جە هەمچنین ڕوێنە جە ڕێککەفتو ۲ ڕابەندانو ساڵەو ۲٦٤٦ی کوردی بەرابەر بە ١٣٢٥ی وەرەتاوی و ۲۲ ژانویەو ١٩٤٦ی کرستیانی، جە شارو مەهاباد-و وەرهۆرز (ڕۆژهەڵاتو)و کوردستانی ڤییەرێوی مێژوویی گرنگ پەی کودی و کوردستانی ڕووەش دا. جە ڕێککەوتەنە بە مەڕاسیمێوی شکۆداڕ کۆمارو کوردستانی مەرزنیارە.
جە مەڕاسیمەکەنە کەسایەتیێ سەرجەم کوردستانی گەورەی ئامادێ بێنێ و جە میانشەنە پێشەوا قازی موحەمەد کەسایەتی نەمی مەهابادی و موکریانی کە پیشەش قازی (دادوەر) بێ سۆگەندی یاساییش وارد و چوون یەکەمین سەرۆک کۆمارو کوردستانی دەستنیشان کریا. هاموەخت کابینەو حکومەتی کە سەرۆک وەزیران و 13 وەزیرێ جەوێش مەگێرێ مەرزیاترە کە ئینە نامەکێشانێ:

سەرۆک وەزیران    حاجی بابە شێخ
وەزیرو جەنگی سەیفی قازی
وەزیرو دلێنی محەممەد ئەمین موعینی
وەزیرو ئابووری    ئەحمەد ئیلاھی
وەزیرو پۆست و تەلەگرافی کەریمی ئەحمەدیان
وەزیرو فەرھەنگی     مەنافی کەریمی
وەزیرو ئەرەیاونای (تەبلیغات)ی    سەدیقی حەیدەری
وەزیرو کاری خەلیلی خوسرەو
وەزیرو بازرگانی (تیجارەت)ی حاجی مەستەفای داودی
وەزیرو وەرزێڕی (کشتوکاڵ)ی مەحموودی وەلی زادە
وەزیرو ڕێ ئیسماعیلی ئیلخانی زادە
وەزیرو تەندروستی (بیھداری) سەیید محەمەدی ئەیوبیان
وەزیرو (موشاویر) عەبدولرەحمانی ئیلخانی زادە
وەزیرو دادی مەلا حوسێنی مەجدی

ئەرەمەرزیای کۆماری زادەو بارودۆخ و ڤییەرەکانو سەروبەندو جەنگی جیهانی دووەمی و ناکۆکیەکێ ئێرانی و شورەوەی (سۆڤیەت)ی و چێر بە چێر و نهێنی پەشتیوانی ڕەزا شای جە هلتەری و ئەڵمانیای نازی جەلایێوە و شورەوی و بەڕیتانیا-ئەمەریکای جەلایێ تەرەوە و ئەرەگێرتەی بەشێوی فرەو ئێرانی جە لایەنو شرەوی و بەریتانیایەوە بێ و جمیەرو ئازادی کوردیچ سودش چنە هۆرگێرت و بە پەشتیوانی ڕاستە ڕاستەو شورەوی کۆمارو کوردستانیش مەرزنارە.
هەڵبەتە وەڵەتەر جە ۱۹٤۱نە چێرو کاریگەری ئا بارودۆخەیەنە و ئەرەگێرتەی سەرنیشتو ئێرانی جەلاو شورەوی و پانیشتو ئا وڵاتەیە جەلاو بەرتانیایەوە، جە ناوچەکێ سەرنیشتو ورهۆرزو کوردستانیەنە ئاخێز و سەرهۆردای جەماوەری کریابێ و ناوچەکێ سەقز، موکریانی و ورمێ و شکاک-نشینەکێ ئازادێ کریێبێنێ و بۆشایی ئیداری و سیاسیش ونە کەوتەبێوە و جە ئا وەخت و سەردەمەنە چەنڎین پارتێ و سازیێ سیاسیێ و ڕۆشنوێریێ و ئەدەبیێ کوردیێ مەرزیێبێنێرە و جە سەرجەم بەشەکێ کوردستانیەوە کەسایەتیێ سیاسیێ، ڕۆشنویریێ، سەرۆک هۆزێ و هاموڵاتیێ نەتەوەییێ ڕووەشان نیێبێ مەهابادی و دەوروبەریش. هەر ئانەیچە تا ڕادێوە هۆکارێ بێنێ پەی گەشە و چەکەرەکەردەی فکری نەتەوەیی و دەرنجام بیێ بە زەمینەسازێوی گرنگ بێ پەی دورست بییەی کۆمارو کوردستانی.

کۆمارو کوردستانی سەڕەڕاو کەمی تەمەنیش کە کەمتەربێ جە ۱ ساڵی، بەڵام جە سەرجەم بورەکانە چوون: یەکێتی نەتەوەیی، حکومەت و دەسەڵاتداری، ئیداری، سەربازی ڕۆژچنامەگەری و ڕادوین (ڕادیۆ)، مافەکێ ژەنی، زارۆڵان، ڕۆشنویری و وێژە، وانای و پەروەردەی کوردی، فکری نەتەوەیی، پێوەرە ژیوای گەلان و کۆمەڵایەتی-ینە هەنگامێ فرە گرنگێ و پڕشنگدارێش نیێ بە جۆرەێوە تا بە ئارۆچ کورد شانازیشان پۆوە مەکەرۆنە.

بەڵام دیسان هەر چەنی بارودۆخی هەرێمی و میاندەوڵەتی هۆکار بێ پەی ئەرەمەرزنای کۆماری، هەر پاسێچە هۆکار بێ پەی کۆتایی ئامای و وڕایش. جە ۲٦و ئادارو ۱۹٤٦ی چێرو فشارو ئەمەریکا، بەریتانیا و ئەورووپایەنە چەنی ئێرانی ڕێککەوت و بڕیارشدا جە کوردستان و ئازەربایجان هێزەکانش بکێشۆوە. دەرنجام ۱۹٤۷/۱۲/۱۷ی کۆمارو کوردستانی دماییش ئوما و شۆنیشەرە جە ۳۱و ئادارو هەمان ساڵێ پێشەوا قازی موحمەد و جەنەراڵ موحمەد حوسێن سەیفی وەزیرو جەنگی و ئەبولقاسم سەدی قازی نمایندەو مەهابدی جە خولو ۱٤و پارلەمانو ئێرانی جە چوارچرا جەدار دریێ.