ئەندامو کۆمیتەو ڕاوەبەری پەکەکەی دوران کاڵکان ئەرەیاۋناش، کە ئەگەر ئەرەکۊشای جە دژو گۆشەگیری گۆرەتەر بکریۆ بە دڵنیاییوە ئەنجام بەدەس مۍ و پەی گلێرۆبیەو ئامەدی جە ١٣/١٠/ی داواش جە گرڎ کەسۍ کەرڎ کە ۋێشا ئاماڎە بکەرا و بەشدارۍ با. کاڵکان ئاماژەش بە جەنگی جەهانی یەرەمی کەرڎ و واتش، "نوقتۍ دماینە قوبرسەنە منریۆرە. تورکیا مەبۆ بە چەقو ئی جەنگیە. رابەر ئاپۆ ئاگایش دابۍ".

ئەندامو کۆمیتەو ڕاوەبەری پەکەکەی دوران کاڵکان جوابو پڕسیارەکاو مەدیا خەبەر تیڤیش دێوە.

قەرارەکەو ئەنجومەنو ئۆروپای

ئەندامو کۆمیتەو ڕاوەبەری پەکەکەی دوران کاڵکان سەرەتا بە گۆشەگیری ئیمڕاڵی دەسش پنە کەرڎو دماتەر سەرنجش وست سەرو هەڵمەتەو ئازاڎی ڕابەر ئاپۆی و قەرارەکەو ئەنجومەنو ئۆروپای و واتش؛" سڵام ۋنەو مڎرامانوو ئیمراڵی و ڕابەر ئاپۆی مکەرو. سڵام ۋنەو ئا کەسا مکەرو کە پەی ئازاڎی جەسەیی ڕابەر ئاپۆی ئەرەکۆشا، هیواو سەرکۆتەیشا پەی موازو. سیستەمو ئەشکەنجەی و قڕکەردەی ئیمراڵی بەردەواما. ڕابەر ئاپۆ ٢٥ ساڵۍ و ٧ مانگۍ و ١٥ ڕوێن چی سیستەمە گۆشەگیری و جینۆسایدەنە باڵبەس کریان. ئەرەکۆشای دژو ئینەی بەردەواما. ساڵەی ۋییەرڎۍ هەڵمەتێوە جە لایەنو گرڎو مرۆڤایەتییوە پەی ئازاڎی جەسەیی ڕابەر ئاپۆی و چارەسەری سیاسی کێشەو کوردی لواڕاوەو بەردەواما. گەلەکەما، ژەنی، جوانۍ ڕاوەبەرش مکەرا. جە چوارلاو جەهانیوە هێزە دیموکراتیکەکۍ، شۆڕشگێڵنۍ، ئەکادیمییۍ، داکۆکیکاراو مافو مرۆڤی، دیموکراسیوازا و ئازاڎیوازا گرڎ چی هەڵمەتێنە بەشدارێنۍ. ئی ئەرەکۊشایچە ئاستێوە گرنگش بڕیەن. جە دووە یەرە حەفتەی ۋییەرڎەنە ڕووەدایە گرنگەکە قەرارو کۆمیتەو وەزیرا ئەنجومەنو ئەوروپای و ئا ڕووەدایۍ بێنۍ کە سەرو ئا بنەمایۍ ئامۍ ئاراوە. ڕاوەبەرایەتیما هەڵوێسو جمیەرەکەیماش ئەرەیاۋنا. گەلەکەما، هەمڕاکێما ٢١و ئەیلولی بە ڤیستیڤاڵی مېیان نەتەوەیی فرانکفۆرتەنە هەڵوێسو ۋێشا نیشانە دا. جە هەمانکاتەنە هەڵوێسو گەلوو کوردی و هێزە چەپ و سۆسیالیستەکا دژو قەرارەکەو کۆمیتەو وەزیرا نیشانەدریا. سەرو ئی بنەمایۍ فرەو شۊنانە گفتوگۆ کریا. وەڵتەر ٦٩ براوۍ خەڵاتو نۆبڵی پەیلواو ۋێشا بەربڕیەبۍ، ئاڎۍ ناڕەزایشا بەربڕی. دەسوەڵێوزییە جۆراوجۆرەکۍ پەی ئازادی ڕابەر ئاپۆی تورکیانە، هەرپاسە دەسوەڵێوستەی عەرەبی، هەڵوێسشا نیشانەدا. ئی هەڵوێسۍ تاوتوێ کریۍ. کۆمیتەو وەزیرا ئەنجومەنو ئۆروپای دماو ١٠ ساڵا قەرارەکەو دادگاو مافو مرۆڤو ئەوروپایش سەبارەت بە مافو هیوای وست بەرنامەو کارو ۋێشۆ. ڕاوەبەرایەتیما بە شێوێوە رەوا ڕەخنەش چی مژاریە گرت. ئا چالاکیۍ ئاماژەم پنەکەرڎۍ، ڕەخنە و هەڵوێسێوە بێنۍ دژو ئینەی. پۊکەی پەنەواز بە واوەی کەردەیشاوە نمەکەرۆ. بەڵام متاویۆ بڕۍ مژارێش پەی زیاڎ بکریا. یووەمشا؛ وچیۆ کە کۆمیتەو وەزیرا قەرارێوە سیاسیش دان. چونکی قەرارەکەو کۆمیتەو وەزیرا ئەنجومەنو ئەوروپای نمەبۆ جە ڕوانگەو یاساییوە هۆرسەنگیۆ. ئەرەمەرزیێوە یاسایی نییا. جە  ڕوانگەو یاساییۆ قەرار نمەڎا. قەراری سیاسی مڎا، دامودەزگێوە سیاسیێنۍ. قەرارە یاساییەکە جە لایەنو دادگاو مافو مرۆڤو ئۆروپایۆ دریان. ئاڎۍ ئەرەمەرزیێوە سیاسیێنۍ کە ۋەرپەرسێنۍ جە جابەجێکەردەی و چەمڎاریکەردەی ئی قەراریە. هۊرسەنگنای پەی ئانەی مکەرا کە ئایا قەرارەکەشا جابەجێ کەرڎەن یان نا، تاوانشا جابەجێش بکەرا یان نا. سەرو ئا بنەمۍ قەرارێوە سیاسیشا بەرکەرڎ. پنەداو ئیجازەو ساڵێوە بە تورکیای، قەرارێوە سیاسی بۍ. مشۆم جە ڕوو سیاسیۆ هۊرسەنگنایش پەی بکریۆ. ئانەی یاگۍ سەرنجیا ئانەن، جە ١٨/٣/ ٢٠١٤ ینە دادگاو مافو مرۆڤو ئەوروپای قەرارش دا کە، ئاگاڎارۍ سیاسەتی نیەنۍ، هەرپاسە ڕۆشن نیا کە چ گەشە ئەسایۍ مێنە ئاراوە. بەڵام مزانمۍ جە ٣٠/٩/ ٢٠١٤ ینە قەرارو پاکتاوکەردەی جمیەرو ئازاڎیی کوردی چېرو نامۍ 'پلانەو مەڕیاینە' دریا. بەڵێ دۆڵەتو تورکیای، حکومەتو ئاکەپە-مەهەپەی قەرارشا سەرو ئینەی دا و وستشا بوارو جابەجێکەردەیۆ، پا جۆرە وینیا. بەڵام ئینە دژو گرڎ کوردێوە و تایبەتتەر دژو ڕابەڕ ئاپۆی بۍ. وەڵتەرێچ پەی ماوەو ١٠ ساڵا کۆمیتەکە قەرارەکەش مردنا. چونکی جە چوارچێوەو پلانەو تێکSکانە چەمەڕاو دلێنەشیەی و پاکتاوکەردەی پەکەکەی بێنۍ. ئشیۍ چی قۆناغێنە پەکەکە و گەریلا دلێنە شیێبیێنۍ، گەل جە رابەرایەتی و ئازادی بڕیابیێرە، قڕکەردەی و تاونایۆ کولتوری پەرەش سانابیۍ.  ئینە ویست و چەمەڕایی ئاڎیشا بۍ. دماو ئانەی هیچ مەعنێوە نەمەنێوە پەی ئانەی قەرارەکەو دادگاو مافەکا مرۆڤو ئەوروپای هۆرسەنگنا، هۆرشا سەنگنۍ یان نا، گەل و رێکوزیێوە کە ئەندێشەکاو رابەر ئاپۆی پراکتیزە بکەرۆ، بیەیش نەمەنۍ. ویست و ئاواتشا ئینە بۍ. ئەنجومەنو ئەوروپای چی ١٠ ساڵۍ مردناش، چێشش کەرد؟ مشۆم ئانەی بزانمۍ. ئەنجومەنو ئەوروپای چەمەڕاو ئانەی بۍ ئا هرووژمۍ کە سەرو پلانەو ماڕای مجیێبێنێرە سەربگێرا و دماتەر گنا هەوڵدای. بەڵام هەرچیشا کەرڎ نەتاواشا بیاوا ئەنجام''.

ڕۆشن بیۆ کە بە گۆرەکەردەی ئەرەکۊشای ئێمە، ئاڎۍ ناچارۍ مکریا!

کاڵکان سەبارەت بە گلێرۆبیەو ١٧، ١٨ و ١٩و ئەیلولی واتش؛' هیواشا فرە بۍ کە پیلانەو تەسفیەکەردەی سەرگنۆ. گەر پا جۆرە بیۍ فرە زووتەر مژارەکەی وزێنۍ ڕۆژەڤو ۋێشاوە. ناچارۍ بیۍ کە ئیسەیچ وزاش ڕۆژەڤۆ. ئی ساڵەی کە بە تورکیایشا دان چ مەعنێوە میاونۆ؟ دیارە حکومەتو ئاکەپە-مەهەپەی داواش کەرڎەن، پەی ئانەی کاتشا پنە بڎریۆ. واتەی ئی کاتیە بە شمە بڎەیمۍ ، ئینە چ کاتێوەن؟ کاتو دلێنەبەردەی و تەسفیەکەردەی پەکەکەین. هیواشا پانەین کە ماوەو ئی ساڵەینە پەکەکە پاکتاوبکریۆ و دمایش پنە بۍ. ئەگەر ئینە ڕووە بڎۆ، ئیتر گفتوگۆیۍ نمەمەنۆ سەرو 'مافو هیوا'ی پەی ڕابەر ئاپۆی، گتفتوگۆش سەر نمەکریۆ. چا کاتەنە ئا هێزۍ بیەیشا نمەمەنۆ کە پراکتیکی فکرەکاو ڕابەر ئاپۆی مکەرا، ڕابەر ئاپۆ بە تەنیا ۋێش چێش بکەرۆ؟ پۊکەی چا کاتەنە مافو هیوای مەعنێوەش نمە بۆ، پلان و حساباتەکە ئینەنە. مشۆم  عال چنەش بیاومێنە. قەرارەکەو دادگاو مافەکا مرۆڤو ئەوروپای پینەیۆ پێوەس کریان. ئاژەکە پی جۆرەنە. دەرەنجامو ئەنەیاوایما جە ئاژەکەی چێشا؟ با سەرنج بڎەیمۍ؛١٠ ساڵێن چەمەڕای و پلانەکێشاما شێونێنۍ . هرووژمەکێما ماڕێنۍ، یووەم ئینەیچ فرە گرنگا. دووەم چێوی گرنگ ئانەنە کە ئیتر نمەتاوا کاتەکەی درێژبکەراوە. ناچارۍ با جە ماوەو ساڵێوەنە ئاژەکەی هۆرسەنگنا. چا کاتەنە هیوا و چەمەڕایی ئاڎیشا چێشا؟ گەرەکشانە پەکەکە دلێنە بشۆ، گەل واز جە ئەرەکۊشای ئازادی بارۆنە. گەر چی حەقەتینیە بیاومێنە، هەڵمەتەو ئازادی جەسەیی ڕابەر ئاپۆی و ئەرەکۊشای ئازادییما ۋەرفراوانتەرو کاریگەرتەر بکەرمۍ، ئا کاتە کۆمیتەو وەزیرا و ئەرەمەرزیا پەیوەندیدارەکا تەریچ ناچارۍ مکەرمۍ بەبێ ئانەی جە چەمەڕایی ساڵەکەینە با، ڕوبەڕو پرسەکەی باوە. دماو ساڵێوە چێش بکەرمۍ؟ گەر هەڵوێسێوە قەوەتتەرو ڕێکوستە گەلی و دۆساما بۆ. گەر فکرەکا ڕابەر ئاپۆی قەوەتتەر جە جەهانەنە وەڵا بکەرمېوە، ئا کاتە ناچارۍ مەبا بڕۍ ڕۍ گێرانە ۋەر. هیچ نەبۆ ناچارۍ مەبا چەمپنەکۆتەی ئەنجام بڎا. یانی ئێمە پا جۆرە بوینمێش کە مژارەکەما یاونان بە گەمەو  کۆتایی. ئی ساڵە قۆناغەو دماینو ئی پرۆسەینە. چن قەوەتتەر ئەرەکۊشیەیمۍ ئەنجامی زیاتەر بەدەس مارمۍ و سەرۍ گنمۍ. ئینە حەقەتینەکەن. جە ساڵوەگەڕو هەڵمەتەو ئازادینە پەنەوازا گرڎوو مېڎانەکا بکەرمۍ بە ساڵەو ئەرەکۆسایۍ فرە قەوەتی. حەقەتینەنە پەنەوازا سەفەربەرۍ بیمۍ. چونکی ڕۆشنایی وینیان، بە ئەرەکۊشایما ئەنجام دەس وزمۍ. پەنەوازا گرڎ کەسێ پینەیش زانابۆ. مشۆم هەر یۆ جە ئێمە پېسە ملەملانۍ وەڵێکۆتەی پەی ئازادی جەسەی ڕابەر ئاپۆی کۆشش بکەرمۍ. هەر شۆنێنە بیمۍ مشۆم گلێرۆبیەی و چالاکی ئەنجام بڎەیمۍ. هەرێم بە هەرێم، کیشوەر بە کیشوەر گلێرۆبیەی قەوەت ئەنجام بڎەیمۍ و جە گرڎ کاتێ زیاتەر خاوەنداری جە ڕابەر ئاپۆی بکەرمۍ و پەی ئانەیچ چالاکی فرە قەوەتتەر ئەنجام بڎەیمۍ، پی جۆرە متاومۍ ئەنجام دەس وزمۍ، هەر پۊکەی چالاکیەکۍ قەوەتتەرۍ مەبا، چالاکی هەن. ئاخرو حەفتەینە جنێڤەنە کۆنفرانس ئەنجام مڎریۆ، هامبۆرگەنە جوانۍ بە درووشمەو 'بژۋۆ سەرۆک ئاپۆ'ی ڕاپیمایشا کەرڎ. سڵام ۋنەو گرڎی مکەرو، بە ڕاسی هەڵوێسشا گرنگا. بێگومان هامبۆرگ شارو شۆڕشگێڵنی ئەڵمانیاین. ۋەرنیشت ئینا سەرو پەیاوە، سەرنیشتوو کورڎەسانینە جەمۍ چالاکیۍ هەنۍ، ئامەدەنە جە ١٣و تشترینو یووەمینە، ساڵەو دووەمو ئەرەکۊشای بە چالاکی فرە گۆرەی جەماوەری دەسشپنە بکریۆ. پەنەوازا گرڎ کەسۍ بەشدار بۍ. بەراسی مشۆم دژو فاشیزمی و قڕکەردەی هەڵوێس نیشانە بڎەیمۍ. مشۆم فرە زیاتەر جە دەورو رابەر ئاپۆیرە گلېرۍ بیمێەوە و زیاتەر خاوەنداریش ۋنە بکەرمۍ. مشۆم نیشانەش بڎەیمۍ گەر ژیۋایۍ دیموکراتیک و ئازاد بۆ ئانە بە ڕابەر ئاپۆیۆ مێنە ئاراوە، بۍ ئاڎیی بیەیش نیا. مشۆم گرڎ شۆنێنە باس چینەی بکەرمۍ و گرڎ کەس بزانۆ. ئۆروپانە جە ١٦و تشرینو دووەمینە چالاکی ئەنجام مڎریۆ پەنەوازا گرڎ کەسۍ بەشداربۆ. جە ١٠و تشرینو یووەمینە بەڕاسی مشۆم گرڎ کەسێ بتاوۆ ئەرەکۊشۆ گرڎ شۆنێنە چالاکی ئەنجام بڎریۆ. ئینە فرە گرنگا''.

دوران کاڵکان سەبارەت پانەی کە هەڵمەتەو ئازاڎیی جە ماوەو ساڵێنە چێشش وەش کەرڎ واتش؛''یەک؛ رۆژەڤو ئێمەش سەرڕاس کەرڎۆ. رۆژەڤ و مژاری ئەساسی ئێمە ئازاڎیی رابەر ئاپۆین. چارەسەریی پەرسو کوردی پېوەسا پاڎیۆ، وڕنای فاشیزمی و ئاژاڎی کورڎەسانیچ پاڎیۆ بینیان، دیموکراتیزەکەردەی تورکیایچ پېوەسا پاڎیۆ، لاوازکەردەی سیاسەتی پیا سالارانەیچ پاڎیۆ بینیان، پەرەسانای ئازاڎیی ژەنێچ پېوەسا پاڎیۆ؛ گرڎ چێوۍ پاڎیۆ بینیان. پوچکەردەیۆ هرووژمەکا جەنگی تایبەتیچ چا ڕێوە مەبۆ. هەرپۊکەی ئێمە کرێڵەکەما دیۆ. کرێڵ ئازاڎیی جەسەیی رابەر ئاپۆیا. کەواتە مشۆم گرڎوو ئەرەکۊشایما پەی ئازادی جەسەیی رابەر ئاپۆی بۆ. مشۆم قورسایی وزمۍ سەرو ئانەی. ۋەرو ئانەی هەرمانە ڕاسەکێنە. بە بێ رابەر ئاپۆی ژیۋای ئازاد نمەکریۆ. ئەرەکۊشای پەی ئازادیی جەسەیی رابەر ئاپۆی پەی ژیۋای ئازادین، پەی ئازادی وێشا.

دووەم؛ ئێمە یۆما گێرت و یەکڕیزۍ بێنمۍ. جە ماوەو ئی ساڵێنە چالاکی هامبەش، جە گرڎ ئاستێنە ئەنجامدریۍ. چالاکیۍ قەوەتۍ بەئەنجام یاوۍ.

یەرەم؛ ئێمە فاڕیایمۍ پەی ئەرەکۊشایۍ کە جە چوار پارچەو کورڎەسانیوە چوار لاو جەهانیما تەننان. سەری ئانەیچۆ ئێمە رێبازی فرە جیاواز و زەنگینما جابەجێکەرد. کۆنفڕانس  بەسیۆ، ڕوانو ۋەنایۆی ملۆڕاوە و چالاکیۍ جۆراوجۆرۍ ئەنجام مڎریا. ئێمە جە ڕوو شێوازو چالاکییوە فرە دۆڵەمەڼۍ بیەیمۍ. دەسکۆتۍ فرێما دەس وستۍ. ئەرەکۊشای ساڵەی ۋییەرڎۍ ئەنجامی گرنگش خوڵقنا. ئینە فرە گرنگ و ماناڎارا. دماتەر جە ساڵەی دووەمەنە پەنەوازا ئینیشا بەشێوێوە ۋەرفراوانتەر، دۆڵەمەنتەر و کاریگەرتەر بەئەنجام بیاونمۍ. کاتێ ئی کاریە مکەرمۍ، ئانە ئەرەکۊشای ساڵەو دووەمی مقارنە بە ساڵەو یووەمی بە شێوێوە فرە زیاڎ مکەرۆ. ۋێما واتما، بەڕاسی پېسە ساڵەو فیناڵی(دمایی) چامنەنە. جە ئەیلولو ٢٠٢٥ ینە چێش ڕووە مڎۆ، ئێمە بە عالی چانەی نەیاوێنمێنە. جە حەقەتینەنە قۆناغۍ فرە هەستیارۍ ئینۍ وەردەممانە. دیارا سەرو ئاستی مېیاننەتەوەیی ڕووەدایۍ تاریخیۍ ڕووە مڎا. ئاشکران کە ئاژێوە پا جۆرە مێنە ئاراوە. دماتەر جە پڕۆسێوە پېسە ئینەینە کۆشش پەی ئازاڎیی جەسەیی ڕابەر ئاپۆی تەنیا ویست و گرەنتی ئازادیی تاکە کەسۍ نییا، پېسە گرنتیکەردەی گرڎو ئازادییەکان، کەردەیۆ قفڵو گرڎو ئازادییەکا مەبۆ. ئی خسوسیەتشە هەن. پەنەوازا چالاکیەکۍ زیاتەر بە جەماوەری بکریا. پەنەوازا سەفەربەری ئەرەیاۋنای ئیراڎەی ئەنجام بڎەیمۍ. با واچمۍ 'من ئازادی جەسەیی ڕابەر ئاپۆیم گەرەکا، ژیۋایێم گەرەک نیا کە ئازاڎ نەبۆ، ئینە ژیۋایۍ دیموکراتیک نییا' و ۋەردەمو گرڎو جەهانی و مرۆڤایەتینە پېسە گەلێوە ئیرادەو ۋێما نیشانە بڎەیمۍ.

'ئەگەر جە ۋەرا ۋەرو رابەر ئاپۆینە پیلانگێڵنی نەکریۍ، چارەسەری جە ۋەرکۆتوو مېیامینینە چەسپیۍ'

دوران کاڵکان سەرنجش وست سەرو ٢٦ ساڵوەگەڕو پیلانگێڵنی مېیان نەتەوەیی و واتش؛''پیلانگێڵنیی مېایننەتەوەیی ٩و تشرینو یووەمو ١٩٩٨ ی جە راو  فشاریۆ پەی بەرکەرڎەو رابەر ئاپۆی جە سوریانە دەسشپنەکەرڎ. ئا پیلانگێڵنییە ئینا ٢٦ەمین ساڵیاڎشەنە. ئا هێزۍ کە پیلانگێڵنیەکەشا متەرە، قەرارشا سەردا و جابەجێشا کەرد، مشناسیاو دیارێنۍ. ئینسان مشۆم سەرنج بوزۆ سەرو ئا قۆناغۍ کە ئاماڎەسازیش پەی پیلانگێڵنی چنە کریا، چا قۆناغێنە چێش ڕووەشدا، چێش ئاما ئاراوە؟ پەیوەندی ئاڎیشا بە هرووژمو پیلانگێڵنی مېیاننەتەوەیی جە دژو رابەر ئاپۆی چێشا؟ کاتۍ لایۍ چی پرۆسەیە مکەرمێوە، چێش موینمۍ؟ هرووژمەکە چێش بۍ؟ هرووژمەکە دژو ڕابەر ئاپۆی بۍ. ئامانجکە چێش بۍ؟ ئامانجەکە دلېنەبەردەی ڕابەر ئاپۆی بۍ. نەتاواشا ئانەی بکەرا، هەرپۊکەی ئاڎشا وست دلۍ سیستەمو ئەشکەنجەی و قڕکەردەو ئیمراڵییۆ. پا پی جۆرە واچمۍ، ئەگەر هرووژمی پیلانگێڵنی مېیاننەتەوەیی ڕووەش نەڎابیۍ، ئەگەر ڕابەر ئاپۆ جە ٢٠ ساڵی ۋییەرڎەنە بە ئازادی ئەرەکۊشایش کەردەبیۍ، ئەگەر سەرمەشقیش پەی ئەرەکۊشای ئازادیی کورڎەسانی کەردەبیۍ، ئەگەر جوانە ژەنیش پەروەردۍ کەردێبیێنۍ، ئەنجامەکەش چێش بۍ؟ با چی ڕوانگۆ تەماشەش بکەرمۍ. ڕابەر ئاپۆ چێشش گەرەک بۍ؟ جە سەرەتاو ساڵەکا نەوەکانە قۆناغێوە تازۍ دەسش پنەکەرڎ. سەرهۊردای سەرنیشتەنە ڕووەشدا، بۆشایی پانیشتەنە بەمەڵامەتوو جەنگو کەنداویۆ دروس بی. سەرنیشتوو پانیشتیچەنە داواش کەرڎە یۆبیەی و ئازاڎیی گەلوو کوردی بۍ ئاراوە. ئەگەر ئازادی گەلوو کوردی بەدی ئامابیۍ، ئەگەر ڕابەر ئاپۆ دەرفەتو جابەجێکەردەی ویرۆکەکاش بیەبیۍ، چش ڕووە دۍ؟ کورد ئازاد بۍ.

سەرو ئی بنەمایۍ تورکیا، عێراق، سوریا، ئێران دیموکراتیکۍ بێنۍ. دیموکراتیزەکەردەی جە ۋەرکۆتوو مېیامینینە ئۍ ئاراوە. کورڎەسانی ئازاد، ۋەرکۊتۍ مېیامینی دیموکراتیک ئەرەمەرزیۍ. ۋەرکۊتۍ مېیامینی دیموکراتیکی چێشش سەر ئۍ؟ یەکڕیزی، برایەتی، پاڵپەشتی، هامبەشیش دلێنە بۍ. بەڵام ٢٦ ساڵێن، ٣٠ ساڵێن، ۋنی مجیۆ، ستەم هەن، کۆمکوژی کریان. ۋەرکۊتۍ مېیامینی بی بە بەحرۍ جە ۋنۍ. کورڎەسان بە هەمان شێوە. پیلانگێڵنی مېیاننەتەوەیی بەماناو ئی بەحرو ۋنێنە. ئەرەکۊشای ڕێبەر ئاپۆی بە شێوێوە ئازاد بە ماناو ئاستەنگکەردەی ئینیشانە، جە وەرا وەرو ئینیشا گرڎینە بە ماناو بەدیئامای ژیۋای دیموکراتیکین، ئەرەمەرزناو یۆبیەی کۆنفیدراڵی گەلان. ئینەیچ پەی گرڎو مرۆڤایەتی فرە عال بۍ.

بەڵێ پیلانگێڵنی پەی لەمپەرسازکەردەی ۋەردەمو ئازادی کوردی، قڕکەردەی و تاونایۆ و ئەسڕیەیۆ کوردی، هرووژمێوە جددی بۍ. ناڕەواتەرین هرووژم بۍ جە تاریخو مرۆڤایەتینە. تەنیا دژو کوردیچ نەبۍ. پەی نموونەی ڕابەر ئاپۆ لایەنو تورکیایش چی پیلانگێڵنیەنە هۆرسەنگنا. با عال بیاومێنە. ئایا تورکیا سەرکۆت یان دۆڕییا؟ بەڵام چی پرۆسەنە تەیب ئەردۆغان ئاما سەرو دەسەڵاتی، دەوڵەت باخچەلی دووۍ جارۍ ئاما دلۍ حکومەتی. واتە قاسە و باخەڵەو ۋێشا  پەڕێشا کەرڎۍ. خەڵکشا شێلا و ۋێشا دۆڵەمەڼۍ بیۍ. هیچ چێوێشا نەبۍ ، چی قۆناغەنە پیلانگێڵنیشا قۆستۆ. بەڵام تورکیا چێشش سەر ئاما؟ تورکیا دۆڕناش و فرە دما کۆت. جە لێوەتەرۆ با تەماشەو ۋەرکۆتوو مېیامینی بکەرمۍ. ئینۍ گرڎ عیلاقەشا بە پیلانگێڵنیوە هەن. ئا کاتە پیلانگێڵنی تەنیا جە دژو ئازادیی کوردا نەبۍ. هامکات دژو تورکیای دیموکراتیکی و ۋەرکۆتوو مېیامینی دیموکراتیچ بۍ. دژوو گرڎ جۆرە ئازادیۍ ئینسانی بۍ. جە ۋەرا ۋەرو ئینیشا گرڎینە پېسە هرووژمېوە ئەنجامدریا. ئەمریکا، بەریتانیا ئانەشا کەرد، دۆڵەتا ئەوروپای ئینەشا کەرد، رووسیایچ بەشداربۍ. گرڎو ئانیشا کە پەنەوازشا پنەشا بۍ بەشدارێشا کەردۍ، کەردێشا بە هامبەشۍ ۋێشا. جە ڕاو ئانەیۆ چێششا خوڵقنا؟ ئانەشا خوڵقنا کەینا وەرو چەماوە. هەرپۊکەی مشۆم ئا سیاسەتیە بە عالی بیاومێنە. ئۆباڵو ئا گرڎ ۋنۍ و کۆمکوژیاشا کۊتەن ئەستۆ. مشۆم بڕۍ ۋنەش پەرساوە و بتاوا دەسبەردارۍ ئانەی با. کاتێ پا جۆرە هۆرسەنگنای مکریۆ، ماچا بەردەوام مەواچدۍ پیلانگێڵنی، ئانەی سەرمارە مەسەپندۍ. ئەی بە چێش نامێش بەرمۍ؟ ئێمە چەمپۆشیس ۋنە بکەرمۍ؟ لایەزال پیلانگێڵنی بەردەواما. ٤٣ مانگێن بە هیج جۆرێ هەواڵێوە جە بارەو رابەر ئاپۆیۆ ۋەردەس نییا. ئانەی چینەی ۋەرپەرسێنۍکەسشا نتقشا چۆوە نمۍ. دەی کەواتە ئێمە واچمۍ چێش؟ نەواچمۍ پیلانگێڵنی ئەی واچمۍ چێش؟ بێگومان چینەینە تاوانە کریێنە. مشۆم ڕاس بکریۆوە. ئاڎیچ بە ناستەی غەڵەتی و تاوانەکا مکریۆ. ئەگینا نمەتاومۍ ۋییەرنمێش. سەرو غەڵەتی و تاوانەکا نمەتاومۍ راسی ساز بکەرمۍ. نمەتاومۍ سەرکۆتەی ساز بکەرمۍ. مشۆم بتاوا بڕۍ ڕەخنە جە ۋێشا بگێرا. گۆرەتەرین نادادپەروەری جە تاریخەنە ۋەرا ۋەر بە گەلوو کوردی کریا. هرووژم پەی سەرو ڕابەر ئاپۆی گۆرەتەرین نادادی بۍ، تنتەرین ستەم و ئەشکەنجە بۍ، نموونەش نییا. بەڵام ئینە تەنیا دژو ڕابەر ئاپۆی نەبۍ. دژو گەلوو کوردی بۍ، دژو ژەنا و جوانا بۍ ، دژو خەڵکو ۋەرکۊتوو مېیامینی و تورکیای و مرۆڤایەتی بۍ. کەواتە مشۆم ئی نادادپەروەرییە نەمەنۆ. ئانۍ ۋەرپەرسۍ ئی کارەینۍ، ئیدارەو ئەمریکاو ئا کاتیە کە دیموکراتەکۍ بێنۍ ۋەرپەرسۍ بێنۍ ، ئیساتێچ ئینۍ سەرو حوکمیۆ، وەڵتەر واتما، جە بەریتانیانە پارتو کرێکارا دەسەڵاتش گێرت دەس، ئی هێزە پەنەوازا ئا نادادپەروەرییە بوینۆ کە کەردەنشا و هەوڵو چارەسەرکەردەیش بڎۆ. پەنەوازا بتاوا داواو چنەۋییەردەی جە گەلوو کوردی بکەرا. ئاڎۍ ۋەرپەرسێنۍ جە زوڵمو ئی ٢٦ ساڵەیە، مشۆم دمایی پی زوڵمیە بارانۍ. داوا چا هێزا مکەرمۍ پا جۊرە مامەڵە بکەرا. با سەرنجما سەرو ئانەی بۆ کە ڕابەر ئاپۆ گەرەکش بیەن چێش بکەرۆ. چێش بی بە مەڵامەتوو ئانەی ئاستەنگ بکریۆ؟ ئایا خاسشا کەرڎ؟ جە کورڎەسانەنە چارەسەریش خوڵقنا؟ تاواشا چارەسەرێوە جە ۋەرکۆتوو مېیامینینە وەش بکەرا؟ ناچارەسەریشا ئارڎ ئاراوە. هێزی چارەسەر ڕابەر ئاپۆ بۍ، ئاستەنگشا کەرد. بۆنەو ساڵیاڎو پیلانگێڵنیوە، با جارێتەر ئینەما یاڎەنە بۆ. داوا جە هێزە پەیوەندیدارەکا مکەرمۍ دەس چا هەرماناشا هۆرگێرا، سەرڕاسشا بکەراوە، داواو چنەوییەردەی جە کوردی بکەرا''.

'جە سەرکۊتەی نزیکۍ بیێنمێوە، تەنیا زیاتەرکەردەی ئەرەکۊشایش پەنەوازا'

کاڵکان جە بەردەوامی قسەکاشەنە ئەرەیاۋناش،" پېسە چنی پیلانگێڵنی هرووژمێوە نائەخلاقانە بۍ جە تاریخو مرۆڤایەتینە، پاسەیچ ئەرەکۊشای ٢٦ ساڵەی جە دژو پیلانگێڵنی فرە ماناڎاربۍ جە تاریخو مرۆڤایەتینە. وەڵۍ گرڎ کەسێنە رابەر ئاپۆ سەرمەشقی ئی ئەرەکۊشایشە کەرڎ. بەشو گرڎ کەسێ دلۍ ئی ئەرەکۊشاینە هەن. ئەرەکۊشاکەی چڼین جارۍ پیلانگێڵنیەکەش دلێنەبەرڎ. گەرەکشا بۍ کارۍ بکەرا کە ڕابەر ئاپۆی دلۍ سیستەمو گۆشەگیری و ئەشکەنجەو ئیمراڵینە نەتاوۆ ۋیربکەرۆوە، بەڵام ڕابەر ئاپۆ بی بە هێزو ڕزگاری گرڎو گەلا و گرڎو ژەنا. بی بە ڕابەرێوە مېیاننەتەوەیی. گەرەکشابۍ ڕابەر ئاپۆی جە ئیمراڵینە سەرکوت بکەرا، بەڵام چێش ڕوەشدا، جە ئیساتێنە ڕابەر ئاپۆ ئینا گرڎ یاگۍ دنیێنە. واتش، 'پارێزنامەکێم هەر یاگێنە با من ئینانی چا' جە ئیساتێنە پارێزنامەکێم ئینۍ گرڎ یاگۍ دنیێنە. ئینۍ دەسو گرڎ کەسێنە. کەواتە ڕابەر ئاپۆ ئینا چنی گرڎ کەسۍ. سیستەمو گۆشەگیری ئیمراڵی چڼین جارۍ جە لایەنو ڕابەر ئاپۆیۆ مەڕیا. پەی ئینەیچ ماچ و چڼین جاریچ واتەنم؛ ئەرەکۊشای یاگۍ ئیسفاڎە هۆرگێرتەین، ئینسان بە ئەرەکۊشای متاوۆ بیاوۆ بە سەرکۆتەی. وەنەی بنەڕەتی جە ئەرەکۊشای ٢٦ ساڵەی جە دژو پیلانگێڵنی هورش گێرمۍ ئینەنە؛ گەر ئەرەکۊشی ئانە میاوی بە سەرکۆتەی. ڕابەر ئاپۆ جە ئەرەکۊشاینە سەرکۆت. سەرکۆتەی جە گرڎ کاتێ زیاتەرا. بە ئەرەکۊشای بەردەوامما متاومۍ وەڵێکۊتەی هەرە تاریخی و ئازادیوازی خولقنمۍ. باوەڕیما بە ۋێما بۆ و سەرو ئا بنەماو هێڵۊو سەرکۊتەیە جە ساڵەو ٢٧ەمینو ئەرەکۊشاینە کۆشش بکەرمۍ و سیستەمو ئیمراڵی بماڕمۍ و ئازادی جەسەیی ڕابەر ئاپۆی مسۆگەر بکەرمۍ''.

'مڎرامان جە هێڵۆو فیداینە بە ئیسفاڎەن

کاڵکان سەبارەت بە سەرمەشقی گەریلای چی جەنگەنە و چالاکیەکەو ئەنقەرەی کە هەڤاڵا ڕۆژهات و ئەرداڵ ئەنجامشا دا واتش ،''بەڵێ، بەڕاسی ساڵوەگەڕو چالاکی فیدایی تاریخیا. هەڵای ئاکەپە-مەهەپە و تەمامو تورکیای ئینۍ شۆکو چالاکیەکەو ئەنقەرەینە. نمەتاوا ۋێشا چانەی ڕزگار بکەرا. ١/١٠/٢٠٢٣ بی بە چالاکیێوە قارەمانیەتی گۆرە، بی بە چالاکیێوە فیدایی. هەڵبەت نەک بە تەنیا ئا چالاکییە، ساڵێ چاوەڵتەریچ چالاکی فیدایانەو هەمڕایا ڕوکەنۍ و سارۍ بۍ جە مێرسینەنە. قارەمانێ مێرسینی و ئەنقەرەی بیۍ بە یۆ و پەی گرڎو ئازادیوازا و گەلا چێردەسی بیۍ بە هیوا، هێزەکۍ فاشیستی و قڕکەریشا شۆکێکەردۍ. پۊکەی مشۆم عال جە ماناو چالاکیەکەیشا بیاومێنە و خاوەنداریش ۋنە بکەرمۍ و پیرۆزشا بکەرمۍ. قارەمانەکێما بەڕاسی بیەو مرۆڤایەتینۍ. خودو هەمڕایاما ڕۆژهات و ئەرداڵ، سارا و روکەنە، گەشمەرڎۍ قارەمانۍ هەپەگەی و یەژا ستارینۍ کە بە فیدایۆ ئەرەکۊشۍ، حورمەت و پنەزانایۆ یاڎشا مکەرووە. گرڎ ڕووۍ شەهادەتما هەن. ۋەرو ئانەی ئێمە جەنگێوە گۆرە مکەرمۍ. جیهان ئینا ئاژەو جەنگینە. پۊکەی ئێمەیچ ناچارێنمۍ پەی بیەی و ئازادییما جەنگێ گۆرەی چانەی ڕاوەبەر بکەرمۍ. بەدەر چینەی ئازادی و دیموکراسی بە ئاسانی بەدەس نمۍ. سڵام و هیواو سەرکۊتەی پەی گرڎو فەرماندە و گەریلاکا هەپەگەی و یەژا ستاری موازو.

چالاکیەکەو هەمڕا ڕۆژهاتی و ئەردالی هێڵێوەش وەشکەرڎ، کە حەقەتینش نیشانەو گرڎ لێوەدا. پېسە تەڤگەری، گەلی و تەمامو هێزەکاو گەریلای ئی حەقەتینەما جە هەڵوێسی قارەمانانەو چالاکیەکەیشانە دی. گەریلاکۍ ئازادی کورڎەسانی ئا هێڵۍ ڕاوەبەرمکەرا. جە گرڎ لێوە سەرنیشتوو کورڎەسانیۆ بەردەواما. جە هەرێمەکاو پارېزنای مەدیاینە بەردەوامە و گرڎ ڕوۍ چالاکی ئەنجام مڎریۆ. مڎرامانو گەریلای بە وەڵێکۊتەی و قوڵبیەیۆ بەردەواما جە ۋەرا ۋەرو هرووژمەکا دۆلەتو تورکینە. کە بە پاڵپەشتی حکومەتو عێراقی، بە هامکاری خیانەتو پەدەکەی جە ٣ۍ تەمموزیۆ زیاتەرۍ بیێنۍ.

چی چن ڕووە وییەردەینە هۆرسەنگنای هەمڕا حەقی بۍ. واچۍ گرڎ یاگێنە مڎرامانوو گەریلای هەن. جە گرڎ مڎرامانێوە گەریلاینە فاشیزمو ئاکەپە-مەهەپەی زەرەرۍ فرەش ۋنەگنۆ، بەڵام شاراشۆ. ئانێش گرڎ ئاشکرۍ کەرڎۍ. جە حەقەتینەنە هەرپاسەن. چی قۆناغێنە گرڎ شۆنێنە جەبگ هەن. چێرو نامۍ ئۆپراسیۆنینە جوڵەی سەروازی هەن. پەنەوازا مڎرامانەکۍ سەرنیشتوو کورڎەسانی بوینیا. ئاکەپە-مەهەپەگرڎ جۆرە بەهێوە ئەخلاقی دلێنەبەرا. هرووژم مکەرا سەرو زاوڵا. ماچا ژمارەو زاوڵە گومبیەکا جە تورکیانە زیاتەرا جە ژمارەو ئەرەنیشتا چن وڵاتێوە سەر بە نەتەوە یۆگێرتەکا. ئی زاوڵە گومبیۍ پەی کۆی ملا؟ چێششا پنە مکەرا؟ ئایا پارچە پارچە مکریا، ئەندامەکاشا ورەشا؟ ئایا پېسە کۆیلەی بەکارمەیا؟ ئایا ئینۍ جە کەسایەتی و سیستەمو باڵادەسی پیاینە دەسدرێژییشا مکریۆ سەر؟ ئاژەکە پی جۆرەنە. لەشورەشی، مادەی هۆشبەر جە گرڎ شۆنێنە هەن. جۆلەمێرگەنە ئاشکرا بی کە باند وەش بیەن، ئی هەوڵەو کۆمارو تورکیای پەی کۆنترۆڵکەردەی گلێرگەی جە کورڎەسانەنە مەڵامەتی جیاواز مڎۆ بە بنەیانە جیاوازەکا و چایچ بانۍ بە باند. پەنەوازا عال جە حەقیقەتو فاشیزمو ئاکەپە-مەهەپەی و دۆڵەتو تورکی بیاومێنە، پەی ئانەی جەدژو ئانیشا بژیۋمۍ و ژیۋایۍ ئازاد و دیموکراتیک پێکبارمۍ پەنەوازا ئەرەکۊشمۍ. گرڎ چێوۍ جە ئەرەکۊشایۆ وەش بۆ. سەرنج بڎەیدۍ ٣٠ ساڵۍ چێوەڵتەر کە نەتاواشا گەریلای ماڕا، بە هەزاران دەگێشا سۆچنۍ و هەوڵشادا دلێشەنە بەرا. بە تایبەت بۆتانەنە. جە ئیساتێچەنە جە گرڎ کەشۍ و تەوەنۍ چێو وەش مکەرا، شڕناخەنە بەنداو وەشمکەرا و گەرەکشانە دەگایەکا دلېنەبەرا. ٣٠ساڵۍ چێوەڵیچ هەمان چێوشا کەرد، جە ئیساتێچەنە بە دلېنەبەردەو سروشتی گەرەکشانە جە ۋەرا ۋەرو گەریلاینە ئەنجام بەدەسبارا. مشۆم جە ئیساتێنە ئی حەقەتینۍ بوینیا. بەڕاسی گەر ئازادیما گەرەکا پەنەوازا بیمۍ بە جەنگەوانۍ ئازادی و بەدڵنیاییوە پەنەوازیا. رابەر ئاپۆ ماچۆ ژیۋای بە ئازادیۆ ژیۋاین. ژیۋای ئازادی بە ئەرەکۊشایۆ مۍ ئاراوە".

'پێویستە گەلی باشوور هەڵوێست بنوێنێت، وانەیەکی مێژووی بدات'

دوران کاڵکان سەبارەت بە پانیشتوو کورڎەسانیچ ئەرەیاۋناش،'' پەنەوازا گەلوو پانیشتیما ئی حەقەتینەو مڎرامانوو گەریلاکا ئازاڎیی کورڎەسانی بووینا. مڎرامانوو هەرێمەکاو پارېزنای مەدیای، مڎرامانوو تەمامو کورڎەسانیا  و بیەو ئازاڎیی تەمامو مرۆڤایەتییا. یانی پەنەوازا گرڎ کەسێ خاوەنداری جە مڎرامانو هەرێمەکاو پارېزنای مەدیای بکەرۆ. هەڵبەتە ئا مڎرامانە فرە زیاتەر پانیشتوو کورڎەسانی پارێزنۆ، شکۆ و ئازاڎیی ۋێشا پارێزنا. گرڎ کەسێ ماچۆ پانیشتوو کورڎەسانی دمایش مۍ. پەنەوازا گەلوو پانیشتوو کورڎەسانیما، ڕۆشنۋیر، سیاسەتمەدار، جوانا، ژەنی، کرێکارا جە ۋەرا ۋەرو هرووژمەکانە بێدەنگۍ نەبا و غیرەت برمانا. پەنەوازا زیاتەر دەنگشا هۆربڕا، وچیۆ جە ٢٠و تشرینو یووەمینە هۆرچنیەی مکریۆ. جە حەقەتینەنە نمەزانمۍ ئەنجام مڎریۆ یا نا. بەڵام هۆرچنیەکەی دەرفەتێوە گۆرەن پەی ۋنەپەرسایۊ جە هرووژمی ئەرەگیری و قڕکەری. دەرفەتێوەن پەی گرڎ کەسۍ. نمەبۆ واچا، چێشما پنەکریۆ؟، وە هیچما دەسەنە نمۍ. پەنەوازا بە هرووژمە قڕکاری و کۆڵۆنیالیەکا واچا ئیتر وەسێن. بە دەسەڵاتی واچا وەسێن بەرە واڵاکەردەی پەی هرووژمەکا. دەرفەتەکە ئینا دەسو ئاڎیشانە. بەڵێ نیشاندای ئیرادەین. ئا کاتە بەرگنۆ کە لایەنگرۍ چێشینۍ. پەنەوازا وڵاتپارێزنی پانیشتوو کورڎەسانی ئی هەڵوێسیە برمانا. پېسە چنی جە تاریخەنە دژوو فاشیزمو سەدام حسێنی ئەرەکۊشۍ، پەنەوازا جە ئیساتێچەنە بەهەمان شێوە جە ۋەرا ۋەرو هرووژمە ئەرەگیریەکا فاشیستو ئاکەپە-مەهەپەی و ئانۍ کە هامکاریش مکەرا هەڵوێسێوە وڵاتپارێزنی بگێرۆنە ۋەر. هەڵوێسێوە چنینش بۆ؛ پەنەوازا نیشانەش بڎۆ کە لایەنگرو ئازادی، بیەی و ئیراڎەو کوردین. پەنەوازا بتاوۆ هەڵوێسێوە پا جۆرە بگێرۆنە ۋەر. بەڕاسی چی ڕوۆ قۆناغێوە گرنگەو تاریخینە. ئینایمۍ ڕۆزگارێوە پا جۆرەنە. دەرفەتێوە تاریخی وەشبیەن.

قەناعەتما چامنەنە کە گەلوو پانیشتوو کورڎەسانیما جە ٢٠و تشرینو یووەمینە وەنێوە تاریخی مڎا بە هێزو ئەرەگیری، پانیشا کە هامکاری  و نۆکارایەتیشا پەی مکەرا.

هرووژمەکۍ ئیسرائیلی و لوایڕاوەو جەنگی جەهانی یەرەمی

دوران کاڵکان جە بەردەوامی قسەکاشەنە سەرنجش وست سەرو جەنگو ئیسڕائیلی جە غەزەو لوبنانەنە و واتش،" بەڵێ جەنگو غەززەی شۆکێوەش بە جەهانی یاونا. هەڵای ساڵێوەش پەڕنەکەردەنۆ، هرووژمی هامشێوەیچ پەی سەرو لوبنانی دەسش پنەکەرڎەن و ئاژێوە خراپش وەشکەردةن. ئێمە جە کاتە جیاجیاکانە ئینەما ۋەرچەم گێرتەبۍ. مەڵامەتوو ئامانج و ئی جەنگەیما هۆرسەنگنابۍ، واتما دماتەر نۆبەو لوبنانین. بەڵام کاتێ ئینەما وات، تەسەور نەکەرێنمۍ جەنگەکە چی ئاستەنەو پا خێراییە ڕووەبڎۆ. ئێمە واچێنمۍ هێزە هەژمونگەراکۍ جە جەنگوو غەزەینە وەنەی دروس هۆرمگێرا، بەشێوێوەتەر چنی ئاژەکەی نزیکۍ باوە، ڕا نمەڎا هەمان دڕندەیی کە فەلەستینەنە ئەنجامدریا جە لوبنانەنە واوەی بۆوە. بەڵام پاسە نەبۍ". هەرپاسە دەربارەو هەڵوێسو ئێرانی و حیزبوڵای کاڵکان ماچۆ؛ حیزبوڵا نەتاواش هەڵوێستێوە پا جۆرە نیشانە بڎۆ. هەرپاسە ئێرانیچ نەتاواش بۆ بە ۋەربەس جە پەرەسانای جەنگەکەینە. ئایا بەڕاسی ئێران گەرەکشا ئاژەکە پاسشە پنەبۍ؟ یان دەسەڵاتو ئانەیش نەبۍ کە بۆ بە ۋەربەس، ئێمە چا بارۆ عال نمەزانمۍ. سەرۆی تازە هۆرچنیاو ئێرانی باسش جە یۆگێرتەیی ئۆمەتو ئیسلامی کەرد. واتش: حیزبوڵڵا بە تەنیا نمەتاوۆ جەنگ بکەرۆ. واتە پەنەوازا بە دروسی هۆرسەنگنای پەی ئا قسۍ بکریۆ. واتە کێ سەڎان ساڵېن ئۆمەتو ئیسلامیش دابەش کەرڎةن؟ دەسەڵاتداری و هێزو دەوڵەتی ئینەش کەرڎەن. یانی دەسەڵاتو دەوڵەت نەتەوەی مەڵامەتو ئی بەش بەش بیەینە. پۊکەی یۆگێرتەیی ئۆمەتی بیەیش نییا.

واتە ئەگەر تۆ داواو یۆگێرتەیی ئومەتی مکەری، مەسیحیچ داواو یۆگێرتەیی مەسیحیا مکەرۆ، جولەکەیچ بە هەمان جۆر. جە حەقەتینەنە پەنەوازا مرۆڤەکۍ ۋێشا چی ئایین پەرەستیەیە ڕزگار بکەرا ژیۋای پا جۆرە نمەکریۆ. ئایین و نەتەوەپەرەسی ١٠٠ – ٢٠٠ ساڵێن ژیۋای مرۆڤەکاش جە ۋەرکۆتوو مېیامینینە وستەن چێرو هەڕەشاوە. ئینە غەڵەتا! ئەگەر باوەڕتا بە دیموکراسی نییا، لاوکەمیۆ باوەڕتا بە برایەتی گرڎو ئایینەکا بۆ. باوەڕتا بە مافو گرڎو مرۆڤایەتی بۆ پەی ئانەی پێوەرە ژیۋای وەش بۆ. جە ئاکامو ئی عەقڵیەتەینە گەلوو غەززەی بی بە قوربانی. هەرپاسە گەلوو لوبنانیچ مکریۆ بە قوربانی. وەڵتەر ئێمە ئاماژەما پنە دابۍ کە. گەلوو فەلەستینی جە کاتو ۋێشەنە پەشتیوانیۍ فرەش ۋنەکەردیمۍ. ئێمە پېسە تەڤگەری ئازادی نان وئاوو ئاڎیشاما واردەن. هەرپاسە نان و ئاوو گەلوو شیعەو لوبنانیچما واردەن. ئینسان نمەزانۆ چێش واچۆ ئاڎۍ واڵەو برۍ ئێمەنۍ. ئێمە بە جددی هامبەشۍ ئێشەکاشانمۍ. ئشیۍ ئینە ڕوەش نەڎابیۍ، ئینە تاوانەنە. کێ ئینەش کەرڎەن؟ کێ تاوانە ئەنجام مڎۆ؟ با وزمێش چێرو سەرنجۍ. ئاکەپە – مەهەپە و تورکیا ئانۍ بێنۍ کە فرەتەرین هەوڵشادا لوبنانەنە جەنگ ڕووە بڎۆ. ئانۍ هەندەرۍ ئی جەنگەیە بێنۍ ئانێنۍ کە ئیساتۍ بێدەنگیشا هۆرچنیەن''.

کاڵکان جە درێژەنە ئاماژەش بە جەنگو یەرەمو جەهانی کەرڎو واتش،"ئی جەنگە چی دەسش پنەکەرڎ؟ ئی جەنگە سەڎ و ویس ساڵێن بەردەواما. ئینە جەنگی جەهانی یەرەما. جەنگی جەهانی یوەم بێ ئەنجام بۍ. جەنگی جەهانی دووەمیچ بە هەمان شێوە بەردەوام بی و دمایش ئاما. ئیساتۍ جە جەنگی جەهانی یەرەمەنە گەرەکشانە ئانەی جە جەنگی جەهانی یووەمەنە مەنەنۆ تەمامش بکەرا. سیستەمو مۆدێرنیتەی سەرمایەداری گەرەکشا بە پاو ئەنجامو سەڎ ساڵا چێوەڵی ۋێش تازە بکەرۆوە. ئانەی کە بە دەسو ئیسرائیلی گەرەکشانە بکەراش ئینەنە. ناتۆ، ئەمریکا و ئەوروپا بە ئاشکرا ئینۍ پەشتەو ئیسرائیلیۆ. بە گرڎ جۆرۍ هێز، دەرفەت و پەی هرووژمە کاولکاریەکا مەیسەر مکەرا.

ئیساتۍ بڕۍ وڵاتۍ مڎا جەنگ. ئەنجامەکەش چێش بۆ؟ جە ساڵەکا ١٩٩٠ پەی ٢٠٠٠ پەی بەدەسئاوردەو کەنداوو بەسرەی ئی جەنگشا ئەنجامدا. ١٥هەرپاسە ساڵەو ٢٠١٠ پەی دەسگێرتەی سەرو ۋەرکۆتو بەحری چەرمەیرە ئا کارشا کەرڎ. ئیساتۍ گەرەکشانە جە هیدستانۆ بەرەو کەنداو چاوە پەی ئیسرائیلی و جە قوبرسۆ پەی یۆنانی، گەرەکشانە ڕێوە وزەی بکەراوە بە پلانەو ئەمریکای. ئی هرووژمۍ سەرو ئی بنەمایە مکریا. ڕۊشنا کە ۋەربەس جە لوبنانەنە نەمەنەبۆ. دیار نییا چنی بۆ. ئایا سوریا وەربەسا چی ڕێنە؟ ئەگەر سوریا چی ڕووەدایا وەنە هۆرگێرۆ، نمەبۆ بە وەربەس. بەڵام گەرەکما ئینەی پېسە ئەنجامێوە واچو، وەڵتەریچ چن جارێ واتەنم. بێگومان دما ئامانج قوبرس مەبۆ. ئەڵبەت ناوەندو ئی جەنگیە تورکیان. تورکیا دەوڵەتێوەن کە جە ئەنجامو جەنگی جەهانی یووەمی وةش نەبیەن، دماو جەنگی جەهانی دووەمی ئەرەمەرزیان. تورکیا دەوڵەتێوەن سەرو بنەماو بیەی یۆبیەی سۆڤیەتی و شۆڕشو تشرینو یووەم و ڕووسیای ئەرەمەرزیان. دماو وڕای یۆبیەی سۆڤیەتی، جەنگی جەهانی یەرەم دەسش پنەکەرڎ و ئیساتۍ گەرەکشانە ڕاو وزەی وەش بکەرا، گەرەکشانە ۋەرکۊتوو مېیامینی سەرجە نۆ دیزاین بکەراوە. تورکیا ئینا جبەرو ئینەینە. پۊکەی ئینە تورکیای فاڕۆ. ئانەی ئینا سیستەمەنە ئینا ئاژێوە پێچەوانەنە، ئانەی فرەتەرین ملەملانێش چنی ئا سیستەمەیە هەن و لایەنێوە جەنگی جەهانی یەرەمین، دەوڵەتو تورکیاین. ڕابەر ئاپۆ ١٥-٢٠ ساڵا چێوەڵی، جە کتێبەکاشەنە چا بارۆ ئاگایش دان و ئاماژەش پانەی دان کە کارەساتی گۆرە جە ناوچەکەنە ڕووەمڎۆ. بەڵام کەس گۆشش نەڎا. ئیساتۍ فاشیزمو ئاکەپە – مەهەپەی تورکیاش بەردەن دلۍ کارەساتێوە چامنەیۆ. کاتێ باس جە قوبرسی مکریۆ، کەواتە ئی جەنگە جە سنوورو تورکیاینە ڕووە مڎۆ. دۆڵەتو تورکیای چ بەرنامێوەش پەی ئانەی مەبۆ؟ یان مەبۆ بۆ بە کۆیلێوە تەمام، تەسلیم بۆ و گرڎ چێوۍ جە دەس مڎۆ، یان وەرەنگارش مبۆوە و جە ئاکامەنە تورکیای بەش بەش مکەرا. ڕابەر ئاپۆ چا بارۆ واتەنش، مکریۆ بە چل بەشێوە.

ئیساتۍ گەرەکما ئانەی واچو. کە ئاژەو ئیساتۍ کۆمارو تورکیای جە جیهانگیربیەی سیستەمو مۆدێرنیتەی سەرمایەداری، یان جە سیستەمو مۆدێرنیتەی سەرمایەداریی جەهانینە ڕاش نییەنە. دماتەر مشۆم ۋێش شۆنەو ڕا چارێوەرە گێڵۆ. پۊکەی ڕابەر ئاپۆ بەدیلێوەش پێشنیار کەرڎەن. بە مەعنێوەتەر دین و نەتەوەپەرەسی بەش بەشتا مکەرۆ. جە ۋەرا ۋەرو ئانەینە پڕۆژەی کۆنفیدرالیزمی دیموکراتیک و نەتەوەی دیموکراتیک پېسە تەنیا چارەسەرێوە و ئەلترناتیڤێوە پێشنیار کەردەن پەی گرڎو ۋەرکۆتوو مېیامینی و تورکیای. ئینە ئاژێوە ئاشکران. بەڵام تورکیا گۆشش چی قسا نەگرتەن. تەنیا ڕاو ڕزگارکەردەی تورکیای چی کارەساتەیە ویرۆکەو کۆنفیدڕاڵیزمی نەتەوەی دیموکراتیکی ڕابەر ئاپۆیا. ڕابەر ئاپۆ تەنیا کەسا کە متاوۆ ئی ئاژەیە چارەسەر بکەرۆ. پۆکەی داواو ئازادی جەسەیی ڕابەر ئاپۆی مشۆم بۆ بە ڕۆژەڤی سەرەکی گرڎو وڵاتپارێزنا و دیموکراتەکا تورکیای، ئازادی ڕابەر ئاپۆی ئاڼنەی پەیوەندیش بە ئازادی کورڎەسانیوە هەن، ئاڼنەیچ خزمەت بە دیموکراتیزەکەردەی تورکیای مکەرۆ. پۊکەی پەنەوازا گەلوو تورکیای، ژەنا و جوانا هەر پېسە کوردی ۋەرا ۋەر بە سیستەمو ئەشکەنجەی و گۆشەگیری ئیمرالی مرداوە. گەر گەرەکشانە چی کارەساتەیە ڕزگارشا بۆ، تەنیا ڕا، ئازادی کوردی و دیموکراتیزەکەردەی تورکیاین. ئینەیچ بە دلێنەبەردەی ئایین پەرەسی، نەتەوە پەرەسی و فاشیزمو ئاکەپە-مەهەپەی میاوۆ ئەنجام''.

'پەنەوازا گلێرۆبیەکەی بە بەشداری سەڎان هەزار کەسا پەی ئازادی سەرۆک ئاپۆی بلۆڕاو'

دوران کاڵکان جە دما دمایی قسەکاشەنە بانگەوازش پەی بەشداری جە هەڵمەتەو ١٣/١٠/٢٠٢٤ینە کەرڎ و واتش،" پەنەوازا پەی ئازادی جەسەیی ڕابەر ئاپۆی جە تورکیانە سەفەربەری دەس پنەبکەرمۍ. ڕۆو ١٣ و تشرینو یووەمی جە ئامەدەنە گلېرۆبیەی ملۆڕاوە. با ٥٠ – ١٠٠ هەزار کەسۍ بەشداری گلېرۆبیەکەی بکەرا. جە ئەستەنبوڵ، ئیزمیر، ئەنقەرە، بەحری سیاو، جە گرڎ شۆنێنە، جە چوکرۆڤانە، با گلېرۆبیەی ئەنجام بڎریۆ، پەنەوازا گلێرگە ئی ئاژەیە مردنۆ. جیا چینەی هیچ ڕێوەتەر نیا.

تەنیا چێوۍ کە متاوۆ تورکیای چی ئاژەیە ڕزگار بکەرۆ، دیموکراتیزەکەردەی تورکیاین کە لکەدریان بە ئازادی کوردیوە. پۊکەی ڕابەر ئاپۆ واتش: "دەرفەتێوەم دەیدۍ پنە، جە ماوەو حەفتێوەنە گرڎ چێوۍ چارەسەر مکەرو" جە حەقەتینەنە پەی ڕزگاری تورکیای، پەی ئازادی جەسەیی ڕابەر ئاپۆی، گلېرگەو تورکیای مشۆم دەس بە ئەرەکۊشای بکریۆ. بەڵام بێگومان کاتێوە فرە ۋییەرڎەن. کۆمکوژی ئەنجامدریان، ۋنی مجیێنە. نمەزانمۍ ئینۍ چنی پاکۍ باوە. وەڵتەریچ واتەنما. ئێمە دژو جەنگی مەسڵەحەتینمۍ. ئێمە ئەرەکۊشای پەی بیەی گەلا و مرۆڤایەتی، ئازادی و ژیۋای دیموکراتیکی سەرو بنەماو پارېزنای ڕەوای ئەرەکۊشای ئازادی و بیەی مکەرمۍ. ئێمە ماچمۍ بەڵێ پەی ئی ئەرەکۊشایە. ئەرەکۊشای ئێمە ئەرەکۊشایۍ چیمنەن. ئیساتۍ جەهان یاوان بە نوقتێوە مەترسیڎار، مشۆم ئینسان وریابۆ. هەر ۋەرو ئی مەڵامەتیە مشۆم گرڎ یاگێنە ئەرەکۊشای ئازادیما بەرز بکەرمێوە. مشۆم گەریلاکاما گەشە پنە بڎەیمۍ و قەوەتتەرێشا بکەرمۍ. پەنەوازا گرڎ شۆنێنە ۋێپارێزنای ۋێما قەوەت بکەرمۍ. گرنگترین چێو ئانەنە کە مشۆم چارەسەری کۆنفیدرالیزمو دیموکراتیکی و نەتەوەی دیموکراتیکی ڕابەر ئاپۆی بیاونمۍ بە گرڎ شۆنۍ. پەنەوازا ڕزگاریما جە گەلا هامسایاما بوزمۍ سەرەتاو کارەکاماوە و چا چوارچێوەنە ئەرەکۊشای بکەرمۍ. سەرو ئی بنەمایۍ سڵام ئاراسەو ئا کەسا مکەرو کە ۋەرەنگارۍ هرووژمەکا سەرو گەلی مەباوە. دیسان هامبەشو ئێشو ڕێشەکا گەلوو لوبنانینا."