عومەر ئۆجالان: تاکە موخاتەب ئۆجالانە

عومەر ئۆجالان پەرلەمانتاری رحای هەدەپە بۆ چارەسەرکردنی کێشەى کورد وتی "تاکە موخاتەبی چارەسەری بەڕێز ئۆجالانە".

زەینەب کورای – ئیستەنبول

عومەر ئۆجالان پەرلەمانتاری رحای هەدەپە لەبارەى رێپێوانەکەى هەدەپە، گۆشەگیریی سەر ئیمراڵی و بابەتی یەکێتیی کوردان بۆ ئاژانسی هەواڵی فورات (ANF) قسەى کرد.

عومەر ئۆجالان رایگەیاند، هەدەپە بەشێوەیەکى تایبەت لە ساڵی ٢٠١٥دا بە تێکشکاندنی لەمپەری هەڵبژاردن مۆری خۆی لە مێژووی سیاسیی تورکیادا، بەڵام دەسەڵات لەو کاتەوە وڵاتی خستووەتە ژێر زۆرداری و ملهوڕی و توندوتیژی. ئەو توندوتیژییەش تەنها لە بواری سەربازیدا نییە، بەڵکو لە بواری سیاسی، ئابووری و کۆمەڵگەشدا وڵاتی خستووەتە ژێر توندوتیژییەوە. پێشەنگایەتیی ئەو توندوتیژییەش هاوپەیمانی ئاکەپە – مەهەپەیە، کە ئەرگەنەکۆنەکان، ئاڤراسیاییەکان، رێکخستنی تاریک و قوڵ لەسەر شێوازی گلادیۆ لەو هاوپەیمانییەدان.

دەوڵەت بۆ حساب نەکردن بۆ مێژووی خۆیشی، خیانەت لە عەقڵی خۆیشی دەکات

ئۆجالان باسی ئەوەیکرد، بە تایبەتی ئەوە ٥ ساڵە ئەو زوڵم و سیاسەتی سەرکوتکردنە بەسەر گەلانی تورکیا و بە تایبەتی بەسەر گەلی کورددا بەڕێوەدەبرێت، سەرباری ئەوەش ئەمان پێداگری لە سیاسەتی دیموکراتیک دا دەکەن. تێگەیشتن و عەقڵییەتى سیاسیی هەدەپە ئەوەیە، کە بوارێک بۆ هەموو کەس بئافرێنێت تاوەکو بتوانێت بەشێوەیەکى یەکسان و ئازاد خۆیان بناسێنن و دەرببڕن و هەروەها بۆ چارەسەرکردنی کێشەکانى کۆمەڵگە بە تایبەتی چارەسەرکردنی کێشەى کورد بە شێوەى دیموکراتیک هەموو کات پەرلەمان و عەبدوڵا ئۆجالانیان وەک ناونیشانی چارەسەرکردنی کێشەکە ناساندووە.

عومەر ئۆجالان رایگەیاند، گونجاوترین موخاتەبی چارەسەریش عەبدوڵا ئۆجالان رێبەری گەلی کوردە و وتی "دەوڵەت لە ساڵانی ٢٠١٢ – ٢٠١٥ دا بۆ پرۆسەى چارەسەری لەگەڵ بەڕێز ئۆجالان مێزێکى دروستکرد. هەر چەند سەریشی نەگرت، بەڵام بەڕێز ئۆجالان لە بەرزترین ئاستدا وەک موخاتەبی کێشەکە بینرا. دەوڵەت، بە نەبینینی ئەو مێژووە، بە حساب نەکردن بۆ ئەو قۆناغ و پرۆسەیە خیانەت لە عەقڵی خۆی، لە رەفتار و نزیکایەتیی خۆی دەکات و گەلیش بە بێ مێشک و بێ عەقڵ دەزانێت. ئێمە دەڵێین، ئەو نزیکایەتی و عەقڵییەتە هەڵەیە. لە چارەسەرکردنی کێشەى کورد دا بەڕێز ئۆجالان تاکە موخاتەبە. گونجاوترین موخاتەب و نزیکترین موخاتەب لە چارەسەرییەوەیە".

تۆ لەگەڵ کێ شەڕ بکەێت دەبێت هەر لەگەڵ ئەو رێبکەویت

عومەر ئۆجالان وتی، هەر چۆن هەموو کەسێک دەزانێت و دەوڵەتیش دەزانێت، کە زیاتر لە ٤٠ ساڵە شەڕێک روودەدات و سەرباری خەرجکردنی ملیارەها دۆلار، هەزاران کەسیش لەو شەڕەدا کوژراون و سەدان هەزار کەسیش ئاوارە و پەنابەر بوون.

عومەر ئۆجالان وتیشی، لەگەڵ کێ شەڕ دەکات دەتوانێت لەگەڵی رێکەوێت و ئەوەشی وت "ئێمە بە ناوی هەدەپەوە ئاسانکاری بۆ ئەو کارە دەکەین، دەتوانین رێگای بۆ بکەینەوە، دەتوانن پەرلەمان بخەینە کار، رێگای سیاسی لە بەرزترین ئاستدا دەکەینەوە. بەڵام ئەگەر ئێوە ئاشتی لەگەڵ کەسێکدا بکەن، کە شەڕی لەگەڵ دەکەن، ئەوا لەو کاتەدا لە هەڵبژاردنی موخاتەبیشدا هەڵە ناکەن.

یانی بە بڕوای ئێمە ئەوە هەڵەیە، کە دەوڵەت لەو بابەتەدا پەیوەندی بە هەندێک سەرەک جاش و هەندێک دەرەبەگەوە دەکات. هەموو ئەو هەوڵانە بۆ ئەوەیە، کە کێشەى کورد پاکتاو بکەن و کورد بخەنە ژێر شێواز و رێگاکانی ئەنتیگرە و تواندنەوە لە ناو سیستمەکەى خۆیاندا. بەشێکی لەو شێوەیە لەگەڵ سیستمەکەدا بوونەتە یەک و ئەنتیگرە بوون".

دەیانەوێت پلانی چاکسازیی رۆژهەڵات لە رۆژئاوا و شەنگال جێبەجێ بکەن

عومەر ئۆجالان باسی ئەوەیکرد، کێشەى کورد کێشەیەکى ٤٠ ساڵی نییە، بەڵکو کێشەیەکى ١٠٠ ساڵییە و لە ساڵی ١٩٢٠ – ١٩٢٣ لە یەکەم پەرلەمان و لە رێککەوتنی لۆزانەوە قوڵبووەتەوە. پلانی چاکسازیی رۆژهەڵات (شارک ئیسلاحاتی) بە پێشەنگایەتیی ئیسماعیل ئینۆنو ئامادە کرا و ئێستاش رەجەب تەیب ئەردۆغان هەوڵ دەدات لە رۆژئاوا و شەنگال و هەر چوار پارچەى کوردستاندا ئەو پلانە جێبەجێ بکات.

ئیدی کورد لە گۆڕەپانی نێونەتەوەیدایە

عومەر ئۆجالان ئەوەشی راگەیاند، لە چوارچێوەى ئەو پلانەدا باکووری کوردستان وەک تاقیگەیەک بەکاردەهێنرێت و تی "ئێمە لەو بڕوایەداین، کە لەگەڵ سیاسەتمەدارانی خاوەن ئیرادە، بۆچوون و وتە و بە گفتوگۆکردن لەگەڵ بەڕێز ئۆجالان ئەو کێشەیە چارەسەر دەکرێت. هەدەپە لەو بابەتەدا ئەرک و پێگەى خۆی بەجێدەهێنێت. کێشەى کورد کێشەیەکى سەرەکییە، بەهۆی کێشەى کوردەوە چەندین کێشەى کۆڵایەتی و ئابووری دروستبوون. لەو کێشانەدا ئێمە ناتوانن نکۆڵی لە بیردۆزیی "هۆکار – ئەنجام" بکەین، چونکە هەموو رۆژێک دەیان گەنجی کورد گیان لە دەست دەدەن. هەر بەو شێوەیەش هێزە ئەمنییەکان، سەربازانی تورکیاش گیان لە دەست دەدەن. نابێت ئێمە ئەوە بەبێ هۆ و بە نەبوو بزانین".

عومەر ئۆجالان راشیگەیاند، لە ساڵانی ١٩٩٠ دا شێوازێکى جیاواز و لە ساڵانی ٢٠٠٠ دا بە شێوازێکى جیاوازتر و ئێستاش بە تێزی ئیسلامی سیاسی و تورک – ئیسلام خۆیان خستووەتەڕوو و ئەوەشی وت "بە ناوی عەقڵییەتى ئومەت-یش دەیانەوێت کورد لە بەهاکانی، بە بەها نەتەوەییەکنی و مافە رەواکانى داماڵن، بەڵام دەوڵەت لە هەڵەیەکى گەورەدایە. کورد ئیدی لە گۆڕەپانی نێونەتەوەیی خاوەنی سیاسەتە، خاوەنی قسە و وتەی خۆیەتى. لە رۆژئاوا و باکووری کرودستان و باشووری کوردستان قوربانیی زۆر گەورەیان داوە و لەو رێگەیەوە خۆیان سەلماندووە و کەوتوونەتە بەرچاو".

کورد بە دڵنیاییەوە بە هۆشمەندیی یەکێتیی نەتەوەییەوە دەجوڵێتەوە

عومەر ئۆجالان رایگەیاند، لە کۆبانێ تاوەکو شەنگال و مەخمور جوگرافیای کوردستان بۆردومان دەکرێت. شەنگال و کۆبانێ ماوەیەک لەوە پێش بوونە ئامانجی هێرشی چەتەکانى داعش. راشیگەیاند، کورد لە رووی فیکری و بڕواوەوە خاوەنی بۆچوونی جیاوازیش بن، بەڵام لە بابەتی یەکێتیی نەتەوەیدا پێکەوە دەجوڵێنەوە و وتی "لە ژێر چەتری دیموکراسیدا ئێمە بناغەی بەها نەتەوەیەکانمان دەکەین بە یەک و تێدەکۆشین".

گۆشەگیریی سەر ئیمراڵی توڕەیی گەلی کوردی زیاتر کردووە

عومەر ئۆجالان  داوای کۆتایهێنان بە گۆشەگیریی سەر عەبدوڵا ئۆجالان رێبەری گەلی کورد کرد  و راگەیاند، تورکیا بەو کردەوانەى خۆی دەستوورە بنەڕەتییەکەى خۆی پێشێل دەکات.

عومەر ئۆجالان ئەوەشی راگەیاند، "بە سیستمێکى تایبەت گۆشەگیرییەکى قورس خراوەتە سەر ئۆجالان و ئێمە هەموو کات دەڵێین، ئێمە لە دەوڵەتی کۆماری تورکیا چاکەیەک، یان هەڵسوکەوتێکى تایبەتمان ناوێت. ئەو گۆشەگیرییە نادەستوورییەی بەسەر بەڕێز ئۆجالاندا سەپاندوێتی لە مێشکی کورددا دەمێنێتەوە. ئەوە کێشەیەک نییە کە بە قسەکردنێکى ٢٠ خولەکی بە تەلەفون چارەسەر ببێت. ئێمە چاوپێکەوتنی پارێزەران و بنەماڵەش بە تەنها قبوڵ ناکەین، چونکە گۆشەگیریی سەر بەڕێز ئۆجالان لە کەسایەتیی ئەودا گۆشەگیرییە لە دژی گەلی کورد، ئێمە ئەوە قبوڵ ناکەین.

بۆچوون و پارادیگمای بەڕێز ئۆجالان بە هەموو شوێنێکى کوردستاندا بڵاوبووەتەوە. بە فەلسەفەى ئەو ژیان لە هەموو شوێنێکدا دەگەشێتەوە. گۆشەگیرکردنی بەڕێز ئۆجالان جگە لە زیاترکردنی توڕەیی کوردان لە دژی دەوڵەت و سیستم هیچی تری لێناکەوێتەوە".

ژ.ت