فازڵ شەڤگەر، یۆ جە فەرماندەکاو هەپەگەی ئەرەیاۋناش، هیواو ژیۋایۍ ئازاڎی بە هەنگامەو ١٥ و ئابی جە ئەڎۍ بی و ئاماژەش پانەیە کەرد کە هەنگامەو ١٥و ئابی تەنیا سەروازی و چەکڎاری نەبۍ، بەڵکم ئایدیۆلۆژی، فەلسەفی، کولتووری و ڕێکوستەیچ بۍ.

فازڵ شەڤگەر، یۆ جە فەرماندەکاو هەپەگەی بۆنەو ٤٠ەمین ساڵیاڎو هەنگامەو ١٥و ئابی چنی ئاژانسوو هەواڵوو فوراتی قسێش کەردۍ.

وەڵۍ ١٥و ئابی ئاژەو کورڎەسانی چنین بۍ؟ پەی چ ڕێبازێوە قۆناغەو خەباتی چەکڎاری دەسش پنەکەرد؟

وەڵۍ ئانەی جوابوو پرسیارەکێت بڎەوە، وەڵۍ گرڎ چێوێنە ٤٠ەمین ساڵیاڎو جەژنەو ژیۋایۆ جە ڕابەر ئاپۆی، گرڎوو گەلەکەیما و گەریلاکاو ئازاڎیی کورڎەسانی پیرۆزە مکەرو. جە کەسایەتی فەرماندەی گۆرەینە هەڤاڵ عەگید (مەعسوم کورکماز)، گرڎوو گەشمەرڎا ١٥و ئابی بە ڕێز و پنەزانایۆ یاڎ مارمێوە و سەرەو ڕێزیشا ۋەردەمەنە منامنمێرە. ئێمە قەولوو سەرکۊتەیما واوەی مکەرمێوە و بە دڵنیاییوە ماچمۍ دوژمنی فاشیست و قڕکەری بێ کاریگەر مکەرمۍ.

پەی ئانەی ئینسان ١٥ و ئابی بشناسۆ پەنەوازا بزانمۍ ئا کاتە جە کورڎةسانەنە چێش گوزەر کەرۍ وەختۍ تەماشەو وەڵینگەو مرۆڤایەتی بکەرمۍ موینمۍ ئەگەر بە هەر جۊرۍ هەڕەشۍ دلێنەشیەی سەرو مرۆڤی بۆنە هیچ ڕێوەتەر جیا جە مڎرامانی پەی ڕزگار بیەی نمەمەنۆوە. گەلوو کورڎی بەتایبەتی چی ١٠٠ ساڵەو دماینە جە ئاژێوە چامنەنە بیەن کە جە گرڎ لێوە ڕووبەڕوو پرۆسەو جینۆسایدی بیەنۆ و گرڎ لایۍ دلۍ ئی پرۆسەینە بێنۍ و تەماشەو ئی ئاژەیە کەرێنۍ، هەڵبەتە گەلوو کورڎی ۋەرا ۋەر پا هرووژما هەمیشە جە مڎرامانی گۆرەنە بیەن بەڵام بەمەڵامەتوو لایەنە نەتەوەیی، فەلسەفی و ئایدیۆلۆژییوە بەردەوام دما کۊتەن و نەتاوانش ۋێش ڕزگار بکەرۆ، ۋەروو ئانەی دلۍ گەلوو کورڎینە ڕابەرێوە ستراتژیک نەبیەن. هەرچنە مڎرامانێوە فرە بیەن بەڵام داخەم نمەشۆ ئەرەپڕایەکۍ گەلوو کورڎی سەرکۆتۍ نەبیۍ. دماو ئەرەپڕایۍ فرەی گەلوو کورڎی بە سەردەمێکوەرە ۋییەرۍ کە دوژمن واچۍ گەلوو کورڎیما وستەن قەبرە و کۆنکرێتما کەردەن سەرەرە ، چا کاتەنە ڕابەر ئاپۆ دەسش بە ئەرەکۊشای کەرد، گەلوو کورڎی بە هزر و فەلسەفە و ڕێکوستیشۆ گەشەش کەرد. تاریخی گومکریاو گەلوو کوردیش پەی مەنتیقەکەی و جیهانی ئاشکرا کەرد. ئی ڕێکوستەیۆ جە لایەنو جەمۍ جە جواناوە دەسش پنەکەرد، کەس نەتاواش ۋەرش پنە بگێرۆ و گەشەش کەرد و دەنگش داوە و بی بە هومێڎۍ تازە دلۍ گەلینە. بڕوا بە ۋێبیەی گەشەش کەرد و گرڎ ڕووۍ گۆرەتەر و قەوەتتەر بۍ. پا مەڵامەتۆ دوژمن جە ۋەرا ۋەرو ۋێشەنە مەترسیێوە گۊرەش دی. پەی ئانەی جە پیلانە کۆمکوژیەکان سەرکۆتە بۆ، هەوڵش دا ڕا جە ژڵېوەو ئازاڎیی بگێرۆ. دەوڵەتو تورکی گرڎوو شێوازە گڵیاوەکاش دژ بە گەلوو کورڎی و ژڵېوەو ئاپۆیی بەکار ئارد. سەرو ئا بنەمایۍ هێزەکاو ناتۆی دەسوەردایشا کەرد و کودەتاو فاشیستی ١٢و ئەیلولی ڕووەشدا. پەی ڕووبەڕوو بییەیۆ ئینەی تەنیا ڕێوە بۍ و ئاڎیچ جەنگی چەکڎاری بۍ. ڕابەر ئاپۆ جە نزیکۆ هەستش پنە کەردەبۍ.

جە ساڵیاڎو ١٥و ئابی نزیکۍ بیمێوە. چێش بی بە مەڵامەتوو ئانەی کە ئی هەنگامۍ پاسە ماناڎارە  بۆ و بناغەو فاڕیایۍ گۊرەیش چنە گنۆوە؟

وەختۍ کودەتاو فاشیستی جە ١٢و ئەیلولینە ڕووەشدا، ڕابەر ئاپۆ بە تەسەورە گۆرەکەیشۆ، دەموودەس درکش پی دەسوەردایا کەرد و پەی پوچکەردەیشۆ ڕووەش کەردە جبەرو وڵاتی. چا ئەرەکۊشای بەردەوام بی. بەڵام دیسان هەوری سیاو ئاسمانو کورڎەسانیش گېرتەبۍ، جارێوەتەر پلانەی گڵیاوە و پیلانەی گەورۍ جە ئارانە بۍ. جە هەلومەرجێوە چامنەنە، ئەنجامدای هەر جۆڕە ئەرەکۊشایۍ جە کورڎەسانەنە، پێسە ئانەی چامنە بۍ کە یاگێنە بیرێوە هۊرکەنی بە چەنی. بە ڕووەدای کودەتای، فرێوە جە سەرمەشقەکا زڵېوەو ئازاڎیی گیریۍ. ئەرەکۊشای ڕابەر ئاپۆی جبەرو وڵاتینە و مڎرامان جە زیڼانەکانە، پلانەو دژمنیش پووچە کەردۆ، جمیەر و گەلوو کورڎیش جە چنگەو کۆمکوژی ڕزگار کەردۍ. بە تایبەتی مڎرامانوو زیڼانیا ئامەدی بە سەرمەشقی مەزڵوم، فەرهاد، کەماڵ، محەمەد خەیری دورموش، عاکیف، عەلی چیچەکی دەسش پنەکەردەبۍ و یاوا بۍ قولە پۆپە و چۆکش بە دژمنی دابێرە. سەرەڕاو ئانەی جە زیڼانەکانە بە گرڎ شێوازێوە دژ بە مرۆڤایەتی ئەشکەنجەدای قورس بۍ، بەڵام دژمن نەتاواش ئیراڎە و باوەڕی کۊششکارا ئازاڎیی دلێنە بەرۆ. ئەشکەنجێوە جە زیڼانو ئامەدینە ئەنجام دریۍ کە جە تاریخەنە ۋینەش نەبیەن. سەرەڕاو ئانەیچ کودەتای فاشیستی نەتاواش مڎرامانوو هەڤاڵا بماڕۆ. ئی مڎرامانە جە گرڎ شۆنێنە جە گرڎ بوارێوە هیوا و ئازایش دلۍ گەلوو کوردینە خوڵقنا. پۊکەی متاومۍ واچمۍ پەی جمیەرەکەیما و گەلوو کورڎی سەرەتاو ژیۋایۍ تازەی بۍ.

مڎرامانوو زیڼانەکا جە گرڎ لێوە جمیەرو ئازاڎییش قەوەت کەرد. بەڵام پەنەواز بۍ جە جبەرو وڵاتیچەنە دەس بە ئەرەکۊشای بکریۆ. ڕابەر ئاپۆ فرە عال زانۍ ئەگەر ئێمە هێزو پارێزنای ۋێما نەبۆ، نمەتاومۍ گەلی، جمیەری و مرۆڤایەتی جە ۋەرا ۋەرو هرووژمە قڕکارییەکانە پارێزنمۍ. گرڎ شێوازێوە گڵیا و چەکێوە پەی دلێنەبەردەی جمیەری و گەلەکەیما بەکار ئاما. هەنگامەو ١٥و ئابی جە کاتێنە سەرش هۊردا کە گرڎ کەسۍ ئەجێشەنە کە پەکەکە دلێنە شیەن. فرەو کەسی پەیلوایشا پاسە بۍ کە ئیساتۍ دژمن بە ئاسانی پرۆسەو قڕکەردەی سەرو گەلوو کوردیرە دەس پنە مکەرۆ. بە پاو ئاڎیشا، دماو مەڕیای پەکەکەی، هیچ هێزێوە نییا کە بتاوۆ ۋەردەم و ئاڎیشانە مردۆوە. هێزە هامکارەکێشا جە ئەوەڵ ڕۆوە پەشتیوانێشا بێنۍ. هێڵۊو تەسفیەکاری گەرەکشا بۍ کە ڕابەر ئاپۆی و جمیەرەکەی بوزانە چێرو هەیمەنەو ۋێشاوە. فرەو کەسی باوەڕیشا نەمەنەبۍ. بەڵام ڕابەر ئاپۆ و جەمۍ جە هەڤاڵا کە باوەڕیشا بە ویرۆکە و فەلسەفەو ڕابەر ئاپۆی بۍ، بە ئاماڎەکاریێوە فرۆ، جە ١٥و ئابو ١٩٨٤ی جە دهێ و شەمزینان چالاکیشا کەرد (هەرەکە)شا ئەرەیاۋنا. ئی هەنگامۍ بە سەرمەشقایەتی هەڤاڵ عەگیدی هەنگامێوە تازۍ بۍ جە تاریخوو گەلەکەیمانە. هەرچڼە ئی چالاکییە دژوو دژمنی ئەنجامدریا، بەڵام جە بنەڕەتەنە مەغزوو کوردی خیانەتکاریش پارچەپارچەکەرد، کە هەزاران ساڵێن گەلوو کوردیشا ناچار بە چێردەسی و هەژاری کەردەبۍ، حەرپاسە بی بە مەڵامەتوو ئانەی جارێوەتەر گەل فێرو ڕاو مڎرامانی بۆوە. بڕوا بە ۋۍ بیەی و یۆگێرتەیی بە ژیۋای و ئەرەکۊشای ئازاڎی جە ئەڎۍ بیۆ. ١٥و ئابی کوردی ئازاڎش چێروو کۆنکرێتو قەبرێنە، زیڼەکەردۆ. بی بە مەڵامەتوو پڕچنای زنجیرەو کۆیلایەتی. پۊکەی ئی هەنگامۍ تەنیا جە ڕوانگەو چەکڎاری و سەروازییوە گرنگی و کاریگەریش نەبۍ، بەڵکم جە ڕوانگەو ئایدیۆلۆژی، فەلسەفی، کولتووری و ڕێکوستەیۆ گرنگی ۋێش بێش. سەرەتێوە تازە و ژیۋایۍ تازەش خوڵقنا. واتە متاومۍ بواچمۍ سەر جە نۆ ژیۋایۆ گەلوو کوردڎین.

دەوڵەتوو تورکی ئەرەگیری چەنی ڕووبەڕووی ئی هەڵمەتێ بیێوە و حکومەتوو ئاوەختی چەنی هەوڵێ باربەردەی کاریگەرییەکاو ئا هەنگامێشە دا؟

وەختێ هەڵمەتەو ١٥و ئابی دهێنە دەسش پەنە کەرد، دوژمنی فاشیست تووشو شۆکی بی. دماو ویەرنای ئی شۆکێ ئی جارەشا پیسەو سەرەوردای وەڵینی مامەڵەش کەرد و واتشا جە ٧٢ سەعاتانە دلێشانە بەرمێ.  بۆنەو ئانەیوە جمیەرەکاو وەڵێ ماوێوە کەمنە بە کۆکوشی دلێنە بریێبێنێ، ڕابەر ئاپۆ کەموکەسرییەکاو تارێخییش ورسەنگنێبێنێ و دوژمنی خاس ئشناسێ. پەوکایا جمیەری ئاپۆیی ئەوەڵیوە جیاواز بێ جە گردوو جمیەرەکاو تەری. هامڕایەتی چەنی حەقی قەراری و کەماڵ پیری گردوو ئا ویرۆکە و ڕەگەزپەرسییاشە دمایی پەنە ئاردێ کە گەلی کەرێنێ دوژمنوو یۆترینی، دوژمن جینۆسایدی کولتووریش ئارد ملوو کوردیرە، گەلوو کوردی بێ ویر و ئایدۆلۆژی بێ و کەسایەتی کۆیلە و وڕیارەش ملەرە سەپیابێ. تاکەساێەتیێوی چانە بتاوۆ سەرمەسقایەتیی کۆشیای ئازادی بکەرۆ، پەنەوازا ئەوەڵ کەایەتییوی ئازاد بنیات بنیۆ. بە پەروەردە و کۆشیای کەسایەتییش قەبرەنە بەر ئارد، باڵێشدا پەنە و پەی عاسمانی بەرزش کەردۆ، حەر ئوەڵۆ هەستش بە کێشەو ژەنا کەرد جە ویرۆکەیو سۆسیالیزمی پێکئامای نزیک نەبیۆ و خەتەو ئازادیی ژەناش وستە وەڵێ. ڕژێمی فاشیست فرە چانەیە تەرسا و پا بۆنەوە دوژمنی ئەرەگیر دەسش بە هجوومە بێسنوورا کەرد.

دەوڵەتوو تورکی پەی کاریگەریی سیاسی، کۆمەڵایەتی و... تاد، پەناش بەردە پەی سیوازی گڵیاوی، واوەی جەنگێوی بێئەخلاقش دژوو جمیەری ئازادی و گەلوو کوردی هورگیسنا، هەزارا کەسێ گیریێ. ئا ئەشکەنجێ کە نازییەکێچ نەکەردەبێشا ئادێ وەراوەروو زیندانییاوە کەردێشا. بە دەیان هەزار کەسێ بە دەسوو بکوشە نەشناسیایەکاو دەوڵەتی کوشیێ. دەیان هەزار دەگێ سۆچیێ. حکومەتی فاشیست دووێ ڕایێش پەی گەلوو کوردی ئاستێوە یا بەکرێگێریای، ملکەچبییەی و هامکاری یا کوشتەی و دەسبەسەربییەی و کۆچکەردەی، بێگومان کەسانێوە گیریێ و تەسلیمێ بیێ.

بەڵام ئا یەکڕیزییە کە جمیەروو ئازادییش دڵی گەورەو گەلوو کوردینە پەرە دا پەنە، ڕاگێر بێ چانەیە گەلوو کوردی بێکاریگەر بکریۆ، گەل پەیدا بی و زیندە بییۆ. جە گەلێوە مەردەیوە گەلێوەش زیندە کەردۆ و پەرەش پەنە دا کە ڕوانە پەی ئازادیی مکۆشیۆ. ئا ڕۆحە کە هەڵمەتەو ١٥وئابیش خولقنا، پلەنە ئەرەگیرکارییەکاو دەوڵەتوو تورکی، هێزە هەژموونگەرێکێش پووچەڵێ کەردێوە. وەراوەروو ئا گردوو دماکەوتەیی وهجوومە ئەرەگیرییانە، بە ١٥و ئابی تارێخوو گەلوو کوردیش واوەی دەس پەنە کەردێوە. دڵوو بۆتانینە، یانێ مەنتێقەو  هوری و مێدیاینە واوەی سەرەوردای دەسش پەنە کەردۆ و تارێخداستانوو کاوەیشا دژوو ئەژدەهاکی نویستۆ، دوژمن پەی دماییئاردەی بە جمیەرەکەیما ٧٢ سەعاتێش دیاری کەردەبێ، بەڵام ڕۆ دماو ڕۆی جمیەرەکەما گەشەش کەرد و  یاوا ٤٠مین ساڵەو کۆشیایش.

وەختێو ئی هەڵمەتێ یاویا یاگێ، کوردسانەنە هێزی جیاوازیچ بێنێ، وەراوەروو ئی هەڵمەتە تاریخیێنە، ئا هێزێ چە دۆخیوەنە بێنێ و هەوڵوێستشا چێش بێ؟

هەڵمەتەو ١٥و ئابی فرەتەرین تەرسیش وستە دڵوو نۆکەرا و خیانەتکاراوە. چونکوم وەڵێ هەڵمەتەکێنە کوردسانەنە چەنی گەرەکشابێ ئەسپەکاشا تاو دێنێ. ئادێ زانێنێ هەڵمەتەکێ زیاتەر جە گرد چێوێ جوابدایوە خەتەو خیانەتی و هامکارینی چەنی دوژمناو گەلی. پەوکای ئەوەڵۆ ئا هێزێ گەرەکشابێ چۆکێ بە جمیەرەکەی بدارە و بێکاریگەرش بکەرا. وەروو ئانەیە گەرەکشا نەبێ جمیەرەکە کوردسانەنە وەڵا بۆوە، گرد ڕاێوەشا تاقییە کەردۆ. دماو ئانەیە جەنگی چەکداریی دەسش پەنە کەرد، ئانە کە وەڵتەرێ گەرەکش بێ جمیەرەکەی بمدرنۆ واوەی حەر ئی خەتەو خیانەتی بێ. بەتایبەتی پەدەکە و بنەیانەو بارزانی تارێخەنە خیانەتشا جە کۆماروو مەهابادی کەرد، واوەی بە هەمان شێوە و ئا هەرمانێوە سەروو سانۆیوە بێنێ و ئامادێ حەر نۆعە  خیانەتێوە بێنێ. پێسە چەن ڕۆڵەکاو گەلوو کوردی پێسەو سەعید ئەڵچی، د. شوان و هتد. بە پیلانگێڵنی کوشیێ، بە هەمان شێوە هجوومش کەرد سەروو سەرمەشقەکاو جمیەروو ئازادی. تا ئارۆ بەبەردەوامی ئا هەرمانێشە مکەرۆ.

چا ڕووەوە تا ئارۆ فاڕیای فرە جە جمیەروو گەریلاکاو ئازادیی کوردسانینە ڕووەش دێنە، ئی فاڕیایێ چێشینێ و چەنی دەرەنجامشا بێ؟

 ساڵەو ١٩٨٤ سەرەڕاو گرد بێفرسەتییوە جەنگ دەسش پەنە کەرد، پاسە کە جەنگی گەریلایی نۆعێوی تازەو جەنگی بی وەرکەوتوو دلێڕاسەینە، وەڵینەش نەبێ. گەریلا هێز و باوەڕش جە ڕابەر ئاپۆیوە ورگێرت و پەشتیش بە گەلەکەیش بەستەبێ. گەل گەریلاشا پیسەو ڕۆحوو وێشا دی و بە گردوو بییەیوە پەشتیوانییشا جە گەریلای کەرد. جمیەری ئاپۆیی لایەنی ماددیوە ئیمکانی فرە کەمش بێ، وەلێ ویرۆکە و فەلسەفەو ڕابەر ئاپۆی فرسەتێوە گەورەش پەی گەریلای خولقنا. جمیەروو ئازادیی کوردسانی گردوو هجوومەکاو دوژمنیش ماڕێ، دوژمن بە چالاکییەکاو گەریلای مەڕیا، گەریلا هەنگامێوی تازێ بێ جە چوارپارجەو کوردسانینە وەڵا بییۆ و  کناچێ و کوڕێ کوردێ گرد یاگێوەنە ڕووەشا کەردە کەشە ئازادەکاو کوردسانی.

ئا کۆشیایە بە سەرمەشقایەتیی فەرماندەی نەمر عەگیدی، بە سەرکەوتەتەرین تاکتیک دەسش پەنە کەرد، چەنی پەرەسانی زانستی و تەکنۆلۆجیای. سەردەمی تازەو جەنگی دەسش پەنە کەرد، گەریلا بە پاو ئی سەردەمەی وێشا تازە بکەراوە. ئیتر جەنگ بە میتۆدی کۆن کاریگەرییش نەمەنەبێ، ئینجا گەریلا سەروو بنەماکاو مۆدێرنیتەی دیموکراتیکی نەمەنێبێ، گەریلا سەروو بنەماو مۆدێرنیتەی دیموکراتیک وێش بنیات نیا و کەوت وەڵێ.

 هەرپاسە چە ڕووە ئایدۆلۆژییوە قووڵتەر بییەنۆ، وێش بواروو تاکتیک و چالاکییە وەڵیکەوتەکانە دۆڵەمەند کەرد و بواری تەکنیکینە شارەزاییش پەیدا کەرد. ئارۆ گەریلاکاو ئازادیی کوردسانی تواناکاو وێشا زەمینۆ یاونا عاسمان. توکنیکوو دوژمنی جە سیخوڕیکەردەینە سەروو زەمینی و عاسمانیوە پووچەڵ کریاوە. بە شیوازوو جەنگوو تونێلێوە و گرووپە گێڵیارەکاو ئارۆیوە، گەریلا چۆکێش بە دوژمنی دێنێرە، ئارۆ گرد لاێوە دنیێوە جەنگ هەن، جونگوو بەینوو ڕووسیای و ئۆکراین، حەماس و ئیسرائیلیش ئینا وەروو چەمانە. بەڵام دەوڵەتێوە کە گردوو دەسەڵاتوو ناتۆیش پەشتیوە بۆ، یەرێ ساڵێن نەتاوانش کوشیوە دەسوو گەریلای ئازادیوە بەربارۆ، ئی جەنگە تارێخوو ئینسانینە سەردەمیوی تازەنە، بۆنەو دوژمنیوە سەرنیشت و پانیشتەنە حەرچوار پارچەو کوردسانینە جەنگێوی بێئەخلاقی دژوو ڕابەر ئاپۆی و جمیەروو گەلەکەیما مبەرۆنە ڕاوە. ماوەو ٤٠ مانگان ناستەنشا هیچ زانیاریێوە سەروو ڕابەر ئاپۆی بێ بەرۆ، تارێخوو ئینسانینە بێئەخلاقیی چانە نەوینیان. نمازا تەنیا کەلیمیوە جە ڕابەر ئاپۆیۆ بێ بەر و بژنەویۆ. مدرامانوو ڕابەر ئاپۆی وەراوەروو گردوو هجووم و  ئەشکەنجەیو گۆشەگیرکەردەێوە ئیمرالینە ئاستوو قسەکەردەیش ویەرنان، یانێ هیچ کەلیمێوە نەمەنەنۆ پەی پێناسەکەردەیش. بەگردین دامودەزگاکاو مافوو ئینسانوو ئەورووپای ئاستوو دۆخوو گۆشەگیریوە بێدەنگێنێ. ئینە پا مانێ کە وەڵاتاو ئەورووپای هامبەشێنێ جە سەپنای گۆشەگیریینە و تاوانەکاو دەولەتی ئەرەگیروو تورکینە.  گۆشەگیریی سەروو ڕابەر ئاپۆی بەتەمامی سەرنیشتەنە وەڵا بییەنۆ. ئیساتێنە گۆشەگیری  سەروو کوردسانیرە مسەپنا. گردوو شێوازە دژەئینسانی و گڵیاو و دژە مرۆییەکا وەراوەروو کوردیوە میاونا یاگێ. گەلوو کوردیچ ڕوانە بە سەرمەشقایەتیی گەنجا و ژەنا ئینێ دلێراسەو سەرەوردایەکانە. ڕوانە کەشەکاو کوردسانیوە دژوو گەریلاکا تاکتیکی کیمیایی، فسفۆر و ئەتۆمی بەکارمارانە. وەلێ هەڵای کەشەکاو کوردسانینە چەقێنێ. گەریلا ئاستوو جەنگینە خاس کەوتێنێ وەڵێ، بەتایبەت ئۆپراسیۆننە ملوو دوژمنیرە، بیێنێ بە قەوەتتەرین هێزوو سەردەمی سەروو ئاستوو پارێزنای مەیدانەکا، هاموەخت تەکنیکوو دوژمنیشا پووچەڵ کەردەنۆ و تەکنیکوو شۆڕشیشا خولقنان.

ئارۆ موینمێ پێسەو ئەوەڵ ڕۆی خیانەتیوە ملوو گەلوو کوردیرە مسەپیۆ، ئانە کە سەرکردایەتی ئی هامکاری و خیانەتەیە مکەرۆ بێگومان  پارتی دیموکراتوو کوردستانی (پەدەکە) و بنەیانەو بارزانیینێ. پەدەکە چەنی دژوو فاڕیای و کۆشیای گەریلای مبۆوە؟

خەتەو خیانەتکارا و نۆکەرەکاشا تاریخوو گەلوو کوردینە پێسەو کرمەو داری چانەنە، بە شێویوە شاریاوە گەورەتەرین دەوری نەرێیش مدرامانەکانە دییەن، حەر جە ئەوەڵوو جمیەروو ئازادییوە  تا ئارۆ هەمیشە پاڵوو دوژمنینە مدران و بەرەو وەڵێوە هجووم مکەرۆنە سەرما. ئەوەڵ کەس کە هجوومش کەرد سەرما جە ئەوەڵنە (ستێرکا سۆر) بێنێ.  هامڕا حەقی قەرار بە دەسوو ئا خیانەتکار و بێئەخلاقا گەشمەردە بی، بەڵام ڕابەر ئاپۆ بە ڕێبازو وێش دەمامکوو ئا گردوو هێزە خیانەتکار و بەکرێگیریایاشە ماڵارە و ئاشکراش کەردێ. دلێ گەلوو کوردینە نەعلەتە وەنەو خیانەتی کریێنە. گردوو هێزە خیانەتکارەکا چارەنویسشا دلێنەشییەیا. بارودۆخوو بنەیانەو بارزانی و پەدەکەیچ حەر پاسنەنە. ڕابەر ئاپۆ بە دەیان جارێ نامەش کیانان و تەلەفۆنش پەی بنەیانەو بارزانیی کەردەن و داواش وەنە کەردێنێ کە دەس جا هامکارییاشا هوربگێرا. ڕابەر ئاپۆ داواش کەردە کە دژوو ئێمە مەبیدێ، چە هامکاریێوە ئێمەتا گەرەکا مکەرمێتا بەیدێ با پێوە بکۆشیەیمێ.

بەڵام بنەیانەو بارزانی پەی یەکڕیززی نەتەوەو کوردی هیچ هەوڵێوەشا نەدا، بەڵکوم بەردەوام دژوو یۆبییەی نەتەوەو کوردی هەرمانەشا کەردێنە، چەنی دوژمنی نیشتێنێرە و هامکارییشا کەردەن، هەرمانەشا ناستەی جمیەرە کوردییەکا بیێنە. وەعدشا دان کە نازا دژوو دەوڵەتی فاشیستوو تورکی بکۆشیا. پەیوەندیێوی فرە نزیک و قووڵشا چەنی جوولەکەی وئیسرائیلی کوانەرە، ئەگەر تەماشەو تاریخی بکەرمێ  گردوو سەرەوردایەکاو کوردینە یاگێ ئادیشا پاڵوو دوژمنی بییەن،ئینە تارێخوو کوردسانینە گرد تۆمارێ کریێنێ و مانوە. ئی بنەیانە ئەوەڵ کەسێ بێنێ، کە کوردسانەنە چەتەگەری و سیخوڕی و بەکرێگیریاییشا کەردەن. دەسشا بە ونەو گروو ڕۆڵەکاو کوردی سوورا. فرەو سەرمەشقەکاو کوردی بە دەسوو ئادیشا کوشیێنێ.

ماوەو ٣ ساڵی وەڵینینە هەرێمەکاو پارێزنای میدیای و سەرنیشتوو کوردسانینە مدرامانێوی تارێخی مکریۆ. سەرمەرشقوو ئی مدرامانەیە گەریلان، سەرەڕاو ئانەیە دژوو هجەوومە ئەرەگیرکارییەکا و هەم دژوو خیانەتەکاو پەدەکەی مبۆوە، ئاندەیچ ئینا کۆشیایەنە، چەنی متاوۆ پاسە فاڕیای و وەڵێکەوتەی گەورە جەنگەنە بخولقنۆ؟

ساڵەو ٢٠١٥ تا ٢٠٢٤؛ ئێمەجەنگێوی فرەگەورە مکەرمێ، سەرنیشت هەفتانین، مەتینا ئاڤاشین، زاپ، خاکورک و هتد. ماوە ئی ٩ ساڵەی وەڵینینە چوارپارچەو کوردسانینە جەنگێوی بەردەوامنە بێنمێ، ئێمە بە گردوو قوەیماوە پەی پارێزنای کەرامەت وشکۆو گەلەکەیمانە ئینایمێ کۆشیاینە. دەوڵەتوو تورکی بە گردوو قوەیشۆ هجووم مکەرۆ سەرما، بێگومان گەشمەردێ مدەیمێ. وەلێ بە ونەو گەشمەردەکاما خاکوو کوردسانی مپارێزنمێ، تا ئیساتێ ڕاما نەدێنە دوژمن سە٤کەوتە بۆ. گردوو ئا مەیدانا کە دوژمن گەرەکش بێ بگێرۆشا هەڵای جەنگشا چەنەن بەینوو دوژمنی و گەریلاینە. دەرئەنجامەکاو ٩ ساڵی وەڵینی پەڕێنێ جە شکسوو فاشیستی ئەکەپە-مەهەپەی. سەرەڕاو ئانەیە بە گرد نۆعە چەکێوی قەدەغە هجوومێ مکەرۆ، بەڵام وەراوەروو فیداییاو رابەر ئاپۆینە نمەتاوۆ سەربگنۆ.  ئاخرۆ گەرەکشا بە هامپەیمانی دەوڵەتوو تورکی پەدەکەی داعشی سەربگنۆ، ئەگەر پەدەکە یاردەی دەوڵەتوو تورکیش نەدێ، هەر زوو شکس وەرێ. ماوەو ١٠ ساڵی وەڵینینە بە دەیان گەشمەردێما دێنێ. خەتەکاو گەریلای قۆرتاوی مکەرا و هەرێمەکاو گەریلای تەوقە مدا. وەروو ئانەیە ئێمە ڕۆڵێ ئی خاکەینمێ، سوپاو تورکی نمەتاوۆ وەرگێریی جە وێش بکەرۆ و مەڕیۆ. ئیساتێ پەدەکە بییەن بە بەشێوە جە پلانەو کۆکوشیی دژوو گەلوو کوردی. ئانە کە دەوڵەتوو تورکی گەرەکەن پەدەکە پەیش مکەرۆ. جمیەرەکەما ڕوانە سەروو ئی بابەتەیە قسێ مکەرۆ، پەدەکە و بنەیانەو بارزانی بیێنێ بە چەمساقوو ئەردۆغان و باخچەلی سەرکردەو فاشیسا. هەرپاسە میدیاو سەر بە پەدەکەی بییەن بە میدیاو جەنگی تایبەتیی تورکی ئاکەپە و مەهەپەی دژوو گەلوو کوردی. یانێ ئیرادەو وێشا  بە تەمامی تەسلیموو دەوڵەتوو تورکی کەردەن، بە گردوو قویشاوە گەرەکشانە پەکەکەی دلێنە بەرا. بەڵام جە کۆشیای ٥١ساڵەو ئێمەنە گەلوو کوردی ئیتر ڕاش و غەڵەت خاس مشناسۆ. جە تۆمارەکاو تارێخینە وەختێو باسوو یانەو بارزانی مکریۆ، بە پەڵیوی سیاو و بێکەرامەت باس مکریا. پەنەوازا گەلەکەما (بەتایبەت مەنتێقەو بادینان)ی گرد یاگێوەنە زیاتەر وەراوەروو یانەو بارزانی بمدراوە. ڕا نەدا بنەیانەو بارزانی. وەڵاتی بە چەتەکاو داعشی و ئەرەگیروو تورکی بورەشا، هەرپاسە ڕانەدانە بە ونەو ڕۆڵەکاو کوردی سامان پەی بنەیانەکەیشا کۆ بکەراوە.

وەراوەروو جەنگی هەمەلایەنەینە دژوو گەریلا و گەلوو کوردی، چێولای هەڵوێستوو گەریلاکاو ئازادیی کوردسانی چەنین بۆ؟

ئارۆ جمیەروو ئازادی دەور و هەرمانیوی فرە گەورێش ئینا گەردەنەنە، دەوروو ئازادی تەماموو پێکئاما بندەسەکاش ئینا دەسۆ. حەرپاسە گەریلا  دەور و ئەرکوو وێشا مزانا و دڵنیێنێ چانەی کە چی هەرمانە تارێخیێنە سەرکەوتێنێ، چەموو گرد ئینسانێوە ئینا  سەروو مدرامانوو ڕابەر ئاپۆی و گەریلاکاو ئازایی کوردسانیوە. دوژمن مزانۆ ئەگەر ئێمە بمەڕیەیمێ هومێدوو یەکڕیزیی گردوو گەلە بندەسا مەڕیۆ، وەروو ئانەیە گردوو هێزە هەژموونوازەکا بە نامێ مافوو ئینسانیوە پەشتیوانی دەوڵەتوو ئەرەگیروو تورکی مکەرا. تا گەریلاکاو ئازادیی کوردسانی پی زوانە هەرمانەکاشانە سەرێ بگنا و گۆشەگیریی سەروو ڕابەر ئاپۆی دماییش پەنە بێ، پەنەوازا گردوو گەنجا ڕووە بکەرا کەشە ئازادەکاو کوردسانی و دەس بە کۆشیای بکەرا.  پەنەوازا گردوو گەلوو کوردی، گەلاو وەرکەوتوو دلێڕاسەی و جیهانی، جمیەرە شۆڕشگێڵنەکێ، جمیەروو ژەنا، کرێکارا، هونەرمەندا و گردوو گەلە ئازادیوازا خاوەنداری جە ڕابەر ئاپۆی بکەرا و دەس بەهەوڵەکاشا بکەرا.

دما پەیاموو شمە پەی گەلوو کوردی چێشەن؟  

پێسە چەنی یاوایمێ ئی ڕوا پاسە باسما کەرد گرد لاێوە مزانا، ڕابەر چەنی جە هیچیوە دەسما بە کۆشیای کەرد و یاوناش پی ڕووە، گەلوو کوردیش جە کۆکوشی ڕزگار کەرد و کەردش بە گەلیوی کۆشەر. حەرپاسە  ویرۆکەو ئازادییش بەینوو ئینسانینە واوەی ژیوناوە. تا ئامانجە تارێخییەکاما بارمێ دی، پەی ئازادیی جەسەیی ڕابەر ئاپۆی سەرەمڕ مکۆشییەیمێ. ئێمە ۆەی ماڕای دوژمنی فاشیست و قڕکەری گرد نۆعە ئامادەکاریێوە مکەرمێ، هەلومەرج چەنین بۆ با بۆ ئەگەر گردوو دنیێچ وڕۆ سەرەمارە، شۆڕشوو گەلوو کوردی بنیات منیەیمێ و چەنی ڕابەر ئاپۆی سەروو خاک و وەڵاتیمارە بە ئازادیی مژیومێ. واوەی ١٥و ئابی جە گرد لاێوە مەبارەک مکەرمێ. بەگردی گەشمەرداو شۆڕشی بە منەتداریوە یاد مکەرمێوە و وەعدوو سەرکەوتەی ئەوەخوای مکەرمێوە و ماچمێ، بژیوۆ ڕۆحوو ١٥و ئابی، بژیوۆ سەرۆک ئاپۆ.