مانگی حوزیران، له‌ ساڵنامه‌ی ته‌ڤگه‌ری ئازادی كوردستاندا، وه‌ك مانگی فیدایبوون ده‌ناسرێت. له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی له‌ 29\حوزیرانی 1925 شێخ سه‌عیدی پیران و هه‌ڤاڵانی له‌ شاری ئامه‌د تێدا له‌سێداره‌دراون، به‌ڵام به‌ پێشكه‌وتن و بڵندبوونی تێكۆشانی ئازادی كوردستان، تۆڵه‌ی شێخ سه‌عید و هه‌ڤاڵانی به‌چه‌ندین قات كراوه‌ته‌وه‌. له‌بنه‌مادا دامه‌زراندنی په‌كه‌كه‌ش له‌پێناو تۆڵه‌ كردنه‌وه‌ی هه‌موو ئه‌و كۆمه‌ڵكوژیانه‌‌یه‌ كه‌ ده‌وڵه‌تی فاشیستی تورك له‌به‌رامبه‌ر گه‌لی كورد ئه‌نجامی داوه‌.

هه‌ڤاڵ زه‌ینه‌ب كه‌ناجی كه‌ ناسراوه‌ به‌ "زیلان"، رۆژی له‌ سێداره‌دانی شێخ سه‌عید و هاوڕێیان هه‌ڵبژاردووه،‌ بۆ ئه‌نجامدانی چالاكیه‌كه‌ی. له‌بنه‌مادا هه‌ڤاڵ زیلان ده‌یه‌وێت هه‌مان رۆژی شه‌هیدبوونی شێخ سه‌عید و هاوڕێیانی چالاكیه‌كه‌ی ئه‌نجامبدات، به‌ڵام له‌به‌ر كه‌موكوڕیه‌كی پراكتیكی ناتوانێ هه‌مان رۆژی بگاته‌ ئامانجه‌كه‌ی، دوا ده‌كه‌وێت بۆ 30\حوزیرانی 1996. به‌ واتایه‌كیتر هه‌ڤاڵ زیلان كاتێك ئه‌و چالاكیه‌ فیدایه‌یی ئه‌نجامده‌دات، په‌یوه‌ستبوونی له‌گه‌ڵ مێژووی كۆمه‌ڵكوژیه‌كانی سه‌ر كوردستان ده‌كات، به‌تایبه‌تی له‌ رۆژێكدا كه‌ دوژمن رێبه‌ر و تێكۆشه‌رانی كوردی تیا له‌سێداره‌ داوه‌. بۆیه‌ چالاكیه‌كه‌ی كه‌وته‌ مێژووی گه‌لی كورد، رێبه‌ر ئاپۆش ئه‌و چالاكییه‌یی وه‌ك چالاكی فیدائی، واتا گیانبه‌خشی پێناسه‌ كردوو. ئه‌وه‌شی گووتووه‌، كه‌ ئه‌و جۆره‌ چالاكیانه‌ جارێك ئه‌نجامده‌درێن و دووباره‌ نابنه‌وه‌.

هه‌ڤاڵ زیلان به‌ته‌نها ئه‌گه‌ر وه‌ك گه‌ریلایه‌كی ژن پێناسه‌ی بكه‌ین و چالاكیه‌كی ئه‌نجام داوه‌، ئه‌وا پێناسه‌كه‌مان كورت دێنێ. چونكه‌ له‌بنه‌مادا ئه‌و رۆح و هه‌ست و باوه‌ڕی و هێزی ئایدیۆلۆژی و سیاسه‌ی و رێكخستنیه‌یی كه‌ هه‌ڤاڵ زیلان پێیه‌وه‌ په‌یوه‌ست بووه،‌ ئه‌وه‌یان زیاتر قوڵای و هێز و ئیراده‌ی زیلانمان بۆ ئاشكراتر ده‌كات. بۆیه‌ زیلان ده‌ڵێت، خۆزگه‌ له‌ رۆحم شتێكیترم زیاتر هه‌بووایه‌ پێشكه‌شم بكردبووایه‌. رێبه‌ر ئاپۆش ده‌ڵێت، زیلان سه‌رۆكی منه‌.

كاروانی تێكۆشانی 26 ساڵه‌ی هه‌ڤاڵ زیلان، له‌گه‌ڵ خۆی له‌شكرێكی له‌ شۆڕشگێڕ و خه‌باتكار و وڵاتپارێزی فیدائی و گیانبه‌خشی ئافراند. له‌ماوه‌ی ئه‌و چاره‌گه‌ سه‌ده‌یه،‌ به‌هه‌زاران رۆڵه‌ی دلێر په‌یوه‌ستی ئه‌و كاروانه‌ بوون و له‌ تێكۆشان به‌رده‌وامن.

هه‌ڤاڵ دیار غه‌ریب "هه‌ڵمه‌ت" كه‌ رێكه‌وتی به‌شداربوونی بۆ ناو شۆڕشی كوردستان نزیكه‌ له‌ رێكه‌وتی چالاكیه‌ گیانبازیه‌كه‌ی هه‌ڤاڵ زیلان. بۆیه‌ ئه‌گه‌ر سه‌یر بكه‌ین له‌ كاروانی چاره‌گه‌ سه‌ده‌یه‌كی تێكۆشانی هه‌ڤاڵ هه‌ڵمه‌تدا هه‌موو رۆژێك به‌ فیدایانه‌ ژیاوه‌، هیچ رۆژێكی ئاسایی نه‌بوو، به‌ڵكو هه‌موو رۆژه‌كانی ئاوارته‌وبوون.

راسته‌ هه‌ڤاڵ زیلان له‌ باكوور ده‌ستی به‌تێكۆشان كرد و له‌وێش چالاكیه‌یه‌ مێژوویه‌كه‌ی ئه‌نجامدا، هه‌روه‌ها هه‌ڤاڵ هه‌ڵمه‌تیش له‌ باشوور ده‌ستی به‌تێكۆشان كردوو له‌ باشووریش شه‌هید بوو، به‌ڵام ئه‌وه‌ی به‌یه‌كتریان په‌یوه‌ست ده‌كات، ئه‌ویش ئه‌و رۆحه‌ خۆبه‌خش و گیانبه‌خشه‌یه‌ كه‌ به‌شدار بوونێكی قوڵی ئایدیۆلۆژیایی و هه‌ستی به‌پرسیاریه‌تی سیاسی و رۆح و مۆڕاڵی یه‌كبوون له‌گه‌ڵ جه‌ماوه‌ر، له‌ ئاستێكی بڵندا په‌یوه‌ست بوونه‌ به‌ ئازادی گه‌ل و وڵات و كۆمه‌ڵگه‌كه‌یان.

كاتێك بیره‌وه‌ری سێیه‌مین ساڵ یادی شه‌هیدبوونی هه‌ڤاڵ هه‌ڵمه‌ت ده‌كه‌ینه‌وه‌، هه‌مانكات سه‌ری رێزمان له‌به‌رامبه‌ر شه‌هیدانی مانگی جۆزه‌ردان و سه‌رجه‌م شه‌هیدانی كوردستان داده‌نوێنین، هه‌روه‌ها له‌ كه‌سایه‌تی هه‌ڤاڵ هه‌ڵمه‌تدا دڵنیایی ده‌ده‌ینه‌، سه‌رجه‌م شه‌هیدانی باشووری كوردستان كه‌ شۆڕشی ئازادی و دیموكراتی له‌باشوور سه‌رده‌كه‌وێت.

داگیركه‌رانی كوردستان و نۆكه‌رانیان به‌هاوبه‌شی له‌ مێژووی كۆن و نوێدا سه‌رۆك و رێبه‌رانی كوردیان به‌ ئامانج گرتووه،‌ بۆ ئه‌وه‌ی له‌ناویان به‌رن. داگیركه‌ران ده‌زانن گه‌لی كورد كێشه‌ی پێشه‌نگ و سه‌ركرده‌ی له‌خۆ بردوو و زانا و هۆشیاری هه‌یه‌. نۆكه‌ر و به‌كرێگیراوانی كوردیش له‌پێناو ئه‌وه‌ی گه‌لی كورد نه‌گاته‌ ئازادی و له‌ كاروانی مرۆڤایه‌تی به‌رده‌وام له‌دواوه‌ بمێنێ و هه‌ر چاوی له‌ده‌ستی داگیركه‌ران بێ، بۆیه‌ داگیركه‌ر و به‌كرێگیراوان به‌هاوبه‌شی پیلانه‌ گڵاوه‌كانیان به‌ڕێوه‌بردووه‌.

داگیركه‌رانی كوردستان هیچ ده‌ورو زه‌مانێك ئه‌وه‌نده‌ به‌هێز نه‌بوونه‌ كه‌ بتوانن سه‌ركرده‌ و پێشه‌نگانی كورد له‌ناوبه‌رن، ئه‌گه‌ر خیانه‌تی ناوخۆی نه‌بێ. بۆیه‌ كه‌ ده‌ڵێن، دار كرمی له‌خۆی نه‌بێ ته‌مه‌نی هه‌زار ساڵه‌، له‌پێناو ئه‌وه‌ی داری كورد ته‌مه‌نی كورت بێ، داگیركه‌ران كرمی ناو كورد كه‌ خیانه‌تكار و نۆكه‌رانن به‌كاریان هێناون. ئه‌وه‌نده‌ی شۆڕشگێڕ و خه‌باتكار و هێزه‌ وڵاتپارێزه‌كان به‌ڕیكخستن كراون و له‌لایه‌ن گه‌له‌وه‌ پشتگیری ده‌كرێن، به‌قه‌د ئه‌وه‌ش خیانه‌تكار و به‌كرێگیراون له‌ رێگای ده‌زگا سیخوڕیه‌ ناوخۆی و جیهانیه‌كان پشتیوانی ده‌كرێن بۆ ئه‌وه‌ی له‌سه‌ر پێ بمێنه‌وه‌ و زه‌ربه‌ له‌ شۆڕشگێڕان بده‌ن.

‌باشووری كوردستان له‌ماوه‌ی 60 ساڵی رابردوو، بۆته‌ شوێنی له‌ناوبردنی سه‌ركرده‌ و پێشه‌نگانی هه‌رچوار پارچه‌ی كوردستان، له‌ سلێمان موعینی و هاوڕێكانی، تا د.شڤان و سه‌عید ئه‌لچی، له‌وێوه‌ بۆ كۆمه‌ڵكوژی بنه‌ماڵه‌ی حه‌مه‌د ئاغا و فاخیر مێرگه‌سۆری، له‌وێ وه‌ بۆ كۆمه‌ڵكوژی هه‌كاری و شه‌هید كردنی عه‌لی عه‌سكه‌ری و دكتۆر خالید و هاوڕێكانی، تا ده‌گاته‌ حه‌مه‌ی حه‌لاق و رؤوف ئاكره‌یی و سادق عومه‌ر و رێناس و خۆی گه‌یاند به‌ سكرتێری یه‌كێتی نه‌ته‌وه‌ی دیموكراتی كوردستان شه‌هید دكتۆر سیروان. شه‌هید كردنی هه‌ڤاڵ هه‌ڵمه‌تیش یه‌كێكه‌ له‌و پاكتاوانه‌ی كه‌ ده‌زگای سیخوڕی ناوخۆی به‌ڕێگای داگیركه‌رانه‌وه‌ ئه‌نجامیان دا.

كاتێك هه‌ڤاڵ هه‌ڵمه‌ت شه‌هید بوو، په‌ده‌كه‌ ده‌یگووت ئێمه‌ ئاگادارنین بۆ ئێمه‌ تێوه‌ ده‌گڵێنن!! واتا ده‌یانویست خۆیان پیر و پاك ده‌رخه‌ن. له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی مێژووی په‌ده‌كه‌ به‌شێكه‌ له‌ مێژووی پیلانگێڕی و له‌ناوبردنی سه‌ركرده‌ و پێشه‌نگانی كورد، هه‌مانكات رێكه‌وتن و هاوبه‌شی ده‌زگای سیخوڕی میتی توركی له‌ گه‌ڵ ده‌زگای پاراستنی په‌ده‌كه‌، ئه‌و راستیه‌ چه‌ند باره‌ پشتڕاست ده‌كه‌نه‌وه‌. هه‌مانكات ئه‌و دوو كه‌سه‌ی میت كه‌ له‌ 2017 له‌ دۆكان له‌لایه‌ن مه‌فره‌زی تۆڵه‌سێنی شه‌هید ساكینه‌ جانسز ده‌سگیركران، ئه‌وه‌یان ئاشكرا كرد كه‌ به‌رده‌وام له‌گه‌ڵ ده‌زگای پاراستن له‌ كۆبوونه‌وه‌و راگۆڕینه‌وه‌ن، له‌سه‌ر چۆنیه‌تی لێدان له‌ سه‌ركرده‌ و كادیره‌ پێشه‌نگه‌كانی په‌كه‌كه‌. بۆیه‌ هه‌ر هێرشێك بۆسه‌ر هه‌ر كه‌سایه‌تی و رۆشنبیر و رۆژنامه‌نووس و شۆڕشگێڕێك دروست ببێت، یه‌كسه‌ر ده‌بێ چاوكان بچنه‌ سه‌ر ده‌زگای سیخوڕی په‌ده‌كه‌.

به‌رپرسانی په‌ده‌كه‌ چوارساڵه‌ ئه‌و قه‌وانه‌ لێده‌ده‌نه‌وه‌، بۆچی په‌كه‌كه‌ باشوور جێناهێڵێت و بۆ خۆی ناچێته‌ شوێنیتر. سه‌ره‌تا هه‌ڤاڵ هه‌ڵمه‌ت له‌ 2017 به‌ درێژی وه‌ڵامی داناوه‌ له‌ ماڵپه‌رێ شارپرێس و روونی كرده‌وه‌ كه‌ په‌كه‌كه‌ 40 ساڵه‌ چۆن هاتۆته‌ باشوور و ئێستاش هه‌لومه‌رجه‌كان چۆنن. ده‌وڵه‌تی تورك و په‌ده‌كه‌ ده‌یانه‌وێت ئه‌و دۆخه‌ی كه‌ له‌سوریا له‌ 1998 رێبه‌ر ئاپۆیان رووبه‌ڕوو كرده‌وه‌، هه‌مان پرۆسه‌ دووباره‌ بكه‌نه‌وه‌. بۆیه‌ش ئه‌گه‌ر په‌كه‌كه‌ بكه‌وێته‌ ژێر باری ده‌رچوون له‌باشوور، كه‌ راست نییه‌ و پێویستیش ناكات، ئه‌وا گورزێكیتری كه‌مه‌ر شكێن له‌ په‌كه‌كه‌ بده‌ن و باشووری كوردستانیش بكه‌نه‌ مۆڵگه‌ی داگیركه‌ر و سیخوڕ و به‌ئاره‌زووی خۆیان ئه‌وه‌نده‌یتر ماڵوێرانی بكه‌ن كه‌ ئێستا كردوویانه‌. بۆیه‌ په‌ده‌كه‌ كه‌وتۆته‌ ئه‌و رێكه‌وتنه‌ هاوبه‌شه‌ له‌گه‌ڵ ده‌وڵه‌تی تورك، چ وه‌ك سوپا و هێزی چه‌كدار، چ وه‌ك ده‌زگای پاراستن و ناوه‌نده‌ سیخوڕیه‌كانیان و ده‌ڵێن "مادام ئێوه‌ له‌باشوور ده‌رناكه‌ون ئه‌وا ئێمه‌ش له‌ هه‌موو شوێنێك هه‌واڵتان لێده‌ده‌ین و به‌ دڕۆنه‌كانی تورك به‌كوشتان ده‌ده‌ین"، له‌و لاشه‌وه‌ ده‌ڵێن، "ده‌وڵه‌تی تورك به‌هێزه‌ و ئێمه‌ ناتوانین ببینه‌ كۆسپ له‌به‌رده‌می"، ئه‌مه‌شیان درۆیه‌كی گه‌وره‌یه‌.

په‌ده‌كه‌ و ده‌زگا راگه‌یاندن و ده‌زگا سیخوڕیه‌كانی، وه‌ك بازنه‌ی شه‌ڕی تایبه‌تی ده‌وڵه‌تی تورك كارده‌كه‌ن. هه‌مووشتێك ده‌كه‌ن بۆ ئه‌وه‌ی په‌كه‌كه‌ و گه‌لی كورد له‌یه‌كتری داببڕن و بڵێن شه‌ڕی سوپای تورك و په‌كه‌كه‌، ئه‌مه‌ هه‌مان ئه‌و قسه‌ی ده‌وڵه‌تی توركه‌ كه‌ ده‌ڵێت "شه‌ڕی ده‌وڵه‌تی تورك و تیرۆر". چونكه‌ په‌ده‌كه‌ش ده‌ڵێت، ده‌وڵه‌تی تورك كێشه‌ی له‌گه‌ڵ كورد نییه‌، به‌ڵكو كێشه‌ی له‌گه‌ڵ په‌كه‌كه‌ هه‌یه‌، به‌هه‌مانشێوه‌ ده‌وڵه‌تی توركیش ده‌ڵێت، "كێشه‌م له‌گه‌ڵ كورد نییه‌، به‌ڵكو كێشه‌م له‌گه‌ڵ تیرۆر هه‌یه‌".

له‌باشوور ئه‌و هێرشه‌ ئاسمانیانه‌ی ئه‌نجامدراون و ئه‌و هێرشانه‌ی له‌ زه‌مینیش كراون نمونه‌ی شه‌هید كردنی هه‌ڤاڵ شوكری سه‌رحه‌د و زه‌كی چه‌له‌بی، بێ هیچ گومانێك به‌هاوبه‌شی میت – پاراستن ئه‌نجام ده‌درێن. یه‌كیش له‌و هێرشه‌ ئاسمانیانه‌ی كه‌ ئه‌نجامدراون هێرش بوو بۆ سه‌ر هه‌ڤاڵ هه‌ڵمه‌ت و هاوڕێیانی له‌ 26ی حوزیرانی 2019 له‌ بناری قه‌ندیل.

هه‌ڤاڵ هه‌ڵمه‌ت وه‌ك رۆڵه‌ی خانه‌واده‌یه‌كی وڵاتپارێز و تێكۆشه‌ر، له‌گه‌ڵ ته‌واو كردنی خوێندن له‌ زانكۆ و وه‌ك مامۆستایه‌ك ده‌ست به‌كار بوو، هه‌مانكات وه‌ك سه‌ره‌تای به‌شداربوونی بۆ ناو كاروخه‌بات ده‌ستپێده‌كات. هه‌ڤاڵ هه‌ڵمه‌ت له‌ هه‌ولێر شه‌هید دكتۆر سیروان ده‌ناسێ و به‌شداری كۆڕ و سیمیناره‌كانی ده‌كات و له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ش وه‌ك خوێندكارێك ده‌ست به‌ جموجۆڵی سیاسیش ده‌كات. بۆیه‌ مامۆستای یه‌كه‌می هه‌ڤاڵ هه‌ڵمه‌ت له‌ تێكۆشاندا شه‌هید دكتۆر سیروان "كاوه‌ عه‌لی"ه‌.

هه‌ڤاڵ هه‌ڵمه‌ت به‌رده‌وام له‌ خه‌می رێبه‌ر ئاپۆ و هه‌ڤاڵانی دابوو، بۆیه‌ په‌یوه‌ستبوونه‌كه‌ی له‌لایه‌نی هزری و سیاسی و رێكخستنیش قوڵ كردبووه‌وه‌. بۆیه‌ش به‌بێ جیاوازی ژن و پیاو یان پارچه‌ و شوێنه‌كانیتری كوردستان، هه‌ڤاڵ هه‌ڵمه‌ت هه‌ڤاڵانی خۆش ده‌ویست، ئاماده‌ش بوو له‌ هه‌ر ئان و ساتێك بۆ هه‌ڤاڵی خۆی خۆی فیدا بكات. وه‌ك كه‌سایه‌تیه‌كی سیاسی كه‌ له‌ گه‌ڵ دامه‌زراندنی پارتی چاره‌سه‌ری دیموكراتی كوردستان "په‌چه‌ده‌كه‌" ده‌ركه‌وت، توانی سیاسیه‌كی به‌سه‌لیقه‌ و خوێن ساردبێ. له‌و شوێنانه‌ی كه‌ ئێمه‌ به‌كاردانه‌وه‌ هه‌ڵسوكه‌وتمان بكردبووایه،‌ ئه‌وا هه‌ڤاڵ هه‌ڵمه‌ت به‌ژیرانه‌ رێگا راسته‌كه‌ی نیشان ده‌داین. سیاسیه‌ ته‌قلیدیه‌كانی باشوور سه‌ره‌تا كه‌ هه‌ڤاڵ هه‌ڵمه‌ت بووه‌ سه‌رۆكی په‌چه‌ده‌كه‌ به‌جدیان وه‌رنه‌ده‌گرت و وایان ده‌زانی داخۆ چۆن بۆته‌ سه‌رۆكی پارتێك!! به‌ڵام له‌گه‌ڵ ناسینی قوڵایی كه‌سایه‌تی هه‌ڤاڵ هه‌ڵمه‌ت، ئه‌مجاره‌ ناچاربوون كه‌ به‌جدی نزیك ببنه‌وه‌و حیسابی بۆ بكه‌ن. بۆیه‌ له‌ 2002 تاكو 2014 وه‌ك به‌رپرسیار و خه‌مخۆری سیاسی و رێكخستنی و په‌ره‌وه‌رده‌ی رێكخستنی باشووری گرتبووه‌ ئه‌ستۆ، هه‌ڤاڵانیش به‌گشتی دڵخۆشبوون به‌و كارگێڕی و پێشه‌نگایه‌تیه‌یی هه‌ڤاڵ، بۆیه‌ وه‌ك ناوه‌ندێك هه‌ڤاڵان و دۆستان و جه‌ماوه‌ری له‌ده‌وره‌ كۆببووه‌‌وه‌.

ئه‌و رۆحه‌ به‌رپرسیاریه‌تیه‌ رێكخستنی و دڵسۆزیه‌یی كه‌ هه‌یبوو، بۆیه‌ له‌ یه‌كه‌مین كۆنگره‌ی سه‌رله‌نوێ دامه‌زراندنه‌وه‌ی په‌كه‌كه له‌ 2005‌، وه‌ك ئه‌ندامی كۆمیته‌ی ناوه‌ندی په‌كه‌كه‌ هه‌ڵبژێردرا. كاتێك ناوه‌كه‌ی چووبووه‌ به‌رده‌ستی رێبه‌ر ئاپۆ، رێبه‌ر ئاپۆ زوو ناسیبوویه‌وه‌، چونكه‌ ئه‌و‌ ماوه‌یه‌یی له‌ گۆڕه‌پانی رێبه‌ر ئاپۆ بوو له‌ 1998 له‌گه‌ڵ بینینی خولی په‌ره‌وه‌رده‌، هه‌مانكات خه‌باتی راگه‌یاندنی و فۆتۆگرافه‌ری رێبه‌ر ئاپۆشی كردبوو، ئه‌مه‌ش وایكردبوو رێبه‌ر ئاپۆ له‌نزیكه‌وه‌ هه‌ڤاڵ هه‌ڵمه‌ت بناسێ.

له‌گه‌ڵ به‌ڕێوه‌چوونی پرۆسه‌ی دیالۆگ و دانوستان له‌گه‌ڵ رێبه‌ر ئاپۆ له‌ 2013، بۆ ئه‌ومه‌به‌سته‌ رێبه‌ر ئاپۆ پرۆژه‌یه‌كی بۆ سه‌رله‌نوێ خۆ به‌ڕێكخستن كردنه‌وه‌ی كه‌جه‌كه‌ ده‌ستپێكرد. بۆ ئه‌مه‌ش رێبه‌ر ئاپۆ پێویستی بینی ده‌زگای كۆنسه‌ی گشتی سه‌رۆكایه‌تی كه‌جه‌كه‌ دابه‌مه‌زرێت. ئه‌و ده‌زگایه‌ رۆڵی جێگری رێبه‌ر ئاپۆیان ده‌بینی له‌ پرۆسه‌ی دیالۆگ و دانوستان دا، چونكه‌ رێبه‌ر ئاپۆ ئه‌و پرۆسه‌یی ده‌ستیپێكردبوو، ده‌یویست به‌ مفاوه‌زات و گفتوگۆ، به‌ره‌و چاره‌سه‌ری بچێت و ئه‌نجامگیربێت. بۆ ئه‌وه‌ی بڕیاره‌كان به‌شێوه‌یه‌كی ته‌ندروستانه‌ بگیردرێن، بۆ ئه‌مه‌ش رێبه‌ر ئاپۆ ده‌زگای كۆنسه‌ی گشتی سه‌رۆكایه‌تی وه‌ك مه‌رجه‌عی بڕیار ده‌بینی و ئه‌وه‌شی به‌گونجاو بینی كه‌ ئه‌و ده‌زگایه‌ پێنج هه‌ڤاڵ پێكبێت، هه‌ریه‌ك و له‌پارچه‌یه‌كی كوردستانبێ.‌ هه‌ڤاڵ هه‌ڵمه‌ت له‌كۆنسه‌ی گشتی سه‌رۆكایه‌تی كه‌جه‌كه،‌ وه‌ك نوێنه‌ری باشوور رۆڵی ده‌بینی. ئه‌مه‌ش وایكردبوو كه‌ جارێكیتر له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی په‌یوه‌ستی سه‌رجه‌م كاروخه‌باتی شۆڕشبێ، هه‌مانكات زیاترین جموجۆڵه‌كانی له‌ باشووری كوردستان بێ.

هه‌ڤاڵ هه‌ڵمه‌ت به‌ ته‌مه‌نێكی گه‌نج به‌شداری ناوتێكۆشان بوو، له‌هه‌موو قۆناخه‌كانیش ئه‌ركدار و به‌رپرسیاریه‌تی هه‌بوو، هه‌موو ئه‌ركه‌كانیشی به‌وپه‌ڕی دڵسۆزی و ئازایه‌تی جێبه‌جێ ده‌كرد. له‌سه‌رده‌می خه‌باتی سیاسی په‌چه‌ده‌كه‌دا پارته‌كانی ده‌سه‌ڵات زۆریان هه‌وڵدا بسه‌لمێنن كه‌ هه‌ڤاڵ هه‌ڵمه‌ت و پارته‌كه‌ی سه‌ركه‌وتوونییه‌ له‌ خه‌باتی سیاسی و رێكخستنی باشووری كوردستان، به‌ڵام لێره‌وه‌ زۆر به‌ئاشكرا ئه‌توانم ئه‌وه‌ بڵێم، بۆ ئه‌وه‌ی خه‌باتی سیاسی و رێكخستنی هه‌ڤاڵ هه‌ڵمه‌ت و په‌چه‌ده‌كه‌ سه‌رنه‌كه‌وێت، ناتۆ و ده‌سه‌ڵاتی باشوور، به‌هاوبه‌شی له‌ پیلانگێڕی دابوون. وه‌ك نمونه‌ش، رێگرتن له‌ به‌ده‌ستخستنی كورسی په‌رله‌مان، له‌ هه‌ڵبژاردنی 2005 ی هه‌رێمی كوردستان. هێرشه‌ هاوبه‌شه‌كه‌ی ده‌سه‌ڵات له‌ تشرینی دووه‌می 2007 به‌گرتنی بنكه‌ و باره‌گاكانی په‌چه‌ده‌كه‌ له‌ دهۆكه‌وه‌ تاكو سلێمانی، ئه‌وه‌ش دوای دانیشتنی جۆرج بۆش و ئه‌ردۆغان ئه‌نجامدران له‌ 5\11\2007. دواتریش بێ به‌ش كردنی به‌شداربوون له‌ هه‌ڵبژاردنی 2009 و په‌چه‌ده‌كه‌ خستنه‌ لیستی هاوبه‌شانی "تیرۆر". دواتریش له‌ 2013 رێگری كردن له‌ به‌ده‌ستخستنی دووباره‌ی كورسی په‌رله‌مان و به‌هه‌مانشێوه‌ش له‌ 2018ش بۆ ئه‌وه‌ی به‌رهه‌می ئه‌و تێكۆشانه‌ی هه‌ڤاڵان د.سیروان و ڤیان و هه‌ڵمه‌ت و سه‌رجه‌م شه‌هیدان كۆنه‌كرێته‌وه‌‌، بۆیه‌ رێگریان كرد له‌ به‌شداربوونی ته‌ڤگه‌ری ئازادی كۆمه‌ڵگه‌ی كوردستان له‌ هه‌ڵبژاردنه‌كانی هه‌رێمی كوردستان.

هه‌ڤاڵ هه‌ڵمه‌ت جێپه‌نجه‌ی له‌سه‌ر خه‌باتی سیاسی و دیموكراتی و په‌روه‌رده‌كردنی كۆمه‌ڵگه‌ی باشوور هه‌یه‌ و ده‌مێنێت. ده‌وڵه‌تی داگیركه‌ری تورك و نۆكه‌رانی وا ده‌زانن به‌ شه‌هید كردنی هه‌ڤاڵ هه‌ڵمه‌ت و پێشه‌نگانی شۆڕشی كوردستان، ئیدی ده‌توانن گڕی شۆڕش دامركێنه‌وه‌و خۆیان له‌ گورزی شۆڕشگێڕانه‌ی هه‌ڤاڵان و خه‌باتكاران و تێكۆشه‌رانی رێبازه‌كه‌ی شه‌هید زیلان و هه‌ڵمه‌ت و سه‌رجه‌م شه‌هیدان رزگار بكه‌ن. به‌ڵام خه‌یاڵیان خاوه، ‌ئێستا له‌ گۆڕه‌پانه‌كانی به‌رخودان له‌ زاپ و ئاڤه‌شین و مه‌تینان، گه‌ریلای ئازادی كوردستان، له‌ئاستێكی هه‌ره‌ بڵند، نوێنه‌رایه‌تی هێڵی فیدائی و گیانبه‌خشانه‌ی زیلان و هه‌ڵمه‌ت ده‌كه‌ن و كه‌لاكی سه‌دان سه‌ربازی دوژمنیان‌ له‌ دۆڵ و شیوه‌كان پێ به‌جێهێشتووه‌. سه‌لماندویانه‌ له‌ حوزیرانی 2022ش رێبازی تێكۆشانی گیانبه‌خشانه‌ی زیلان و هه‌ڵمه‌ت له‌ ده‌ره‌وه‌ی سه‌ركه‌وتن هیچ رێگایه‌كیتر ناناسێت، خه‌ونی داگیركه‌ران و نۆكه‌رانیشیان ده‌خه‌نه‌ چاڵی مه‌رگه‌وه‌.

ژ.ت