قوڵبوونهوه له رێبازی شههید د.سیروان زامنی سهركهوتنه -٤-
لهساڵی 1994 به ههوڵی رێبهر ئاپۆ، كهشێك دروست بوو كه هێزه سیاسیه كوردستانیهكان، بتوانن پێكهوه كاروخهباتی سیاسی دیموكراتی بهڕێوهبهرن.
لهساڵی 1994 به ههوڵی رێبهر ئاپۆ، كهشێك دروست بوو كه هێزه سیاسیه كوردستانیهكان، بتوانن پێكهوه كاروخهباتی سیاسی دیموكراتی بهڕێوهبهرن.
بهشی چوارهم
لهساڵی 1994 به ههوڵی رێبهر ئاپۆ، كهشێك دروست بوو كه هێزه سیاسیه كوردستانیهكان، بتوانن پێكهوه كاروخهباتی سیاسی دیموكراتی بهڕێوهبهرن. بهڵام هێزهكانی دهسهڵات لهباشوور، لهبهرئهوهی زیاتر بهڕق و قین و زۆرتر له ههڵپهی بهدهستخستنی پاره و پۆستی زیاتریان ههبوو. بۆیه رۆژێك راوی حیزبی سۆسیالیستیان دهنا، رۆژێك راوی بزووتنهوهی ئیسلامی، تاگهیشته ئهو دۆخهی كه له گوڵانی 1994 پهدهكه و یهنهكه له قهڵادزێ وه دهست به خوڵێكی نوێی شهڕی پارهو دهسهڵات بكهنهوه، كه بهناویان كردووه به شهڕی ناوخۆ. بهشداربوونی ههڤاڵ دكتۆر سیروان وهك ئهندامی ستافی بهڕێوهبردنی رۆژنامهی وڵات له ساڵی 1994 گوڕو تینێكیتری دایه رۆژنامهكه و راگهیاندنی كوردی لهو سهروبهندهدا. رۆژنامهی وڵات وهك یهكهم ئهزمونی راگهیاندنی ئازاد له باشووری كوردستان، له سهرهتای مایسی 1993 بهفهرمی لهشاری ههولێر دهرچوو، بهڵام دوای ماوهیهكی كهم خورشید شێرهی پارێزگاری پهدهكهی بهبێ بهڵگه و دۆكمێنتی دادوهر و حكومهت به ههوهسی دڵی خۆی دایخست، ئهوكات شێركۆ بێكهس وهزیری رۆشنبیری بوو، گووتبووی، لهسهردهمی كهمن وهزیری رۆشنبیری بم، رێگانادهم هیچ رۆژنامهیهك دابخرێ. ئهمهش هۆكارێك بوو كه دهستی له وهزیرایهتیهكهی كشاندهوه. رۆژنامهی وڵات رانهوهستا، بهڵكو بهشێوهی فۆتۆكۆپی و بهنهێنی دیسان بهردهوام بوو، تاكو له بههاری 1994 جارێكیتر بهفهرمی بهردهوامی بهخۆیدا. رۆژنامهی وڵات توانی رێبازیكی نوێ له رۆژنامهگهری كوردی دابههێنێ، ئهویش له هێڵی نهتهوهیی دیموكراتی، خاوهن رێنمای و هێزی چارهسهری بوو. ئهمهش وایكردبوو كه رۆژنامهی وڵات بهبێ جیاوازی له زاخۆوه تا خانهقین دهگهیشته ههموو چین و توێژهكان، بۆیه بهردهوام خوێنهری وڵات، له پرسه نهتهوهیی و دیموكراتیهكان، زیاتری دهزانی و باشتر بیریدهكردهوهو خاوهن شیرۆڤه و ههڵسهنگاندنی هێشتا زیاتر، بابهتیانهتر بوو.
جارێكیتر بابهتهكانی ههڤاڵ دكتۆر سیروانم له رۆژنامهی وڵات خوێندنهوه، كه له دووتوێی پهرتوكێك بهناوی " د.سیروان، سهركردهیهكی شۆڕشگیڕ و شۆڕشگێڕێكی رووناكبیر" چاپ كراون، بهرههمی كۆمینی راگهیاندنی پهچهدهكهیه. دوای خویندنهوهیان تێگهیشتم ئاستی قوڵبوونی ههڤاڵ دكتۆر رهنگ و بۆنێكیتری داوهته رۆژنامهكه. ئهو كات كه ئامێرهكانی گهیاندن و زانیاری ئهوهنده پێشكهوتوو نهبوون، بهڵام رۆژنامهی وڵات پڕاو پڕبووه له زۆرترین زانیاری و رێنمای نهتهوهیی و له ههموو كونج و كهلهبهرێكی جیهان ههواڵی كوردانی گواستۆتهوه. قهڵهمه بهبڕشتو بوێرهكهی دكتۆر سیروانیش خهرمانی وڵاتی دهوڵهمهنتر كردووه. كاتێك ههواڵی شههید بوونی دكتۆر سیروان بڵاوبووهوه، شههید كهمال رهواندوزی یهكهم كاردانهوهی ئهوهبوو گووتی، ههڤاڵ دكتۆر سیروان بهڕاستی رۆژنامه نووسێكی بههێز و گوتار نووسێكی كارامه بوو، ههركاتێك داوامان لێكردبێ بۆ ههر بابهتێك بهبێ سێ و دوو لێكردن لهكاتی خۆیدا نووسیویهتی. شههید كهمال رهواندوزی ماوهی دووساڵ شانبهشانی ههڤاڵ دكتۆر له رۆژنامه كاری كردبوو، بۆیه وهك رۆژنامهنووسێكی بهسهلیقه و خاوهن هێز و توانا باسی دهكرد. وهك دهزانرێت ستافی رۆژنامهی وڵات و نووسینگه و خهباتكارانی كهوتنه بهر كۆمهڵكوژی نامهردانهی پهدهكه كه له 16ی گوڵانی 1997 له ههولێر ئهنجامیدا.
له كۆتای 1994 و سهرهتای ساڵی 1995 رێبهر ئاپۆ، راپۆرتی سیاسی پێشكهشی كۆنگرهی پێنجهمی پهكهكه كردبوو. ئهو راپۆرته به سهرهتای گۆڕانكاری دادهنرێت له شێوازی خهباتی پهكهكهدا، له راپۆرتی سیاسی، رێبهر ئاپۆ سهرهداوهكانی دهرخستبوون بۆ ئهوهی به چ ئاراستهیهك پێویسته گۆڕانكاری و وهرچهرخان بكرێت. یهكێك لهو گۆڕانكاریانه پێداچوونهوه بوو بهڕێكخستنهكانی باشووری كوردستان. له راپۆرتی سیاسیدا رێبهر ئاپۆ رێنمای دابوو بۆ ئهوهی لهباشوور دهكرێ بهشێوهی نیو بهره نیو پارتی رێكخستنێك ساز بكرێت، ئهوهشی بهناو كردبوو بهناوی "یهكێتی نهتهوهیی دیموكراتی كوردستان" كورتكراوهكهی "یهنهدهكه" بوو. بۆ ئهوهی ئهو گۆڕانكاریه ئهنجامبدرێ و سهرهتایهكی نوێ له رێكخستنی باشوور دهستپێبكات، بۆیه پێویست بهكادیرێكی پێشهنگ ههبوو كه شان بداته بهر ئهو باره، ئهویش لهلایهنی فیكری سیاسی و رێكخستنی خاوهن هێز و توانا و لهخۆبردووبێ. بۆ ئهم ئهركه، رێكخستن پێشنیاری دكتۆر سیروانی كردبوو و رێبهر ئاپۆش پهسندی كردبوو. ئیدی لهیهكهم كۆنفرانسی دامهزراندن له ههولێر، كه له 21\3\1995 ئهنجامدرابوو، ههڤاڵ دكتۆر سیروان وهك سكرتێری یهكێتی نهتهوهیی دیموكراتی كوردستان ههڵبژێردرابوو.
ههڤاڵ دكتۆر وهك چۆن رۆژنامهنووسێكی كارامه و بوێر و بهتوانابوو، ههمان رۆڵی له رێكخستنیش نیشان دهدا. ههڤاڵ دكتۆر سهرباری ئهوهی كه ئیدی وهك كهم ئهندامێكی شهڕبوو، بهزهحمهت دهیتوانی رێبكا، بهڵام لهبارودۆخی ئاڵۆزی ئهوكاتی ناوشاری ههولێریش بهردهوام ئامادهبوو بۆ ههموو رووبهڕووبوونهوهیهك. لهلایهكیتر بهو ئاسته بهرزه له زانا بوون و هۆشیارییهی كه ههیبوو، توانیبووی شوێنی خۆی لهلای ههموو رێكخستنه سیاسی و رێكخراو و كۆمهڵهكان بكاتهوه. لهلایهكیتر به بهردهوامی سهردانی دۆستان و ئهندامان و خهباتكارانی دهكرد، بهتایبهت سهردانی خانهوادهی شههیدان و ههڤاڵانی دهكرد. ههڤاڵ درهخشان ئیبراهیم كه ناسراوه به ههڤاڵ یاده و دایكی سێ شههید بهناوهكانی "قانع و شاهین و باكوور"، له بیرهوهریهكانی خۆیدا كه ههڤاڵ رووناك موراد كردوویهتی به رۆمان، دهڵێت ههڤاڵ دكتۆر سیروان بانگی كردووم بۆ ههولێر، بۆ ئهوهی پێكهوه سهردانی بنهماڵهی شههیدان و ههڤاڵانی گهریلا بكهین. لهلایهكیتر ههڤاڵ دكتۆر زۆرترین كۆڕ و سیمیناری گێڕاوه له ههموو شار و شارۆچكهكان، بهو شێواز و زمانه شیرین و خاوهن هێزی ئیقناعكاریهیی كه ههیبوو، ههموو ئهوانهی بهشداری كۆڕ و سیمینارهكانیان كردووه تا ئێستا باسی دهكهن.
ئهوهی ههره زۆر كه ههڤاڵ دكتۆر سیروان لهسهری وهستاوه ئهویش، پهروهرده كردنی خهباتكار و ئهندام و كادیرانی رێكخستن بوون، بهبێ جیاوازی ژن و پیاو. لهوبارهشهوه توانیبووی ژمارهیهكی زۆری خهڵكی پهروهرده كراوی له ههموو شار و شارۆچكهكان له دهوری یهنهدهكه كۆكردبووهوه. ههڤاڵان و وڵاتپارێزانی یهنهدهكه له ههموو كهس زاناتر و هۆشیارتر و خاوهن رێنمای زیاتر بوون. بۆیهش له باشووری كوردستان بهههموو چین و توێژهكانهوه باوهشیان بۆ یهنهدهكه كردبووهوه. جموجۆڵ و كار و خهباتی یهنهدهكه له باشوور، به پێشهنگایهتی ههڤاڵ دكتۆر سیروان، ئیدی ببووه هێزی بنهڕهتی بۆ گۆڕان و وهرچهرخان. ئیدی ههركهس گهیشتبووه ئهو باوهڕیهیی ئیدی سهردهمی رێكخستنه كلاسیكیهكان بهسهردهچێ و سهردهمێكی نوێ به پێشهنگایهتی یهنهدهكه و به رێبهرایهتی رێبهر ئاپۆ دهست پێ دهكات.
بهسهرپهرشتی ئهمریكا و توركیا، پهدهكه و یهنهكه له شاری دبلنی ئیرلهندا كۆبوونهوه، بۆ ئهوهی لهلایهك پێكهوه ئاشتببنهوه، لهلایهكیتریش پێكهوه پهكهكه به تیرۆریست بناسێنن. ئهمهش خودی ج.تاڵهبانی له دیداری تهمهن باسی لێوهدهكات. پهكهكه پیلانهكهی سهروژێركردن، چونكه بهرلهوهی ئهوان ئهو بڕیاره بدهن، پهكهكه گورزێكی سروانده پهدهكه له ههرێمی بادینان و بارزان، ئیدی زانیان ههروا ئاسان نییه قسه له سهر پهكهكه كردن له كۆڕ و كۆبوونهوهكان.
پهدهكه لهگیانهڵادابوو بهدهست یهنهكه و پهكهكه، بۆیه دهیویست بهههرشێوهیهك بێ باری لاری خۆی راست بكاتهوه. وهك دهزانرێت له هیچ دهورو زهمانێك پهدهكه به هێز و توانای خۆی باره لارهكانی راست نهكردۆتهوه، بهڵكو به پشتیوانی دهوڵهته داگیركهر و رێكخستنه شاراوهكانی وهك مۆساد و میت و ساواك و ئیتلاعات و ئیستیخباراتی عێراقی و موخابهراتی سوری، له رێگهی ئهوانهوه دووباره هاتۆتهوه گۆڕهپانهكه. بێگومان دهوڵهته داگیركهرهكانی سهر كوردستان و دهزگا ههواڵگریهكانیش بهردهوام پهدهكه وهك دهسكهلا و مهقاشێك لهدهستی خۆیانیان هێشتۆتهوهو نهیانهێشتووه له گۆڕهپانهكه بهتهواوی لاوازبێت و گهلی كوردستان ببێته، خاوهن هێز و ئیراده و رێكخستنی خۆی. بۆیه له ساڵی 1996 لهلایهك هێرشی كرده سهر قادر بهگی برادۆستی، پاشان هێرشی برده سهر حسێن ئاغای سوورچی، دواتریش له رۆژی 31\8\1996 به یارمهتی تانك و تۆپ و سوپای عێراقی، جارێكیتر گهڕایهوه ههولێر و داگیریكرد.
پهكهكه بۆ ئهوهی نهبێته لایهنێك لهو شهڕه، بۆیه بێلایهن وهستاو زیاتر وهك هێڵی سێیهم مامهڵهی لهگهڵ دۆخهكه كرد، ئهوهش لهوكاتهدا راسترین بوو. بهڵام ئهوهش دهزانرا كه پهدهكه بهتهنها دوژمنایهتی یهنهكه ناكا، بهڵكو لهبنهڕتدا لهكهسایهتی یهنهكه شهڕ لهدژی ههموو باشووری كوردستان دهكات. وهك تهدبیرێكیش رێكخستن ههڤاڵ دكتۆر سیروانی دوورخستبووهوه بۆ دهڤهری چهمی رێزان، بۆ ئهوهی لهناو ئهو ئاڵۆزی و رهشهكوژیانه ههڤاڵ دكتۆر پارێزراوبێ. چونكه ئهو ههڕهشه و جموجۆڵانهی پهدهكه لهبهرامبهر ههڤاڵ دكتۆر دهزانران، بۆیه پێویستی دهكرد تا ماوهیهك ههڤاڵ دكتۆر لهبهر چاوان نهبێ.
له 29\8\1996 من له گاره جارێكیتر ههڤاڵ دكتۆرم بینیهوه، لهوێ له بڕیارگهی ناوهندی باشوور، خهریكی پهروهردهی ههڤاڵانی نوێ بوو. وهك یهكهم جار كهبینیبووم به ههمان مۆڕاڵ و رۆح و هێزهوه بهرهو پیرمانهوه هات، سهرباری ئهو رهوشه تهندروستیهیی كه ههیبوو، بهڵام دیسان ئهو گهورهیی نواند. ماوهی دوو رۆژ پێكهوه بووین. ئێمه لهسهر رێگا بووین بهرهو گۆڕهپانی رێبهر ئاپۆ بۆ شام بڕۆین، ئهوانیش له گاره خهریكی كاروخهباتی پهروهرده بوون.
ئێمه 3\9\1996 گهیشتینه ئهكادیمیای ناوهندی پهكهكه و له شام به دیداری رێبهر ئاپۆ شادبووین. ئیدی كهوتینه ناو خولی پهرهوهردهوه. رۆژی 5\10\ 1996 رێبهر ئاپۆ هاته ئهكادیمیا لهكاتی قسه و وتوێژهكانی گووتی ههڤاڵ دكتۆر سیروان له چهمی رێزان شههید كراوه، لهلایهن چهند كهسێكهوه. بهڵام هێشتا بهتهواوی ئاشكرا نییه ئهوكهسانه كێن كه هێرشیان كردۆته سهر ههڤاڵ دكتۆر سیروان و شههیدیان كردووه، لهگهڵ چوار له ههڤاڵی تر. له درێژهی قسهكانیدا رێبهر ئاپۆ شیكارێكی تیر و تهسهڵی بۆ شههید دكتۆر سیروان كردوو گووتی " شههید دكتۆر سیروان بۆ ئێمه وهك حهقی قهراری باشوور وابوو". ههڵبهت ئهوهی شههید حهقی قهرار، له دیرۆكی پهكهكه بناسێ چی بوو، ئهوكات شههید دكتۆر سیروانیش دهناسێ. رێبهر ئاپۆ بۆ حهقی قهرار دهڵێت " رۆحی شاراوهی من". ههمانكات رۆژی شههیدبوونیشی بۆته رۆژی شههیدانی كوردستان، ههروهها رێبهر ئاپۆ بۆ تۆڵهی شههید حهقی، بڕیاری دامهزراندنی پهكهكهی داو جێبهجێشی كرد.
دواتر زانیاریهكان زیاتر بهدهست كهوتن، سهبارهت به چۆنیهتی شههیدبوون و شوێن و كاتی رووداوهكه. رۆژی 4\10\1996 ههڤاڵ دكتۆر سیروان لهگهڵ حهوت تا ههشت ههڤاڵ، پێكهوه دهچنه گوندی قهمچوخهی سهید كهریم له دهڤهری قهڵاسێوهكه له ناوچهی ئاخجهلهر، كه نزیكه لهچهمی رێزان. كامپی چهمی رێزان، ماوهی ساڵێك بووه وهك شوێنی پهرهوهردهی ههڤاڵانی نوێ بهكاردههات، به ئاگاداری بهڕێوهبهرایهتی ههرێمی ئهوكاتی سلێمانی. كۆمهڵێك چهكداری پهدهكه كه خهڵكی تهكیهی كاكه مهندن و شارهزای ناوچهكهن، چاودێری جموجۆڵی ههڤاڵ دكتۆر سیروان و ههڤاڵانی تریان كردووه. بۆیه لهكاتی نیوهڕۆ، ئهو گرووپه چهكداره دهچن بۆ ههمان گوند، كاتێك نزیك دهبنهوه، ههڤاڵ دكتۆر سیروان دهچێته دهرهوهو بانگیان دهكات و دهڵێت، هیچ نییه مهترسن، ئێمه ههڤاڵانین، منیش فلان كهسم. واتا خۆی دهناسینێ، پێیان دهڵێت، وهرن پێكهوه دانیشین چایهك بخۆینهوه. هێشتا ههڤاڵ دكتۆر قسهكانی تهواوناكا، چهكدارانی پهدهكه دهستڕێژی لێ دهكهن، لهگهڵ ههڤاڵ دكتۆر چوار ههڤاڵی تر بهناوهكانی " عگید گهرمیان، بابان "ههڵۆ"، حاجی قامیشلو و دیلان مێردین" شههید دهكهن و چهكدارهكان ترسنۆكانه بۆی دهردهچن.
شههید بوونی ههڤاڵ دكتۆر سیروان و ههڤاڵانی، زیانێكی گهورهبوو بۆ شۆڕشی كوردستان و گهل و نهتهوه ستهمدیدهكهمان. ئهو هێرشهی كرایه سهر دكتۆر سیروان، بهتهنها هێرش نهبوو بۆسهر ههڤاڵ دكتۆر، بهڵكو لهكهسایهتی دكتۆر سیروان، هێرشبوو بۆ سهر پێشهنگایهتی بیرو هزری رێبهر ئاپۆ لهباشووری كوردستان. پهدهكه به بهرنامه و پیلانداڕشتن و به بژارده كردن، ههڤاڵ دكتۆر سیروانیان به ئامانج گرتبوو، تاكو لهناوی بهرن، چونكه مێژووی پهدهكه پڕیهتی لهو تیڕۆره سیاسیانه. له هیچ كهسێكیان نهبواردووه، كاتێك بینیویانه هێزی پێشهنگایهتی و نوێنهرایهتی كردنی كۆمهڵگه و گهل و نهتهوهی تێدا ههیه. واتا شههید كردنی ههڤاڵ دكتۆر سیروان، بهدهستی تاقمێكی چهته و بهكرێگیراوی پهدهكه، بهشێوهیهكی زۆر ترسنۆكانه و بهبێ ئهوهی هیچ كهسێك، جوڵه یان قسه یان هیچ كاردانهوهیهكیان لهبهرامبهر كردبن، هێرشیان دهكهن سهر و شههیدیان دهكهن. تهنها تاوانی دكتۆر سیروان و ههڤاڵانی ئهوهبوو كه كوردی خاوهن شهرهف و ئیراده و باوهڕین و بهبێ بهرامبهر و بێ ئهوهی هیچ داوایهكیان ههبێ، ئامادهن شهو و رۆژ خزمهت بهگهل و نیشتمانهكهیان بكهن. تاوانبارانی شههیدكردنی دكتۆر سیروان و ههڤاڵانی بهو تاوانهی ئهنجامیانداوه، تهنها شتیكێان كردووه، ئهویش گۆڕێكی قوڵیان بهدهستی خۆیان، بۆ خۆیان ههڵكهندوه. خائین و بهكرێگیراو و چهته و خۆفرۆش، تهمهنیان كورته، ئهگهر لهژیانیشدابن تهنها ریسوایان بۆ دهمێنێتهوه. چونكه مێژوو تاونباران بهبێ سزا ناهێڵێت...
بهردهوام دهكا...