کۆمیتەو گەلا و باوەڕییەکا کەجەکەی ئەرەیاۋناش، کە سیاسەتەکۍ دەوڵەتو تورکی سەرو پەروەردە، جەمخانەی و باوەڕی عەلەویەکا، مەترسیڎارتەرین شێوازو قڕکەردەینۍ و داواش کەردە ئەرەکۊشای رێکوستەکریای عەلەویەکا بە شێوۍ قەوەتتەر درێژەش پنەبڎریۆ.
کۆمیتەو گەلا و باوەڕیەکا کەجەکەی بۆنەو مانگەو موحەڕەمی کە جە دین و عەلەویەکانە پېگێوە گرنگش هەن، ئەرەیاۋنێوەش وەڵاکەردۆ. جە ئەرەیاۋناکەینە ئامان کە عەلەویەکۍ جە ڕوانوو موحەڕەمینە ۋنەپەرسایۆ جە نەفس و دەرونوو ۋێشا مکەرا، مشۆم ویر بکەراوە کە چنی بیەو کولتوری ئایینی و ژیۋای قەوەتتەر بکەرا.
دەقوو پەیامەکەو کەجەکەی پی جۆرەنە:
"ئێمە پایۍ وزمێنە مانگەو موحەڕەمی کە جە باوەڕی عەلەویەکانە خاوەن پێگېوە گرنگا. ئێمە هیواشارێنمۍ کە عیبادەتوو عەلەویەکا و مسوڵمانە شیعەکا جە موحەڕەمەنە و ئا ڕووۍ کە پەی یاڎئاوردەیۆ کەربەلای مگێراشا، قبوڵۍ با. بۆنەو مانگەو موحەڕەمیۆ کە دەسشپنەکەردەن ئێمە داوا جە گرڎوو ئانیشا مکەرمۍ کە لایەنگرۍ ماف و حەقینۍ، تا جە دژوو یەزیدەکا ئی سەردەمیە سەرو هێڵۊو مڎرامانوو کەربەلای هەڵوێسی حسێنیی بگېرانە ۋەر.
یەزیدیەت ڕاکۍ ۋێشا بە زینڎەیی راگرتێنە
یەزیدیەت جە جوگرافیاو ۋەرکۊتوو دلېڕاسەینە ئارۆمانە ڕاکۍ ۋێش بە زیڼەیی موینۆ. رژێمە ستەمکار، فاشیست، قڕکەر، کۆلۆنیالیست جە نەوەکاو یەزیدی جە کورڎەسان و سەرانسەرو ۋەرکۊتوو دلێڕاسەینە ستەم جە گەلا و گەلەکەیما مکەرا. هرووژمەکۍ جە شێوازو ئەشکەنجە، گۆشەگیری، فشاری و قڕکەردەی سەرو کورڎەسانی، ئا حەقەتینەیە عال نیشانە مڎۆ. جە کورڎەسان و تورکیانە ئا کەسۍ کە جە نەوەکا یەزیدینۍ هەڕەشۍ جە عەلەویەکا مکەرا. عەلەویەکۍ رووبەڕوو گرڎ جۊرە فشارێ، توندوتیژیۍ، قڕکەردەیۍ و نکۆڵی کەردەیۍ باوە. پاسە ۋیرمکەرمېوە کە عەلەویەکۍ مزانا کە رووبەڕوو مەترسیڎارتەرین کۆمکوژینۍ. چەمەڕاو ئانەینمۍ کە ئاڎۍ جە ۋەرا ۋەروو ئا حەقەتینەینە جە گرڎ کاتۍ زیاتەر هەڵوێسوو ئەرەکۊشای بگێرانە ۋەر. سیاسەتەکاو دەوڵەتی سەرو پەروەردەی، جەمخانەی و باوەڕی عەلەویەکا، مەترسیڎارتەرین شێوازوو قڕکەردەین. ئێمە چەمەڕێنمۍ کە دژوو ئا هرووژما قڕکەردەی، عەلەویەکۍ هێڵۊو مڎرامانی حسێنی بە بنەما بگێرا و جە دژوو ستەمکارا و بێ مافی ئەرەکۊشانە و نیشانەش بڎا کە ئاڎۍ ئینۍ ریزەکاو حەزرەتوو حسێنینە.
یۆبیەی و یەکریزی دژوو ستەمکارا
عەلەویە قارەمان و بەقیمەتەکا، گەرەکمانە ئانەی بواچمۍ کە مشۊم عەلەویەکۍ کە چی ڕوا موحەڕەمینە نەفس و دەرونوو ۋێشا وزانە ۋەرو ۋنەپەرسایۆ، ۋیر بکەراوە کە چنی متاوا بیەو کولتوری، باوەڕی و ژیۋای بە شێوێوە قەوەتتەر پارێزنا. پی بۆنۆ گەرەکمانە ئانەی ئەرەیاۋنمۍ کە مشۆم یۆبیەی و یەکڕیزیی بناغەی سەرەکی ئەرەکۊشای بۆ جە دژوو دەسەڵاتدارە ستەمکارەکا. عەلەویەکۍ جە ڕوانوو موحەڕەمینە ڕۆچۍ مگێرا و ڕووەکاشا بە ۋنەپەرسایۆی قووڵی جە ۋێشا بەرانۍ سەر. ئێمە داوا جە عەلەویەکا مکەرمۍ کە با ئانەی ۋەرو چەما بگێرا کە جە هەر شۊنێنە رووبەڕوو هرووژمی باوە و جە دژوو یەزیدەکا ئی سەردەمیە جە بەرەو دیموکراسینە با. ئێمە پێشنیاز مکەرمۍ کە یۊبیەی ۋێشا گەورە تەر بکەرا و قەناعەتشا بۆ کە هرووژمەکا دەوڵەتی بێ کاریگەر مکەرا. با دژوو ستەمکارا، بە شێوۍ یەکڕیزانە جماوە.
قبوڵکەردەی خەراجی و زەڕی جە حکومەتیوە، یاخوڎ هەڵوێسێوە عەلەویانە؟
چی ڕووانەو ڕۆچۍ موحەڕەمینە ئێمە داوا جە پیراو عەلەوی و ئەڎایا مکەرمۍ کە باسوو ئانەی بکەرا، کە ئا دەرفەتۍ جە لایەنوو دەوڵەتیوە پێشکەش مکریا، حەرامێنۍ و با ماڵی حەرام قبوڵ نەکەرا. دەوڵەت خوڵقنەرو نکۆڵی، قڕکەردەی و کۆلۆنیالیزمېنۍ. مشۆم بزانیۆ، مشتومڕو ئانەی 'دەوڵەت کرۍ جەمخانەی و پسوڵەو ئاو و کارەبۍ بڎۆ' هەوڵێوەن پەی ئانەی عەلەویەت بوزیۆ چێرو رکێفوو دەوڵەتیوە و مشۊم دمایی پا گفتوگۆ و مشتومڕا بێنە. دەوڵەت پەی ئانەی عەلەویەکا بەسۆوە ۋێشۆ ئا کرۍ و خەراجا مڎۆ. ئایا گلېرگەو عەلەوی ئا خەرچەیە قبوڵ مکەرا یاخود هەڵوێسێوە بە شێوازو عەلەویەتی مگێرانە ۋەر و پەی پارێزنای کولتوری، باوەڕی و بیەو ۋێشا جە دژوو ئی سیستمەو پەروەردەی و مۆدێلوو باوەڕیەی کە گەرەکشانە تاشاشەرە، ئەرەکۊشا؟ ۋەرو ئانەی ئی سیاسەتۍ دەوڵەتی گرڎوو بەهاکاو کولتوری و باوەڕی کە عەلەویەکۍ ۋێشا پنەش مشاناسا، نکۆڵیش چنە مکەرۆ و بە نەبیەیش منیۆرە. چی ڕوانگۆ ئێمە داوا جە عەلەویەکا مکەرمۍ کە ئەرەکۊشای رێکوستەی ۋێشا قەوەتتەر و ئەنجامگیرتەر درێژە پنەبڎا. ئێمە عەلەویەکا خوڵقە مکەرمۍ کە بەشێوۍ قووڵتەر ئا حەقەتینەیە بوینا، عال بیاوانە و پەنەوازیەکا ئانەی زیاتەر بە یاگۍ بیاونا.
ئەرەکۊشای هامبەش دژوو یەزیدەکا
ئانۍ جە نەوەو یەزیدینۍ، شکۆو مرۆڤایەتیشا پاشێل کەردەن. جە دژوو ئانەی ئیمام حسێن ئەرەکۊشای حەقی و مرۆڤایەتیش ئەنجامدا و نوێنەرایەتی شکۆمەندی مرۆڤایەتیش کەرد. جە بەرەو ئیمام حسێنینە بەشداربیەی بە ماناو ئەرەکۊشاین دژوو ستەمکارا، تاڵان چیا و ئانۍ ماف و حەق نمەشناسا. بۆنەو ڕۆچۍ موحەڕەمیۆ ئێمە جە دڵ و ناخۆ هیوا موازمۍ کە ڕۆچۍ ١٢ ئیمامامی و زەحمەتیەکا ئا مرۆڤا کە ئێش و ڕێش و کوشتەی ۋێڕاگرا کەربەلای جە ناخۆ هەست پنەمکەرا، قبوڵۍ با و جە دەفتەرو حەقینە بنویسیۆوە. چی ڕوانگۆ ئێمە داوا جە گەلا ۋەرکۊتوو دلېڕاسەی و لایەنگراو دیموکراسی و ئازاڎیی، حەقی و دادپەروەری مکەرمۍ کە جە دژوو یەزیدەکا سەردەمی، جە سەنگەرو ئەرەکۊشای هامبەشینە دەس بوزانە دلۍ دەسوو یۆترینیوە".
