په‌كه‌كه ٤٤ ساڵه ده‌سكه‌وت ده‌ئافرێنێ
گه‌لان و نه‌ته‌وه‌و چینه ژێرده‌سته‌كان و ژنان و لاوان هه‌موو كات و سه‌رده‌مێك، ئه‌و چانسه‌یان نییه كه بگه‌ن به‌و هێز و رێكخستن و پارادایم و فه‌لسه‌فه‌ی كه ده‌یانه‌وێت تێكۆشانی له‌پێناودا بكه‌ن.
گه‌لان و نه‌ته‌وه‌و چینه ژێرده‌سته‌كان و ژنان و لاوان هه‌موو كات و سه‌رده‌مێك، ئه‌و چانسه‌یان نییه كه بگه‌ن به‌و هێز و رێكخستن و پارادایم و فه‌لسه‌فه‌ی كه ده‌یانه‌وێت تێكۆشانی له‌پێناودا بكه‌ن. ٤٤ ساڵ به‌ر له ئه‌مڕۆ له‌سه‌رده‌ستی كۆمه‌ڵێك له لاوانی كورد له كوڕان و ژنان، به‌هاوبه‌شی له‌گه‌ڵ لاوانی تورك و لاز، هه‌مانكات به‌پشتیوانی خه‌ڵكی زه‌حمه‌تكێشی كوردستان، له شاری ئامه‌د، پارتی كرێكارانی كوردستان سه‌ری هه‌ڵدا. ده‌بێ بزانرێ تۆی ئه‌و هێزه نوێیه له‌ساڵی ١٩٧٣وه له‌لایه‌ن رێبه‌ر ئاپۆوه له توركیا و كوردستان هاویشتراوه.
له په‌نجا ساڵه‌ی ته‌ڤگه‌ری ئاپۆی و ٤٤ ساڵه‌ی دامه‌زراندنی په‌كه‌كه، هه‌وراز و نشێوێكی زۆری بینیوه، چه‌ندین جار هاتۆته به‌رده‌م له‌ناوچوون، به‌ڵام جارێكیتر له‌شوێنێكی تر و به‌هێزتر سه‌ری هه‌ڵداوه‌ته‌وه، نمونه دوای كوده‌تاكه‌ی ١٩٨٠، یان دوای پیلانگێڕی ١٥ی شوباتی ١٩٩٩، هه‌روه‌ها له‌ناوخۆشیدا چه‌ندینجار كه‌س و گرووپه پاكتاوكار و له‌هێڵی شۆڕش لاده‌ره‌كان په‌كه‌كه‌یان ته‌نگاو كردووه، به‌ڵام جارێكیتر ریزه‌كانی پته‌وتر بۆته‌وه‌و یه‌كێتی ناوخۆی هێشتا زیاتر قایمتربووه.
رێبه‌ر ئاپۆ و په‌كه‌كه وه‌ك دوانه‌یه‌كی لێكجیانه‌كراوه‌ی حه‌قیقه‌تی شۆڕشی ئازادی كوردستانن و له‌ناوجه‌رگه‌ی راستینه‌ی گه‌لێك ده‌ركه‌وتوون كه نكۆڵی له هه‌بوونی خۆی ده‌كرد و شانازی به‌تورك بوونی خۆی ده‌كرد. بۆیه چه‌نده‌ی ئه‌و هێرشه پاكتاوكارانه له‌سه‌ر په‌كه‌كه و رێبه‌ر ئاپۆ زیادیان كردووه، ئه‌وا ئه‌وه‌نده‌یتر به‌هێزتر بوونه و ئه‌و هێرشانه بوونه‌ته وانه‌یه‌ك كه بتوانن به‌هێز و كارامه‌یه‌كی زیاتر و لێهاتوانه‌تر به‌رنگاریان ببنه‌وه، ئه‌مه‌ش بۆته وانه‌یه‌ك كه په‌كه‌كه له ئه‌زمونه باش و خراپه‌كانی خۆی زیاتر فێرببێ. واتا هه‌ر جار به‌هێزتر له‌جاری پێشوو هه‌ستێته‌وه، ئه‌مه‌ش دوژمنانی شۆك كردوه‌و دۆستانیشی شادومان كردووه. بۆیه ئه‌وانه‌ی بیریان له‌وه ده‌كردووه به پیلانگێڕیه‌ك یان به خیانه‌تی ناوخۆی ئه‌و هێزه شۆڕشگێڕ و ئازادیخوازه له‌ناوبه‌رن، له‌ئێستادا بۆته خه‌یاڵ، چونكه ئیتر رێبه‌ر ئاپۆ و په‌كه‌كه بوونه‌ته راستینه‌ی كوردستانێكی ئازاد و خۆبه‌ڕێوه‌به‌ر و دیموكرات.
رێبه‌ر ئاپۆ له‌ماوه‌ی په‌نجا ساڵی رابردوو به‌رده‌وام له‌سه‌ر سێ ته‌وه‌ر كاری كردووه، یه‌كیان پاراستنی ئه‌وه‌ی به‌ده‌ست هاتووه، دووه‌م به‌رده‌وامی پێدان و خستنه سه‌ر هێڵی راست و نه‌گه‌ڕانه‌وه‌ی بۆ دواوه، سێیه‌م گۆڕانكاری و وه‌رچه‌رخان و نوێبوونه‌وه، نمونه له خه‌یاڵی كه‌سدا نه‌بوو رێبه‌ر ئاپۆ له زیندان پرۆسه‌ی نوێبوونه‌وه‌ی په‌كه‌كه ده‌ستپێبكات و ده ساڵ خه‌ریكیبێ!! هه‌روه‌ها هه‌موو ئه‌وانه‌ی ویستیان په‌كه‌كه به‌لارێدابده‌ن و بیكه‌ن به رێكخستنێكی ته‌قلیدی و پیاوسالار و فیودال و ده‌سته‌مۆكراو، رێبه‌ر ئاپۆ به‌هه‌موو هێزی فیكری و سیاسی و ئایدیۆلۆژی رووبه‌ڕوویان بووه‌وه په‌شێمانی كردنه‌وه، بۆیه‌ش په‌كه‌كه ٤٤ ساڵه له كاروانه راسته‌كه‌ی خۆیدا به‌رده‌وامه.
له‌كوردستان تا رۆژی ئه‌مڕۆش له ده‌ره‌وه‌ی رێبه‌ر ئاپۆ و په‌كه‌كه كه‌س ناتوانێ شانی خۆی بداته به‌ر ده‌وڵه‌تی توركیا و به‌هێزی چه‌كدار رووبه‌ڕووی ببێته‌وه، به‌ڵام رێبه‌ر ئاپۆ له سه‌ره‌تای ساڵانی هه‌شتاوه بڕیاری دا به دروست كردنی هێزی چه‌كداری گه‌ریلای و شۆڕشگێڕ له كوردستان، بۆ ئه‌مه‌ش ساڵی ١٩٨١ گرووپی پڕوپاگه‌نده‌ی چه‌كداری له سنووری باكور و باشور بڵاوه پێكرد، له‌گه‌ڵ هه‌رێمه‌كانی دێرسیم و ئامه‌د و مێردین، له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ش ئاماده‌كاری كرد بۆ ده‌سپێكردنی شه‌ڕی چه‌كداری. بۆیه‌ش زۆر هێز و لایه‌ن و هه‌تا ده‌وڵه‌تیش رۆژی دامه‌زراندنی په‌كه‌كه رێكده‌كه‌نه‌وه له‌گه‌ڵ رۆژی ده‌ستپێكردنی شه‌ڕی چه‌كداری له ١٥ی ئابی ١٩٨٤. چونكه هه‌موو هێز و لایه‌نه‌كانیتر تا ئه‌م ساته‌ش رووبه‌ڕووبوونه‌وه‌ی چه‌كداری به‌رانبه‌ر ده‌وڵه‌تی تورك به مه‌حاڵ ده‌بینن.
رێبه‌ر ئاپۆ و په‌كه‌كه له‌ماوه‌ی ٤٤ ساڵی رابردوو هیچ كات و ساتێك ته‌نها وه‌ك هێزێكی سیاسی رووت، یان وه‌ك هێزێكی ته‌نها چه‌كدار هه‌ڵسوكه‌وتی نه‌كردوه، به‌رده‌وام هێڵی فیكری و ئایدیۆلۆژی خۆی قوڵكردووه‌و نوێی كردۆته‌وه. بۆیه ئه‌مڕۆ كاتێك سه‌یر بكه‌ین په‌كه‌كه له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی له‌لایه‌نی سیاسی و چه‌كداری و رێكخستنی به‌هێزه، به‌ڵام له‌بنه‌مادا په‌كه‌كه له‌لایه‌نی فیكری و فه‌لسه‌فی و ئایدیۆلۆژی خاوه‌ن توانست و هێز و پارادایمی سه‌ربه‌خۆی خۆیه‌تی كه پشتی به‌ستووه به قوڵای دیرۆكه‌وه، ئه‌مه‌ش بۆته ناسنامه سه‌ره‌كیه‌كه‌ی و ره‌سه‌نایه‌تی په‌كه‌كه نیشان ده‌دات. هه‌موو حیزب و رێكخستن و گرووپ و هێزه كوردستانیه‌كانیتر وه‌ك هێزێكی ته‌قلیدین له‌لایه‌نی فیكری، واتا له‌ژێر كاریگه‌ری قوتابخانه فیكری و سیاسیه‌كانی رۆژئاوا دروست بوونه، بۆیه نامۆن له‌گه‌ڵ راستینه‌ی كوردستان و ناتوانن له رووی سه‌ختی و زه‌حمه‌تیه‌كانی بووه‌ستنه‌وه‌و هه‌رماوه ماوه ئاشبه‌تاڵێكی بۆ ده‌كه‌ن.
له ٤٤ ساڵه‌یه‌دا په‌كه‌كه ساڵێكی زۆر سه‌خت و دژواری تێپه‌ڕاندووه كه زۆر لایه‌ن خۆیان قه‌ناعه‌ت پێهێنابوو كه په‌كه‌كه ئه‌مساڵ له‌ناوده‌چێت، بۆیه‌ش هێزێكی وه‌ك په‌ده‌كه به‌هه‌موو شێوه‌یه‌ك كه‌وته دوژمنایه‌تی كردنی په‌كه‌كه و هه‌موو ده‌رفه‌تێكی خۆی له هه‌رێمی باشوری كوردستان و عێراق خسته خزمه‌ت ده‌وڵه‌تی داگیركه‌ری توركیا. توركیاش هه‌رچی له‌ده‌ستی هات له به‌كارهێنانی چه‌كی قه‌ده‌خه‌كراوی كیمیاوی و بۆمبی ئه‌تۆمی ته‌كتیكی تا ده‌گاته سووتاندنی سه‌ربازه برینداره‌كانی خۆی له‌مه‌یدانی جه‌نگدا. له‌لایه‌كیتریش نزیكه‌ی دووساڵه گۆشگیریه‌كی سه‌ختی خستۆته سه‌ر رێبه‌ر ئاپۆ، بۆ ئه‌وه‌ی به‌هیچ شێوه‌یه‌ك ده‌نگی نه‌گا به‌جیهانی ده‌ره‌وه. بۆیه كاتێك ده‌گوترێ شه‌ڕه گه‌وره‌كه له ئیمرالی رێبه‌ر ئاپۆ به‌ڕێوه ده‌بات، په‌یوه‌سته به‌م راستیه‌وه.
له ماوه‌ی ساڵی رابردوو دوو هێرشی گه‌وره بۆ سه‌ر په‌كه‌كه ئه‌نجامدراون، یه‌كیان، هێرشی سوپای داگیركه‌ری توركیایه له ١٤ی نیسان بۆ هه‌رێمه‌كانی، زاپ، مه‌تینان و ئاڤاشین. ئه‌وه‌ی گه‌ریلای ئازادی كوردستان له حه‌وت مانگی رابردوو نیشانی دا، له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی هه‌ر رۆژ چه‌ندین داستانیان تۆمار كرد، هه‌مانكات له‌ناو سه‌ختی شه‌ڕدا توانیان حه‌وت مانگ گه‌وره‌ترین وانه‌ی شه‌ڕی پارتیزانی بده‌نه سوپا سه‌رلێشێواوه‌كه‌ی توركیا و به‌هه‌زارانیان لێ به‌سزای گه‌ل و شۆڕش بگه‌ێنن، هه‌روه‌ها خه‌ونی ئه‌وانه‌ش پووچه‌ڵ بكه‌نه‌وه كه وایانده‌زانی سوپای داگیركه‌ر سه‌رده‌كه‌وێت. دووه‌مین هێرش، بێگوومان هێرشی هاوبه‌شی ناتۆیه، كاتێك سوید و فیله‌ندا له ترسی رووسیا داوای ئه‌ندامبوونیان له‌ناتۆ كرد، ناتۆش به مه‌رجی له‌دژ وه‌ستانه‌وه‌ی په‌كه‌كه‌یان بۆ كردن به به‌ربه‌ست، ناتۆ له‌ماوه‌ی ٢٤ ساڵی رابردوو دا ئه‌وا چواره‌مین هێرشه له‌به‌رامبه‌ر ته‌ڤگه‌ری ئازادی ئه‌نجامده‌دات به‌شێوه‌یه‌كی ئاشكرا، یه‌كه‌م هێرشی له ١٧ی ئه‌یلولی ١٩٩٨ كه به رێككه‌وتنی واشنتنی نێوان په‌ده‌كه و یه‌نه‌كه ده‌ناسرێت، دووه‌م هێرشی له گه‌ڵ هاتنی ئه‌مریكا بۆ داگیركردنی عێراقبوو، ئه‌ویش له ٢٠٠٤ به‌سه‌رۆكایه‌تی كۆنده‌لیزه رایس بوو، سێیه‌م هێرشی به‌دانانی خه‌ڵات بۆ ئه‌و كه‌سانه‌ی كه شوێنی كادیرانی پێشه‌نگی په‌كه‌كه دیاری ده‌كه‌ن له ساڵی ٢٠١٨، چواره‌م هێرشیشی له كۆبوونه‌وه‌ی مه‌دریدی حوزیرانی ئه‌مساڵ بوو.
له چوونی په‌كه‌كه به‌ره‌و ٤٥ ساڵه و ده‌ستپێكردنی پیرۆزبایه‌كانی، ده‌وڵه‌تی داگیركه‌ر له شه‌وی یه‌كشه‌مه گه‌وره‌ترین هێرشی ئاسمانی له‌ماوه‌ی ئه‌مساڵ له شه‌هباوه تاكو ئاسۆس ئه‌نجامدا، گوایه له تۆڵه‌ی ته‌قینه‌وه‌كه‌ی ئه‌سته‌نبۆڵه كه خۆیان ته‌قینه‌وه‌كه‌یان ئه‌نجامداوه. له‌لایه‌كیتریش خۆ ئاماده‌كردنی ده‌وڵه‌تی ئێرانه بۆ هێرشێكی زه‌مینی و ئاسمانی بۆ باشوور به‌بیانوی رووبه‌ڕووبوونه‌وه‌ی هێزه سیاسیه‌كانی رۆژهه‌ڵات، تاكو خۆپیشاندانه‌كانی ناوخۆی پی سه‌ركووت بكات. ئه‌مه‌ش ئه‌و په‌یامه‌مان پێده‌دات كه له‌ئێستاوه دۆخی سه‌ختی تێكۆشانی ٤٥ ساڵه‌مان نیشانده‌دات، واتا ئیتر رژێمه داگیركه‌ره‌كانی سه‌ركوردستان له‌به‌ر ئه‌و دۆخه قه‌یراناوی و ئاڵۆزه‌ی تێكه‌وتوون، بۆیه ده‌یانه‌وێت به‌هێرش و په‌لاماردانی ته‌ڤگه‌ری ئازادی كوردستان خۆیان له‌مردن رزگار بكه‌ن، نازانن ته‌نها شتێك ده‌توانێ رزگاریان بكات، ئه‌ویش له‌سه‌ر بنه‌مای چاره‌سه‌ری دیموكراتیانه نزیك پرسی ره‌وای كورد ببنه‌وه، هه‌مانكات له‌سه‌روویاندا رێبه‌ر ئاپۆ و سه‌رجه‌م زیندانیانی سیاسی ئازاد بكه‌ن و ده‌ست له كۆمه‌ڵكوژی و جینۆسایدی سه‌ر كوردان هه‌ڵگرن.
گه‌لی كورد و دۆسته ئازادیخواز و دیموكراتخوازه‌كانی به هه‌بوونی په‌كه‌كه و رێبه‌ر ئاپۆ و هێزی گه‌ریلای ئازادی، خاوه‌ن سێ ده‌سكه‌وتی شۆڕشگێڕی له‌بن نه‌هاتوون كه له‌پێناویندا هه‌زاران ژن و پیاو بوونه‌ته قوربانی و هه‌روه‌ها به هه‌زارانیش ئه‌مڕۆ له‌زیندانه‌كاندان. بۆیه پێویسته گه‌لی كورد و هێزه سیاسیه وڵاتپارێزه‌كان ئه‌و ده‌رفه‌ته بقۆزنه‌وه، له‌پێناو یه‌كێتی و یه‌كریزی نێوماڵی كورد، هه‌رچی زووه بێنه لای یه‌كتر، مه‌رج نییه هه‌موو حیزبێك بێت به‌شدار ئه‌و یه‌كریزیه‌بێ، چونكه هه‌ندێك هێز نانی خیانه‌تیان خواردووه، ناتوانن ناوه‌كه په‌تی خۆیان له‌داگیركه‌ران بپچڕێنن. هه‌مانكات هێزه ئه‌نته‌رناسیۆناڵ و بزووتنه‌وه شۆڕشگێڕه جیهانیه‌كان، ئیدی پارادایم و فه‌لسه‌فه‌ی رێبه‌ر ئاپۆ و په‌كه‌كه له ٤٥ ساڵه‌یدا له هه‌ر رۆژێك زیاتر ئاماده‌یه له‌پێناو ئه‌وه‌ی جیهانێكیتر له‌ده‌ره‌وه‌ی سیسته‌می مۆدێرنیته‌ی سه‌رمایه‌داری سته‌مكار و چه‌وسێنه‌ر دروست بكرێت، ئه‌مه‌ش ده‌رفه‌تێكی مه‌زنه و ناكرێ پشتگوێبخرێ، كۆنفرانسی نێونه‌ته‌وه‌یی ژنان له به‌رلین باشترین و جوانترین نمونه بوو، هه‌مانكات دوای ده‌ستپێكردنی شۆڕشی ژن له رۆژهه‌ڵاتی كوردستان و ئێران، ئیدی په‌یامه‌كه روونه، رۆژهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاست و جیهانی نوێ به پێشه‌نگایه‌تی ژنان و له‌ژێر دروشمی ژن، ژیان، ئازادی به‌ره‌و گۆڕانكار و وه‌رچه‌رخانی مێژوویه‌وه هه‌نگاو ده‌نێت.
ژ.ت
