تان و پۊ وېڕاۋەبەریی کۊمەڵایەتیی و ھەنگامۍ کرڎەیۍ پەی ئاۋەڎانکەرڎەو ناوچەو ھۆرامانی و ئەۋەگېڵنای زۋانی ھۆرامی پەی بوارو وانای و ڕاۋەبەریی، کتێبێوەن جە نۋیستەی و ئاماڎەکەرڎەی "ئاکۊ مارانی"ن و بە زنجیرە جە بەشو هەورامی ئاژانسەکەیمان (فوڕات نیوز)ەنە وەڵاو مەکریۆنەوە.

بەشۍ ۋیس و پەنجەمە

نەخشو ئایینەکا دلۍ سیستەمو وېڕاۋەبەریی کۊمەڵایەتینە چېشا و چ پایەگێۋی ئابۇریی و ڕامیاریشا ھەن؟

ئایین پەرسېۋە کەسیېۊ ھەر کەسېۋی هەنە و ھیچ کەس مافو ڕاگیری کەرڎەیش چە ئایینداریی یان بېئایینیی کەسەکا نېیا. کاتېۋ ئېمە چە بارەو وېڕاۋەبەریی کۊمەڵایەتی قسۍ کەرمۍ، خەریکۍ هەنمۍ بە سیستەمېۋی ئازاڎی کۊمەڵایەتیی ئاماژە مڎەیمۍ، کە ئازاڎیی تاکەکەسی یۊ چە بنەما سەرەکییەکا ئاڎی هەن. ئایینداریی یۊ چە مافەکا، یۊ چە ئازاڎییەکا کەسەکا هەن و ھەر ڕاگیریېۋ چە ئایینداریی، ڕەتۆکەرڎەو یۊ چە بنەماکا کۊمەڵۍ ئازاڎۍ هەن. ھەر پاسە نەبېیەی بڕۋای ئایینییۍ ماف و ئازاڎیی تاکەکەسی هەن و سەپنای ئایینی سەرو کۊمەڵېرە پېسەو سیستەمو ڕاۋەبەریی، یان سیستەمی یاسایی، دیسان ڕەتۆکەرڎەی ئازاڎی تاکەکەسیی هەن، پیسەو یۊ چە بنەما سەرەکییەکا کۊمەڵۍ ئازاڎۍ و ڕاۋەبەریی کۊمەڵایەتی.

ۋەرو ئانەیە، مشیۊ ئایین و فرە ئایینیی، یان بڕۋانەبېیەی بە ئایینی پېسەو بنەماو پېۋەرە ژیۋاو گرڎو کەسەکا کۊمەڵۍ بژناسیۊ و ئازاڎی ئەنداما کۊمەڵۍ یۊ بۊ چە ڕېکۆتە کۊمەڵایەتییەکا و بەڼېۋی یاسایی سیستەمو وېڕاۋەبەریی بۊ. بەڵام ھیچ کات نمەبۊ ھیچ ئایینېۋ یان ئایدیۆلۆجیېۋ مافو دەسەڵاتداریی و بڕیاردایش بۊ. چۇنکە ئایین پەرسۊ پەیۋەڼی مېیانو پەرسیاری و پەرەسیاینە، نەک پەرسۊ پەیۋەڼی مېیانو ئەنداما کۊمەڵۍ. کاتېۋ بڕېۋ چە خەڵکی ئایینېۋشا بۊ و بڕېۋی تەر ئایینېۋی تەر و بڕېۋی تەر ھیچ ئایینېۋشا نەبۊ، ھەم سەپنای ئایینی و ھەم قەڎەخەکەرڎەو ئایینی بۊ بە سەرکوتکەرڎەو ئازاڎیی کەسەکا و مڵامەتو سەرھۊردای دیکتاتۆریی و جۊرېۋ چە فاشیزمی ئایینیی و سێکیولاریی.

پەی ئانەی کە ھەم ئاییندار و ھەم ئایینداری گرڎو ئایینەکا و ھەم کەسانۍ بېئایینۍ بتاۋا پېۋەرە بژیۋا و ماف و ئازاڎی یەکتری پەسینا، مشیۊ ڕېکۊتە کۊمەڵایەتییەکۍ و بەرژەوەندییە ھامبەشە کۊمەڵایەتییەکۍ کریا بە بنەماو سیستەمو ڕاۋەبەریی. ۋاتا خاڵە ھامبەشەکۍ ژیۋای و پەنەوازیۍ ژیۋای کەسەکا کۊمەڵۍ بە بنەما کریا، ھیچ کەس (چ ئاییندار و چ بېئایین یان ئایین جیاۋاز) نەبۊ بە سەرکوتگەرو ئازاڎی ئەۋېشا تەری و ھیچ کەس مافو ۋەرانۋەرەکەیش پاشېل نەکەرۊ و مەرزو دەسپنەکەرڎەو ئازاڎیی کەسا تەری و ڕێزگیرتەی و پەسینای ماف و ئازاڎیی یەکتری بۊ بە سەرەتاو دەسپنەکەرڎەی ئازاڎیی ھەر کەسېۋی تەری و یەکسانی ئازاڎیی کەسەکا و بنەمابېیەی ئازاڎییە سرۇشتییەکا بۊ بە یۊ چە بنەماکا سیستەمو ڕاۋەبەریی.

سەرو ئا بنەمێ، کە جۊرو ۋیرۆکەرڎەی و ئاراستەی ڕامیاریی یان ھەر ئارەزۇمەڼېۋی تەر، ئازاڎیی تاییبەتو کەسەکان و مەرج نېیا گرڎ کەس ھەمان گرنگیی و ئارەزۇمەڼییش بۊ، نمەبۊ ڕېکۋزیای ئایینی و ڕامیاریی بوارو وۍ-تېکەڵکەرڎەیشا بە سیستەمو ڕاۋەبەریی بۊ؛ مشیۊ ئایین و ڕامیاری پېسەو ھەر ھۊگریېۋی تەری کەسیی، مەرزو تاییبەتمەڼیی کەسەکانە مەناۋە و گرڎگیرۍ نەکریا. ھەر پەی ئا مەبەسەینە و سەرو ئا بنەمێینە، کە مشیۊ سیستەمو وېڕاۋەبەریی، سیستەمېۋی کۊمەڵایەتیی بۊ، نەک سیستەمېۋی ئایینی و ڕامیاریی، تاکو چە دیکتاتۆریی (ئایدیۆلۆجییکەرڎەی و ڕامیارییکەرڎەی ئایینی) و چەپاوڵگەریی ئابۇریی و پاوانگەریی ڕامیاریی ۋەرگیریۊ و ئازاڎیی و یەکسانی و داڎپەروەریی کۊمەڵایەتیی مسۆگەرکریۊ و پارېزیۊ.

ھەر پاسەیچ، ھەرمانە یان خزمەتی ئایینی، مشیۊ خزمەتی بەبۍ پاڎاشت و وېبەخشانە بۊ و کەسانۍ مژدەبەخشی یان پاگەندەکەریی ئایینی پەی چالاکیی و ھەرمانە ئایینییەکاشا مۇچە و پاداشتی تاییبەتشا نەبۊ، چۇنکە خزمەتکەرڎەی ئایینی ھەرمانېۋە وېبەخشانېنە پەی پاڎاشتو دماو مەرڎەی بۊ، نەک پەی پاڎاشتی دنیایی. کەسانېۋ کە مژدەدەرۍ و پاگەندەکەرۍ ئایینېۋی هەنۍ، مشیۊ پېسەو گرڎ کەسېۋی تواناداری و تەندرۊسی چە بەرھەمئاۋرڎەی و خزمەتکەرڎەیە کۊمەڵایەتییەکانە بەشداریکەرا و پەنەوازییەکا ژیۋاو وېشا بە ڕەنجو شانەو وېشا مسۆگەرکەرا و نەبا بە بارگرانیی سەرو ڕەنجو خەڵکی و دەرامەتو کۊمەڵۍ. ھەڵبەتە ئانە جېیان، کە کەسانۍ ئاییندارۍ وېبەخشانە بە ئایینکارا کۊمەککەرا،  بەڵام ئەسانای سەرانەی چە خەڵکی بەنامۊ ئەرکی ئایینیی و مۇچە چە کۊمەڵۍ ۋەرانۋەرو ھەرمانۍ وېبەخشانۍ ئایینیۍ، جۊرېۋی تەرا چە مشەوەریېۋی، کە کەسە ڕامیارەکۍ ئەنجامشمڎا. چۇنکە ئایینداریی پەیۋەڼیی مېیانو پەرەسیاری و پەرەسیای هەن و پەی پاڎاشتو ئۆ دنیای بۊ، نەک مۇچە و مشەو ئی دنیای، ھەر کات ئەرکی ئایینی گنۊنە ھامکېشەو ھەرمانۍ و مۇچەی و  پاداشتی، ئیتر ڕاسگۊیی وېش چە دەسمڎۊ و چە بازنەو ئاینداریی و پەرسیاریینە بەرمشۊ و فاڕیۊ بە بازرگانی و ڕامیارییکەرڎەی و مشەوەریی سەرو ڕەنجو خەڵکی و سامان و دەرامەتو کۊمەڵېۋە.

چېۋېۋتەر کە مشیۊ بە ورڎی سەرنجش بڎەیمۍ، ئانەنە، کە گرڎو ئایینەکا پاگەندەو پېۋەرە ژیۋای لایەنگرا گرڎو ئایینەکا کەرا. پەی ئانەی کە بە ڕەفتار ئا پاگەندۍ سەلەمیا، مشیۊ ھیچ ئایینېۋ مافو وۍ-سەپنای و دەسەڵاتدارییش نەبۊ، تاکو ئا یەکسانی و پېۋەرە ژیۋایە مسۆگەرکریۊ و بەدیبێۋ و پەیڕەۋکریۊ. کاتېۋ کۊمەڵە بە سیستەمو وېڕاۋەبەریی کۊمەڵایەتی ڕاۋەبلۊ و گرڎو کەسەکا و گرڎو ئایینەکا و گرڎو ئێتنییەکا یەکسانۍ با، بەدیئامای درۇشمە کۊنەکۊ گرڎو ئایینەکا و ژڵېۋە کۊمەڵایەتییەکا "پېۋەرە ژیۋای" بەدیمێۋۊ و ئازاڎییە کەسیۍ و کۊمەڵییەکېچ مسۆگەرۍ کریا و پارېزیا و ئایینیچ پېسەو پەیۋەڼی کەسیی مېیانو پەرسیاری و پەرەسیای پارېزیۊ و ھیچ ئاییندارېۋ ئاییندارېۋی تەری سەرو جۊرو بڕۋای و ۋیرۆکەرڎەی سەرە نمەبڕۊ و ھیچ کەس سەرو ئایینداریی و بېئایینیی زیڼانی و قەنارە و تیرۆر نمەکریۊ و ئازاڎیی و یەکسانی و داڎپەروەریی کۊمەڵایەتیی با بە یاساو ڕاۋەبەریی و پېۋەرە ژیۋای کەسەکا کۊمەڵۍ، ۋاتا ئەۋەگېڵای پەی سەرو یاسا سرۇشتییە کۊمەڵایەتییەکا کۊمەڵ-بېیەی مرۊڤایەتی.

--------------------------------
* دەنگە تاییبەتەکۍ زۋانی هۆرامی، پیتە و نمۇنەی دەنگیی و نۋیستەیی:
- ڎ : ئەڎا  : دەنگ https://t.me/Ferhengu.Zvani.Horami/6322
- ۋ : ۋاران  : دەنگ https://t.me/Ferhengu.Zvani.Horami/6328
- ڼ : مەڼ : دەنگ https://t.me/Ferhengu.Zvani.Horami/6324
- ۊ : لۊ : دەنگ https://t.me/Ferhengu.Zvani.Horami/6326
- ېـ ۍ  : دەنگ https://t.me/Ferhengu.Zvani.Horami/6330
- ﯗ = وو : (مــﯘ)
لینکو گرڎو پیتەکا ئەلفابێتو زۋانی ھۆرامی 
https://t.me/Ferhengu.Zvani.Horami/7588