ئەڼامو کۊمیتەو ڕاوەبەری پەکەکەی دوران کاڵکان جەبارەو جەنگ و ئەرەکۊشای جە زاپ تا دێرسیم، هەڕەشۍ فاشیستەکا سەرو مېڎانەکا، هرووژمەکۍ پاکتاوکاری سەرو شۆڕشوو ۋەرنیشتی و ٤٢ەمین ساڵیاڎو مڎرامانوو ١٤و تەمووزی قسێش پەی مەدیا خەبەر تیڤی کەردۍ.

رۆژەڤ پڕ گەرموو گوڕا، جموجۆڵێوە ۋەرچەم هەن. با جە گۆشەگیری و ئەرەکۊشای دژوو گۆشەگیرییوە دەسپنە بکەرمۍ..

سەرەتا بەڕێزۆ سڵام ئاراسەو رابەر ئاپۆی مکەرو. حەرپاسە سڵام جە تەماموو ئا کەسا مکەرو کە جە چوارچێووەو هەڵمەتەو ئازاڎیی مېیاننەتەوەیینە کە پەی ئازاڎیی جەستەیی رابەر ئاپۆی دەسشپنەکریان، بە رێزۆ سڵامشا ئاراسە مکەر و سەرکەوتەیشا پەی موازوو.

جە بنچینەو گرڎ چێوێنە پەرسوو کوردی هەن، هەرپۊکەی شۊنماو ڕاوەبەردەی پەرسوو کوردیچ سیستەموو قڕکەردەی، گۆشەگیری و ئەشکەنجەو ئیمراڵییا. رابەر ئاپۆ دلۍ سیستمێوە پا جۆرەینە زیڼانی کریان. ئا هێزۍ کە پەرسوو کوردیشا وەشکەردەن متەرسا کە تەنیا کەلیمێوەش چا چوارچێوەنە بێنە بەر. ۋەرووئانەیچ گۆشەگیری، ئەشکەنجە و قڕکەردەی بەردەوامە. بێگومان جە ۋەرا ۋەروو ئانەیچەنە ئەرەکۊشای هەن. وەڵتەریچ هۊرسەنگنایما پەی کەردەن، گرڎ چێوۍ بە ئەرەکۊشایۍ ٢٤ سەعاتی بە زېڵۍ و بە گیان بەدەس مۍ. ئا حەقەتینە زیاتەر وەڵا مبۆوە. ۋەرووئانەیچ ئەرەکۊشایۍ گرنگ هەن کە پەرەش پنەمڎریۆ. ئەرەکۊشای یاسایی هەن، ئەرەکۊشای جەماوەری هەن. مڎرامانی قارەمانانەو گەریلای هەن. پېسە جمیەری، پېسە گەلی، پېسە دۆسا شۆڕشگێڵنی، دیموکرات، چەپ و سۆسیالیستی جە ئاستی مېیاننەتەوەیینە ئێمە ئەرەکۊشایۍ پەی ئازاڎیی جەستەیی رابەر ئاپۆی و چارەسەری پەرسوو کوردی بەرمۍ ڕاوە. لایەن و رەهەندۍ یاسایی ئی ئەرەکۊشایە زیاتەر فراوانۍ مبا.

ئێمە وەڵتەریچ واتما؛ ئی سیستمەو ئیمراڵی دلۍ یاسێنە ڕاش نمەبۆوەجە گرڎ لێوە لاوازا، بەڵام لاوازتەرین لایەنش لایەنی یاساییا. ئانە زیاتەر بەرگنۆ. گرڎ لایەنەکۍ، بەتایبەتی لایەنە یاساییەکۍ فشارێوە مکەرا. نوسینگەو پارێزنەرا پاریسی روو بە سی پی تی کۆششێش وست گەڕ. بانگەوازەکەو کۆمیتەو مافەکا مرۆڤوو نەتەوەیۆگێرتەکا بۍ. پارێزنەرا زانیاری گرنگشا بە سی پی تی دا. وەڵتەریچ ئانەما وستەبۍ ڕووە؛ ئێمە گەرەکمانە بیاومێنە ئاژەو حەقەتینەو سی پی تی چېشا. بەڵام پارێزنەرا ئاژەو حەقەتینوو وایشا وست ۋەرو چەما. پەی نمونەی جە ئازەربایجانەنە دەسوەردای بۍ. جە چوارچێوەو ئا مژارانە کە پەی ئیمراڵی نمەتاوا هیچ چێوۍ بواچا، پەی ئازەربایجانی واتشا. بەرکۊت پا جۆرە نیی کە ماچاش. هەرپۊکەی مامەڵەی سیاسی سی پی تی، مامەڵەو ئەنجومەنوو ئەوروپاین. ۋەروو ئانەیچ  بە شێوەی یاسایی مامەڵە نمەکەرا، ئەرکو ۋێشا جابەجێ نمەکەرا.

پارێزنەرا ئاشکراشا کەرد، جە ساڵەو ٢٠١٢ بەدمایۆ بریارەکۍ دادگاو مافەکا مرۆڤوو ئەوروپای جابەجێ نمەکریا. دادگاو مافەکا مرۆڤوو ئەوروپای ئاماژەش بە ئەشکەنجەی کەردەبۍ بەڵام بریارەکەش جابەجێ نەکەردەبۍ. دادگاو مافەکا مرۆڤوو ئەوروپای و رێکوزیا ۋەرپرسیارەکۍ نمەتاوا جابەجێش بکەرا. واتە فاشیزمو ئاکەپە-مەهەپەی پی جۆرە ئینا دلۍ سیاسەتێوە قڕکەری و بێباکیەنە. جە حەقەتینەنە ئا رێکوزیۍ پېسە رێکوزیای دیموکراتیکی مېیاننەتەوەیی، رێکوزیاکاو مافەکا مرۆڤوو ئەوروپایشا پنە وچیۆ، ئەرک و ۋەرپرسیاری ۋێشا جابەجێ نمەکەرا. واتە یاسایی و دیموکراتیک مامەڵە نمەکەرا. بە شێوێوە مرۆڤانە مامەڵە نمەکەرا. تا دماپلە ئینۍ دلۍ هەڵوێستێوە مەسڵەحەتپارێزانە و سیاسینە. ۋەرو ئانەی بانۍ بە هامبەشۍ ئی تاوانۍ.

ئەرەکۊشایۍ جەماوەری ۋەرا ۋەر پینەی گرنگا. جە گرڎ مېڎانێنە، جە هەر چوار لاو جیهانینە ئەرەکۊشای ئینا ئارانە. بێگومان مشۆم عالتەر پەرەش پنە بڎریۆ بە هەمیشەیی و بەقوەتە بکریۆ. ئەرەکۊشای هەڵمەتەو ئازاڎیی جەستەیی رابەر ئاپۆی نمەتاویۆ لاوازە بکریۆ. بە پێچەوانۆ مشۆم گرڎ کاتۍ بەقوەتتەرە بکریۆ، فراوانتەرە بکریۆ.

بێگومان فرەو گرفتا تەری بیەیشا هەن. گرفتوو کوردەکا، ژەنا، گەنجا، گەلا، گەلا تورکیای، جە جیهانەنە پرسەکۍ کرێکارا، رەنجدەرا، گرڎ خاوەنوو گرفتینۍ. گرفتی ئابوری، سیاسی، دیموکراتیک، مافەکا مرۆڤی بیەیشا هەن. پەی ئانەی ئەرەکۊشای مکریۆ. بێگومان مشۆم ئەرەکۊشای بۆ. بەتایبەتی جە تورکیانە دژوو فاشیزمو ئاکەپە-مەهەپەی مشۊم ئەرەکۊشای بکریۆ. سەرو بنەماو گرڎ جۆرە گرفتۍ مشۆم ئەرەکۊشای ئاڵترناتیڤ بریۆ ڕاوە، بەڵام مشۆم ئا ئەرەکۊشایە چنی ئەرەکۊشای هەڵمەتەو ئازاڎی جەستەیی رابەر ئاپۆی یۆبگێرۆ. واتە بە شێوۍ ئەرەبڕیا چاڎی نمەکریۆ. خاڵەی هامبەشە ئەرەکۊشاین پەی ئازاڎیی جەستەیی رابەر ئاپۆی. ۋەروو ئانەی ئازاڎی گرڎ لایۍ و ئەرەمەرزنای ڕاوەبەریێوە دیموکراتیک پەی گرڎیما بە ئازاڎی جەستەیی رابەر ئاپۆیۆ بەسیانۆ. رابەر ئاپۆ واتەبێش: "ئەگەر من ژیۋای ۋێم سەڎەنە سەڎ بە ئازاڎیی و بیەو گەلوو کوردیوە ئامێتە نەکەردۍ، نەتاوێنا پا حەدە جە پەرسوو کوردی بیاوونە، چارەسەرش بکەر و کارێوە سەرکۊتانە بەرووڕاوە". پېسە گەلوو کوردی، ژەنا، گەنجا، گەلی مشۆم بیەی ۋێشا و ژیۋای دیموکراتیکی ئازاڎیی ۋێشا بە ئەرەکۊشای پەی ئازاڎیی جەستەیی رابەر ئاپۆی یەکانگیر بکەرا. ڕاو سەرکەوتەی پی جۆرەنە. ئازاڎیی و دیموکراسی پی جۆرە متاویۆ بەدەس بۍ. ۋەرووئانەیچ مشۆم دیموکراسی و ئازاڎیی سەرو بنەماو ئازاڎیی جەستەیی رابەر ئاپۆی بلۆڕاوە. مشۊم ئێمە گرڎما چا مژارەنە ئاگاڎارۍ بیمۍ. نمەبۆ هێز و دەرفەتەکاما پارچەپارچە و پەرش و وەڵا بکەرمۍ.

گرڎوو بەشەکا گلېرگەی ئینۍ ئەرەکۊشاینە. ئەرەکۊشای جوانا ئینا ئارانە. جبەروو وڵاتینە چی دماییەنە جوانۍ جە پاریسەنە چالاکی کاریگەرشا کەرد. بێگومان مشۆم بکەراش. رۆژەڤی سەرەکی جوانا جە جیهانەنە کۊتەین چێروو کاریگەری پاڕادایمو رابەرایەتی، رۆژەڤو جوانا کوردی مشۊم ئەرەکۊشای بۆ پەی ئازاڎی جەستەیی رابەر ئاپۆی. ٢٤ سەعاتە دلۍ ئەرەکۊشایۍ پا جۊرەینە با. لەبەر ئەوەی هیچ شتێکی دیکە نابێت. هەبوون بە شێوەیەکی دیکە، تێکۆشان ئازادی بە شێوەیەکی دیکە، سەرکەوتەی بە شێوێوەتەر نمەبۆ. هەرپۊکەی بە تایبەتی جوانا کوردی مشۆم سەرمەشقایەتی بکەر. مشۆم گرنگی بە گرڎوو گرفتەکا پارچەکا کورڎەسانی و بەرو وڵاتی بڎا. جە بنچینەو ئەرەکۊشاینە، ئەرەکۊشای پەی ئازاڎیی جەستەیی رابەر ئاپۆی هەن. ۋەرووئانەی مەڵامەتوو بەردەوامی گرڎوو گرفتەکا، سیستەموو قڕکەردەی، گۆشەگیری و ئەشکەنجەو ئیمراڵییا. رابەر ئاپۆ دلۍ سیستمێوە پا جۆرەینە راگیریان. واتە پەرسوو کوردین. دژوو کوردا قڕکەردەی ڕاوەبەر مکریۆ. پەرسو کوردی چارەسەر نمەکریۆ. هەرپۊکەی مسۆگەرکەردەی ئازاڎیی جەستەیی رابەر ئاپۆی و چارەسەری پەرسوو کوردی پېسەنە گۆشتی و ناخونا. مشۆم جوانۍ کوردی سەرمەشقایەتی پەی ئەرەکۊشای گەلوو کوردی، رەنجدەرا و گەلا بکەرا.

پەنەوازا سەرو بنەمای شۆڕشگێڵنیی ڕادیکاڵی ۋەرەنگارۍ تیرۆری فاشیستی بیمێوە

جەنگ جە هەرێمەکاو پارېزنای مەدیاینە چڕ بیەنۆ. جە قۆناغێوە چیمنەنە گرڎوو چەمەکا ئینۍ سەرو زاپی و مەتیناینە. ئۆپراسیۆنوو گەریلاکاما دی کە جە مانگەو حوزێرانینە جە سەرنیشتەنە کریا. مشۆم ئینەی چنی بوینمۍ چنی مشۆم هۊرسەنگنایش پەی بکەرمۍ؟

بەڵێ وەڵۍ گرڎ چێوێنە جە کەسایەتی شیخموس، بریتانۍ و بروسکینە بە ڕێز وحورمەتۆ گرڎوو هەڤاڵە گەشمەرڎەکاما کە جە مڎرامانوو سەرنیشتینە گەشمەرڎۍ بیۍ یاڎ ماروە. بەڕاسی پەنەوازا بە دروسی چنەشا بیاومێنە و یاڎەوەرییەکاشا پارێزنمۍ. ئینە جەنگێوە ئاسایی نییا، وەشکەرڎەی مڎرامانێوە پا جۊریە جە هەلومەرجوو ئارۆینە مەعنێوە جیاوازش هەن. چا چوارچێوەنە جە هەرێمەکاو زاگرۆسینە لە ئاڤاشینۆ تا گەڤەر هرووژم کریا. جە بوتانەنە ملەملانێوە ڕووەشدا. جە گابار و ماوانە حەرپاسە جەنگ ڕووەشدا. جە مێردینەنە سەرو هێڵۊو کەربۆرانینە جەنگ ڕووەشدا. جە ئیساتێنە جەنگ جە هێڵۆو سەرحەدینە ئینا ئارانە. بە مەعنێوەتەر فاشیزموو ئاکەپە-مەهەپەی جە وەهارۆن دەسش بە هرووژمەکاش کەردەن. بە مەعنێوەتەر گرڎوو بەشەکا سەرنیشتی مېڎانۍ جەنگینۍ. جە لێوەتەرۆ شارەکایچەنە مڎرامان هەن. جەنگاوەراو هەبەدەهەی بە گرڎی گرڎ ڕووۍ چالاکی مکەرا. جەنگەوانا یەپەسەی چالاکیۍ مکەرا. جە شارەکایچەنە ڕەوتێوە مڎرامانی پا جۆرە ئینا ئارانە. جەنگی دژە فاشیستی، یۆگێرتە، ئەرەکۊشای شۆڕشگێڵنانەی یۆگێرتەما ورڎە ورڎە ئینا پەرە ئەسای و زیڼە بیەیۆینە و جە سەرنیشتەنە بە ئۆپەراسیۆنوو گەریلای و جەنگەوانا پەرەمسانۆ. ئینە ئاژێوە تازە و گرنگا. بە مقارنە چنی لەگەڵ ١-٢ ساڵی ۋییەرڎەی گرنگا. بەگرڎی گرنگا کە بە دروسی ئەنجام بڎریۆ. بێگومان پەرەپنەدای و وەڵاوکەردەیۆ زیاتەر پەنەوازا. چی ڕوانگۆ سڵام مکیانو پەی گرڎوو ئانیشا کە ئەرەکۊشای و مڎرامان مکەرا. حەرپاسە سڵام جە ئۆپراسیۆن و مڎرامانەکاشا مکەرو. پەنەوازما بە پەرە پنەدای زیاتەرین.

پەی ئانەی ئەرەکۊشای دژو فاشیزمو ئاکەپە-مەهەپەی بە سەرکەوتەیی بەرانۍ ڕاوە و ئەنجامی عالتەر بەدیبارا، فرە پەنەوازا جە گرڎوو مەنتیقەکا سەرنیشتی و تورکیاینە کەش، دەشتە و شارەکۍ بکریا بە مېڎانوو جەنگی و مڎرامانی دژوو فاشیستی. مشۊم بزانمۍ چنی وەرەنگارۍ سیاسەتوو تیرۆری فاشیستی بیمېوە بە شێوەی شۆڕشگێڵنیی رادیکاڵ. مشۆم بزانمۍ چنی ۋنەپەرسایۆ جە هرووژمکەرا فاشیستی بکەرمۍ و حەقەشا چنە بکەرمېوە. ئەگەر ئینە ڕووە نەڎۆ، واتە ئەگەر سەرو کردەوەکاشا ۋنەپەرسایۆشا چنی نەکریۆ و ئەگەر جوابوو هەر هرووژمێوە نەڎریۆوە، نمەتاویۆ شکس بە فاشیزمی بۍ و هرووژمەکۍ فاشیستی مردیا و یۆگێرتەی جەماوەری مەحاڵ بۆ. چی پێوەندییەنە، بە تایبەتی مشۆم هێزە دیموکراتیک و شۆڕشگێڵنەکۍ، هێزە چەپ و سۆسیالیستەکۍ، ئەرەکۊشایشا ڕادیکاڵتەر و کاریگەرتەر بکەراوە. ئینەیچ ئیساتۍ جە ئۆپەراسیۆنەکاو گەریلای و جەنگەوانانە موینیۆ و سەرمەشقایەتیش پەی مکەرا. جە حەقەتینەنە هەبەدەهە یاوان بە ئاستێوە ۋەرچەم. جە حەقەتینەنە بەپەیلواو ئێمە مشۆم فرە قەوەتتەر پەرە بە ئەرەکۊشایەکاش بڎۆ. پرسێوە جیان. بەڵام ئانەی کە هەن فرە گرنگا. پەنەوازا چی مەجالەنە فرە قەوەتتەر پەرە بە ئەرەکۊشای بڎەیمۍ.

هرووژمی تازە سەرو هێڵەکاو زاپی و مەتینای ئینا بەرنامەو کارینە. زانیاری سەرو ئی ئەرەگیریە چێشا کە جە لایەنوو پەدەکەی و عێراقیوە پەشتیوانی مکریۆ؟ دمایین ئاژەو مەنتیقەکەی چنینا؟

هامکات جە ٣ی تەمموزینە بڕۍ ئاژۍ تازۍ وەشۍ بیۍ. هامسەرۆکایەتیما ئاژە و هەڵوێسو ئێمەش سەرو جەنگوو زاپی و مەتینای و جەنگوو تەماموو هەرێمەکا پارېزنای مەدیای ڕۆشنکەردۆ. ڕێکوستەیە پێوەڼیدارەکا هەپەگەی ڕووانە زانیاری پەی ڕای گرڎی وەڵا مکەراوە. کەواتە تا حەدێوە ڕۆشنا کە چێش ڕووە مڎۆ. چێگە چێش تازەن؟ ئانەنە کە؛ یەکە تانک و زرێپۆشیەکا تورکیای بە ئاسانی بە جاڎەکا عێراقیرە کە ئینۍ چێرو کۆنترۆڵو پەدەکەینە جە ئاماو لواینە بێنۍ و جە بڕۍ یاگانە بنەشا وستە. بڕۍ یاگۍ تازێشا وەشۍ کەردۍ. سەرو ئی بنەمایێچە گەرەکشانە هرووژمی ئەرەگیری ئەنجام بڎا. حکومەتو عێراقی بێدەنگا و ئینەش پەشراس کەردەنۆ. پەدەکە جە حەقەتینەنە پەشتگیر و یاردیدەرا. شۊنەکاو ۋێشا چۆڵ مکەرا و ڕادەسوو هێزەکاو تورکیایشا مکەرا. جە فرەو مەنتیقانە کۆنتڕۆڵ ئینا دەسوو سوپاو تورکینە. بە ئاشکرا چێوۍ چامنە هەن. جە بەغڎانە بڕیارشا سەر دان. مەسعود بارزانی لوا پەی بەغڎای و ئاڎێچ ڕەزایەتوو ۋێشا ئەرەیاۋنا و جە شەوەو ٣ۍ تەمموزیوە سەروازەکۍ بە هەمان شێوە دەسشا بە جمای کەردۆ.

ئی هرووژمە ئەرەگیریۍ ئشناسیێنۍ. پۊکەی چێوۍ تازە کە دەسش پنەکەردەبۆ نییا. جە ٢٦و ئابوو ٢٠١٦ی سوپاو تورکی هرووژمە ئەرەگیریەکێش جە جەرابلوسۆ بەرەو سوریا و بەرەو عێراق دەسشا پنەکەرد  و سنوورو چوکورجایشا بەزنا. کەواتە ٩ ساڵێن سەروو ئی هرووژمارە ۋییەرڎەن. ئاژێوە پی جۆرە سەرو بنەماو بنەمای جەنگێوە ٩ ساڵەی ئینا ئارانە. ئا ڕووە مەسعود بارزانی ئەنقەرەنە بۍ. بە مەعنێوەتەر، پېسە چنی مەسعود بارزانی جە بەغڎا بۍ کاتێ هرووژمەکۍ جە ٣ۍ تەمموزینە دەسشا پنەکەرد – واتە بە ڕەزایەتی بەغڎای – ئەنقەرەی ئەمرەو هرووژمەکەیش بەرکەردە. مەسعود بارزانی جە ئەنقەرەنە بۍ. پېوەرە بڕیارشا دا. پێوەرە ئەمرەشا بەرکەردە. ئیمزاو مەسعود بارزانی جە گرڎ کەسێ زیاتەر ئینا پەشتەو هرووژمە ئەرەگیریەکاوە و چەسپنای پانیشتوو کورڎەسانی بە تورکیایۆ. جە گرڎ کەسی زیاتەر چا مەجالەنە کار مکەرۆ. مشۆم ئی ئاژە پێسە وێش بوینیۆ. کەواتە ئی هرووژمې ئیسەیە تازۍ نیەنۍ، ئیجارە هرووژمی ئەرەگیری دەسشا پنەکەردەن. جە ساڵەو٢٠٢٠ تا ٢٠٢٢ یاوان بە ئاستێوە جیاواز. دماجار جە ١٦و نیسانو ٢٠٢٤ی، فاشیزمو ئاکەپە-مەهەپەی هرووژمېوە تازەشا پەی سەرو هێڵۊو مەتینای دەسپنەکەرد. ناوەڼو ئەرەیاۋنای ئێمە ئینەشە ئەرەیاۋنا. پلانەکۍ ئانۍ بۍ کە هەنگام بە هەنگام دەس سەرو هەرێمەکارە بگیریۆ. ئینەیچ بە مەعناو دەسسەرەرەگېرتەی شۊنە چۆڵەکان، هەنگامنیاین بەرەو ئەرەگیرکەردەو شۊنۍ تازۍ، هەنگام بە هەنگام، دەس سەرو شۊنە گەورە و گولانەکا مەنتیقەکەیرە بگېرا. پی جۆرە هەوڵشادا جە ٣ی تەمموزیوە، بە گرڎ ڕێوە زەمینی بلانە دلۍ فرێوە جە مەنتیقەکاو مەتینای، بە مەعنێوەتەر تانک و یەکە زرێپۆشەکۍ جە ڕاو بامەڕنێ، ئەنیشکێ، قادیش، ئامێدی، دێرەلووک و شیلادزێنە ئینۍ ئاماو لواینە. ئامۍ و هەوڵ مڎا هێڵۊو سەرگەلێ بگێرا و حەرپاسە هەوڵ مڎا هێڵۊو دێرەلوکی بگێرا. واتە گەرەکشانە دۆڵەو زاپی، دۆڵەو دێرەلۆکی کە بەشێوەنۍ جە زاپی و بە تەمامی هەرێموو مەتینای و ۋەرنیشتوو زاپی جە پانیشتۆ بە یەکە زرێپۆشەکاشا گەمارۆ بڎا و بوزاشا دەسو ۋێشا. جە لېوەتەریچۆ هرووژمی ئاسمانی ئەنجام مڎا. هەوڵ مڎا بنارەکا هەرێموو مەتینای پېسە کەشو وەهاری جە ۋەرنیشتوو زاپی بوزانە دەسوو ۋێشا.

جە پراکتیکەنە چسپنای مکەرۆ

متاومۍ پی جۆرە باسش بکەرمۍ. جە ماوەکا ۋییەردەینە هرووژمە سەروازییەکۍ جە ڕوو گورزەی ئاسمانی، وەزنایرە سەروازا جە ئاسمانۆ، جە زەمینیچەنە بەتەمامی جە وەڵێکۊتەی مردابۍ. سوپاو تورکی ساڵانوەن پی جۆرە ئاما دلۍ بڕۍ هەرێماوە بەڵام سەرکەوتەیش بەدەس نارد و نەتاواش ئەنجام بەدەس بارۆ. نمونە؛ جە ماوەو یەرۍ ساڵانە نەتاواش کەشێوە ئەرەگیر بکەرۆ. حەرچڼە هرووژم کەرۍ ئڼە بەدەسوو گەریلای گورزەش ۋنە شنیۍ. بە مڎرامانەکاو گەریلای توشوو شکسی ئاما. ئانەش پەی ڕۊشن بیۆ کە پی ڕێبازە نمەتاوۆ هیچ ئەنجامێوە بەدەس بارۆ. جە ئیساتێچەنە چنی پەدەکەی و عێراقی چا سەوداو مامەڵەنە کە جە زمسانۆ دەسشپنەکەردەن، بە هێزو زریپۆشا گەرەکشا هەرێمەکەی ئەرەگیربکەرۆ، ئەنجامۍ دەس بوزا. یانی گەرەکشانە بلانە یاگێوە کە وەڵتەر نەتاوانشا بلاشەنە، مڎرامانوو گەریلای توشوو شکسی بکەرا. پەی ئینەیچ کۆنترۆڵ منیارە. چا مەنتیقەنە گرڎوو دەرفەتەکا ڕادەسوو سوپاو تورکی کریێنۍ. چا هێڵێنە کە باسمکەردە سنور مکێشا. مېڎانوو سەرنیشتی ئا هێڵۍ بەتەمامی ئینا دەسوو دەوڵەتوو تورکینە. چېروو دەسەڵاتوو ڕاوەبەری پەدەکەی و عێراقینە نەمەنەن. چەسپنای ئینەن. جە پراکتیکەنە چەسپنای مکەرۆ. ئینە پېسە چەسپنای پێناسە مکریۆ. پێناسەکەردەی درووس هەر ئینەنە. میاوونە چانەی کە ڕاوەبەری پەدەکەی و عێراقی بڕۍ هەرێمێشا بە دووری ٢٠ کیلۆمەترا دوور جە سنووری بە نامۍ هەرێمی ئەرەبڕیەیۆ (تامپۆن)ی ورەتەن بە دەوڵەتوو تورکی. جە ۋەرا ۋەروو بڕۍ چێوانە ئی هەرمانێشا کەردێنۍ. واچێنۍ پەیوەڼی ئابووری وەشمکەرا، چنی عێراقی پەیماننامە ئیمزامکەرا.

پەدەکە نۆکەری مکەرۆ. پەی هەرمانەکاش هیچ چێوۍ تەر نیا پەی واتەی. پی جۆرە هەرێمێوە ۋەرفراوان ورەشۆ بە دەوڵەتو تورکی. پەنەوازا گرڎ کەسێ ئینەش پی جۆرە زانابۆ. ڕاو گرڎی جیهانی، گەلوو پانیشتیما، گەلاو عێراقی پەنەوازا ئینەشا زانابۆ. جە ٣ۍ تەموزیوە بەشێوێوە ڕسمی بەڵێش پەی کەردەن. ئینە قبوڵ نەکریان. ئانەی ڕاوەبەری پەدەکەی و عێراقی جە ٣ۍ تەموزیوە بڕیارشا سەردان، ئی ورەتەینە. سەرو ئی ئەساسیە دەگایەکا چۆڵۍ مکەرۆ، بەردەوام بۆردوومانوو دەگایەکا مکەرۆ. پی جۊرە هەرێمەکۍ ئاڤاشین، زاپ، مەتینا، حەفتانین گنانە چېروو کۆنترۆڵی ئیداری و سەروازی دەوڵەتو تورکی. گەرەکشانە ئا مەنتیقا جە گرڎ ڕوێوە چۆڵۍ بکەرا، هەڵیوەشێننەوە، جە ئیساتێنە بە بۆردوومانکەردەی، بە بەکارئاوردەی چەکی قەڎەغەکریای، بە چەم تەرسنای هەوڵو ئانەیە مڎا خەڵکەکە ئا هەرێما چۆڵۍ بکەرۆ. ئاژەو ئیساتۍ پی جۆرەنە.

هەڵوێسوو گەریلای، گەلوو پانیشتی و عێراقی ئەنجامەکا دیاری مکەرۆ

ئایە ئینە مێنە ئاراوە؟ ویستوو دەوڵەتوو تورکی ئینەنە. ئانەی عێراق و پەدەکە قبوڵشا کەردەن پا جۊرەنە. بەڵام جە ۋەراۋەروو ئینەینە مڎرامانی گەورەو گەریلای هەن. گرڎ ڕووۍ جەنگ ڕووەمڎۆ. چالاکی ئەنجام مڎریۆ. گەریلا ڕووانە ١٠-١٥ چالاکی ئەنجام مڎا. یاگۍ تەرەیچ هەنە؛ بە کەشێوە، بە کەشو وەهاریۆ سەرحاڵۍ بیێنۍ. جە چاپەمەنیەکاننە ئەرەیاۋییان کە هێزێوە کەمشا جە یاگێوە گولانجڵێنە نیانرە. بە هەلیکۆپتەر هرووژمش مکەرانە سەر، نمەتاوا هێزەکاشا چا هەرێمەنە بنیارە. کەواتا مڎرامان هەن. هەڵوێسوو ڕای گرڎی مشۆم چنین بۆ؟ مڎرامانوو گەریلای، نزیکایەتی گەلوو پانیشتی و عێراقی پەی ئی مژاریە، هەڵوېسوو گەلوو کوردی و ڕای گرڎی ئەنجامەکا دیاری مکەرا. بە دڵنیاییوە ئینە ویستوو ئاڎیشان. ئینسان متاوۆ ئاژەکەی کوڵبکەرۆوە و باسش چنە بکەرۆ.

دەوڵەتو تورکی نمەتاوۆ پلانەکاش پەی ساڵەو ٢٠٢٤ بەئەنجام بیاونۆ

خاسا ئینە چ مەعنێوە میاونۆ؟ ڕاسا تەیب ئەردۆغان واچۍ ٤٠ کیلۆمەترۍ مەیانە دلۍ و بەراش. یانی چی ئاستەنە گەرەکشا ۋەرفراوانش بکەرۆ. ئی زمسانە مامەڵێوە پی جۊرشە کەرد. دەوڵەت باخچەلی ماچۆ بە تەمامی موسڵ، کەرکوکی دەسۍ وزمۍ. بەشێوێوە ڕسمی ئینەش ئاشکرا کەرد. پەنەوازا گەلوو پانیشتی، گەلاو عێراقیچ ئینەیە بزانا. پەی ئانەی چی ئاستەنە هرووژم بکەرا هێزشا پێڎانەکەرد، دەرفەتشا بەدەس نارد. باوەڕیشا پانەی نەبۍ سەرۍ گنا. تەیب ئەردۆغان ئەرەیاۋنابێش؛ جە هامنوو ٢٠٢٤ینە دمایی بە پەکەکەی مارمۍ. ئانە ملایملمۍ دلۍ پایزیوە هەڵای ئینا هەوڵوو ئانەینە هێزەکاش جە چن تەپۆڵکێوەن بنیۆرە و بەدەسش بارۆ. جە حەقەتینەنە چڼین مېڎانۍ جە هەرێمەکاو پارێزنای مەدیاینە بێنۍ. واچێنۍ هرووژمشا مکەرمۍ سەر، نەتاواشا بکەراش، هێزەکێشا بەشوو ئانەی نمەکەرا. پێویسا ئینە بوینیۆ. مەبەسم:

یوەم؛ دەوڵەتو تورکی ئا پلانۍ پەی ٢٠٢٤ نیێبێنێشەرە نەتاواش بەئەنجامشا بیاونۆ. جە ئیساتێنە ئانەی کە هەن نزمتەرین پلانەنە.

دووەم؛ ئانەی جە ٣ۍ تەموزیوە دەسشپنەکەردەن چەسپناین، جە پراکتیکەنە چەسپنای ئەنجام مڎۆ. جە مېڎانۍ ۋەرفراوانەنە جە ڕوو ڕاوەبەری، ئیداری بە نامۍ هەرێمی ئەرەبڕیەی (تامپۆن) گنۆ دەسوو دەوڵەتوو تورکی.

یەرۍ؛ نمەزانیۆ ئەنجامەکۍ جە مېڎانەکانە چنینۍ با. یانی هەوڵو ئانەیشادا جە زەمینۆ ڕاکۍ بکەراوە، جە ئاسمانۆ تواناو ئانەیشە نیا جە مېڎانەکەنە سەروەربۆ. بەڵام سەرنەکەوتۍ.

ئیساتۍ ئی یەکە زریپۆشۍ هێزێوە چنینشا مڎۆ پنە؟ بێگومان ئانەیچ وینیۆ. ئاژەکە بڕۍ فاڕیان. وەڵێنە سەرنەکەوتۍ. یانی پەنەوازا ئینسان هێز و سەرکەوتەیەکا گەریلای بوینۆ. کە زمسانی ۋییەردە ئۆپراسیۆنی شۆڕشگێڵنیش ئەنجامدا و گورزەی جەرگبڕەش ۋنەو ئەرەگیرا شانا. ئینسان متاوۆ پی جۆرە باسوو ئاژەکەی بکەرۆ.

بەدڵنیاییوە گەلی وڵاتپارێزن و گەریلا مڎراماینە با

سەرو ئی ئەساسیە گەرەکما ئی چێوا بواچوو. وەڵۍ گرڎ چێوێنە سڵام جە مڎرامانوو گەریلای جە کەشو وەهاری، گەشمەرڎە دەلیلی جە ۋەرنیشتوو زاپی و جە گرڎوو هەرێمو مەتینای مکەرو. با پەی گرڎ کەسۍ ڕۊشن بۆوە کە ئێمە ئینایمۍ مڎرامانەنە. پەنەوازا تا دما نەفەس گەریلا و گەلی وڵاتپارێز دژوو هرووژمە ئەرەگیریەکا سەرو گەلوو کوردی بەردەوامۍ با جە مڎرامانی. هامکار و خیانەتکارەکۍ چېش مکەرا با بکەراش، ئانەما پەی ئاشکران. هەڵبەت جە دژوو ئاڎیشایچ ئەرەکۊشای بکریۆ. بە دڵنیاییوە گەلی وڵاتپارێزن و گەریلاکاو ئازاڎیی سەرۍ گنا.

جە لێوەتەرۆ چی هەرێمەنە جەنگ پی جۊرە بەردەواما. سوپاو تورکی خاوەن یەکەی زریپۆشی، هێزی تایبەتی و هێزی دەس هۊرچنیا. جە لېوەتەرۆ چەتەکا جە کەشەکانە بنەپنەوزۆ و پا چەتاوە هرووژم مکەرۆ سەرو گەلی. سەرو گرڎوو چەتەکاوە چەتۍ داعشیش ئاردێنۍ. یانی بەڕاسی ئاکەپە-مەهەپە چنی پەدەکەی و داعشی چڼین ڕێکوستەیۍ تەرۍ چەتاش بەڕێکوستەی کەردێنۍ. جە سوریا و شۊنەکا تەریچەنە... پینیشاوە هرووژم مکەرا، جەنگ ڕاوەبەر مکەرا. ئینە وەسۍ نەبۍ گەرەکشانە جەندرمێچ بارا.

متاومۍ سەرو ئی ئاژەیە چێش بواچمۍ؟ فەرماندەو بڕیارگەو ناوەندیما، ئاگاڎیش دا بە جەردەوانەکا. هەرمانەی هەڵەشۍ نەکەرا، بەخراپی باجەکەیش مڎا. نمەبۆ هیچ کەسێ بەشدارو هرووژمێوە پی جۆرە خراپی و پیسی بۆ. دماتەر گەر باجەکەش دا با نەواچۆ چی پی جۆرەبۍ. بێگومان ئینە ئاژێوە گرنگ و هەستیارا. جەلېوەتەرۆ ڕاوەبەریما پەی عێراقی و پەدەکەی ئەرەیاۋنایش دا. یانی ئا خاکەی کە  گوایە ئینا چێرو کۆنترۆڵو ئاڎیشانە، ورەتەنشا بە بڕۍ کەسا تەری. بەتایبەت ڕاوەبەری عێراقی هەرمانێوە عالەش نەکەردە. جە ئەرەکۊشای دژ بە داعشینە وەسف و سەنای فرەما کەرێنۍ. پەیوەندیما چنیشا بۍ. جە ئیساتێنە پەی بڕۍ حساباتا و مەسڵەحەتی، پەی مەسڵەحەتۍ مادی سادەی پەنەواز نمەکەرۆ پەیوەندییەکاشا چنی دۆسەکاشا جەبەین بەرا. ماچا قاوێوە خاترانەو ٤٠ ساڵاش هەن. بەڵام موینمۍ ڕاوەبەری ئیساتۍ عێراقی هیچ پا جۊرە نیا. ئانەی پەنەوازا بە گەلوو عێراقی و گەلوو پانیشتوو کەرڎەسانیما بوچیۆ، ئانەنە کە پەنەوازا حەقەتینەکا بوینا. بەڕاسی ئاژەکە فرە هەستیار و جدییا. جە لێوە خاکەکەشا پاشێڵ مکریۆ، جە لێوەتەرۆ دەگایەکۍ چۆڵۍ مکریا. گەر پەیشا بکریۆ پینەیچۆ مەمرڎا، یانی گرڎ وەختۍ ماچا ، کەروکووک و موسڵی بگێرمۍ چەمۍ فاشیزموو ئاکەپە-مەهەپەی ئینۍ سەرو سلێمانی و گرڎ شۊنێوەتەریۆ تا ئەرەگیرشا بکەرا. مشۊم فرە زیاتەر ئەرەکۊشای بکریۆ. پەنەوازا ڕێکوستەیەکا، پارتوو، ڕۆشنۋیرا سیاسی و هونەرمەنڎا، جوانا، ژەنا؛ یانی پەنەوازا خەڵکوو پانیشتی کاریگەری سەرو گەلا عێراقی بنیارە و هەڵوێسی فرە قەوەتتەر نیشانە بڎا. پەنەوازا دژوو ئا کەسا کە بەڵێشا پەی ئی هرووژمەیەکەردەن، ئەرەکۊشای ڕاوەبەر بکریۆ و هەڵوێس نیشانە بڎریۆ. چەمەڕایی ئێمە ئینەنە.

سەرنجتا وستەبۍ سەرو ٣ۍ تەموزی. پەدەکە و ۋەرپەرسا عێراقی بەرکۆتۍ و پێوەس بە بڕۍ چا یاگا  کە سۆچیۍ، پەکەکە تاوانبار کریا. 

کاتێ ئینسان ویر جە پێشئامایەکا دماتەری مکەرۆوە، چکۊنە متاومۍ چێوۍ چانە ڕابکەرمێوە و بێگومان کاریگەریی ئینەی جە کورڎەسان و عێراقەنە چێش مبۆ؟

فرەو لایەنا ئینەشا هۊرسەنگنا. بڕۍ هەڤاڵێچ روانگەو ۋێشا بەربڕی. جە حەقەتینەنە ئەرەیاۋناو هامسەرۆکایەتی وەسۍ بۍ. ئانەی ئاشکران ئینەنە. بە ئاشکرا بەشێوە خاکوو وڵاتی ورەشا. پەی ئانەی ڕا چی هەڵوێسا بگېرا و ئی ئاژەو ئەرەگیریە بشاراوە، دەورێوە چیمنەشا گێڵنا. بە واتەی؛ جە هەولێریچنە ئاژێوە پی جۊرەهەن. بەڵام تازە نەبۍ. وەڵۍ چن مانگوەنە ڕووەشدابۍ. کەسانێوەبێنۍ کە ئا ڕووەدایێشا گێرتێبێنۍ ئەستۆ. قەرارگەو ناوەندیما ئانێشە گرڎ وەختوو ۋێشەنە ڕۆشنۍ کەردۍ.

پەدەکە جگە جە ۋێش هیچ ڕێکوستەیۍ تەرش جە کورڎەسانەنە گەرەک نیا

جە حەقەتینەنە ئینە پەی شارتەیۆ هامپەیمانی دژایەتی کوردی و مرۆڤایەتی و شارتەیۆ هرووژمۍ چامنەی خیانەتکارانە بۍ. بەڵام ئەگەر تەماشەو چاپەمەنی ئاکەپە، چاپەمەنی تورکی، بکەرمۍ قەت چێوۍ چامنە نیشانە مڎا؟ چڼە یەکۍ زریپۆشۍ کۊتێنۍ، ئانڎە هرووژمۍ مکریا. گولێوە ۋەرو کەسۍ دەگانە گنۆ، ماچا جە ' تیرۆرستێوەما دا' پاسە ئەرەیاۋنای مڎا. ئانڎە هرووژمۍ مکریا، جە ٣ۍ تەموزیوە تا ئیساتۍ هیچ چێوۍ نیا. چی؟ پەی ئانەی هەڵوێس وەش نەبۆ. پی جۆرە ڕێکۍ کۊتێنۍ، پیلانگێڵنی هەولێریچ سەرو ئی بنەمایۍ ئەرەمەرزیان. بەڵام هەر ۋێشا ماچا جە هەولێرەنە نیەنۍ. پەدەکە جە ١٦و ئایارو ١٩٩٧ینە ٧٥ کادرۍ پەکەکەیش فرە بە نامەردی جە هەولێر گەشمەرڎې کەردۍ. چی مەگەر چا ڕووە بەدماوە ئەندامۍ پەکەکەی هەولێرەنە هەنۍ؟ جە ئیسەنە کۍ ئینا هەولێرەنە؟ میتەکۍ هاکان فیدانی،  بوکەڵەکۍ دەوڵەت باخچەلی جە گرڎ یاگێنە وەڵێ بیێنۍ. گرڎ چێوۍ مکەرا، ئێر مکەراوە و وێران مکەرا. ئانۍ ستەم مکەرا، ئا کەسێنۍ. مېڎانەکۍ پەدەکەی پەڕۍ بیێنۍ چینیشا. بەڵام جە ئیساتێنە ئینۍ ئاژێوەنە کە گەرەکشانە ئاژەو ۋێشا بشاراوە.

پەیوەس پینەی گەرەکما ئینەیچ بواچوو. پەدەکە گەرەکشا جگە جە ۋێش هیچ ڕێکوستەیۍ تەر جە کورڎەسانەنە نەمەنۆ. ماچا ئانۍ گۆش بە قسۍ بارزانی نمەڎا، نمەبۆ بژیوا. ئینە پیمانەو پەدەکەین. وینیا چنی یەنەکەش بە مەرام گێرت. گەرەکشابۍ یەنەکەیچ بکەرا بە هامبەشوو ئینەی. ئیتر چەمێشا ئاڼە کەردێنێوە. چی؟ پەی ئانەی هیچ هێز و ڕێکوستەیۍ جیاواز نەمەنۆوە. تەنیا بارزانی چی خاکەنە بۆ. یانی ویرکەردەیۆیۍ پی جۊرەشا هەن. پۊکەی دژۍ پەکەکەینۍ. با مەسعود بارزانی بزانۆ، ئانەی مزانمۍ وەختۍ ڕابەر ئاپۆ لوا ڕۆما، پەی ئانەی دادگاو ڕۆمای ڕابەر ئاپۆی دادگای بکەرۆ، چن دۆسیێش دێنۍ بە دادگاو ڕۆمای! ئا دۆسیێما ئینۍ لاوە. ٢٦ ساڵېن ڕابەر ئاپۆ بەدەسو کێ گیریان و ئینا ئیمراڵینە؟ ئینیشا گرڎ عال مزانمۍ.

پەنەوازا گرڎوو گەلوو کوردی و ڕێکوستەی بواچا ئیتر وەسێن

جە لێوەتەرۆ ئی بنەیانە بیەن بە دیوەخانێوە؛ پنەشا وچیۆ عەشیرەتوو بارزانی. جاران جەنگی عەشرەتایەتی کەرێنۍ. ئیساتۍ تەماشەو خاکو عەشیرەتەکا تەری بکەردۍ گرڎیی ورەشا. زەمینۍ برادۆستیەکا، ڕێکانی، نێروەهی، بەرواری، گولیلی، سندی بە تورکیایشا ورەتۍ. پی جۆرە تورکیای پەی ئەمنیەتوو بارزانیەکا ئەرەنیشتۍ مکەرا. بارزانیەتی بە گرڎوو مەنتیقەکەیرە وەڵا مکەراوە. دیانا گیریان، هەولێر گیریان، شارو بارزانیەکا وەش مکەرا. ڕازیۍ نیەنۍ گەرەکشانە کەرکوک و سلێمانیچ ئەرەگیر بکەرا. ٤٠ ساڵېن کورڎەسانی تاڵان مکەرا، ئی بنەیانە بە هیچ چێوۍ سېرۍ نمەبا. پەنەوازا گەل ئینیشا مردنۆ. بە مەعنێوەتەر ئاژەکە بە جۆرێوەن کە پەیوەندییش ئینا مەسڵەحەتی شەخسی و بنەیانەیی ۋێشاوە. واتە هیچ چێوۍ نەمەنەن پەی مەسڵەحەتوو بنەیانەیشا بەکارش نارا. پارتی دەنگش بەدەس ئارڎ، گرڎوو ئا مەنتیقا کە جەلایەنوو پەدەکەیۆ ڕاوەبەری کریۍ بە دەوڵەتو تورکیایشا ورەت تەنیا پەی مەسڵەحەتوو ۋێشا. واتە چێکە نەک پېسە عەشیرەتێوە، بەڵکوو پېسە خانەدانێ، کورڎەسانی و گلېرگەی کورڎی پەی مەسڵەحەتوو بنەیانەیی ۋێشا بەکار مارا. گەل پەنەوازا چی بارۆ بواچا ئیتر وەسێن، مافوو تۆ نییا. مشۊم گرڎ کەسێ چی ڕوانگۆ وەرمەنە چڵاکیۆرە. مشۆم گرڎ کورڎۍ حەقەتینەکا بوینا. پەنەوازا ڕێکوزیا کوردییەکۍ حەقەتینەکا بوینا. پەنەوازا گرڎوو ڕێکوزیا کوردییەکا دژوو ئینەی ئەرەکۊشای بکەرا. پەنەوازا یۆگێرتۍ با. پەنەوازا هەڵوێسېوە کاریگەرتەر وەڵۍ بووزا. ئیتر سنوورەکێش بە تەمامی بەزنێنۍ.

تەنیا پەی سورییەکا نییا، کەس ئەمنیەتوو ژیۋایش نەمەنەن

چی پێکئامایەنە شەپۆلێوە فاشیزم ئینا فراوان بیەینە. دماین جار کە ئینەما جە تورکیا- قەیسەرینە دی. هرووژم کریا سەر و کۆچبەرا سووریای. ئایا ئاژێوە جیاواز پەشتەو ئینەیۆ هەن؟ کەواتە خەڵک چنی چی هەڕەشۍ بیاوانە؟

فرەو چێواتەریچ هەنۍ. واتە ئامادەکاری زیاتەرشا هەن. ڕێکوزیێوە ژەنا ئاشکراش کەردەبۍ؛ واتش: "ئێمە جە ئیساتێوە خجڵۍ ئاماڎەکارینمۍ" بەڕاسی پاسەن. چن جارێ باس چی مژارەیە کریان. نمەبۆ خەڵک هامپەیمانی و دەسەڵاتداری ئاکەپە و مەهەپەی تەنیا جە بوارو ئابووری و سیاسینە هۊرسەنگنۆ. واتە جە بواری ڕۆحی و دەروونیوە مەژگ مشۆراوە. جەمۍ هەنۍ جە مرۆڤایەتی بەرۍ شیێنۍ و کردەوۍ قیزەونۍ ئەنجام مڎا. ئینۍ بەڕێکوزیای کریێنۍ. چەتەکۍ بەڕێکوستەی کریێنۍ و چەکڎار کریێنۍ. هەرپاسە بیەی مەهەپە و ئاکەپەیچ هەن. هەرڎوویشا جیاوازێنۍ. هەر پۊکەی هەوڵ مڎا سەرو پەیاوە مەناوە. پېسە ئامرازێوە، گرڎ جۆرە فشار و هەڕەشېوە بەکار بەرا. دلێشان قۆمیای سینان ئاتەشی هەن. مەهەپە قەد نەکەردەنش؟ واتە پەشتی بە حەقەتینێوە چامنەی بەسۆ و مکەرۆش. پۊکەی مشۆم گرڎ کەسۍ وردتەر جە حکومەتو ئاکەپە-مەهەپەی و ڕێکوستەکەیش بیاوانە و هۊرسنگنایش پەی بکەرا. مەترسیێوە گەورەن. جە حەقەتینەنە دەسەڵاتداری سیاسی پی مەڵامەتۆ سەرو پەیاوە مەنۆوە. ئانە ڕۆشنا کە تەنیا بە فاڕای حکومەتی دەسەڵاتداری جە تورکیانە مەفاڕیۆ.

هەر پۊکەی نامێما نیان ۋێپارێزنای

چی چوارچێوەنە متاوو ئینەی واچوو. بەڕاسی جە تورکیانە ئەمنیەتوو ژیۋای پەی کەسی نەمەنەن. نەک تەنیا پەی پەنابەرا سوریای. ئینۍ گرڎ گەمۍ جەنگی بێنۍ. ئاڎێش کێشتۍ پەی وای، هەڕەشۍ جە ئەوروپای کەرۍ، زەڕێوە فرەش چا بارۆ چنگە کۊت، بە فێڵە زەڕش چنە هۊرگێرتۍ، چێرو هەڕەشانە ئازێشاوە. ئاڎ جەنگی کۆمکوژیش دژوو گەلی، دژوو کوردا دەس پنەکەرد، پا جۊرە ۋێش ژیۋنۍ. ئیتر کۊششەکێش بەرەو دمایی ملا. پۊکەی گرڎ جۆرە کارێوە مکەرا. نەک هەر سوورییەکۍ بەڵکوو ئا کەسۍ کە لوێنۍ تورکیا جە ئەمنیەتەنە نمەبا، ئەڵبەتە کورد و عەلەوی و ژەنا گرڎ پېسە یۆی جە هەمان ئاژەنە مژیۋا. گروپە کەمینە کولتوورییەکا تەری گرڎ ئینۍ ئاژێوە هامشێوەنە. پەنەوازا گرڎ کەسێ ئی حەقەتینەیە بوینۆ. حەرپاسە پەنەوازا ۋێشا پارێزنا. پەنەوازشا بە کارو ڕێکوستەی زیاتەریا. پەنەوازا زیاتەر بە شێوێوە ڕێکوستەی با. ئەگەر جە شۊنێنە مەنێوە، پەنەوازا ۋێشا ۋەرپەرسۍ با جە سلامەتی ۋێشا. ئێمە ئینەما نامۍ نیان ۋێپارێزنای. بە مەعنێوەتەر لایەنی ۋەرا ۋەر بە گرڎ جۆرە چەکێوە پەی هرووژمی فاشیستی پەروەردە کریان. ئاڎۍ گلێرگێوە بەڕێکوستەیشا  وەش کەردەن. جە ۋەرا ۋەرەنە مشۆم هێزەکاو دژە فاشیستی و دیموکراتیکیچ ۋێشا بەڕێکوستەی بکەرا. مشۆم بانۍ بە هێزێوە مڎرامانی. پی مەعنۍ پەنەوازا ڕادیکاڵتەر و قەوەتتەر دژوو فاشیزمی جەنگوو ئەرەکۊشای بکەرا.

بەڵێ هێزێوە دیموکراسی دژە فاشیست هەن. ئەرەکۊشایۍ یۊگێرتە ئینا ئارانە، هامپەیمانی پەرەش پنە مڎەریۆ. بەڵام سنووردارێنۍ بە هۊرچنیەکاوە، بەڵێ فشار هەن، حەرپاسە قەیوم هەن، جەنگ هەن. گرڎ گرنگۍ و ماناڎارێنۍ. پەنەواز فرە قەوەتتەر و فراوانتەر بکریۆ. بەڵام گەرەکما واچوو کە وەسۍ نییا.

پێویستە مرۆڤ زیاتر هەستیار، ئامادە و پەروەردەکراو و بەڕێکخستن کراوتر بێت

وەڵتەر ئاگاڎیما دابۍ، ئی ڕووەدایۍ ڕووەشادا. بە مەعنێوەتەر پەنەوازا ئی هێز و ناوەڼە دژە فاشیست، شۆڕشگێڵنې و چەپۍ ئاژەی واقیعی عالتەر بوینا. کەواتە نمەتاویۆ پەشتگۆش بوزیۆ. ئێمە نمەتاومۍ ئی حەقەتینە نەوینمۍ. کەواتە هەرچەڼە سەخت و مەترسیڎارا، بەڵام کەسانێ هەنۍ ئا مەترسیا وەشۍ مکەرا و ئینەیچ مەترسییا پەی ئێمە. کەواتە چنی چا ۋێما ڕزگار بکەرمۍ؟ چنی ئەمنیەتوو ۋێما مسۆگەر بکەرمۍ؟ وە چنی متاومۍ ئەرەکۊشای وڕای فاشیزمی بە شێوێوە کاریگەرتەر پەرە پنە بڎەیمۍ؟ پەنەوازا زیاتەر ۋیر چینیشا بکەریوە.

من گەرەکم نیا تەرسی وەڵابکەرووە یان سیاووینانە نزیک بووە، بەڵام ئاشکران کە مشۊم بە جددی هورشگێرمۍ، تەماشەو ئاژەی حەقەتینی بکەرمۍ و سەرو بنەماو نیازو حەقەتینەکا مامەڵە بکەرمۍ. پەنەوازا گرڎ کەسێ ئینەی بزانۆ. ۋەروو ئانەی ئێمە ئینایمۍ ئاژەو ئەرەکۊشایۍ چڕینە، ئی حەقەتینا عالتەر موینمۍ و بێگومان ئانڎەی کە ئەرکوو ئێمەن، گەرەکمانە گرڎ لێوە ئاگاڎار بکەرمێوە، سەرنجەکاما بەرۍ بڕمۍ و بە مەعنێوەتەر بڕۍ ئاگاڎیی بڎەیمۍ. بەڵام بەڕاسی پەنەوازا گرڎ کەسۍ وریاتەر، هەستیارتەر و ڕێکوستە تەرۍ و پەروەردەکریاتەرۍ با.

مویندۍ کە هرووژمی پاکتاوکاری دژوو شۆڕشو ١٩و تەمووزو ۋەرنیشتی زیاڎشا کەردەن. پێوەس پانەی نزیکبیەیۆ ئەردۆغانی و ئەسەدی هەن. جە بارەو رێککەوتەیۍ کە گەرەکشانە جە دژوو پەکەکەی سازش بکەرا سەرنجوو شمە چێشا؟

سەرەتا سڵام ئاراسەو ١٢ەمین ساڵیاڎوو شۆرشو ئازاڎیی ۋەرنیشتی، شۆڕشو ئازاڎیی سەرنیشتوو ۋەرکۊتوو سوریای مکەروو. جە گەلا سەرنیشتوو ۋەرکۊتوو سوریای پیرۆز مکەرو و گەشمەرڎەکاشا بە رێز و پنەزانایۆ یاڎ مکەرووە. واتە ئازایەتیێوە عال بۍ، بەرکۊتەیۍ ئازایانە بۍ و ئەزمونێوە شۆڕشی قەوەت بۍ.

ئانە ١٢ ساڵێش ۋییەرنا. واچێنۍ ئایا متاوا ساڵێ یان دووۍ ۋێشا پارێزنا، بەڵام ماوێوە فرەش سەرەرە ۋییەرڎ. کەموکوڵی و گرفت هەن. هۊرسەنگیا و رەخنەشا ۋنە مگیریۆ؛ ئینە مژارێوەتەرا. بەڵام ئانەیچ حەقەتینێوەن کە شۆڕشو ۋەرنیشتی شۆڕشێوە پا جۆرەنە کە خاوەن وانە و ئەزمونی دۆڵەمەڼنا. واتە ئا هێزەنە کە ئارۆما ڕۆش ن مکەرۆوە. گەر بە شێوێوە عال هۊرسەنگیۆ و درکش پنە بکریۆ پەی ئێستەیۆ حەقەتینەکا عالتەرین  ۋەننگەن. شۆڕشو ۋەرنیشتی ئەزمونێوە قووڵ و زیڼەی پا جۆرەبۍ. هەڵبەتە ئانە بە بەخشای قوربانیا ئاما دی. گەل، ژەنا و جوانا سەرنیشتوو ۋەرکۊتوو سوریای ئا قوربانیێشا بەخشۍ. بەڵام میراتێوە گۊرەشا وەشکەرد. ئێمە هیواڎارێنمۍ کە ساڵەی ئایندۍ گرفتۍ و کەموکوڵیەکاشا زیاتەر ۋییەرنا. پەی ئانەی پاڕادایموو مۆدێرنیتەی دیموکراتیکی بچەسپنا، بە زانابیەی زیاتەر، بە رێکوزیاتەر و قەوەتتەر جماوە. ئانە کاریگەری، قوڵبیەیۆ و ئایدۆلۆژیای قەوەتتەر وەڵۍ وزۆ، واتە بە هەمیشەییش مکەرۆ.

گەرەکشا بۆ بە هێزێوە سیاسی؛ بەڵام گرفتۍ فرۍ وەروودەمیشەنە هەنۍ. بە سیاسەتی خوڵقنەر متاوا ئا ئاستەنگا بماڵانە. بەڵام ئا ئاستەنگیۍ جە فرەو لێوە سەرچەمە مگێرا. سەرەکیتەرینشا ئاستەنگیەکۍ تەیب ئەردۆغانینۍ. ئاستەنگی دیکتاتۆریی فاشیستی ئاکەپە و مەهەپەی هەن. کۊتێنۍ ئاژێوە کە شەو و ڕۆ ماچا پەکەکە و پەیەدە و جگە چانەی هیچ چێوۍ تەر نمەواچا. بەهەرحاڵ ئەردۆغان وێچش باس چانەی مکەرۆ. ملۆ پەی هەر کۊی ماچۆ ئایا جە دژوو پەکەکەی رێککەوتەیۍ مېنە ئاراوە؟ چنی پوتینی کۊبیەنۆ، ئایا دژوو پەکەکەی چ رێککەوتەیۍ کریان؟ گەر چنی ئەسەد دیڎار ئەنجام بڎەیمۍ ئایا ئێمە متاومۍ جە دژوو پەیەدەی هامپەیمانیێوە ساز بکەرمۍ؟ ماچۆ ملوو ئەمریکا و چنی ئاڎیشا دیڎار ئەنجام مڎەو بەڵام... گرڎ چێوێش پاجۆرە دژوو پەکەکەی و گەلوو کوردین. گرڎوو سەرچەمەکا تورکیایش پەی دلېنەبەردەو پەکەکەی و گەلوو کوردی وستەن ئاماڎەیۆ. ئینە زېڵۍ ئاڎیینە بیەن بە تەرسێوە گۊرۍ.

ئەردۆغان فرە جە ساڵەو ٢٠٢٥ متەرسۆ

ئیساتۍ چێش وەش بیەن؟ ئڼە هرووژمشا کەرد سەرو هەرێمەکاو پارێزنای مەدیای. ۋەروو ئانەی هرووژمە تازەکېشا سەرکۊتۍ نەبېنۍ، ئی هرووژما مکەرۆ. گەر سەرکەوتەیش بەدەس ئارڎەبیۍ بەهانۍ پەی هرووژمی تازەی نارێوە. چنڎین هرووژمېش دژوو ۋەرنیشتی پێکئارڎۍ؛ نەتاواش ئانەی  بەدەس بارۆ کە گەرەکش بۍ بکەرۆش. چا شکسش ئارد. جە حەقەتینەنە ئا زهنیەتەو ئەردۆغانی کە دووژمنایەتی گەلوو کوردیش پنەمکەرۆ ئینا شکستێوە گەورەنە. سەرنج دەیدۍ، جە چڼین وڵاتۍ جیهانینە جە ساڵەو ٢٠٢٤ینە هۊرچنیەی هەن، جە ئەمریکاوە گێرەش تا میاوۆ بە ئینگلتەرا، ئێران و ئازەرباینجان، جە سەرانسەرو جیهانینە هۊرچنیەی هەن. گرڎ لایەنێوە ۋێش پەی هۊرچنیەی ئاماڎە مکەرۆ. دماو ئی هۊرچنیا ڕاوەبەری سیاسی تازە وەڵۍ وزیۆ. سەرەڕاو گرڎوو هرووژمەکایچ خۆسەری سەرنیشتوو ۋەرکۆتوو سوریای دلېنە نەبریا. ڕووانە هرووژمی سەخت هەن. یانی ئا هرووژمۍ گرڎ ڕاوەبەری خۆسەریشا لاواز نەکەرد. جە ئیساتێچەنە متەرسۆو ماچۆ گەر سیاسەتی تازە بۆ، ئانە زیاتەر وەڵێگنۆ. بەڵێ ئانە حەقیقەتا کە ئەردۆغان فرە جە ساڵەو ٢٠٢٥ متەرسۆ. تەیب ئەردۆغان و هامکارەکێش چینەی متەرسا، چانەی یاوێنێنە پێکئاوردەی ئینەی جە ۋەرنیشتەنە زەحمەت نیا. پۊکەی تەرسیش ۋنە نیشتێنە و چڼین لایەنۍ و چېوی تەر تێکەڵوو ئا ئاژەیە مکەرۆ. نیگەرانی ئانەی من نەتاوو ڕاسەوخۆ چنی ئەسەدی گلېرۆبیەی بکەرو، ۋەروو ئینەینە. ماچۆ ئایا وەڵۍ ئانەینە کە ئاژێوە چامنە ڕووەنەڎۆ، من متاوو چنی ئەسەدی هامپەیمانیێوە دژوو پەکەکەی وەش بکەرو؟ پێوەس پی مژاریۆ جە پۆتین پاڕیانۆ. جە هامبەشەکا ناتۆیچ پاڕیۆوە. ماچۆ من ئینە و ئانەی بە ئینگلتەرای ماچ و چنی ئێرانی گلېرۆبیەی ئەنجام مڎەو. وەڵتەر ئینەشە باس کەردەن. تەنیا چێوۍ بزانۆش و بکەرۆش دووژمنایەتی گەلوو کوردین. جە حەقەتینەنە تەرسەو ئاڎیی ۋەرو ئی مەڵامەتینە. پەی ئانەیچ وەڵۍ ئانەینە ئاژێوە پی جۆرە ڕووە بڎۆ، گەرەکشا هامپەیمانیێوە گلېرۆبیەیۍ پێکبارۊ و ۋێش چا ئاژەیە نەجات بڎۆ. جە حەقەتینەنە بەردەوام مبۆ و سیاسەتی شکسواردەو سوریای درێژ مکەرۆوە. پەی چی؟ چونکی ئەردۆغان پەنەوازش پی چێوەینە.

ئینە پەیوەندیچش بە ئازەو جەنگوو مەنتیقەکەیچۆ هەن. غەززە... سەرەڕاو گرڎوو هەوڵەکاش  نەتاواش جە بەینوو ئیسرائیلی و ئێرانینە جەنگ هۊرگیسنۆ. فاشیزموو تەیب ئەردۆغان و ئاکەپە مەهەپە گرڎ بانگەشێوەش کەردەن. نەتاواشا ئینەی بە ئەنجام بیاونا. جە ئاکامەنە چێش وەشبی؟ حەماس سەرکوتکریا. ئەردۆغان شکسش ئارڎ. ماچا دماو ئانەی نۆبەتوو لوبنان یان نۊبەتوو قوبرسیا. تەرسەو ئاڎیی ۋەروو ئینەینە. یانی دەورو ئاڎیشا بۆ. ڕووبەرڕوو سیستەمی بۆوە. سیاسەتەکاش دووژمنایەتی گەلوو کوردی بە دڵنیاییوە ئاڎیشا فرەتەر رووبەڕوو ئا سیستەمیە مکەرۆوە کە ئینێش چنەو ڕاوەبەرش مکەرا. ماچا ئایە ئێمە جە ئیساتێنە نەتاومۍ جە غەززە و لوبنانەنە وەڵۍ چانەی بگېرمۍ؟ ئینۍ چا هەوڵ و تەقەڵایەنە. پێشئامایەکۍ حزبوڵای زیاتەر بەرەو وەڵۍ ملا. چاپەمەنییە درۆزنەکۍ ئاکەپەی بە گرڎیۆ هەوڵ مڎا و ماچا کە جە لوبنانەنە جە مابەینوو ئێرانی و ئیسرائیلینە جەنگ ڕووەمڎۆ. تەیب ئەردۆغانیچ ئارۆ بێ ئانەی شەرم جە ۋێش بکەرۆ، واچۍ کە گەرەکمانیا جە هەرێمەکەنە جەنگ ڕووەبڎۆ و دژۍ ئانەینمۍ. ئایە تۆ چنی دژوو ئانەینی؟ چاپەمەنیەکۍ تۆ ئانەی مکەرا. چڼین مانگېن جگە جە هاندای جەنگی و بانگەشەی چێوۍ تەرش نەکەردەن. بەڵام سەرنەکۊت. جە حەقەتینەنە ئیساتۍ ئینا ئاژێوە چامنەنە کە متاومۍ واچمۍ جە چەمەڕایی دەورو ۋێشانە با. هەوڵ مڎۆ ئا چێوەیە تێک بڎۆ یان دێرش بوزۆ. ۋەرو دوژمنایەتی گەلوو کوردی و هەوڵدای پەی دەسپنەکەردەی جەنگی جە کوردسانەنە، تورکیا ئنڎە جە سیستەمەکەی دوورکەوتەنۆ. فاشیزموو ئاکەپە و مەهەپەی ۋێشا یاۋنان لێوارو کارەساتی. کە هیچ نەجاتبیەیێش پەی ئاڎیشا نیا چنە. حەقەتینەکە ئانەن کە ئیتر نمەتاوا ۋێشا جە سیاسەتە پیسەکاشا ڕزگار بکەرا. ڕۆشنۋیراو و سیاسەتمەدارا و ڕای گرڎی تورکیای نمەتاوا چینەی بیاوانە. بەڕاسی هیچ لایەنێوە نەبۍ چینەی بیاوۆنە و دژش مردۆوە؛ کە واچۆ شمە چێش مکەردۍ و بەرەو کۊما بەردۍ؟ چونکە جە ئاینڎەنە بانۍ بە کۆیلە، واتا بانۍ بە کۆیلەی پلە یەرۍ یان بەشۍ با.

ڕابەر ئاپۆ دە ساڵۍ چێوەڵی ئینەش هۊرسەنگنا و هۆشیاری ئینەیش دا. سیاسەتی دروس و ڕاو چارەسەریش نیشانە دا. یانی ڕۊشنا کە چارەسەری فکرەکۍ ڕابەر ئاپۆینۍ. فرە ڕۊشنا کە چارەسەری جە ڕاو ڕابەر ئاپۆیۆ پېڎا بۆ. بەڵام نمەتاوا باسو ئینەی بکەرا. یانی بەرەو کارەسات هەنگامە منیا. ماچا کە مەسڵەحەتەکۍ تەیب ئەردۆغانی، دەوڵەت باخچەلی و دەوروبەرەکەش ئیناچینەینە بەڵام بەشەکۍ تەرو گەلا و لایەنی دیموکراتیک عال چی حەقەتینەیە نمەیاوانە و مەویناش. ۋەروو ئینەی نمەتاوا جە ۋەرا ۋەرو زهنیەت و سیستەمینە کە دووژمنایەتی گەلوو کوردی، ژەنا و گەلا مکەرۆ، ئەرەکۊشایۍ کاریگەرتەر و یۆگێرتە وەڵۍ بوزا.

کۆمیتەو ڕاوەبەریی پەکەکەی ئەرەیاوناش : ئینایمێ ٤٢ـەمین ساڵیادوو مدرامانی گەورەی و ڕۆچێ مەرگوو ١٤ی تەمموزینە، کە بی بایسوو فاڕای چارەنویسوو گەلوو کوردی. پی بۆنەوە سڵام چا قەرارە گەورەیە و مدرامانەیە و کۆشیایە تارێخییە مکەرمێ، کە پەی شکۆ و ئازادیی ٤٢ ساڵا وەڵتەری سەروو ئا بنەمێوە پەرەش سانا و یاوا ٤٣ـەمین ساڵوو مدرامانی. ئێمە بە ڕێز و حورمەتۆ خولقنەراو ئی مدرامانە گەورەیە محەمەد خەیری دورموش، کەماڵ پیر، عاکیف یڵماز و عەلی چیچەکی یاد مکەرمێوە. ئەوەڵ ڕۆو شکۆی نەتەوەیی جە ڕابەر ئاپۆی و گردوو هامڕایاما و گەلی وەڵاتپارێزنی و دۆساو دیموکراسیما مەبارەک مکەرمێ. جە ٤٣ـەمین ساڵەو مدرامانینە، بە ڕۆحوو سەرکەوتەی و مدرامانی فیداییانەو ١٤و تەمووزیوە، درێژە بە هەڵمەتەو جیهانی ئازادی کە ئامانجش ئازادیی جەستەیی ڕابەر ئاپۆیا مدەیمێ و بەدڵنیاییوە سەرێمگنمێ."

ئەرەیاونایەکەو پەکەکەی پێسنەنە: "پیسە مزانیۆ مدرامانوو ڕۆچێ گەورێ مەرگی، کە ١٤و تەموزوو ١٩٨٢  لاو زیندانییە شۆڕشگێڵناوە دژوو ڕژێمی فاشیستی- سەروازی ١٢و ئەیلولینە زیندانەنە  کریا، ٤٢ ساڵێ مویەرۆ. ئا مدرامانە تارێخییە کە بە واتەی، "ئێمە بە پارتیما و ئازادی گەلەکەیماوە لکەدریێنێمێ و مپارێزنمێش" دەسش پەنە کەرد، سەرکەوتەی گەورەش بەدەس ئارد. جە کەسایەتیی ڕژێمی فاشیستی- سەروازیی ١٢و ئەیلوولینە عەقڵیەت و سیاسەتی ئەرەگیرکاری و کۆکوشیی حکومەتوو تورکی هورشنیاوە.  ماوەو ٤٢ ساڵی ویەردەینە کۆشیای ئازادیوازیی کوردستانی بە درێژایی ئا بڕیار و سەرکەوتەیە تارێخییە پەرەش سانان و دەسکەوتێ خاسێش خوڵقنێنێ و ئارۆ بییەن بە هومێدوو ئینسانیەتی. ئی بناغەیە فرەو وەڵێئامایە شۆڕشگێڵنییەکاش، جە شۆڕشوو ژیوایوە تا شۆڕشوو ژەنێ، ژیوای، ئازادی، جە شۆڕشی فکریی گەورەیوە، کە وێش جە پارادایموو شارستانیەتی دیموکراتیکینە موینۆوە تا شۆڕشوو ئازادیی وەرنیشتیشد شۆنەو وێشەرە ئارد. کوردستان بە هەڵمەتەی شۆڕشگێڵنییەو ١٥و تەباخی، گەریلای ئازادی و هێزوو پارێزنای وێشش ئەرەمەرزنا و خەتەو ڕاسی کۆشیایش پەی ڕزگاریی ستەموەنەکریایا ئاشکرا کەردە.

لە ١٤ی تەمووزینە سەروو خەتەو مدرامانی فیداییوە مکۆشیەیمێ و سەرێمگنمێ

ئەرەیاونایەکەو کۆمیتەو ڕاوەبەریی پەکەکەینە جەخت سەروو ئی خاڵا کریانۆ:

"ئیساتێ کە ملمێ ٤٣ـەمین ساڵەو ئی مدرامانە تارێخییەیوە، کاریگەریی فرە ڕۆشن و قەوەتش مەنەنۆ، خەتەو مدرامانوو فیداییاو ١٤ی تەمووزی، کۆشیایمانە پەی بۆ ئازادی و دیموکراسی حەر بوارێوەنە بۆ، ڕاما ڕۆشنە مکەرۆوە. پێسەو هەمیشەی و  گرد یاگێوەنە ‌هێزی گەورەما پەنە مبەخشۆ، پێسەو چراوێ ڕۆشنێ بەردەوام و ڕۆشنای کۆشیایمانە. ئیمرالی خەتەو سەرکەوتەی هەڵمەتەو ئازادیی جیهانیما پەی ئازادیی جەستەیی ڕابەر ئاپۆی و چارەسەروو پەرسەو کوردی دژوو سیستموو ئەشکەنجەی، گۆشەگیری و کۆکوشی دیارییە مکەرۆ، سەرچەمەی سەرەکیی هێز و ڕاسیی ڕۆشنایی کۆشیایمانە دژوو ستەمی فاشیستی زیندانەکانە، مدرامانوو گەلی وەراوەروو قەیومەکانە، هەڵوێستی شۆڕشگێڵنانە دژوو تیرۆری فاشیستی، دەسدرێژی ڕەگەزپەرسی  جادەکانە و مدرامانی ئازادیوازانە دژوو هجوومە داگیرکارییەکا پانیشتنە و وەرنیشتنە. ئێمە پێسەو جمیەری و گەلی  ٤٣ـەمین ساڵەنە بە درێژەدای بە خەتەو مدرامانی فیدایی ١٤و تەموزی مکۆشیەیمێ و سەرێمگنمێ.

ئامانجی سەرەکیما ئازادیی جەستەیی ڕابەر ئاپۆیا

ڕۆشنا، کە لە ٤٣ـەمین ساڵەو مدرامانی گەورەیوە ئێمە جە هەڵمەتەو ئازادیی جیهانیینە ئامانجما ئازادیی جەستەیی ڕابەر ئاپۆیا. هەڵمەتەکێ ٩ مانگێش تەمامنا و خاس کەوتە وەڵێ. مدرامانوو گەریلا قارەمانەکا، ژەنی و گەنجاما بە کۆشیایوە سەرمەشقایەتیی ئی هەڵمەتێ مکەرا. پێسەو جمیەری و گەلی، پلانەی سەرەکییەما پەرەپەنەدای کاریگەر و بەدەسئاردەی سەرکەوتەی هەڵمەتەی ئازادیییەو جیهانینە، کە ئامانجش ئازادی جەستەیی سەرۆک ئاپۆیا. چی پێوەندییەنە خەتەو مدرامانی فیدایی ١٤و تەمووزی ڕاما خاستەر ڕۆشنە مکەرۆوە. ئاشکران جە ٤٣یەمین ساڵەو مدرامانینە درێژە بە هەڵمەتەو ئازادیما مدەیمێ و بەدڵنیاییەوە سەرێمگنمێ.

ئێمە پێسەو جمیەری و گەلی، هەڵمەتەو ئازادیی جیهانی کە ئامانجش ئازادیی جەستەیی ڕابەر ئاپۆیا، جە هەموو بوارەکانە بە چالاکییە دەوڵەمەند و خوڵقنەرانەکاش موزمێنەش وەڵێ. ئیمرالیینە دۆخەکە زیاتەر ئینا گۆشەگیریی ڕەهانە ئینا ئارانە و ٤٠ مانگێن ڕا نەدریێنە هیچ زانیاریێوە جە ڕابەر ئاپۆیوە بزانیۆ. بێگومان نیگەرانیی فرە جیددیمان سەبارەت بە تەندروستی و سڵامەتیی سەرۆک ئاپۆی هەن. تیرۆری فاشیستی، ستەم و چەوسنایوەی گەلی ئینا سەری سەرۆ. دەسەڵاتداریی تەیب ئەردۆغانی گردو سیاسەتوو بەروو وێش سەروو هەوڵدای دژوو پارتیما و گەلەکەیما هەس کەردەنۆ، پی ئامانجەیە چەنی گرد کەسێوە کۆ مبۆوە و گردوو دەرفەتەکاو تورکیای  پەی ئا مەبەستەیە بەکارێ مارۆ. عەفرین گرێ سپی و سەریکانی ئینا چێروو داگیرکاریینە ڕوانە هجوومی سەروازی پەی سەروو ئا یاگا مکەرۆ. جگە چانەیچە بەردەوام هجووم مکەرۆ سەروو گەلوو شەنگالی و گەرەکشەن بەهامبەشی چەنی دەوڵەتوو عێراقی و پەدەکەی ئازادیی شەنگالی دلێنە بەرۆ.  

١٤ی تەموزی ئەوەڵوو تاریخوو ئازادیی جەنگوو بییەیا

ئێمە ئینایمێ یادوو ٤٢ ساڵەو کۆشیایی ١٤و تەممووزینە، کە سەرچەمەو شۆڕشوو ١٩و تەمووزیا. ئەوەڵ پێناسەو ئی کۆشیایە پێسە ڕۆو شکۆی نەتەوەیی سەروو چە بنەماێوەن و چەنی ڕۆزگاروو ئیساتێمانە خاستەر چی کۆشیایە بیاومێنە؟

بەڵێ، سڵام جە یادوو ٤٢ ساڵەو مدرامانوو ڕۆچی تا مەردەی ١٤ی تەمووزی مکەروو. قارەماناو ئی مدرامانەیە هامڕێ خەیری دورموش، کەماڵ پیر، عاکیف یڵماز و عەلی چیچەک بە ڕێز و حورمەت و پەنەزانایوە یاد مکەرووە. ٤٢ ساڵێن ئێمە پێسەو جمیەری و گەلی  پێوە چەنی بڕیارەکاوئادیشا و ئا خەتێ خولقنێنەشا مکۆشیەیمێ. گردوو دەسکەوتەکا بە نامێ ئازادیی کوردیوە سەروو ئا بنەمێوە ئامێ دی. چێروو گردوو دەسکەوتەکانە ئیمزاو مدرامانی گەورەو زیندانییاو ١٩٨٢ هەن. ئیمزاو مەزڵوومەکا، فەرهادەکا و مدرامانی گەورەو ڕۆچێ مەرگوو ١٤و تەمووزی هەنە. یانی ئینە ڕاسیێوا و یادوو ٤٢ ساڵەو ئا کۆشیایەنە، ئیساتێ ئی ڕاسییە فرەو خاستەر موینیۆ و چەنەش میاومێنە.

چیڕووەوە مشۆم  وەختوو کۆشیایەنە ئی ڕاسییەیە خاس بوینمێ، ١٤و تەموزی خەتەو مدرامانینە. بە مانێوی تەرە خەتێوی ئایدیۆلۆژی، سیاسی، ڕێکوستەی و چالاکییەنە. خەتێوی فیداییەنە. سەرۆک ئاپۆ واتش: "ئینە چالاکیێوەن کە گرد ڕووێوە وەسێن پەی بەیاگەیاونای خەتەو پەکەکەی. چالاکییەکە متاوۆ نوێنەرایەتیی تەماموو نەتەوە و سیاسەتوو پارتەکەیما بکەرۆ. ئا چالاکییە بێ کە خەتەو فیداییبییەی ئاپویی دەسش پەنە کەرد. دماتەر دیما کە چەنی پەرەش سانا و بە مدرامانوو گەریلای و زیلانەکا بەردەوام بی. بەڵام بەدڵنیاییوە ئانە ڕاسیی ١٤و تەمووزیا.

پێویسا سەروو بنەماو سیاسەتوو مدرامانوو ١٤و تەمووزی جە وێما بپەرسمێوە

چی دۆخەو ئیساتێنە چێش بواچمێ؟ بە مانێوە تەرە بە ورسەنگنای ئی بابەتەیە، بە مانابەخشای و بە وینای مەزنایەتیەکەیش، میاومێنە قووڵایی ماناکێش. پێویسا بەردەوام ساڵڕوەکانە بە خاستەرین شێوە بارودۆخوو وێما چی ڕووەوە بوزمێنە چێروو وەنەپەرسایوە. ئینە پێویسیێوا. پەوکای مشۆم بە درێژایی خەتەو مدرامانی وەراوەروو ڕۆچێ مەرگوو ١٤و تەمووزینە، وەنەو وێما بپەرسمێ. تا چند بە دروسی ئەرکە شۆڕشگێڵنی و  نەتەوەییەکاما بەسەرکەوتانە یاونێنێ یاگێ؟  مشۆم ئینێ بە پیمانە و پیمەرەکاو سیاسەتوو ١٤و تەمووزی ڕۆشن بکەرمێوە. چی ڕووەوە فرەو کێشە و گرفتەکا ڕۆشنێ مباوە، هۆکاری جۆراوجۆر پەی نەتاوای ئۆپەراسیۆنی کاریگەرتەری و سەرکەوتەتەری موزیانە ڕووە.

 ڕابەر ئاپۆ واچێ، خەتەکێشا پیسەو مۆمێ تاویاوەیو بێ. تۆ پێسەو مۆمی وێت بتاونەوە.  خەتەی هەقەتینەو مدرامانی ئینێنە. خەتەو ١٤و تەمووزی ئینێنە. ئا وەختە ئێمە خەتەی هەقەتینەو چالاکیما بە دروسی میاومێنە  و سەرڕاسەش مکەرمێوە. بەئاسانی کۆشیایی ئازادی نمەکریۆ و نمەیاونیۆ سەرکەوتەی. لایێوە تەرۆ  ڕەخنەجەوێگێرتەی.. یانێ وەختێوە محەمەد خەیری دورموش قەراروو چالاکیێوی گەورەی چانەیش دائەوەڵۆ قەرارش دا کە تا ئاخر بلۆ چێشش وات؟  واتش با سەروو کێلەو گۆڕەکێمۆ بنویسانە ' قەرزارا'. بە بڕیاروو چالاکیێو چانەیە وێش بە قەرزار زانێ،ئینەن ئاستوو ڕەخنەجەوێگێرتەی.. ئێمە رۆح، هەست، هزر، جموجۆڵ، شێوازوو خەباتیما خۆمان و سیستمیما تازە بکەرمێوە و واوەی شکڵش بدەیمێوە پەنە،  ئا وەختە ئێمە موینمێ کە ئێمە مگنمێنە وەڵێ. ئێمە میاومێ خەتەو ١٤و تەمووزی و وەختێ سەروو ئا خەتێ بکۆشیەیمێ، سەرێمگنمێ. هەرکەس  سەروو خەتەو ١٤و تەمووزیوە هەنگامە بنیۆ و سەروو ئا بنەمێوە بکۆشیۆ، بەدڵنیاییوە سەر مگنۆ. داوا جە گردوو هامڕایا، گەل و دۆساما مکەروو کە سەروو ئا بنەمێوە خەتەو چالاکی و ڕەخنەی بەدروسی وربسەنگنمێ، وێشا تازە بکەراوە و پراتیکی سەرکەوتە بوزانە وەڵێ. من بڕوام هەنە ئانە دەسەبەر مبۆنە و مێ دی و هومێدوو سەرکەوتەی موازوو.