ئەندامو کۆمیتەو ڕاوەبەری پەکەکەی دوران کاڵکان سەبارەت بە گۆشەگیری ئیمراڵی، هەڵمەتەو ١٥ و تەباخی (ئاب) و لوایڕاوەو جەنگی جەهانی یەرەمی جوابوو پرسیارەکا مەدیا خەبەر تیڤیش دێوە.

گۆشەگیری و ئەرەکۆشای جە دژوو گۆشەگیری بەردەواما. سەرەتا گەرەکمانە پرسیارە جە ئاژە و هەڵوێسوو لایەنەکا بکەرمۍ. بە تەعبیرۍ تەر ئاژەو ئا هێزا کە سیستەموو گۆشەگیری درێژە پنەمڎا و جە لێوەتەرۆ ئاژەو هێزە دیموکراتیکەکا کە ئەرەکۊشای جە دژوو ئانەی مکەرا، چێشا؟

جە سەرەتانە جارێوەتەر بە رێزۆ سڵام جە مڎرامانی تاریخی رابەر ئاپۆی جە ئیمراڵینە مکەرو. چالاکییەکۍ هەڵمەتەو جیهانی ئازاڎیی کە ئازاڎیی جەستەیی رابەر ئاپۆی بە بنەما مگێرۆ، جە هەر چوارپارچەو کورڎەسانی و گرڎو مەنتیقەکا جیهانینە بەردەواما. وەڵێکۊتەی تازە و چالاکی گرنگ ئینا ئارانە. چالاکیەکێچ بە شێوێوە کارا بەردەوامێنۍ. پەی نمونەی چالاکی جەماوەری، ئا چالاکیۍ بە سەرمەشقایەتی ژەنا و جوانا  جە هەر چوار لاو کورڎەسانی و جیهانینە وەڵۍ گناو ئینۍ ئارانە. جە بڕۍ قۆناغێنە ئا چالاکیۍ بە شێوێوە قەوەتتەر ملاڕاوە. ۋێش جە ۋێشەنە جە ئاستێوە قەوەتەنە ئەنجام مڎریا. ئانەی گرنگیچا ئانەنە کە ئا ئەرەکۊشایە جە مېڎانە مېیاننەتەوەییەکانە فراوانتەرۍ با. پاڕادایم، هەڵوێس و ئاژەو رابەر ئاپۆی میاۋۆ بە گرڎ شۊنێوە. هەر کە ئا ئەرەکۊشایە فراوانتەر مبۆ، سیستەمو ئەشکەنجەو گۆشەگیری ئیمراڵی، سەپنای ئەقڵیەتوو کۆلۆنیالیستی و قڕکەری دژوو کورڎەسانی جە لایەنو گرڎوو لایەنەکاوە عالتەر درکش پنەمکریۆ. فرەو لایەنا هەنۍ، جە ۋەرا ۋەرو ئا ئاژەینە شۆکۍ بیێنۍ و تووشوو عاجباتی بیێنۍ. بڕۍ کەسۍ هەنۍ، دژوو گۆشەگیری و سیستەموو قڕکەردەی هەڵوێسوو ۋێشا فرە بە ڕۊشنی نیشانە مڎا. بانگەواز مکەرا و هەوڵەکاشا وزانە گەڕ. جە فرەو بەشو ژیۋاینە مرۆڤەکا جە ۋێش مگێرۆ. جە ڕاو سەندیکاکاو کرێکاراوە دەسشپنەکەرد، دماتەر هونەرمەڼا، پارێزنەرا و ئەکادیمییەکۍ بەشدارۍ بیۍ. ئیساتۍ براوەکۍ خەڵاتو نۆبڵی چی دماییەنە هەرمانێوە گرنەگەشا ئەنجامدا. ئینۍ گرڎ فرە گرنگێنۍ. جە هەمان کاتەنە چی قۆناغەنە کۊششە یاساییەکۍ زیاتەر ئامۍ کایۆ. ئانڼەی ئێمە مزانمێش جە بەرنامەی ۋییەرڎەنە ئێمە گەرەکمابۍ سەرنج وزمۍ سەرو ئانەی. پەی نمونەی واتشا ئێمە دیسان سزاو دیسپلینی مسەپنمێوە. ئانۍ گرڎ هەوڵداین. پانەی واتشا بە شێوۍ یاسایی قفڵێوەشا دیەنۆ. یاساو ئەوروپای یاسێوە بە بنەمانە. ئا دۆسیۍ کە بنەماشا نەبۆ تاوتوێ نمەکریا. ۋەرو ئانەیچ بە پاو ئینەی هەرچنە هەوڵو پینەکەردەیچش بڎا، ئەگەر بە پاو رێکار و بنەماکا جماوە پەسینیۆ. پارێزنەرا جە ئێمە عالتەر ئانەی مزانا. جە حەقەتینەنە دادگاو مافەکا مرۆڤو ئەوروپای نەتاواش ئا قەرارەی ١٠ ساڵۍ چێوەڵی دابێش جابەجێش بکەرۆ. پەی نمونەی دلێینەکەش گرنگ نییا، بەڵام ئانە ئاژێوە فرە ۋەرچەم و جددیی رێکار و بنەماکان. چاوە گرڎ جۆرە هەوڵدایۍ متاویۆ ئەنجام بڎریۆ. چا چوارچێوەنە هەوڵەکۍ کاریگەرۍ بێنۍ. ئێمە واتما کە کۊششۍ دێروەختەن، بەڵام حەرچنە دێریچ بۆ و دماوزیابۆ جە بڕۍ خاڵێنە، بە وستەی ڕوو زانیاری و دۆسیەی ۋەرچەمی ئا دەسوەڵۍ وستەی وزیۍ ڕووە کاریگەرۍ بێنۍ. ئانە یاوا نەتەوەیۆگێرتەکا. جە گرڎ شۊنێنە گفتوگۆش جە بارۆ مکریۆ. ئی ئاژە ئا هێزۍ کە سیستەمو ئەشکەنجەی و گۆشەگیری و قڕکەردەی جە ئیمراڵینە ڕاوەبەر مکەرا، یەکجار تەنگەتاوێش کەردێنۍ.

ۋەرو ئانەی  من سڵام جە گرڎوو ئانیشا مکەرو کە بەشداریشا چی ئەرەکۊشاینە کەردەن کە وەڵۍ کۊتەن. بەراسی ئەرەکۊشایۍ گرنگ ڕاوەبەر مکەرا. فرە گرنگ و کاریگەر مبۆ. ئەگەر شمە سەرنج بڎەیدۍ ئەرەمەرزیا ۋەرپەرسەکۍ ئەوروپای حەجگیز نتقشا چۆوە نمۍ. دەسەڵاتداری ئاکەپەی زیاتەر جە گرڎ چێوۍ کاریگەریش چانەی هۊرگێرت، تەنگەتاو بی و مژارەکە کۊت رۆژەڤو نەتەوەیۆگێرتەکاوە. ئاکەپە ئیتر رسوا بی. ئینەیچ مژارێوە گرنگا. مشۊم ئانە بەعالی بوینیۆ. ئانە بەماناو ئانەی مۍ کە ئەرەکۊشای میاوۆ ئەنجام. ئەرەکۊشای، سیستمو ئەشکەنجەو ئیمراڵی، گۆشەگیری و جینۆساید و هەر کردەوێوە نایاسایی و نائەخلاقی چا رسوا مکەرۆ و تەنگەتاوش مکەرۆ. کاربەدەسا وزۆ تەنگەتاویۍ گۆرۆ. ئانە حةقەتینێوە ئاشکران. چا مەجالەنە پەنەوازا درێژە بە ئەرەکۊشای بڎریۆ، پەنەوازا پەرەش پنە بڎریۆ. مشۆم ئا ئەرەکۊشایە گەورەتەر بکەرمۍ. ئشیۍ بڕۍ لایەنۍ جبەرۆ عالتەر دەنگشا هۊربڕیۍ. ئایا مەڵامەتەکۍ ئا ئاژەیە کامێنۍ؟ ئانە بە دڵنیاییوە مایۍ نیگەرانیمانە. بارزانی و کاربەدەسا پەدەکەیما هۆش گناوە. ئایا ئاڎۍ ئینۍ پەشتەو ئا ئاژەیۆ؟ جە لێوە ئاکەپە و مەهەپە ئی سیستمەو گۆشەگیری و ئەشکەنجە و قڕکەردەیە جە ٢٦ەمین ساڵەشەنە درێژە پنەمڎا و ماوەو ٤١ مانگان عالتەر بە شێوێوە دژوار جابەجێش مکەرا، جە لێوەتەرۆ رەنگاتی جە بێدەنگی هەنوکەیینە جە جیهانەنە، کاریگەری ئاڎیشا بۆ.

چی پاسە ماچوو؟ ۋەرو ئانەی ئا کاتەی رابەر ئاپۆ رۆمانە بۍ، مەسعود بارزانی دۆسیێوەش پێشکەش بە دۆزگەری رۆمای کەرد. پەی ئانەی رابەر ئاپۆ بڎریۆ بە دادگای و زیڼانی بکریۆ. داواش کەردە کە ئازاڎ نەکریۆ. ئا بەڵگێشە نیشانەدێنۍ کە گوایە رابەر ئاپۆی پېسە تۆمەتبارۍ نیشانە مڎۆ، پەی ئانەی رابەر ئاپۆ دادگایی و زیڼانی بکریۆ. ئا بەڵگێما ئینۍ لاوە. ئانەی چا قۆناغەنە ئانەش کەردەبۆ ئیساتۍ متاوۆ گرڎ چێوۍ بکەرۆ. پەشتەو ئا بێدەنگیە گەورەیۆ رەنگە ئانە بۆ. مشۆم ئانە بەعالی وینیۆ، درکش پنە بکریۆ و ئەوە کۊڵیای چا بارۆ بکریۆ. بەراسی کۊتێنۍ دلۍ هەوڵدایۍ چنینی و چ بەڵگێوە پێشکەش مکەرا.. ۋەروو ئانەی جیهان پی جۆرە ماچۆ، خۆ ئاڎێچ کوردێنۍ. هەرپۊکەی هەوڵ مڎا گۆش پەی قسەکا ئاڎیشا بگێرا. چا ڕوانگۆ پەنەوازا ئا رووخسارەو خیانەتی بوینیۆ و چایچ دەمامکەکەشا لابڎریۆ. مشۆم ئانەیچ بە جدڎی ئەوەکۊڵیایش جە بارۆ بکریۆ.

ئەگەر کورد سیاسەتش بۆ، مشۊم دژو سیستمو گۆشەگیری و قڕکەردەی ئیمراڵی مردۆوە و داواو ئازاڎی رابەر ئاپۆی بکەرۆ. گوایە بڕۍ کەسایەتیۍ و حزبۍ هەنۍ کە ۋێشا بە چەپ منیارە. ماوەو ٢٦ ساڵان سیستمێوە گۆشەگیری و ئەشکەنجە کە نمونەش نییا دنیانە درێژەش پنەمڎریۆ و دەنگشا چۆوە نمۍ. حەجگیز قسۍ نمەکەرا. فرەو لایەنا جە تورکیانە ئانەی نمەکەرا. دماتەریچ ماچا چەپگر، سۆسیالیستۍ و دیموکراتێنۍ. پەی چێشی رابەر ئاپۆ ئیمراڵینە زیڼانییا؟ ۋەرو ئانەی دۆزو ئازاڎیی گەلوو کوردی بەرۆڕاوە، ۋەروئانەی ئەرەکۊشای دیموکراسی تورکیانە ڕاوەبەرمکەرۆ، ۋەرو ئانەی شۆڕشو دیموکراتیکی تورکیای چنی ئەرەکۊشای ئازاڎیی کورڎەسانی بەرۆڕاوە. جگە چانەی هیچ چێوێتەر هەن؟ کەواتە کوردبیەیۍ چنینا، ئازاڎیوازیێوە چنینا، دیموکراسیێوە چنینا؟ هرووژمێوە فاشیستی، کۆلۆنیالیستی و قڕکەردەی پا حەدە ئاشکرا ئینا ئارانە و دەنگش چۆنمۍ، مڎرامانێوە پا حەدە گەورەو ئازاڎیی و دیموکراسی هەن و نتقشا چۆوە نمۍ، نە پەشتیوانی جە مڎرامانی مکەرۆ و نە جە دژوو قڕکەردەی مرداوە و شەرمەزارش مکەرا. پی جۆرە نمەبۆ. چی مژارەنە مشۆم زیاتەر ڕۊشنبکریۆوە. مشۊم ئێمە زیاتەر هەڵوێسەش سەر بکەرمۍ. گرڎ کاتۍ ئەرەیاۋییان. جە تورکیانە دیموکراتیکبیەی، جە کورڎەسانەنە ئازاڎیوازی بیەی بە هەڵوێس دژوو سیستەموو قڕکەردەی گۆشەگیری و ئەشکەنجەی جە ئیمراڵینە و مامەڵە چنی ئازاڎیی رابەر ئاپۆی یەکلایی مبۆوە، جیا چانەی بە هیچ چێوێتەر یەکلایی نمەبۆوە.

'ئازاڎیی رابەر ئاپۆی ئازاڎیی ئێمەن'

ئێمە مزانمۍ پەشتەو گۆسەگیری، قڕکەردەی و ئەشکەنجەیۆ خیانەت هەن. رابەر ئاپۆ ٢٥ ساڵێن جەلایەن و حکومەتو تورکیای و سیستمو ئەوروپایۆ ئینا سیستەمەنە، دلۍ ئەشکەنجەینە ڕاگیریان. هەرپۊکەی با کەس نەواچۆ ئاژەکە مایۍ ئەنەیاوای نییا، نمەزانیۆ. مشۊم ئێمە گرڎوو ئا رەخنا ۋەرچەم بگێرمۍ. مشۆم ئێمە زیاتەر چنی رابەر ئاپۆی یۆبگێرمۍ. مشۆم ئێمە ئازاڎی رابەر ئاپۆی پېسە ئازاڎیی ۋێما بوینمۍ. مشۆم ئێمە ئازاڎی رابەر ئاپۆی پېسە دیموکراتیکبیەو تورکیای، ۋەرکۊتوو مېیامینی و جیهانی بوینمۍ. هەرپۊکەی بە نامۍ دیموکراسی و ئازاڎیوە مشۆم ئێمە ئەرەکۊشایما ئامێتەو هەڵمەتەو مېیاننەتەوەیی ئازاڎی بکەرمۍ، کە پەی ئازاڎیی جەستەیی رابەر ئاپۆی بملۆڕاوە.

ئا خیانەتەی کە شمە ئاماژەتان پنەکەرد، ١٠ ساڵۍ چێوەڵی جە شەنگالەنە ۋێش نیشانەدا. دەیەمین ساڵیاڎو کۆمکوژیی دژ بە گلېرگەو ئێزدییا. هەڵبەتە ئینە دلۍ گلێرگەو کوردینە تاوتوێ مکریۆ، شمە بەشێوە چالاکۍ پرۆسەکەیندۍ چا بارۆ گەرەکتانە چێش واچدۍ؟

١٠یەمین ساڵیاڎو ئا فەرمانێنە کە داعش سەرو شەنگالی و گەلوو کوردی ئێزیدیمارە ئاوردش بە تووڕەییوە شەرمەزارش مکەرو. سڵام جە ئەرەکۊشای قارەمانانە دژوو ئی کۆمکوژییە مکەرو کە ١٠ ساڵېن بەردەوامیش هەن و هامکات پیرۆزبایی سەرکۊتەیشا ۋنەمکەرو. بەڕێزۆ یاڎو گەشمەرڎا ئا ئەرەکۊشایە جە کەسایەتی هەڤاڵ مام زەکی شەنگالینە بەرز نرخنو. متاوو بواچو جە حەقەتینەنە هرووژم و فەرمانە جینۆسایدەکۍ هەڵای بەردەوامێنۍ. مڎرامانو شەنگالی پەی بیەی و ئازادیی ۋێش و بیە و ئازاڎیی کوردا ئێزیدی بەردەواما. ١٠ساڵۍ پی جۆرە ۋییەرڎەن، بەڵام هەڵای بە هامکاری ئاکەپە – مەهەپە- پەدەکەی جینۆساید بەردەواما. ئینۍ هەوڵ مڎا عێراقی و فرەو هێزەکا تەری چی مژارەنە بەشدارۍ بکەرا. مەسعود بارزانی چێ و چا ئینا کۆششەنە! هەوڵمڎۆ بەجۆرێ گرڎلایۍ ڕازی بکەرۆ هرووژم بکەرا سەرو شەنگالی. گرڎ مزاناش، مویناش. ئیساتۍ چی چوارچێوەنە پەنەوازا بە غەڵەت نەیاومێنە. پەنەوازا ئاژەکە بە عالی هۊرسەنگنمۍ. جە حەقەتینەنە ڕۆشنکەردەیۆ گەورە سەبارەت پا کردەوا کە جە ١٠ ساڵی ۋییەردەنە جە شەنگالەنە ڕووەشدان مکریۆ. کێ کێنۍ و چێش مکەرۆ؟ کارە تەمامکریاکۍ ماناشا چێشا؟ گرڎ چێوۍ ڕۊشن بیەنۆ حەرپاسە هرووژمی جینۆسایدی دڕندانە ڕۊشن بیەنۆ. هامکارەکێش بە ڕۊشنی ئاشکرۍ بیۍ. حەرپاسە ئانۍ ئازایانە و قارەمانانە ڕووبەڕووشا بیێوە و ئەرەکۊشایشا کەرد بەرکۊتەن کە کێ بێنۍ، دماجار چی ١٠ ساڵەنە بە مڎرامان سەرو هرووژم و جینۆسایدیرە سەرکۊتۍ. شەنگال ماوەو ١٠ ساڵان بە ئازاڎیی مژیۋۆ. سەرو بنەماو ۋێڕاوەبەردەی دیموکراتیکی مژیۋۆ. گەلوو کورڎی ئێزیدی شەنگالی بە ژەنی و جوانا ۋێش بەڕێکوستەی و ئەرەمەرزیای کەردەن، پەرەشا بە ۋێپارێزنای دان، ئیراڎەو ۋێشا بەدەس ئارڎ و تاواشا بە ئازاڎیی بژیۋا. جە کۆو گرڎوو پێکئامایەکا کوردی ئێزیدی کە جە سەرانسەرو جیهانینە وەڵۍ بیێنێوە، ئازاڎتەرینشا جە ماوەو ١٠ ساڵی ۋییەرڎەینە، جە شەنگالەنە بیەن. کۆردی ئێزیدی ئازاڎتەرین و زەریفتەرین قۆناغەو ۋێش جە دماو ١٠ ساڵو مڎرامانینە ئەزموون کەردەن. ژەنا و جوانا و کوردا ئێزیدی قەدرو ئی دەسکۆتەیە مزانا. ئێمە باوەڕیما هەن کە بە تەماموو قەوەتیشاوە پارێزناش. ڕا نمەڎا فەرمانەکۍ پېسە مەیەو قوربانی دلێشانە بەرا. ۋێش پەروەردە مکەرۆ، بەڕێکوستەی مکەرۆ هامکات ۋێش ئاماڎەو هەر جۆرە پێشئامایۍ مکەرۆ. ئی گلێرگە گلێرگێوە کۆششکارا.

ئیساتێچ فکرەکۍ ڕابەر ئاپوی و پەشتیوانی گەریلاکا هەپەگەی و یەژاستاری و هێزەکاو ئازاڎیی ۋەرنیشتی ئی هۆشیارییەشە وەشکەردەن گلێرگەش ئاوردەن لاو ۋێش. چی ڕوانەگەیچۆ باوەڕیما پاسەن کە هێزە ئازاڎیوازەکۍ و هێزە کۆمەلایەتییەکۍ هۆشیاری و ڕێکوستەی و ئیراڎەی زیاتەر پەرە پنەمڎا با ئانەیچە بواچمۍ. پەی نموونەی ١٠ساڵۍ ۋییەرڎەن و هیچ دادگایێوە جە دژوو داعشی ئەنجام نەدریان. هیچ هەڵوێسێوە هامبەش نییا. ئیناسان پەرسۆنە داعش چن هامبەشێش هەنۍ کە کەس نمەتاوۆ دادگاییشا بکەرۆ. چونکی ماچۆ ئەگەر دەسوەردای بکەری، سۆچینە. کێ ئینا پەشتەو ئینەیۆ؟ ئا دەسۍ کێێنۍ؟ کەواتە کێ چنیش هامبەشوو تاوانەکان؟ پەی ئانەی ئاشکرا نەکریۆ، هیچ دەسوەردای و قەرارێوە سەرو داعشی نمەڎریۆ. ئانەی جەنگش چنی داعشی کەرڎەن بە جۆرێ سزا مڎریۆ پەی نموونەی حکومەتو بەغڎای کە ئا کاتە سپاسو پەکەکەی کەرۍ کە دژوو داعشی ئەرەکۊشان و واچۍ کەرامەتو عێراقیش پارێزنا، ئیساتۍ ماچۆ پەکەکە ڕێکوزیێوە قەڎەغەکریان. مەیاوونە ئا قسا مکەرۆ کە گوایە پەکەکە ئینا پەشتەو گرڎوو خراپەکاریەکاوە ئینە حاڵەتێوە عاجبایەتیا کەواتە ئایا لادایۍ پاسە جە حەقەتینەکانە هەن؟ کەواتە ئایا مکریۆ گرڎوو ئی حەقەتینا پەی مەسڵەحەتە ساڎەکا و گولانەکا پاشێلۍ بکریا؟ بەڵام ئێمە ئینیشا ئەزموون مکەرمۍ. ئێمە ئیساتۍ شایەتێ ئی ئاژەینمۍ. ڕۊشنکەردەیۆ شەنگالی جە حەقەتینەنە سەرو ئی بنەمایێنە.

پەی نموونەی بڕێو هێزێ مواچا جینۆساید بییەن، وەلێ هیچشا نەکەردەن پەی نموونەی ئەڵمانیا، ئجۆم بە خوانی و سەرنجکێشتەیشا پەی لاو وێت بڕێو ئیسفادەش پەی گلێرگەو ئێزدی بۆ. واتشا :"ئینە جینۆسایدەن، بەڵام ئێمە هیچ کردەوێوەما دژوو داعشی نەدیەن. گرد حەفتێوە سکاڵاێوە دژوو پەکەکەی تۆمار مکەرۆ. یاسا و دادگا و داواکاری گردینوو ئەڵمانیای، کە فرە پەرۆشێنێ پەیتۆمارکەردەی کەیسوو پەکەکەی، هجوومەکەو داعشی شەنگالنە بە جینۆساید منیارە، وەلێ تاکە کەیسێوەشا پەی دادگاییکەردەی هجوومکەرا تۆمار نەکەردەن. دژوو هجوومەکاو پەدەکەی و ئاکەپەی قسێ نمەکەرا کە حەوڵێ مدا بەردەوامێ با جە کۆکوشییەکاشا. بە پێچەوانەوە، ڕەخنە چا کەسا مگێرا کە هجووومشا مکریۆ سەر ئانە کێنێ؟ پەکەکەنێ. چند ساڵێ چێوەڵتەر پەکەک واتش مکیشیەیمێوە و دەوروو ئێمە دماییش ئاما و کێشیاوە. چاگە هۆشیاریی ئازادی و دیموکراسی هەن. گلێرگە ئیساتێ ئیرادەو وێش هەن. ماچا حەر یاگێوەنە گلێرگێوە بی بە ساعیبوو ئیرادەی ژەنی ئیرادە بەدەس بارا و کرێکارێ و ئیردە و هۆشیارییشا بۆ و ڕێکوزیێ با، ئانە چاگە پەکەکە هەن، یانێ بێگومان پەکەک پی ئاڕاسە. ئەگەر پاسە کاریگەر بۆ یانێ مشۆم پەکە وەشحاڵ بۆ. پێسەو سەرکەوتی پەکەکی چانەن. وەلێ ئینە تەنیا هەرمانەو پەکەکەی نییەنە، گرد لاێوە پەی ئینەیە مکۆشیا.

بەکوڵی واقیعوو شەنگالی و قەراروو جینۆسایدی و مدرامانش وەراوەروو گرد چێویوە ڕۆشن کەردۆ، ڕاسینە با ئی خاڵێچە بواچوو: ئەگەر ئا دۆخە خاس خاس هورسەنگنیێ، کە بارودۆخوو پەدەکەی کە چەنی داعشی ڕێککەوتەبێ و دمایی کورداو ئێزدیش وستێ چنگەو کۆکوشیی داعشیوە و ڕەما، سیاسەت و ئامانجوو بارزانییەکا خاس ڕۆشنۆ کریابیێ، ئانە ئا هجووماو خەتەو وەرنیشت و پانیشتوو کوردسانی ڕووە نەدێنێ و هجووم و ئورەگیرکەردەی و لکنای بەشیوە پانیشتوو کاردسانی بە تورکیایوە لاو ئەکەۆپەی و مەهەپەیوە نێ وەرۆ.

یانێ ئا وەختە خاس ڕۆشن بێوە کە پەدەکە مەبەسش چێشەن، هامکاری و خیانەت سنوورێوەش نییەن، یانێ هیچ چێوێوە نییەن کە نەتاوۆ بکەرۆش، پەوکای متاومێ بواچمێ مشۆم بەوریاییوە مامەڵە بکەرمێ و هاگادارێ گرد چێوێوە بیمێ. ئەگەر نەتاویا بکریۆ هەگەر نەقسیوە چی هەرمانێنە بۆ ماناش چێشەنە:  یانێ ئانە کە ١٠ ساڵی ویەردەنە شەنگالەنە ڕووەەش دا پێسەو پێویسی نەیاوێنمیشنە. لاو کەمیوە مشۆم چێ دە ساڵەو کارەساتەینە خاس بیاومێنە و ئی دە ساڵەیە وربسەنگنمێ. ئێمە ئینەی پێسەو پڕۆسێوە موینمێ، کە مشۆم خاستەرین وانەش چۆوە فێرێ بیمێ. ئی دە ساڵە فرە گرنگ بێ، من داوا جە گرد لاێوە مکەروو، ئی شێوازەیە بگێرانە وەر، ئینە ڕا ڕاسەکێنە. واوەی پەوپەڕوو تووڕەبییەیوە، ئی کۆکوشییە شەرمەزار مکەروو، سڵام وەنەو مدرامانوو قارەماناو ئازادیی شەنگالی مکەروو.

هەڵمەتە ١٥و تەباخی (ئاب)

بەڵێ ئێمە ئینایمێ چلەمین ساڵیادوو هەنگامەو ١٥و تەباخینە، وەلتەر کە باسوو ١٤و تەمووزیما کەرد. ئاماژەت دا کە مشۆم بپەرسمێ، ئەگەر ١٤و تەمووزی ڕووەش نەدێ چێش ڕووە دێ؟ ئەگەر هەمان پەرس پەی ١٥و تەباخی بکەرمێ چێش ماچدێ؟

ئەگەر هەڵمەتەی گەریلاییەو ١٥و تەباخوو ١٩٨٤ ڕووەش نەدێ، ئگەر چل ساڵێ جەنگوو ئازادی بە یرادە و یارایۆ نەکریێ. کوردسانەنە چێش بە نامێ کوردایەتیوە مەنێوە؟ کوردسان دۆخش چەنین بێ؟ تورکیا و وەرکەوتوو دلێراسەی چەنین بێ؟ پەنەوازا گەل ئی پەرسێ بکەرۆ سەبارەت بە ١٥و تەباخی. ئینجا پەی مدرامانوو ڕۆچێ مەردەی گەورەو (١٤و تەمموزی) هەمان چێو ماچوو. چونکوم ئینێ پەیوەندییشا پێسەو پێشەی و گۆشتین.

قەراروو مدرامانی پەی ئازادیی زیندانەنە دریا، مەزڵوومەکێ، فەرهادێ و خەیرییەکێ کەماڵەکێ قەرارشا دا. بە مدرامانوو ڕۆچێ مەردەی گەورەو گەلەکەیما ١٤و تەمووزیوە دریا. ئانێ سەروو بنەماو هەنگامەو ١٥و تەباخی ئی قەرارەشا یاونا یاگێ، گەیلێ بێنێ کە کردشا و چالاکییشا ڕێک وست، ئی حیزبەشا بەشیوی گەریلایی ڕێک وست. سەرمەشقایەتیی گەنجا بە شیوی گەریلایی دەسش پەنە کەرد،جمیەروو ژەنە ئازادا کۆشیای ئازادیی ژەنا دلێ گەریلاینە سرەش وردا. تیۆرەو خەتەو ویرۆکەکاو ئازادیی ڕابەر ئاپۆی بە  مدرامانوو ڕۆچێ مەردەی گەورەو ١٤و تەمووزی و هەنگامەو ١٥و تەباخی کەوتێ بواروو بەیاگەیاونایۆ. هەردوێشا یاونای یاگێ سەرکەوتەینێ کە خەتێ ئاپۆیێ یاونێ یاگێ. قۆرتێ و غەڵەتێ بێنێ، بەڵام ئا ئەنجامە کە بەدەس ئاما سەرکەوت. ئەوەڵ پێویسا ئینسان ئاماژە پانەیە بکەرۆ ، ئی هەنگامە گەورێ ئیساتێ ئینا چلەمین ساڵەو وێشەنە. ٤٠ ساڵێ ژەنی و گەنجێ کوردێ ئاپۆیێ، بە سەرمەشقایەتیی گەریلای پەی ئازادیی مکۆشیا. ئی جەنگە جەنگێوی بێوچانا. ساڵاو ١٩٧٠ ینە جەنگوو سەربەوێێ ڤێتنامی نزیکەو ٢٠سالاش خواینا، گرد کەس واچێ فرەن ئی گەلە چەنی وەرگێرییشا کەرد. جەنگوو سەربەوێبییەی ڤێتنامی سەروو زوانیوە بێ ساڵاو ٧٠ و ٧٣ و ٧٤ ی جەنگەکە فرە وەرفراوان بی، کوردسانەنە ئینە وەختێوەنە وچیێ پەرسەکاو کۆشیای ئازادی، بارودۆخوو جەنگی قسەوباسش سەر کریێ، ئایا مکریۆ جەنگێوی چانە کوردسانەنە بکریۆ؟ ئی جەنگە ئیساتێ چل ساڵێش ویەرنان، بەدڵنیاییوە وەڵێ ئا ماوەینە ١٠ ساڵێ ئامادەکارییش پەی کریابێ، ڕابەر ئاپۆ هەمیشە ماچۆ، گرنگ ئانە بێ یانێ چا دە ساڵەنە، چونکووم گردوو بناغەکا چا وەختەنە نریێبێنێرە و چاگە زانیارییەکێ ورگیریێنێ. هەنگامەو ١٥و تەباخی پراکتیکەو ئا سەردەمەیە بێ. ڕۆح، هەست، پیمەر، ویرۆکەردەی چەمکێ ئا میتۆدەیە چێسێ بێنێ، کە ئا کردەوەشا خولقنا؟ گردوو ئینیشا ١٠ ساڵێ وەڵێ ئانەینە ئامێ دی. مدرامانی ئەوەڵینوو کوردی بە پەدەکەیوە، دەسش پەنە نەکەردەن. لاو کەمیوە جە ٢٠٠ ساڵی ویەردەنە جە سەدەو ١٩ و ٢٠ـەمینە، بەردەوام مدرامان بییەن، کە جە بوارە جیاوازەکانە کەردەنشا، وەلێ پەی هەوەڵ جاری ماوە ٤٠ ساڵی ویەردەینە کۆشیای ئی ٤٠ ساڵەیە بە زانست و پلانە ڕێکوستەی و سەرەمڕ کریان، ئینە چێوێوی تازەن، تارێخوو کوردسانینە وێنەش نییەن. تارێخوو کۆشیای ئازادیوازیی گەلاو دنیێنە گردش ویەرنێنێ، ئی کۆشیایە دووێ ئاندەو ڤێتنامی زیاتەرەن جە ڕوەو وەختیوە.

چی قۆناغەنە ڕێز و سڵام ئاراستەو گەلوو کوردی و گەنجا و ژەنا و گەریلاکاو کوردی مکەروو، کە چی ٤٠ ساڵەنە کۆشیێنێ، ورێستەیۆ نەتەوەیی و ڕۆو گەریلای وەنەو گردوو هامڕایا بەتایبەتی سەرۆک ئاپۆی ، هێزەکاو گەریلای، فەرماندەیی و کۆشەراو هەپەگەی و یەژاستاری، گەل و  گەل و دۆساما مەبارەک مکەروو.

جە کەسایەتیی فەرماندەی نەمروو هەڵمەتەو ١٥و تەباخینە هامڕا عەگیدینە، کە هامڕا زیلانەیچ چی پڕۆسەنە بەشدارییش کەرد، سەرمەشقایەتیی جمیەروو ژەنە گەریلایاش کەرد، جە کەسایەتیی هامڕا عەگیدی و زیلانێنە، تەماموو گەشمەردە قارەمانەکاو ئی هەنگامە تاریخیێ بە ڕێز و پەنەزانایوە یاد مکەرووە، ئایا مکریۆ پەی ماوەو ٤٠ ساڵا کۆشیای چانە بکریۆ؟ بێگومان ئامانج ئانە بێ، چا بوارۆ جۆش و خرۆشو بڕوا و ئیرادێوە بەرز بێ. ڕابەر ئاپۆ واتش:"هەنگامەو بڕوای و ئیرادەینە. پاسەش وات وەختێ پێناسەو ١٥و تەباخی بە ئینساندۆسانەتەرین هانگامێ وینێ، پەوکای ئینە ڕووەش دا، وەلێ بە ویرۆکە عارەزوو و ئامانجێوە بێ. وەلێ وەختێ لوانێوە مدرامانوو  ١٤و تەموزیرە واتش، ئانێ ئی ڕووەیە نمەوینا نمەتاوا ڕووبەڕووێش باوە، ئینە ١٥و تەباخیچ مگێرۆوە. پەی هێزی سەرمەشقوو ١٥و تەباخی، پەی شۆڕشگێڵنا، فەرماندا، ئازادیوازا، عەگیدا، زیلانا، ئەردەڵانا، هەمان پێناسە مگێرۆشاوە. ئەگەر ئی ڕاسییەشا نەدیێ، نەتاوێنێ بە متمانێوە فرێوە ئا هەنگاما هوربگێرا. گردوو ئینیشا بەرهەموو فکروو ئاپۆینێ. ئەنجاموو کۆشیای خولقنەرانە و یاواینەی ڕابەر ئاپۆیوە وەشێ بیێنێ، وەلێ ژەنی و گەنجێ کوردی، بە فیداکاریێوە فرەوە وەرفراوانشا کەردۆ.پەوکای پەنەوازا ئی فیداکاری و ئازایەتییە خاس بوینیۆ، ئا ڕاسیێ ڕووەشا دا هەقیقەتوو گەشمەردا بێنێ. خولقنای ئی ٤٠ ساڵەیە گەشمەردە قارەمان و سەرمەشقەکاو هەنگامەو ١٥و تەباخی بێنێ، ئی ڕاسییە مشۆم پیسە بوینیۆ.

ئیساتێ مەیمێ سەروو پەرسەکێ، وەختێ ئیسەنە ئا چێوا موینی کە ڕووە مدانە، جە کردەوەکا و مامەڵەو هیزە جیاجیاکاو فاشیزموو ئاکەپە-مەهەپەی وردێ بیمێوە، کە پەی دلێنەبەردەی پەکەکی و گەریلای و تەمامنای قڕکەردەی کوردی چەنی بڕێ هامپەیمانا سازێشا کەردینێ و پاسە دڕندانە هجوومێ مکەرا. وەختێ پەی ئا وەرماشا مدیەیمێ ئێمە ڕاسیی موینمێ. سەرباروو ئا گردوو کۆشیایە و ئا گردوو بەهایاو کۆشیایە، ئێمە واتما ٤٢ ساڵێ چێروو گردوو وەڵیکەوتەیەکانە بە نامێ ئازادییوە کوردسانەنە، ئیمزاو  مدرامانی گەورەو زیندانەکا چالاکیی گەورەو ڕۆچێ مەردەی ١٤و تەمووزی هەن، ٤٠ ساڵێن پا هێزە خولقنەرەیە هەڵمەتەو ١٥و ئابی و جەنگوو گەریلای هەن.

سەرباروو ئانەیچە هەڵای ئانێ وەرمێ چانێ موینا، ئا کەسێ سەروو ئا بنەمێوە هجووم مکەرانە هەنێ. یانێ ئەگەر کۆشیای قارەمانانە پاسنە نەبیێ، گرد ڕوێ گەشمەردێ نەدریێنێ ئا جەنگە نەکریێ، بە نامێ کوردایەتی، ئازادی، ئینسانیەتیوە کوردسانەنە تورکیانە  و وەرکەوتوو دلێراسەینە هێچ چیوێ نەمەنێوە. دنیایچەنە ئیساتێ ئەگەر وەرم بە جیهانێوە ئازاد و دیموکراتیکیوە موینیۆ، ئانە سەرچەمەکەش کۆشیای ئازادیی کوردسانین، چا بەهایا کە ئا کۆشیایە وەش کەردێنێ، جە شۆڕشوو ئازادیی ژەنێ و کۆشیای گەریلایچ جە بنەرەتەنە کاریگەریی وێش جە پارادایموو ئیکۆلۆژیک، دیموکراتیک و ئازادیوازوو ژەنێوە هورمگێرۆ. ئەگەر ئانێ نەبیێنێ بە نامێ ئازادی و دیموکراسییوە ژیوای ئەلتەرناتیڤ هیچ چێوێوەش نەمەنێوە.

سیستموو مۆدێرنیتەی سەرمایەداری، هێزە دەسەڵاتدارەکێ و دەوڵەتەکێ بە هجوومە دڕندانەکاشا گرد چێوێوە مکوشانە، قڕ مکەرانە، ڕابەر ئاپۆ  نامێ قڕکەردەی کۆمەڵایەتیش نیان پۆوە، متاویۆ بواچیۆ ئینسانیەت کوشیێ، دلێنە بریێ جەنگوو ئازادیی ٤٠ ساڵەی دژوو ئانەیە وێگێری کەرێ، پا بۆنەوە ژیوای کۆمەڵایەتی مخولقنۆ و بە گرد لاێوەش نیشانە مدۆ،کە ژیوای ئازاد سەروو بنەماو ئازادیی ژەنێ مێ ئاراوە.

کۆشیای گەورەو مانگەو ئابیچ هەن، هەڵمەتەو ١٥و تەباخی (ئاب) پەیدابییەوەی کوردان، تاریخوو ئازادیی کوردی بە ١٥و تەباخیوە دەسش پەنە کەرد، بە کۆشیایچ بەردەواما. پەوکای گرد ساڵیادیوە بییەن بە شایەتوو کۆشیاێوی گەورەی. گەشمەردێ گەورێ مانگەو ئابیچ هەنێ، هەردووە ئەرداڵەکێ هامڕایاو ئابینێ، ئابنە گەشمەردێ بیێ و زەکی شەنگالییچ مانگەو ئابینە گەشمەردە بی، هامڕێما ئاتاکان ماهیر، ئیبراهیم، حسێن ماهیر، هامڕاعەزیمە، بە سەدان گەشمەردێ مانگەو ئابی هەنێ. گردوو ئی گەشمەرداو مانگەو ئابی هەنێ. بە ڕێز و پەنەزانایوە یاد مکەرووە. چلەمین ساڵیاد گرنگەن. ئێمە زانابییەی و ئاستوو ڕێکوستەی گەلێوەن، کە ٤٠ ساڵێن جەنگوو ئازادیی مکەرۆ. ئازایەتی و گیانبازی وەرەچەم مگێرمێ، حیچ کەسێوە ئیتر نمەتاوۆ گلێرگەی کوردی بەرەو دما بەرۆوە. نمەتاوۆ گەلوو کوردی ژەنی و گەنجێ ماڕۆ و ئیرادەیشا بەرۆ دلێنە. نمەتاوۆ جە ئازادیی بڕۆشارە، چندە گەرەکشەن با هجوومێ بکەرۆ و چێش مکەرۆ با بکەرۆش، ئاخرۆ بەدڵنیاییوە مدۆڕيانە. ماچا جە ونێ مجیێنە مخنیکیا، ئادێ چا ونە مجیێنە مخنیکیا. چا ڕووەوە مشۆم ئێمە پا جۆرە لاو وێماوە هورش بسەنگنمێ. وەختێوە هەڵمەتێوە چانێ سازە کریا، ئانێ کە دژش مدرێوە بێنێ. مشۆم ئێمە خاس ئینەیە بوینمێ، ئانێ بە نامێ کوردایەتییوە ئانەیە کەرێنێ، بێنێ. ئانێچ بێنێ کە بە نامێ چەپگێریوە کەرێنێش. تەنانەت متاوو بواچوو، یۆبییەێوە قەرەباڵخی ڕێکوزیا جیاجیاکاو تورکیای وکوردسانی دژوو هەڵمەتەو ١٥و تەباخی ئەرەمەرزیێبێنێ.  ئەورووپانە ئانەشا کەرد، بڕێو کەسێ بانگەوازشا  وەنەو  کەنعان ئەڤرەنی کودەتا چی کەردە، "ڕا بدا پەی دلێنەبەردەی پەکەکەی من سەرمەشقایەتیتا بکەروو" ئێمە ئانەما ویر نمەشۆوە، هەرگیز هامکاری و خیانەتما فکر نمەشۆوە، دژوو هەڵمەتەو ١٥و تەباخیچ هامکاری و خیانەت بێ، جە ئابوو ١٩٨٥ینە بەدماوە، بارزانی دژوو ئا هەڵمەتێ جەنگ مکەرۆ. بۆ لەناوبردنی پەکەکە من پێشەنگایەتیتان بۆ بکەم". ئێمە ئەوەمان لەبیر تەنیا حەر ئیسە نییەن کە جەنگ مکەرۆ، وەڵتەرێچ هەوڵێشا دێ ڕاش وەنە بگێرا. وەختێ نەتاواشا ڕاش وەنە بگێرا و هەڵمەتەکێ دەسش پەنە کەرد، ئا وەخت چەنی دەوڵەتوو تورکی یۆشا گێرت و پەی بێکاریگەرکەردەی گەریلای دەسشا بە هجوومی کەرد. ئارۆیچ هجووم مکەرا، فرە چانەی زیاتەر. چێوێ فرەتەرێ هەنێ کە ئێمە کۆشیایوە فێرێشا بیێنمێ، ئەزموونی ٤٠ ساڵەو هەگبەو خەزێنێوە گەورەو گەلوو کوردییا. ئەگەر وانە چا ساڵەیە ڕووە مدانە وربەیا. ئەگەر ئینسان ئا کۆشیا ٤٠ ساڵییە بیاوۆنە، بفاڕاش پەی زانابییەی، خاوەندارییش وەنە بکەرا، ئادێ بانە بە قەوەتتەرین ئازادیوازێ، وەڵاتپارێزنێ، شۆڕشگێڵنێ، کۆمەڵایەتی و ڕاسیی گرد چێوێ مزانا و خاستەرین هەرمانە مکەرا. هەڵمەتەو ١٥و تەباخی و جەنگوو ئازادی ٤٠ ساڵە پەی گرد لایێ بیاونۆ ئا ئاستە وەسێ و پەڕ و پیمانەن، پەوکای مشۆم چۆشۆ فێرێ بیمێ.

٤٠ ساڵی وەڵین چەنی ویەرد؟ ئا جەنگە چەنی کریا؟ حەر وەختێوەش بە دژواری ویەرنا، ڕابەر ئاپۆ واتش، پڕۆسیوە بێ هەناسە بە هەناسە بەدەس ئاما، بەڕاسییچ مشۆم ئینسان ئا ورسەنگنایەو ڕابەر ئاپۆی بیاوۆنە و خاوەندارییش وەنە بکەرۆ. مشۆم ئینسان جە حەر ساتێوی ئا جەنگەیە بیاوۆنە، وانەش چۆوە فێر بۆ و خاوەندارییش وەنە بکەرۆ. ئانە ئێمە زانا مکەرۆ و ڕێکێما وزۆ، بڕواما پتەوە مکەرۆ، کەس نمەتاوۆ بەزنۆما، یانێ میاونۆما قەوەتتەرین دۆخ.

بە بۆنەو چلەمین ساڵیادیوە گەرەکمەن داوا جە گرد لایێوە بکەروو، کە جە جەنگوو ئازادیی ٤٠ ساڵەینە بیاوانە و وانەش وەنە هوربگێرا، بە پاو پەنەوازی جە سەرمەشقایەتیی پارتەکەیمانە، گەریلا مانا و مدرامانوو گەلی بیاوانە.  وەختوو دەسپەنەکەردەی مدرامانوو ١٤و تەمووزینە هامڕا خەیری بەتایبەت سەرنجەش کیشتە پەی سەروو ئانەیە. واتش ئانە کە ماچۆ پەی ئازادی و ڕزگاریی کوردسانی مکۆشیەو مشۆم کۆشیای چەکداری بە بنەما بگێرۆ. ئانە ڕانمایی و ئەرەسپاردێوە بێ، گەلەکەما گەلوو کوردی و گەنجێ و ژەنی پەنەوزا ئەرەسپاردێوە فەرمانێوە بیاونا یاگێ. با  گەشمەردێما بە ئارامی بووسا، گردوو گەریلا، پارت، گەل، گەنجێ، جمیەروو ژەنا جە گردوو ئانیشا قەوەتتەرێ، زاناتەرێ، ڕێکوزیێتەرێ و ئازاتەرێ و گیانبازتەرێنێ، گردیچشا بیێ بە ئەندامێ خەتێ گی٦انبازانێ ئاپۆیێ، شۆڕشگێڵنی و وەڵاتپارێزنی کوردسانەنە پێسەو گیانبازی ئاپۆیی بەرجەستە بی. پەوکای هەرگیز پاشەکشێ نمەکەرۆ، زیاتەر مگنۆ وەڵێ، پەی زیندەوەکەردەی ئامانج و یادوو گەشمەرداما، کۆشیای گەشمەرداما کۆشیای ئازادیی بەردەوام زیاتەر ملۆ وەرۆ. سڵام جە هەڵمەتەو ١٥و تەباخی مکەروو گەشمەردا بە ڕێز و پەنەزانایوە یادێ مکەرووە و مەبارەکبایی جەژنەو گەریلایی مکەروو.

دۆخوو جەنگوو ئیساتێ: ڕاسییەکا مشاراوە، گەریلا قارەمانەکێ ڕاشا بە ئەرەگیری نەدێنە

ئەگەر باسوو جەنگوو ئی قۆناغەیە بکەرمێ، دماو ٤٠ ساڵا دۆخوو ئیساتێ جەنگی چەنینا؟

ناوەندوو ئەرەیاونای و چاپەمەنیی هەپەگەی ئاماروو مانگەو تەمووزیش وەڵا کەردۆ، گرد کەس متاوۆ ئامارەکەی بوینۆ، چونکوم فاشیزموو ئاکەپە-مەهەپەی وەزارەتوو وەرگێریی تورکی فەرماندەیی گردین و ئەنجامەکاو جەنگی مشارانیوە، راسیینە گرد چیوێ مشاراوە، بەنامەردانە هجوومی ئەرەگیرکاری و لکنای مکەرا دژوو ئینەیە هەپەگە ڕای گردینی هاگادار مکەرۆوە، مانگانە کە چن سکۆرسکیێ فڕۆکێ جەنگیێ وزیێرە وار، بە دەیان جەنگکەرێ سزا دریێ برێندارێ هەنێ و ... زیاتەر جە ٢٠٠ چالاکیێ کریێنێ. چەکی کیمیایی بەکارمارا بۆمبی تاکتیکی و فسفۆڕیێ ئانێ بەردەوام چاپەمەنیی هەپەگەینە بەردەوام هەنێ، ئیساتێ سەرەمڕ زاپ و مەتینانە جەنگ هەن هەرێمەکاو پارێزنای میدیاینە هەن و کەشەکاوە هەن و شارەکایچەنە جەنفگاوەراو هەبەدەهەی و هێزەکاو یەپەسەی جەنگ مکەرا، بە پاو ئاستوو وێسا چالاکیی مکەرا، مدرامانێوە گەورە هەن، گەریلاکاو ئازادیی کوردستانی، هێزەکاو وێپارێزنای ساڵیادوو ٤٠ەمینوو هەڵمەتەو ١٠و تەباخینە زیاتەر جەنگ مکەرا و مەبارەکش مکەرا و دلێشەنە مژیوا و وەفادارێنێ پەیش. پەی زیندەکەردەیوە ڕۆحوو هەڵمەتەکێن، خەتەو ئامانجەکێش گرد یاگێوەنە بە گیانبازییوە مجەنگیا. من بەتایبەتی  مەبارەکبایی چانیشا مکەروو کە مانیا و ڕەنج مدا جە وستەیرەی فڕۆکەی هەلیکۆپتەری و سیخوڕینە، گەشمەردە قارەمانەکا بە وەشەسیایووە یادێ مکەرووە، کە خاوەنداریی جە تاریخوو ٤٠ ساڵەی مکەرا،  گەریلا پێسەو هێزێوی هەقسانایوە و وەنەپەرسایوە، ڕوانە وەنەشا مپیچۆوە، پەوکای کردەوەی ستەمکارانەشا سەرۆ مەشۆ، ساڵەو ٤١مینینە ئی کۆشیایە پێسە بەردەوام بۆ.

با کەس نەواچۆ نەژنیما؛ هەر هێزێوە بێ ئاراوە ئێمە وەراوەرشۆ مگژیەیمێ

پی بۆنەوە ئاماژە پی بابەتەیە مکەروو، موچیۆ هەرێمەکاو پاریزنای میدیاینە چەتەکا مارا، پەی مەنتێقە ئەرەگیرکریایەکا، چێ و چاگە جەردەوانەکا مارا. هێزێ جیاجیێ مارا. ئێمە ئەیلولوو ٢٠٠٢ێنە ئەرەیاونایوەما بێ، سەبارەت پا یاگا کە ئازادێ و ڕزگارێ کریێنێ،کێ هجووم بکەرۆ دژش مگژیەیمێ، با گرد کەس بزانۆ با دمایی کەس نەواچۆ نەژنیەنما، حەر هێزێ بێ دلێوە با گێڵۆوە پەی ئەرەیاونایەکەو ٢٠٠٢، پەی ئارۆی و سەوایچ ڕاسا، هەرکەس گەرەکش بی بێ داگیرکاری بکەرۆ بێ ئیجازەو گەریلای بێ وەرۆ دژش مدرمێ با گرد لایێ ئانەی بەدروسی بزانا.

'نەک هەر  چەمپۆشییشا نەکەردەن، بەڵکوم چەنیش ئۆپراسیۆن مکەرا'

لاێوە تەرۆ برێو چێوێما واتێ بەڵام پاسە دیارەن خاس حاڵیێ نەبیێنێ‌.  ٣ی تەمووزیوە  فاڕیاێوە هەن ئا فاڕیایە چەنین بێ؟ مەیەگەلەو ئاکەپەو مەهەپەی لوێ سەروو تەپۆڵکەکا، سنووروو تورکیایوە ڕا مکەراوە و بە تەپەکاساوە مبەساوە و پێسە هەوڵێ مدا ئەرەگیرش بکەرا. ئا گردوو هەوڵاشا دێ ئا گرد یاگێسا گێرتێ بەڵام ئا یاگێسا نەگێرتێ کە گەرەکێشابێنی. چەنی پەدەکەی حکومەتوو عێراقی خەتەو ڕاو  باتوفا، بامەڕنی، ئەنیشکێ، قادیش، ئامێدی، دێرەلوک و شێلادزێ یەکینێ زرەپۆشێ بە تانکێوە سنووریت تازەشا وەش کەردەن. پانیشتیچۆ تەقە مدا، سەرنیشتۆ مەیا دلێوە، هجووم مکەرا سەروو ڕایەکا و بەتەمامی ئا مەیدانا گەمارۆ مدا، خاسیی ئینەی چێشەن؟ گردوو ئا یاگانە واتێم حکومەتوو عێراقی هەن و ئادێ ڕاشا مدا پەنە بەیا. بەدەیان هەزار سەروازێ سوپاو تورکی، تانکێ، یەکینێ زرەپۆشێ چەنی هێزەکاو پەدەکەی و عێراقی هەنێ و سنووروو دەوڵەتوو تورکی کەوتەن سەروو ئا خەتێ، ژووری ئۆپراسیۆنی هامبەش هەن،محەر یەرێ پێوە مکەراش، دەوڵەتوو تورکی بە نامێ هەرێموو تامپۆنیوە و ئەرەبڕیاینە ئا یاگا ئەرەگیر مکەرۆ، حکومەتوو عێراقی و پەدەکە و بارزانییەکێچ ئا یاگێشا بە دەوڵەتوو تورکی ورەتێنێ، کەس باسوو ئا ورەتەیە مەکەرۆ کە وەراوەروو چێشیوە ورەشیێنێ؟ پەی نموونەی حکومەتوو عێراقی وەراوەروو چێشینە ٣ی تەمووزیوە ئا مۆڵەتشە دا پەنە؟ بڕێ ئاوی و کارەبا هورمگێرا و وەراوەرشنە مامەڵە بە خاکەکیشاوە مکەرا، پەدەکە چێش مکەرۆ؟ زەرش دەس مگنۆ، نەوتە مورەشۆ بارزگانی مکەرۆ و بارزانییەکێ لوێنێ ڕیزوو دۆڵەمەنەکاو دنیێوە، سەروو بنەماو هامکاریی شاریاوەو تورکی.

ئیساتێ پەدەکە ماچۆ نمەزانمێ وەزیروو عێراقی چێش ماچۆ، پەکەکە گرد یاگێوەنە وەڵێ بیێنیوە ، ئایر وەر مدانە گرد یاگێوە، ئانە گرد دروێنی، ئەر ڕاس ماچا با بەیا بسەلەمناش، ئندا درۆزنێ بەرمگنا، چی ئی قسا مکەرا؟ داوا جە گەلوو پانیشتی و عێراقی مکەرمێ ڕاسییەکا خاستەر بوینا، با کەس باوڕ بە دیماگۆجییەکاشا نەکەرۆ، گردشا دروێنێ و پەی پەردەپۆشنای خیانەتیشا مکەراش.

پەکەکە دژوو هامکارتی و خیانەتی مگژیۆنە ئارۆ فرەتەرین ماسکێ هامکاری و خیانەتی لا دریێنێ، داوا جە گرد کەسێوە مکەرمێ کە وێش بە وەڵاتپارێزن مزانۆ، ئی ڕاسییە بوینۆ و بەشداروو جەنگی بۆ دژوو خیانەتی، ئی بانگەوازی مکەرمێ چونکوم وەڵاتپارێزنی ئینەشە گەرەکەن، ئێمە گەرەکمانە هەرمانەو وێما بیاونمێ یاگێ، پێسەو جمیەرێوی تا ئیساتێ چا بارەوە مکۆشیەیمێ و تا ئاخر بەردەوامێ بیمێ.  

'بکگندێ دلێ غەڵەتیوە، فاشیزم کاریگەریی زیاتەرش بۆ، مدرامانی ڕادیکاڵ دلێنە مشۆ'

بێگومان فاشیزم بەردەوام هجووم مکەرۆ سەروو گلێرگەی، ئەجینداێوی چانەش هەن، جە چند ڕۆی ویەردەنە باس  جە هجوومەکاو فاشیزموو ئاکەپە – مەهەپەی دژوو زوانی و سرووشتی و کولتووری مکریۆ، قسەوباس هەن تا چند ڕاسێنێ؟ ئەی هەڵوێستەکێ؟ وینای شمە بارەو هەڵوێستی درووسیوە چێشەن؟

چی بارۆ هامڕێ هەفتەی وەڵین قسێسا کەردێ، هامڕا جومعە باسوو ئا چالاکییاشە کەرد، کە گەنجێ چەنی و بە چە شێوێو ڕۆشن کۆشیایشا پەرە پەنە بدانە، چیوێ زیادەما نییەن سەروو قسەکاو هامڕا جومعەی. ئاکەپە و مەهەپە هجوومێ مکەرا سەروو کولتوور و زوانو گەلوو کوردی، گەنجێ مگێرانە و ئەشکەنجەشا مدانە. دەوڵەتوو تورکی و فاشیزموو ئاکەپە مەهەپەی تازە دەسشا پینەیە نەکەردەن، ئی دەوڵەتە ئانە سەد ساڵێن ئینە هەرمانەشانە. ڕاسینە غافڵبییەێوە هەن فرە خەتەرا. ئارۆنە دەسەڵات ئینا دەسوو مەهەپەینە، خاسا تەیب ئەردۆغان ساڵانیوا سەروو چێشیوە مدران و مەنەنۆ؟  ئەی جگە جە مەهەپەی پارتێوی تەری فاشیستی تورکیانە هەن؟ هێزیوە هەن جگە ئینیشا دوژمنایەتیی گەل و ژەنێ و گەلوو کورد بکەرۆ؟ بڕێو لایەنێ هەنێ هەڵای مەهەپەی پێسەو فاشیستی نمەوینا، ئجۆشا مەهەپە فاڕیانو نەرم بییەن؟ بەڕاسی پاسە نییەن، دایم واچێ هجووم دژوو فاشیزمی مشۆم هەمەلایەنە بۆ. چێش ماچدێ؟ بێدەنگ مەبە، کە بێدەنگ بی نۆرەو تۆیچ مێ، ئیسە ئا وەختەنە ئەوەڵ هجووم مکەرا سەروو ڕابەر ئاپۆی دمایی گەریلا و پەکەکەی. ئەگەر یۆگێرتەیی وێتا نەپارێزندی ئیتر هجووم مکەرا سەروو  زوان، کولتوور و خاک، دارستان و گردوو سەرچەمەکاو چێروو زەمینی و سەروو زەمینیتا. مشۆم بزانمێ کوردبییەی ڕووبوڕوو چە هجوومیوی هەمەلایەنەی بیەنۆ، رابەر ئاپۆ چند جارێ هۆشدارییش دان. فرەو جارا واچێ ' دماتەرنە نمەتاودێ بە زوانوو وێتا بدوودێ، دەگایەکاتانە بمەندێوە و بژێویی وێتا بۆ و نامێ وێتا بواچدێ و تەنەنت یاگێ نیایت وەختوو مەردەینە نمەدانێ پەنە' ماوەو ئی دە ساڵەو وەڵێنە سەرنیشتوو کوردسانینە هجوومێ پەی سەروو گەلوو کوردی بەردەوامێ بیێنێ، کە چا فەرمانێ سەروو شەنگالی کە ٣ی ئابوو ٢٠١٤ کەردەش تندتەرە، مشۆم ئینیسا بوینمێ و کۆشیای تندتەر و جیددیتەر بکەرمێ، پێسە هامرا جومعەی ورد باس کەرد، وەختێ پاسە هجووم مکەرا سەروو زوانەکەیت یانێ کەموکەسری چا بوارۆ هەن،پاسە مکەرا کە موحتاجوو زوانەکەیشا بی. ئا وەخت متاوا بایکوتوو زوانی تورکی بکەرا؟ متاومێ بایکۆتوو مەکەتبوو زوانی تورکی بکەرمێ؟ ئایا گەلوو کوردی متاوۆ ئیرادێوی چانە نیشانە بدۆ؟ مشۆم ئینیشا وەرەچەم بگێرمێ. مشۆم خاستەر فاشیزمی نیشانەو گلێرگەی، ژەنا، کرێکارا، گەنجاو تورکیای و دنیێ بدەیمێ ئا وەخت یا قبووڵش مکەرا یا دژایەتی.

'ئەگەر قەوەتتەر کۆشیای کریێ،پاسە هجوومێ نەکەرێنی، مشۆم بەتەمامی وێشا جە سیستمی دوور بگێرا'

بۆنەو ئینەیوە پەنەوازا گەنجێ زیاتەر وریێ، یۆگێرتێ و ڕێکوزیێتەرێ بانە، هۆشیارتەرێ و چالاکتەرێ با، باسوو کۆشیای ڕادیکاڵیم کەرد،پەنەوازییش بە ڕادیکاڵبییەی هەن، ئاخر بێهەڵوێستی ڕاش پەی فاشیزمی کەردۆ. ڕا پەی فاشیزموو ئەکەپە-مەهەپەی، کە پێسە هجوومێ بکەرا موینمێ جوابوو هجوومەکاو ئادیشانە ئانێ دژایەتی مکەرا ڕێکێ نەوزیێنێ پەوکای زیاتەر مچەوسیاوە و ئاسیمیلێ مکریا. ئیتر کۆکوشیی مکریۆ و بەتورککەردەی مسەپیۆ، ئیسە ئا وەختەنە کە گەلوو کوردی زەروورا وێش جە تورکبییەی بپارێزنۆ. وێش بۆ و ژیوۆوەو وێش بنیات بنیۆ، جێش چانەیە جوانتەرا ئینسان بە زوانوو وێش بدوۆ بنویسۆ؟ خاسا بڕوانامە مەکتەبە دەوڵەتییەکاو تورکیاینە وربگێری چێشش پەنە مکەری؟ ڕابەر ئاپۆ ٤٠ ساڵێ چێوەڵتەر چێسش وات؟ واتش: "من لوانێ خاستەرینوو مەکتەبەکا، لێ ئانێ منشا ئشناسانێ هۆششا شیاوە."  خاسا گەنجاو کوردی چا مەکتەبانە شۆنەو چێشیرە مگێڵا؟ چێش موێزاوە؟ خاسا ئانە ڕابەر ئاپۆی نەدی تەمادارێندێ شمە بویندێش؟ کە بەدڵنیاییوە نمەتاودێ.

ئێمە بە شیوێوە ڕادیکاڵ وێما جە عەقڵیەتوو سیاسەتوو پیاسالارییە ڕزگار مکەرمێم کە دوژمنایەتیی گەلی و ژەنێ و کوردی مکەرۆ، ئێمە ژیوایما بنیات منیەیمێوە و گلیڕفێوە چینە وەش مکەرمێ کە نەک پەی کوردی ڕزگاریی گردوو چینەکان، گەنجێ و کرێکارێ لکەدریێ ئینەینێ، هیچ بەرشیێوە نییەن چی سیستمی تا ڕزگار نەبی نمەزانی، داوا مکەروو گرد لایێوە سەروو ئی بنەمایاوە دەس بە کۆشیای بکەرا.

"دەوڵەتوو تورکی  گەرەکشەن جەنگوو ئێران-ئیسرائیل دەس پەنە بکەرۆ "

ئەگەر باس جە ڕەوشوو ئیساتێ پەڕ جەنگوو  ناکۆکوو وەرکەوتوو دلێراسەی بکەرمێ، تارانەنە وەرپەرسوو نویسگەو سیاسیی حەماسی ئیسماعیل هەنیە کوشیا، کام هێز هجوومێوی پاسنەش کەردەن و چی تارانەنە کریا؟

ڕاسییەکەش کە ئێمە ئی بابەتەی هورمسەنگنمێ، ڕاوەبەرایەتیی ئێمە ئی ڕووەدایشە هورنەسەنگنان و هیچ قسێوەش نەکەردێنە، ئەگەر پێویس بکەرۆ قسێس با، چی باروە متاوو قسێ وێم پەیلوایم  چی بارەوە بواچوو  جەنگوو غەززەی چێش بێ و رووەدایەکە تارانی جێش بێ؟ ئینێ پەیوەندییشا پێوەرە هەن، جە یۆی نەبڕیێنێ دەرەنجاموو جەنگوو غەزەی چانە نەبیێ، بێگومان هیچ چێوێ تەری جیاواز ڕووە نەدێ راسیینە  ملوێنان کەسێ غەززەنە سەروو بەرژەوەندیی گولانەی مادیی کوشیێنێ.

تیپەکەو ئێمە ئی مژاریە هۊرمسەنگنا. بەڵام ڕاوەبەری ئێمە هۊرسەنگنایش پەی ئی ڕووەدایە نەکەردەن. هیچ قسێوەش نەکەردە. ئەگەر پەنەواز بکەرۆ قسۍ مکەرۆ. چی بارۆ، متاوو بە کوڵی پەیلواو ۋێم بەربڕو. جەنگوو غەززەی چێش بۍ و ڕووەدایەکەو تارانی چێش بۍ؟ ئینۍ عیلاقەشا بەیۆیۆ هەن. ئەرەبڕیۍ نیەنۍ جە یۆترینی. دەرەنجامو جەنگوو غەززەی پا جۆرە بیۍ. بێگومان هیچ چێوۍ تەری جیاواز چینەی ڕووە نەڎۍ. جە حەقەتینەنە ملیۆنان کەسۍ جە غەززەنە سەرو مەسڵەحەتی گولانەو ماددی کوشیۍ. ئینە ۋەرچەما گرڎ کەسیۆ ڕووەشدا. کەسانێ بێنۍ کە ئینەشا گەرەک بۍ. پەی چێشی ئیدارەو ئیسرائیلی دەموودەس هرووژمش کەرد؟ وەڵتەر ۋێش پەی چێوۍ چینەی ئاماڎەکەردەبۍ. ئەمریکا و هێزەکۍ تەرۍ چنی یاردەیشا دا؟ ئاڎۍ ئاماڎۍ بێنۍ. خاسا کێ ئامادەکاری کەرد و پشێویێ چیمنەش نیاوە؟ تەیب ئەردۆگان. گرڎ کەسۍ ئینەی مزانۆ. ئەردۆغان وەڵتەر داعشش ڕەوانەو کۆبانێ کەرد پەی ئانەی هرووژم بکەرۆ سەرو واگەی. ئەردۆگان حەماسش هانیدا پەی ئی جەنگیە، گەرەکش بۍ ڕێڕەوو وزەو ئیسرائیلی هۊرشێونۆوە و پاسە بکەرۆ سیستەم ڕاکۍ ۋێش قبووڵ بکەرۆ. بەڵام دماو وینای ئیراڎەو ئیسرائیلی و ئەمریکای دەسش کەرد بە ڵاڵیایۆ. ٩ مانگېن داواو ئاێربەسی مکەرۆ. خاسا مادام ئاێر بەستا گەرەکبۍ چی هرووژمتا کەرد و جەنگتا دەسپنەکەرد؟ جە حەقەتینەنە ئاێر بەسش گەرەک نیا. کاتێ دیش جەنگ بە دڵوو ئاڎی مەلۆ وەڵۍ، گەرەکش بۍ ۋێش دەرباز بکەرۆ، بەڵام نەتاواش.

دووەم: دماو دەسپنەکەردەو جەنگەکەی، هەرچڼە دیما جەنگەکە جەلایەنو هێزێوە فرەیۆ دەسشپنەکەرد، بڕۍ هەنۍ ماچا ئێران جەنگەکەش دەس پنە کەردەن، جەنگوو ئێرانی و ئیسرائیلی دەسش پنەکەرد یا ئارۆ یا سەبای دەس پنە مکەرۆ. مەبەسم ئانەنە سەرەما سوڕمەن. لایەنۍ فرۍ هەنۍ کە گەرەکشابۍ کە جەنگ جە مابەینوو ئێرانی و ئیسرائیلینە دەس پنە بکەرۆ. خاسا کۍ سەرمەشق و ئینەینە؟ تەیب ئەردۆگان و ئیدارەو ئاکەپەی. تەماشەو قسۍ و چاپەمەنی و گلێرۆبیەکا ٩ مانگی ۋییەردەیشا بکەردۍ. بە گرڎوو قەوەتیشاوە هەوڵشا دا بزانا چنی جەنگوو ئێرانی و ئیسرائیلی دەس پنە بکەرا. ئاڎۍ گەرەکشانە غەززەنە ئی کاریە بکەرا. بەڵام ڕووەش نەڎا. ئاڎۍ گەرەکشانە لوبنانەنە باراش دی. بە مەعنێوەتەر گەرەکشانە ئیجارە جەنگو ئیسرائیلی چنی حزبوڵڵای بەرا وەڵێوە. دلۍ ئیسرائیلینە بڕۍ هێزۍ گەرەکشانە ئینەی بکەرا. نمەتاوو جەبارەو گرڎیشاوە هەمان چێو بواچوو. بەڵام ئیدارەو ئاکەپە-مەهەپەی جە گرڎی زیاتەر تامەزرۆو ئینەین. پەی چێشی ئیسماعیل هەنیە تارانەنە کوشیا نەک شۊنێوەتەرەنە. کەمترین کات تارانەنە مەنێوە. فرەو وەختی تورکیا بۍ، پاسپۆرتی تورکیش بۍ. مزانمۍ جە تورکیاوە لوان پەی وای. جەلایەنو میتیوە پارێزیۍ. قەتەرەنە مەنێوە. گرڎ کەس ئینەی مزانۆ. ئەی پەی چێشی چا شۊنانە نەکریا و جە تارانەنە کریا؟ ۋەرو ئا مەڵامەتا کە باسێم کەردۍ، واتە پەی دەسپنەکەردەو جەنگوو ئێرانی و ئیسرائیلی. ئیساتۍ ئەگەر دیسان تەماشەو بەرنامەکا دماو ڕووەدایەکا بکەردۍ کە ئیدارەو ئاکەپەی ئاماڎێش کەردێنۍ، مویندۍ. ماچۆ ئیساتۍ جەنگ دەسشپنەکەردەن. پەی ئانەی جەنگوو بەینو ئێرانی و ئیسرائیلی دەس پنە بکەرۆ، ئینا هەوڵ و تەقەلانە. مەسڵەحەتەکێش بە جەنگۆ بینێنۍ. ئەگەر ئێران و ئیسرائیل گژیا. هەردووەلا پەنەوازشا بە تورکیای مبۆ، و گرڎ چێوۍ جە هەرێمەکەنە فاڕیۆ و ۋێش ڕزگار مکەرۆ. ئەگەر پاسە نەبۆ، سیستەمو مۆدێرنیتەی سەرمایەداری و سیاسەتو ئیساتۍ ئاکەپە-مەهەپەی کۊکۍ نمەبا و جەنگ ڕووە مڎۆ. ئەگەر لوبنانەنە جەنگوو حزبوڵڵای و ئیسرائیلی دەس پنە نەکەرۆ، ئا وەختە قوبرسەنە ۋێش چنی ئیسرائیلی گنۆنە جەنگۆ. ئا کاتە نۆبەتو قوبرسی مۍ. چینەی متەرسۆ. فاشیزمو ئاکەپە-مەهەپەی تورکیای ڕووبەڕوو کارەساتی مکەرۆوە. ڕابەر ئاپۆ دەیان جارۍ باسو ئی مژاریشە کەرد و ئاگاڎیش دا. ئاماژەش پانەیچ کەرد، پێوەس بە ئازاڎیی کوردیوە، ۋەرکۊتوو دلێڕاسەیە دیموکراتیکی پەی گرڎ لێوە عالا. پێشنیارو کۆنفیدراڵیزمێوە دیموکراتیکیش پەی ۋەرکۆتوو دلێڕاسەی کەرد. گەورەتەرین کارەسات تورکیانە ڕووەمڎۆ. ئیدارەو تەیب ئەردۆگانی کارەساتێوە گەورەش ملو تورکیایرە ئاورد و هەوڵو ئانەی مڎۆ ئێرانی بوزۆنە دلۍ جەنگێوە ۋێش چی ئاژەیە قوتار بکەرۆ. کێ جە گرڎ کەسی زیاتەر تامەزرۆو ئی جەنگەینە؟ ئیدارەو ئاکەپە-مەهەپەی. دماتەر تەعاجب مکەرو چی کەس پەشتەو ئی ڕوودایۆ، پەی نموونەی شۊنەو هاکان فیدانی و میتی و تەیب ئەردۆگانیرە نمەگێڵۆ؟ ئیسماعیل هەنیە تورکیانە مەنێوە. بە پاسپۆرتو تورکیایۆ گەشت مکەرۍ. ئایا تورکیا نەپارێزناش؟ چی خاوەنداریش ۋنە نەکەرد؟ چی سلامەتی ئیسماعیل هەنیەیشا نەپارێزنا؟ ئایا واتش حەماس دمایش ئامان و هیچ کارێما بە هەنیەی نەمەنەن... بیۍ بە هامکارۍ ئی کوشتەیە؟ ئانۍ شۊنەو ئی مەسەلێرە ملا ئەم پەنەوازا ئەوەکۊڵیای جە دەورو تەیب ئەردۆگانی بکەرا. بەبێ ئانەی، بە دڵنیاییوە هیچ ئەنجامێوە بەدەس نمارا. ئینە فرە ئاشکران. ئیساتۍ وچیۆ ئی ڕووەدایە بۆ بە مەڵامەتوو جەنگوو بەینو ئێرانی و ئیسرائیلی. ئەگەر ئانە ڕووەبڎۆ پەی ئاکەپە-مەهەپەی عالتەرینا. چونکی ئاڎۍ تامەزرۆو ئا جەنگینۍ. ئینەشا سەرو ئیسماعیل هەنیەیرە ئارد و ئیساتۍ مەحمود عەباسی خوڵقە مکەرا و جە ڕاو ئاڎیۆ هەوڵو ڕزگارکەردەی ۋێشا مڎا. تەنیا ئینە وەسێن پەی ئانەی خەڵک پەشتەو ئی ڕووەدایۆ شۊنەو تورکیایرە بگێڵا.

ئێمە پېسە تەڤگەری دژو جەنگێوە پی جۆرەینمۍ. بێگومان جە ئاکاموو جەنگێوە پی جۆرەینە گەل تەوەسیۆوە. پېسە چنی گەلوو غەززەی چەوەسیاوە، بەهەمانشێوە جە ئاکاموو جەنگێ چامنەیچەنە ئا گەلۍ تەریچ چەوەسیاوە. ئینە جەنگوو ئازاڎیی و دیموکراسی و دژە فاشیزمی نییا. جەنگوو تاڵانکەردەیا. جەنگوو مەسڵەحەتیا. جەنگوو ئیمپریالیستەکان. پەنەوازا دژش مردمێوە. متاوو ئینەی بە ئیدارەو ئێرانی بواچوو. ئیدارەو ئێرانی جە مەسەلۍ پێوەس بە غەززەیۆ بەڕاسی بەشێوێوە ستراتیجی مامەڵەش کەرد. جە ۋەرا ۋەرو ئانەینە فریوش نەوارد. ئیساتۍ ئێرانەنە ئیدارێوە تازە ئەرەمەرزیان. سەرۆککۆمار و ئیدارەکەس فاڕیا. هیواڎارێنمۍ ئیدارەی تازە عالتەر جە حەقەتینەکا بیاوۆنە و هۊرشا بسەنگنۆ. ئەگەر پاسە بکەرۆ پەی ئێرانی خاس مبۆ. نمەبۆ بۆ بە لایەنێوە جە جەنگۍ چامنەینە.

قەرارەکۍ جە قەنارەدای جە ئێرانەنە

ئێرانەنە سزاو قەنارەی پەی دووۍ چالاکا ژەنۍ بەرکریا. ناڕەزایی هەن. باسوو ئیدارەی تازەیتا کەرد، چی بارۆ چێش ماچدۍ؟

تەڤگەرەکاو ژەنا چانەیچ هەستیارتەرێنۍ. فرێوە جە ڕێکوزیاکا ژەنا ئەرەیاۋنایشا بۍ. بانگەوازشا کەرد، ڕەخنەشا گێرت. گەرەکشا بۍ ڕاگیری بکەرا. ئینۍ گرنگۍ و ماناڎارێنۍ. بەگرنگییوە تەماشەو ئی هەڵوێس و بانگەوازا مکەرمۍ.

ئا جمیەرە جەماوەرییەی بە درووشمەو "ژەنی، ژیۋای، ئازاڎیی" سەرشهۆردا، بەڕاسی جە ئێرانەنە بی بە شۆڕشێوە ئایدۆلۆجی و کەلتووری. جە مانگەو ئەیلولینە دووەمین ساڵەو ۋێش تەمام کەرد. واتە جمیەرێوە فرە گرنگ بۍ. پېسە شۆڕشێوە کەلتووریی گۆرەی بۍ. ئینەیچ بە هێزو ژەنا ئەنجامدریا. جەلایەنو ژەناوە سەرمەشقایەتی کریۍ. مادام ژەنی پی شکڵە کاریگەرەنە، ئانڎە هۆشیار و ڕێکوزیێنە، کەواتە چا چێوۍ هەن.

وەڵتەریچ واتما، واتە پەیچێشی ئیدارەو ئێرانی ئانڎە دژایەتی ئینەیش کەرد. ئانڎە هرووژمش کەرد، جە قەنارەدایشا سەپنا، خەڵکشا زیڼانی کەرد. ئینە مایۍ ئەنەیاوای نییا. بەڵام ئینە شەرەف و شکۆو ئێرانی بۍ. ئی هەڵوێسەو ژەنا ۋەرکۊتی و ئێرانی، سەرمەشقایەتی ژەناو جیهانیشا کەرد. شەرەفو ئێرانیشا جە جیهانەنە ڕزگارکەرد، بی بە شکۆو ئێرانی. بەڕاسی ئشیۍ هەڵوێسێوە ڕێزدارانە و سوپاسگوزارانە نیشانە دریابیۍ. بەڵام چانەی نمەیاومێنە پەی چێشی ئانڎە هرووژمشا کەرد. فرە سیاسی نەبۍ. بە تایبەت جە دنیاو ئارۆینە. بەڵام سەرو ئا بناغەیە، ئیدارەو ئیساتۍ ئێرانی متاوۆ فرێوە جە هرووژمەکا جیهانی، دژ بە ۋێش بماڕۆ. ئاڎۍ چێش واچێنۍ؟ هێزو بەری ئینا پەشتیشۆ. ژەنا ۋەرکۊتی و ئێرانی ئازاڎیشا گەرەکا. حەرپاسە گەرەکشانە جلەکا وەریشا بواڕا و ئارامۍ با. ئینە چ عیلاقێوەش بە هێزو بەریۆ هەن؟ کێ ئاڎێش بە ڕێکوستەی کەردۍ. ئا ژەنۍ ئینۍ چکۆ، بەکام هێزەو بەریۆ پێوەسێنۍ و سیخووڕیشا پەی مکەرا؟ یاگۍ تەعاجوبیا. جە لێوەتەرۆ ، ئیدارەی تازە هۆرچنیا. چا کاتەنە سەرۆک کۆمارو ئیساتۍ ڕەخنە جە تنووتیژی ۋەرا ۋەر پا جمیەرا گێرۍ. واتیچش، پەنەوازا کێشەکە چارەسەر بکریۆ، پەنەوازا گۆش جە داواکا ژەنا بگیریۆ. تەئکیدش کەردۆ، ۋێش ئا کاریە مکەرۆ. واتە شۆڕشوو ژەنۍ ژیۋای ئازاڎیی، مەڵامەتوو هۊرچنیەو ئی سەرۆککۆمارەیە بۍ. پەنەوازا سەرۆککۆماریچ ئینەی بزانۆ. یوەم: قەولش دا. دووەم: سەرو بناغەو ئی جمیەرەیە هۊرچنیەیش بەردۆ. ئیساتۍ ئینا سەرو دەسەڵاتیۆ، بێگومان گرڎ کەسۍ چەمەڕاو جابەجێکەردەی قەولەکەیش چنەمکەرۆ، ئی قەنارەو و فشار و گێرتەیە بە تایبە دژوو ژەنا مشۆم دمایش پنە بۍ. بە مەعنێوەتەر پەنەوازا فاڕیای و هەنگامەی ئازاڎیوازانە بنریۆ. ئینەیچ بۆ بەمەڵامەتوو قەوەت بیەی ئێرانی جە گرڎ لێوە. پېسە تەڤگەرو ئازاڎیی کوردی ئی باوەڕیەما هەن. حەتمەن هەنگامێوە پی جۆرە ئێرانی لاواز نمەکەرۆ، جە گرڎ لێوە قەوەتش مکەرۆ. پۊکەی چەمەڕایما ئانەنە، ئی چێوۍ دەموودەس مردا. هەرپاسە پەنەوازا گۆش جە ژەنا و جوانا بگیریۆ، جە داواکاشا بیاوانە. ئاڎۍ کۊڵەکۍ سەرەکی گلێرگەکەینۍ. پەنەوازا بەپاو ویستوو ئاڎیشا فاڕیای بۍ دی. ئینە ئێرانی لاواز نمەکەرۆ، بەڵکم قەوەتتەرش مکەرۆ وەڵێش وزۆ. ئینەیچ ئێرانی چنی تاریخەکەیش یۆ وزۆ. گرڎوو هەڵمەتەکا ئازاڎیی، تەڤگەرەکا ئازاڎیی، تەڤگەرەکاو ئازاڎیی ژەنا هەمیشە جە ئێرانەنە پێڎابیەن. ئەگەر ئینە دووۍ ساڵێن ژەنا ئێرانی ئەرەپڕێنۍ، جە ڕاو ژەنۍ ژیۋای ئازاڎیوە داواو ئازاڎی مکەرا، ئانڎە کاریگەری سەرو جیهانی مکەرا، ئانە جە سایەو تاریخەکەیشا. پۊکەی ئێران چنی تاریخەکەیش یۆ مگێرۆوە. هیواڎارێنمۍ ئیدارەی تازە پێوەس پی مژاریە، فاڕیای و ڕاسکەردەیۆ عال وەڵۍ وزۆ.