دڵشاد ساڵح: تورکیا نیازش هەن داعشی جە کەشەکانە ئەرەنیشتۍ بکەرۆ

ئەندامو دەسەو مامۆسایا ناڕازی گەرمیانی، مامۆسا دڵشاد ساڵح سەبارەت بە هرووژمەکا دەوڵەتو تورکی ئەرەگیرکەری واتش: "بە دوورش نمەزانو تورکیا ئیساتێچ زەمینەسازی بکەرۆ پەی ئانەی تیرۆریسا داعشی جە کەشەکا کورڎەسانینە ئەرەنیشتۍ بکەرۆ."

هرووژم و ئەرەگیریەکۍ دەوڵەتو تورکی ئەرەگیری پەی سەرو خاکو پانیشتوو کورڎەسانی بەردەوامیشا هەن، شەرمەزارکەردەی و ناڕەزایی بەربڕیەی جە ۋەرا ۋەرو ئینەینە ئینا فراونبیەینە. مامۆسا دڵشاد ساڵح پەی ئاژانسوو هەواڵوو فوراتی (ANF)ی قسێش کەردۍ.

' فرەتەرین هرووژمەکۍ تورکیای جە ٢٠١٥ تا ئیساتۍ پەی سەرو پەکەکەی بیێنۍ نەوەک داعش'

مامۆسا دڵشاد ساڵح باسش چانەیەکەرد کە لەشکرکێشی و هرووژمەکۍ دەوڵەتو تورکی ئەرەگیرکەری عیلاقەشا بە جەمۍ جە ڕێککەوتەیۆ هەن چنی دەوڵەتو عێراقی و واتش: "جە ساڵەو ١٩٨٢ دەوڵەتو تورکیای و عێراقی ڕێککەوتەیشا بە نامۍ پارېزنای سنووریوە ئەنجام دان. مەراموو تورکیای چی ڕێککەوتەیە دژایەتی و دلېنەبەردەی پەکەکەی بیەن. عێراقیچ چا سەردەمەنە کە ئانەش کەردەن پەی دایۋنەی بیەن جە شۆڕشەکا پانیشتوو کورڎەسانی. جە ڕێککەوتەکەینە ئامان هەر دووە وڵات متاوا بە قوڵایی ٢٠ کیلۆمەترا خاکو یۊترینی بەکاربەرا.

ساڵەو ٢٠٠٧ کە هۆشیارزێباری وەزیرو جبەرو عێراقی بۍ، جیای ئانەی ڕێککەوتەکەی هۊرشێۋناوە تازەشا کەردەنۆ. دماو ساڵێوە چی ڕێککەوتەیەو ساڵەو ١٩٨٢ تورکیا هەووژمی چەکڎاری مکەرۆ سەرو پەکەکەی، بە بەشداری هەزاران سەروازا شکس مارۆ و سەرکەوتە نمەبۆ. جە ساڵاکا ٢٠٠٠ /٢٠٠١ و ٢٠٠٧ تورکیا ٢٦ هرووژمۍ و ئۆپراسیۆنۍ دژوو پەکەکەی ئەنجام مڎۆ بەڵام سەرکەوتە نمەبۆ. جە ٢٠١٥ بە بەهانۍ ڕووبەڕووبیەیۆ داعشی و ڕزگارکەردەی باشیک (بەعشیقە)ی جە موسڵ ٩٠٠ سەروازێش ئاردێبێنۍ بەڵام چا ساڵێنە ٣٠٠ ئۆپراسیۆنۍ ئاسمانی و زەمینیێش ئەنجام دۍ و  ئەغلەبیەتشا دژوو پەکەکەی بێنۍ سەڎەنە یەکشا دژوو داعشی بێنۍ ئەگەرو ئانەیچ هەن هرووژمەکێش پەی سەرو داعشی سیناریۆ بیەبۆ. جە ئێساتێچەنە دیسان ئامان خاکو کورڎەسانیش بەزنان و هەزاران سەروازێش ئارڎێنۍ."

'ڕەجەب تەیب ئەردۆغان گەرەکشا خەلافەتو عوسمانی زیڼە بکەرۆوە'

دڵشاد ساڵح ماچۆ دەوڵەتو تورکی ئەرەگیرکەری ۋەرمی تاریخیش ئەرەگیرکەردەی کورڎەسانین و گېڵنایۆ ویلایەتوو موسڵین پەی چېرو هەیمەنەو ۋێش و پی جۆرە بەردەوام بی: "مەرامی سەرەکی تورکیای موسڵا، ڕەجەب تەیب ئەردۆغان گەرەکشا خەلافەتی عوسمانی زیڼە بکەرۆوە. موسڵ پەی تورکیای گرنگا پۊکەی هێزش جەباشیکەنە بنە پنەوستەن و بەنامۍ پارېزنای موسڵیوە ئامان. تورکیا ئیساتێچ جە وەختو دیاریکەردەی بودجەینە، بەشە بودجە پەی ویلایەتوو موسڵی منیۆرە ئینەیچ پا مەعنۍ مۍ کە موسڵی پېسە بەشێوە جە ۋێش موینۆ. مەرامېوەتەرو تورکیای هەوڵو دلېنەبەردەی پەکەکەی مڎۆ و گەرەکشا قەندیلەنە داعشی ئەرەنیشتە بکەرۆ.

جە ئەرەیاۋناکانە گۆشم جە موراڎ قەرەیلانی بۍ کە واتەبێش"گەر ئیمە قەندیلەنە نەمەنمۍ ئانە بۆ بە یاگۍ تیرۆریسا" هەمڕای تەمامو ئی پەیلواینا، بە دوورش نمەزانو تورکیا ئیساتێچ زەمینەسازی بکەرۆ کە ئا هێزە سەروازییەی ئاردەنش شورێوە وەش بکەرۆ و پاڵو ئا شورێنە تیرۆریسا داعشی ئەرەنیشتۍ بکەرۆ. ئا تیرۆریسا بەکاربارۆ دژوو پەکەکەی و کورڎةسانی. مەرامۍ تەرو تورکیای وزەن کە جە ئیساتێنە بیرەو نەوتێش دێنەۋنەو جە زاخۆ، ئینەیچ ڕۊشنا کە وەڵتەریچ بەنامۍ ئابوری سەربەخۆیۆ کە جە ڕاو تورکیایۆ لوان متاوو بواچو ئانڼەی تورکیا ئیسفاڎەش چا ئابوورییە کەردەن ئانڼە خەڵکو هەرێموو کورڎةسانی ئیسفاڎەشا چنە نەکەردەن. ئینێچ جەمۍ مەرامۍ و مەڵامەتۍ تورکیاینۍ."

جە دمادمایی قسەکاشەنە دڵشاد ساڵح باسش چانەیە کەرد کە لایەنە سیاسیەکۍ دەورشا لاوازا و پەنەوازا کوۍ باوە ڕا جە ئەرەگیرکەردەی بگېرا و واتش: "پنەم خاسا پارتی و پەکەکە جۆرێ جە ڕێککەوتەی ئەنجام بڎا ئەگەر ڕێککەوتەی بۆ تورکیا نمەتاوۆ بېنە پانیشتوو کورڎەسانی و پارتیچ ئا وەختە تواناو هامکاری کەردەی تورکیایش نمەمەنۆ. ڕەنگە وەڵتەریچ لایەنەکۍ داواشا جە پارتی کەردەبۆ پەی کۆبیەیۆ و ڕێککەوتەی پارتی قبوڵش نەکەردەبۆ بە حوکمو ئانەی نزیکا جە تورکیایۆ. ئەگەر ڕێکۍ نەکۊتۍ ئانە پەنەوازا پەی خەڵکیش ڕۊشن بکەراوە کە کام لایەنشا تاوانبارا جە نامای وەڵۍ پەی پرۆسەو ئاشتی و سەقامگیری. پارتی جە ئیساتێنە چنی هیچ لایەنێوە هەرێموو کورڎەسانی عیلاقەش خاس نیا و هەست بەتەرسۍ مکەرۆ.

ڕێکوزیا مەدەنییەکۍ و ڕۆشنۋیرا و چالاکا متاوا فشاری جدی بکەرا کە عالتەرین فشار بەکارئاوردەی جاڎەین پەی ئانەی بۆ بە فشار سەرو دەوڵەتو عێراقی و نەتەوە یۆگێرتەکاوە پەی ئانەی جارێوەتەر تورکیا ئەرەگیرکەردەی ئەنجام نەڎۆ و ئا ڕێککەوتەی ئەنجام دریان هۊرشێویۆوە."