هەرێمی خۆبەرێوەبەری دیموكراتیك لەباكوری رۆژئاوای سوریا، وەك هەرێمێكی یاسایی و حقوقی و سیاسی كە خاوەن هاوپەیمانی كۆمەڵایەتی دیموكراتیكە، حەقیقەتێكە و ماوەی سێزدە ساڵە و پاش شۆڕشی گەلانی سوریا لەبەرامبەر بەدەسەڵاتی ناوەندی و زۆڵم و دیكتاتۆری و دسپۆتیزم، ئەو ئەركە بەباشی رادەپەڕێنێت. سیستەمی خۆبەرێوەبەری دیموكراتیك بەرێزگرتن و دانپێیانانی راستینە كۆمەڵایەتیە و چاندنیەكانی گەلان و پێكهاتە كۆمەڵایەتیەكان هێزی پاراستنی، تەندروستی، پەروەردەیی وخزمەتگۆزاری بەو پێكهاتانە دروست كردوە و بوووەتە سیستەمێكی هەمەگیر و گشتی كە هەموو كۆمەڵگە لەئامێز دەگرێت.
ئەم سیستەمە لەو هەرێمانەی لەژێر كۆنترۆڵی هێزەكانی سوریای دیموكراتیكدایە و بەهێزی پاراستنی ئەو سیستەمە دەناسرێت، بەشێوەیەكی یاسایی و دیموكراتیك بەرێوە دەچێت و رۆژانە خۆی نوێ دەكاتەوە و بەرەو پێشەوە دەچێت و پێداویستیەكانی گەل هەر لەبواری پاراستن، تەندروستی، خزمەتگۆزاری و پەروەردەیی گەل جێبەجێ دەكات و گەلیش بەهەموو شێوەیەك خۆی لەنێوئەو سیستەمەدا دەبینێتەوە و هەوڵی پتەوكردنی پایە و ستوونەكانی سیستەمەكە دەدەن. گەل سیستەمی خۆبەرێوەبەری بەپارچەیەك لەبوون و شوناس و ناسنامەی خۆی لە مانەوەیان لەسەر خاكی باو و باپیرانیان دەزانن. سیستەمی خۆبەرێوەبەری دیموكراتیكیش لەبەرامبەر بەو متمانەیەی گەل پێیەتی و ئەو چاوەڕوانیانەی گەل لەسیستەمەكە هەیە، هەوڵدەدات، هەموو پێداوییستیەكانی گەلان و پێكهاتە جیاوازەكانی هەرێمەکە بەبێ جیاوازی نەتەوەیی، قەومی، نەتەوەیی و ئاینی ـ مەزهەبی و ئەتنیكی و چاندنی و جۆگرافی جیبەجێ بكات. بەست بەبستی خاك و گەلی هەرێمەكە بەچاوێك سەیر دەكات و خاوەن گرنگی تایبەتن و وەك بەشێك لەدەوڵەمەندی ناوچەكە دەبینرێن، ئەم دەوڵەمەندیە چاندنی و نەتەوەیی و ئاینی و مەزهەبی و قەومیە رەنگێكی دیموكراتیانە و پێكەوەژیانی ئاشتیانەی بەهەرێمەكە بەخشیووە.
سیستەمی خۆبەرێوەبەرایەتی دیموكراتیك، ئەزموونێكی نوێیە لەناوچەكە كە گەل بەخۆبەخشانە لەبەرێوەبردن و پێشخستنی دا كاروخەبات بەرێوە دەبەن. هیوایەكە لەدەرەوەی سیستەمی مۆدێرنیتەی سەرمایەداری. هیوایەكە بۆ گەلان و ئازادیخوازانی هەرێمەكە و جیهان كە ئەوانیش خاوەن ئاڵتەرناتیو تایبەتی بەخۆیانن لەبەرێوەبردن و ئیدارەدانی كۆمەڵگەدا. خاوەن پارادایم و رۆئیا و ئایدیا و ئەزموون و چالاكی زیندوون و لەراستینەی كۆمەڵایەتیدا كێبڕكی دیموكراسی و ماف و ئازادیەكان دەكەن. ئەم هیوایە هەرچی دەچێت لەسەر ئاستی هەرێمەكە و جیهان وەك مۆدێلێكی سەركەوتووی گەلان دەبینرێت و دانی پێدا دەنرێت و ئازادیخوازان و ئاكادیمسین و رووناكبیر و بزوتنەوەكانی ماف و ئازادی و بزوتنەوەكانی گەنجان و ژنان هیواكانی خۆیان لەبوونی ئەم سیستەمدا دەبینن. هەڵمەتی ئازادی جەستەیی رێبەر ئاپۆ و چارەسەری پرسی كورد خۆی لەخۆیدا راستینەی ئەو مۆدیلە لەبەرێكخستن بوونی كۆمەڵگە و ئاڵتەرناتیڤبوونی سیستەمی دیموكراتیكی رادیكاڵ نیشان دەدات.
سیستەمی خۆبەرێوەی دیموكراتیك، سیستەمێكە بەرەنج، عارەقە و كەدێكی مەزن خۆی لەسەر بنەما و راستینەی كۆمەڵایەتی و مێژوویی و چاندنی گەلانی كوردستان و ناوچەكە بۆنیاد ناوە و سەرەڕای ئەوەش لەهەموو لایەكەوە رووبەرووی هێرش و پەلامار دەبێتەوە. لەلایەك دەوڵەتانی داگیركەری سەر كوردستان و بەتایبەتی حكومەتی ناوەندی، نایەوێت چەمكی دیموكراتیك لەئیدارەدانی وڵات و مافی نەتەوەیی و چاندی و ئەتینكی و جۆگرافی و راستینەی ئەتینكی پێكهاتەكان بناسێت و دانی پێدا بنێت و لەلایەكی تر، هێرشەكانی دەوڵەتی داگیركەری تورك وەك ئەندامێكی ناتۆ هاوشێوەی چەكۆشی هێز و باڵانسی نێودەوڵەتی لەناوچەكە هەركات سیستەمی خۆبەرێوەبەری دیموكراتیك بیەوێت هەنگاوێك لەخۆبۆنیادناندا هەڵبگرێت، بەرێگەی چەكۆشی دەوڵەتی تورك لەنێوسەری دەدرێت و وڵاتانی بەناو مافی مرۆڤ و دیموكراتیخوازیش خۆیان لەئاستی ئەو پیشلەكاریە زەق و نامرۆڤانەیە لەكوێری و كەڕی و لاڵی دەدەن. ئەساسەن ئەو مۆدێرنیتەی سەرمایەداریە دەیەوێت سیستەمی خۆبەرێوەبەری دیموكراتیك بەرێگەی ئەو هێرشانە چاوترسێن و پەڵكێشی نێوسیستەمەكەی خۆی بكات و هاوشێوەی پارچەیەك لەسیستەمی مۆدیرنیتەی سەرمایەداری مامەڵەی لەگەڵدا بكەن. واتا نایانەوێت سیستەمەكە وەك خۆی قەبوڵ بكەن و دانی پێدا بنێنن. ئەمەش ئەو دوو رووتیەی وڵاتانی بەناو یەكێتی ئەوروپا و ئەمریكا و ناتۆ رادەخاتە پێش چاوان لەبابەتی مافی مرۆڤ و ئازادییە كۆمەڵایەتیەكان كە یەكێتی ئەوروپا و نەتەوەیەكگرتووەكان و ناتۆ بەسەرگەلانیدا دەسەپێنن.
سیستەمی خۆبەرێوەبەری دیموكراتیك لەبنەمادا دەمامكی راستەقینەی ئەو هێزانەی هەڵدا و رووی رەشیانی بۆ هەموو لایەك ئاشكرا كرد. رووڕەشی ئەو هێزانە سنورناس ناكات، هەرچۆن داگیركاری و لۆژیكی دەسەڵاتداریەتی بەلایانەوە ئاساییە و دەیانەوێت بەچاوێكی ئاساییانە لێ بنوارن ئەوا بەهەمان لۆژیك دەیانەوێت بەبەردەوامیدان بەپیلانگێرێ نێونەتەوەیی لەبەرامبەر بەرێبەر ئاپۆ و هێرشەكان بۆ سەر گەریلاكانی ئازادی كوردستان و بەكارهێنانی دەوڵەت ـ نەتەوە بەكرێگیراو و دەسپۆت و دیكتاتۆرەكانی ناوچەكەش درێژە بەقڕكردنی گەلی كورد و تەسفیەكردنی بزوتنەوەی ئازادی گەلی كوردستان بدەن. ئەمە حەقیقەتێكە كە بەشێوەیەكی كرداری رۆژانە گەلی كورد و بزوتنەوەكەی رووبەرووی دەبینەوە و كەس ناتوانێت ئینكاری ئەوە بكات، چونكە ئەو هێزانە هەوڵدەدەن بەلۆژیكی هێز و تەڵەكەبازی و بەسیاسەتی ئینكار و توانەوە و قڕكردنی كوردی ئازاد بەردەوامی بەپیلانگێڕی نێونەتەوەیی بدەن.
ئەگەر ئەمڕۆكە هەموو دەوڵەتانی داگیركەری سەر كوردستان"دەوڵەت ـ نەتەوەی"، تورك، فارس و عەرەب لەپایتەختی عێراق كۆدەبنەوە و پیلانگێڕی لەسەر پیلانگێڕی لەبەرامبەر بە بزوتنەوەی ئازادی گەلی كوردستان دەگێڕن و دەیانەوێت برەو بەشەڕو كۆشت و بڕ و قڕكردنی كوردان بدەن، ئەوا جەسارەت و هێز لەناتۆ و ئەمریكا و ئەوروپاوە وەردەگرن. دەبێت هەركەس ئەو راستیانە وەها تێبگات. جەسارەت لەو هێزانەوە وەردەگرن كە پیلانگێڕی نێونەتەوەییان لەبەرامبەر بەرێبەرمان و گەلەكەمان بەرێوە برد.
سەیركەن، سی پی تی كە بەكۆمیتەی بەرگرتن لەئەشكەنجەی سەر بەكۆنسەی ئەوروپایە لەوەی كە لەماوەی ئەم سێ ساڵەدا كە سزای گۆشەگیری بەسەر رێبەرماندا دەسپێنن، سەردانی ئیمرالی كردوە یا نا خۆی نایەوێت هیچ لێدوانێك بدات و خۆی لەراستیەكان دەدزرێتەوە و گاڵتە بەهەستی چل میلیۆن تاكی كورد و بەهەزاران ئازادیخوازی جیهان دەكات. ئەو دەزگایە كە وەك رێبەر ئاپۆ بەخۆشی لەمانیفستۆوەكانیدا بۆ دادگای مافەكانی مرۆڤی ئەوروپای نوسیوویەتی، دەڵێت؛ یەكەم كەس كە لەزیندانی ئیمرالی پێشوازی لێكردم، ئەندامی كۆمیتەی سەر بە سی پی تی كۆنسەی ئەوروپا بوو و پێ راگەیاندوە؛ تۆ لێرە دەمێنیتەوە و ئێمەش لەدەرەوە هەوڵی هەندێ چارەسەری دەدەین. ئەمە دەرخەری ئەو راستیەیە كە وڵاتانی یەكێتی ئەوروپا لەپشت هێرشەكانی سەر گەلی كوردەوەن. دەبێت گەلی كورد باوەڕ بەو هێزانە نەكات، خۆیان لەپێستی مەڕدا شاردۆتەوە و وەك گۆرگی برسی پەلاماری گەلی كورد و گەلانی ناوچەكە و جیهان دەدەن. ئەو هێزانە تەنیا لەدوای بەرژەوەندیە ماددیەكانی خۆیانەوەن و مافی مرۆڤ و دیموكراسی لەلای ئەو هێزانە بەئەندازەی فلسێك دراوی قەڵب نرخی نییە. بۆیە دەبێت بەئاسانی فریوی بانگەشەكانی دیموكراسی و مافی مرۆڤ لەلایەن ئەو هێزانەوە نەخۆین و گوێ بەبانگەشە درۆینانەكانیان نەكەین.
رێبەر ئاپۆ، بەرێگەی سیستەمی خۆبەرێوەبەری دیموكراتیك و مۆدێلی چارەسەری نەتەوەی دیموكراتیك و رۆانگەی كۆمەڵگەیەكی ئەخلاقی ـ سیاسی، دیموكراتیك و پشت ئەستور بەئازادی ژن توانی پەردە لەسەر رووی راستەقینەی سیستەمی مۆدێرنیتەی سەرمایەداری لابدات و لەلایەكی ترە تۆانی بەگەلانی ناوچەكە و ئازادیخوازان جیهان بگەینێت كە چەندە لایەنگری یەكێتی گەلان، چاند و باوەڕی و نەتەوە و ئاین و مەزهەب و كەلتورە جیاوازەكانە لەكوردستان و هەرێمەكە و جیهانە. ئەوەی راستی بێت هۆی راستەقینەی ئەو هێز و لایەنانەی بەشداری پیلانگێڕی نێونەتەوەیی دژ بەرێبەر ئاپۆ بوون بەهۆی لایەنی دیموكراتیك وئازادیخوازانەی رێبەر ئاپۆ بوو لەنزیكبوونی دیاردە و چارەسەری پرسەكاندا بەپرسی سیستەمی جیهانیشەوە. پیلانگێڕان ترسی ئەوەیان لێنیشتووە كە بەجێگیربوونی سیستەمی خۆبەرێوەبەری دیموكراتیك دەسەڵاتداریەتی چەند هەزارساڵە ئێدی ناتوانێت هاوشێوەی رابردوو، بەردەوامی بە زۆڵم و ستەم و چەوسانەوە و كویلەكردن و رەنجخۆری سەر گەلان بدات. ئەو سیاسەتەشی كە ماوەی سێ ساڵە رێبەر ئاپۆی لەنێو گۆشەگیری سەختی ئیمرالی بەبێ هیچ یاسا و رێسایەكی جیهانی بەئامانجی تۆڵەسەندنەوەیە. سیستەمی مۆدێرنیتەی سەرمایەداری لە بیست و پێنجەمین ساڵیادی پیلانگێڕی دژ بەرێبەر ئاپۆ و گەلی كورد، راستەوخۆ بوونەتە لایەنی سەرەكی ئەو هێرشانەی دەكرێنە سەرگەلی كورد لەناوچەكە و جیهان و دەبێت هەموو لایەك ئەم راستیە ببینێت.
رێبەر ئاپۆ بەبۆنیادنانی سیستەمی مۆدیرنیتەی دیموكراتیك، لەنێو زیندانی ئیمرالی و لەزەحمەتترین هەل و مەرجی ئەو زیندانە كە بەچاڵی مەرگ پێناسەی كردووە، رووبەرووی سیستەمی مۆدیرنیتەی سەرمایەداری بوویەوە و زەبرێكی مێژوویی و تۆڵەیەكی گەورەی لەو سیستەمە كردۆتەوە. هەر ئەم زەبرەش وای كردوە ئەو هێزانە بەسزادانی پشت سەر یەكی رێبەر ئاپۆ لەئیمرالی و سەپاندنی گۆشەگیری لەنێوگۆشەگیریدا هیواكانی ژیانی تێدا وشك بكەن. كەچی رێبەر ئاپۆ بەخۆی و هزرەكەیەوە بووەتە سەرچاوەی هیوای بەمیلیۆنان مرۆڤی ئازادیخواز و هیوای ئازادی چل میلیۆن كوردە تینۆی ئازادی. ئەمەش هەم لەسەر ئاستی هەرێمی رۆژهەڵاتی ناوین و هەم لەسەر ئاستی جیهان زیندووترین، چالاكترین و بەرێكخستنترین گەلێكە كە پێشەنگایەتی بۆ ئازادی و چەسپاندنی بنەماكانی دیموكراسی راستەقینە دەكات.
ئەو هێرشانەی لەم دواییانەدا لەدێرزوور كرایە سەر ناوەندێكی پەروەردەیی هێزەكانی سوریای دیموكراتیك و بەئامانجگرتنی بەرپرسی ناوەندێكی ئاسایشی ناوچەی دێرەزوور و هەڤاڵەكەی هێرشگەلێكی ئاسایی نین و ئەو هێرشانە لەبەرچاوی هێزەكانی هاوپەیمانی دژ بەداعش پێكدێت، بەڵام تا ئێستاشی لەگەڵدا ئەو هیزانە هیچ كاردانەوەیەكیان لەو رووەوە نیشان نەداوە. گەر وا بێت بوون و نەبوونی هێزەكانی هاوپەیمانی دژ بەداعش لەرۆژئاوای كوردستان و باكوری سوریا هیچ جیاوازیەكی نابێت. ئەو بێدەنگیانەش لەداهاتوودا دەبێتە هۆی زیندبوونەوەی گروپە چەتەكانی داعش. ئەگەر ئەمڕۆ دەوڵەتی داگیركەری تورك لەبەرچاوی رای گشتی جیهانی كەمپی چەتەكانی داعش دەكاتە ئامانج، بۆ هاندان و هەڵهاتنی ئەو چەتانە و نانەوەی ناكۆكی و بەرفراوانكردنی شەڕ و ئاڵۆزیەكانە. هەر بۆیە دەبێت بەئامانجی پووچەڵ كردنەوەی هەموو ئەو پیلانگێڕیانەی دەكرێنە سەر سیستەمی خۆبەرێوەبەری دیموكراتی لەرۆژئاوای كوردستان و باكوری سوریا بانگەوازی لەگەلەكەمان بكەین، گۆڕ بەتێكۆشان و بەرخۆدان و خۆڕاگری خۆیان بدەن و بەهێزوەرگرتن لەگوتەی بەنرخی شەهیدی مەزنمان، شەهید مەزلووم دۆغان "بەرخۆدان، ژیانە" كۆتایی بەپیلانگێڕیی نێونەتەوەیی بهێنین و ئازادی جەستەیی رێبەر ئاپۆ مسۆگەر بكەین.
هـ . ب