ تەرێ سوچنینێ.