لەشارۆچكەی جندرێسی سەر بەكانتۆنی عەفرین، رێككەوت لەگەڵ جەژنی نەورۆز و سەری ساڵی كوردی چوار كورد كە ویستوویانە، ئاگری نەورۆز لەسەر بان ماڵی خۆیان داگیرسێنن لەلایەن چەتەكانی سەر بە دەوڵەتی فاشیستی تورك كرانە ئامانج و هەرچوار كوردیان كۆمەڵكۆژ كرد.
لەشارۆچكەی جندرێسی سەر بەكانتۆنی عەفرین، رێككەوت لەگەڵ جەژنی نەورۆز و سەری ساڵی كوردی چوار كورد كە ویستوویانە، ئاگری نەورۆز لەسەر بان ماڵی خۆیان داگیرسێنن لەلایەن چەتەكانی سەر بە دەوڵەتی فاشیستی تورك كرانە ئامانج و هەرچوار كوردیان كۆمەڵكۆژ كرد. ئەم كۆمەڵكۆژییە شتێكی ئاسایی نییە كە مرۆڤ بەبێ بیركردنەوە لێ گۆزەر بكات. چونكە ئەگەر هەر تاكێكی كورد خاوەن تۆزێك شەرەف و كەرامەتی كوردی و نەتەوەیی بێت، ناتوانێت بەئاسانی ئەو كردەوە نائەخلاقیانەی دەوڵەتی فاشیستی تورك و دەسەڵاتی دیكتاتۆر و ملهۆر و چەتەگەریەی ئاكەپە ـ مەهەپە بێ هەڵوێست بێت و خۆی لەكەڕ و كوێری و لاڵی بدات.
چەند رۆژ پێش جەژنە پیرۆزەی نەورۆز و هاتنی سەری ساڵی ٢٧٢٣ی كوردی، فەرمانداریی ناوەندی پاراستنی گەل"نەپەگە"، بانگەوازی لەگەریلاكان كرد كە لەحاڵەتی ئامادەباشی دا بن و لەهەمانكاتدا فەرمانداری ناوەندی پاراستنی گەل هۆشیاری ئەوەشی بەهێز و لایەنە سیاسیە كوردییەكاندا كە هۆشیار بن؛ رەنگە پێش دەستپێكردنی پرۆسەی هەڵبژاردن لەباكوری كوردستان و توركیا كە بڕیارە لە چواردەی گۆڵاندا بەرێوە بچێت؛ دەوڵەتی تورك بەسەركێشی دەسەڵاتی فاشیستی ئاكەپە. مەهەپە شەڕێكی داسەپاو لەدژی گەلی كورد بەرپا بكات و پەلاماری كوردان بەدەن.
هەر دوای ئەو پەیامەی نەپەگە و هاوكات لەگەڵ داگیرساندنی ئاگری نەورۆز و پیرۆزبایی جەژن و سەری ساڵی نوێ؛ كوردان لەهەموو بەشەكانی كوردستان و لەو ناوچانەش كە لەژێر داگیركاری دەوڵەتی تورك و گروپە چەتەكانی هاوكار و هاوبەشی لەناوچەكانی سەرێكانی و عەفرینی داگیركراودا، گروپە چەتەكانی سەر بەتوركیا بەتەقەی راستەوخۆ چوار كوردیان كۆمەڵكۆژ كرد، ئەوەش بەبیانۆی ئەوەی بۆچی ئاگری نەورۆز لەسەر بان ماڵی خۆیاندا دادەگیرسێنن و پیرۆزبایی جەژنە نەورۆزە دەكەن.
دەوڵەتی تورك شۆڕشی گەلانی سوریای بەلارێدا برد
بەهەڵگیرساندنی شۆڕشی گەلان لەسوریا لەساڵی ٢٠١١، چەقماخەی شۆڕش لەلایەن شەرڤانانی كورد و ژنی كورد لەكانتۆنی كۆبانێ و لەشاری كۆبانێ كە بەناوەندی شۆڕش و دەست پێكردنی شۆڕشی رۆژئاوا ناسراوە، یەكەم راپەڕین گەلان دژ بەدەسەڵاتی زاڵم و ستەمكاری بەشار ئەسەد و میلیشیاكانی دەستی پێكرد. واتا شاری كۆبانێ بووە، دەروازەی راپەڕین و شۆڕشی گەلی كورد و گەلانی باكوری سوریا دژ بەدەسەڵاتی بەشار ئەسەد. هەرچەندە لەو كاتەشدا، هەندێ بەناو هێزی كوردی دەیانوویست كوردان بكەنە مەقاشی"كارتی" دەستی هەندێ هێزی هەرێمی و نێودەوڵەتی و بەكارتی كورد؛ داواكاریەكانی خۆیان بەسەر حكومەتەكەی بەشار ئەسەددا بسەپێنن و هاوكات؛ كوردان بەمەنتالیتەی سەرهەڵدان و شۆڕش و كوردی كلاسیك پەلاماری دام و دەزگاكان بدەن و ئاگر لەهەر شوێنێك بەربدەن. بەڵام هەر زوو بەرپرسانی رۆژئاوا و شەرڤانان و هەندێ لایەنی سیاسی بەدەرك و تێگەیشتن و ئەزموون دەرخستن لەشۆڕش و سەرهەڵدانەكان و رابردوو گەلەكەمان لەبەشەكانی دیكەی كوردستان و ئەزموونی چل ساڵەی پەكەكە؛ بەهێمەنی لەسەر بنەما و بەهەندوەرگرتن لەهێڵی سێیەم لەپارادایمی كۆمەڵگەی دیموكراتیك و ئازاد و ئەخلاقی و ئیكۆلۆژی و ئازادیخوازی ژن سیاسەتێكی حەكیمانەیان بەرێوە برد و بەدامەزراندنی سیستەمی خۆبەرێوەبەری كۆمەڵگە و گەلان، ماوەی دوازدە ساڵە بەئیرادە و بڕیاری سەربەخۆیانەی خۆیان، ئیدارەی كۆمەڵگە و پاراستنی نرخ و بەها و دەستكەوتەكانیان دەكەن.
دەوڵەتی فاشیستی تورك ئاكەپە و پاشان هاوپەیمانی؛ ئاكەپە ـ مەهەپە توانای بینینی ستاتۆیەكی كورد و هەرێمی ئازاد كە كورد بتوانن خۆیان بەرێوە ببەن، ناكات و بەدەست پێ كردنی شۆڕش بەخۆ خزانە نێو گروپە چەتەكان و وەرگەڕاندنی ئاراستەی ناڕەزایەتی و دژایەتیەكان و پەلامارەكان بۆ سەر گەلی كورد، ئاراستەی شۆڕش و ئامانجەكان كە لەناوبردنی رژێم بوو بەگشتی پێچەوانە كرایەوە و رێرەوی شۆڕش بە دەستێوەردانی دەوڵەتی تورك دژە شۆڕش هاتە گۆڕەپانەكە.
رژێمی داگیركەری تورك بۆ ئەوەی كوردان نەبنە خاوەن هیچ دەسكەوتێك لەو شۆڕشەدا؛ رووی چەتەكانی سووڕاند بەرەو كۆبانێ؛ چونكە كۆبانێ هەم شوێنی وڵاتپارێزی هەرە بەهێز، شوێنی یەكەم چەخماخەی شۆڕش و راپەڕین و هەم پردی پەڕینەوە و بەستنەوەی كانتۆنی جەزیرە بەكانتۆنی عەفرینەوە بوو. بەهاوكاری و پشتیوانی هەمەلایەنە لەچەتەكانی داعش پەلاماری كۆبانێیاندا و ئەردۆغان لەیەكەم خیتابی"لێدوانی"خۆیدا، رایگەیاند؛ هەفتەیەكی دیكەی كۆتایی بەكۆبانێ دێت و داعش لەوێدا نوێژی هەێنی دەخوێنێت. ئەو خیتابەتی ئەردۆغان بۆ شاری كۆبانێ و ئەو خیتابەی ئەبوبەكر بەغدادی لەمزگەوتی كوفە لەموسل لەرۆژی هەێنیدا وڵایەتی داعشی راگەیاند؛ خاوەن یەك بارگراوەند و یەك سەرچاوە بوون. بەئاسانی مرۆڤ دەتوانێت بڵێت؛ ئەردۆغان و داعش و ئامانجەكەیان یەك بوو. كاتێك داعش لەكۆبانی و لەجەزیرە و لەكۆتایی دا لە رەقە و باغۆز تاج و تەختەكەیان لەسەر دەستی شێرە ژنان و شێرە كوڕانی"یەپەگە و یەژەشە" رووخێندرا، ئێدی بەتەواوەتی ئەردۆغان و باخچەلی شێت و هار بوون. پەیوەندیەكانی خۆیان لەگەڵ رووسیا پێش خست، زۆرترین تەنازۆلاتیان بۆ روسیا كرد؛ بۆ ئەوەی لەنێوان دەوڵەتی تورك و رژێمی ئەسەد ببێت پردێك بۆ هاوكاری و لەیەكتێگەیشتنی دووبارەو سەرلەنوێ داڕشتنەوەی پەیماننامەی دژ بەكورد و دەستكەوتەكانی كوردان، لەسەر ئەو بنەمایە دەوڵەتی تورك و روسیا و لەبێدەنگی حكومەتی ناوەندی سوریا؛ كانتۆنی عەفرین دوای بەرخۆدانێكی نەود رۆژە كەوتە دەست چەتەكانی سەر بەدەوڵەتی تورك. دەوڵەتی تورك هەمان كارتیشی جارێكی تر لەبەرامبەر بە سەرێكانی لەكانتۆنی جەزیرە بەكارهێنا و ئەو شارۆچكەیەش داگیركرد و خستە ژێر دەستی گروپە چەتەكان و پاشماوەكانی داعش و لەئێستادا هەم لەعەفرین و هەم لەسەرێكانی؛ خەڵكە رەسەنەكەی ناوچەكە بەزۆر و زۆرداری لەسەر زێدی باو و باپیرانیان وەدەرنراون و گروپە چەتەكان و بنەماڵەكانیان و پاشماوەكانیان لەوێدا و لەسەر مۆڵك و ماڵی كوردان بەجێ كردوون، تەنانەت بەوەشەوە بەس نابینێت، هەموو گۆشارەكانی بۆ پەسەند كردنی بەنەتەوە یەكگرتووەكان و وڵاتانی ئەوروپا بۆ ئەوەی هێڵێكی ئەمنی لەنێوان رۆژئاوای كوردستان و باكوری كوردستان دامەزرێنێت و بەدرێژایی هەر دوو سنور ئەو پەنابەرانەی لەسوریاوە ئاوارەی توركیا بوونە لەوێدا بەجێ بكات و دەیەوێت ئەو پرۆژەیەش بەهاوكاری ئیسرائیل و چەند وڵاتێكی عەرەبی"سەرمایەی ئەو وڵاتانە" و لەبێدەنگی هێزی هاوپەیمان و روسیا و ئەرێ كردنی رژێمی سوریا ئەو پیلانەش بخاتە واری جێبەجێ كردنەوە.
بەڵام بەربەستی هەرە بنەڕەتی كە رێگرە لەوەی دەوڵەتی داگیركەری تورك و حكومەتەكەی ئاكەپە ـ مەهەپە بەهاوكاری گروپە چەتەكان جێبەجێ بكەن، بوونی هێزی توركە لەسەر خاكی سوریا و هاوكاری و پشتیوانی ئەو دەوڵەتەیە لەچەتەكان لەدژی حكومەت و دەسەڵاتی بەشار ئەسەد، بۆ ئاسایی كردنەوە پەیوەندیەكانیان، سەرۆكی سوریا؛ پێشمەرجی چوونە دەرەوەی هەموو هێزەكانی سەر بەدەوڵەتی توركە لەسەر خاكی سوریا و دەست بەردان لەپاڵپشتی گروپە چەتەكان لەسوریایە.
لەئێستادا كە بڕیار وایە لە چواردەی گۆڵاندا هەڵبژاردنی پەرلەمانی و سەرۆكایەتی توركیا پێك بێت، ئەردۆغان و باخچەلی و هەموو دام و دەزگاكانی دەوڵەتی تورك سەرقاڵی داڕشتنی پیلانێكن بۆ ئەوەی جارێكی تر بەهەر نرخێك بووە، دەسەڵات لەتوركیا بگرنەوە دەست، بۆیەش ئاكەپە ـ مەهەپە هەموو سەرشێتیەك دەكەن، یەك لەو سەرشێتیانەش هەڵگیرساندنی شەڕێك و جاڕدانی ئەو شەڕەیە لەپێش بەرێوەچوونی پرۆسەی هەڵبژاردن لەدژی كوردان، ئەوەتا كۆمەڵكۆژكردنی ئەو چوار كورد تەنیا بەتاوانی داگیرساندنی ئاگر و پیرۆزبایی جەژنی نەورۆز لەجندرێس و ئازار و ئەشكەنجەی گەنجێكی كورد لەئامەد و بەدەست و پا و چاو بەستراوی فڕێدانە نێو چاڵێكەوە و گرتنی دووسەد كورد لەپاش مەراسیمی پیرۆزبایی جەژنی نەورۆز لەئامەد، بەردەوامیدان بەبۆمباران و تۆپباران و هێرشی ئاسمانی فرۆكەی شەڕكەر و فرۆكەی بێ فرۆكەوان و بەكارهێنانی گازی كیمیایی لەبەرامبەر بەگەریلاكانی ئازادی كوردستان سەرەڕای ئەوەی كە گەریلاكانی كوردستان بەهۆی كارەساتی بۆمەلەرزەكەی باكوری كوردستان و توركیا پلانی هێرش و ئەنجامدانی چالاكی خۆیانیان راوەستاندووە، كەچی دەوڵەتی تورك بەبەكارهێنانی هەموو دەرفەتەكانی دەوڵەت و كۆمەڵگەی توركیا دەیەوێت كۆتایی بەگەریلاكانی ئازادی كوردستان بهێنێت.
لەئەگەری هەڵگیرساندنی شەڕێك پێش بەرێوەچوونی هەڵبژاردنەكان لەبەرامبەر بەكوردان؛ دەوڵەتی تورك و هاوپەیمانیەكەی ئەردۆغان ـ باخچەلی هەم لەشاروشارۆچكە و ناوچە كوردیەكان باری نائاسایی رابگەینن و هەم بەكەیفی خۆی هەوڵی دزین و كۆكردنەوەی دەنگ و ساختەكاری بێت؛ بۆیەش پەیامەكەی ناوەندی"نەپەگە"هەستیاربوونی قۆناخەكە بۆ گەلەكەمان دەستنیشان دەكات.
كۆمەڵكۆژی سەر كوردان بەهاوكاری هەندێ كوردی بەكرێگیراو پێكدێت كە هاوپەیمانی ئەردۆغانن
ئێستاكەش كە بڕیارە لەماوەیەكی كورتدا كۆبوونەوەی چوار قوڵی دەوڵەتانی"روسیا، سوریا، توركیا و ئێران"بەرێوە بچێت؛ دەیانەوێت پێش كۆبوونەوەكە پەیامی خۆیان بۆ هاوكاری لەگەڵ رژێمی سوریا رابگەێنن، هەر بۆیەش دەوڵەتی تورك بەخستنە جووڵە لەعەفرین كۆمەڵكۆژیان لەدژی كوردان هاوكات لەگەڵ بەرێوەچوونی جەژنی نەورۆز پێكهێنا، ئەمە ئەو پەیامەیە كە دەوڵەتی تورك دەیداتە رژێمی سوریا، لەئەگەری قەبوڵكردنی مەرجەكانی بەشار ئەسەد لەلایەن رژێمی توركەوە، دەبێت دەوڵەتی سوریاش بەڵێنی ئەوە بداتە دەوڵەتی تورك كە پەلاماری ستاتۆی خۆبەرێوەبەری كوردان بدات و كوردان كۆمەڵكۆژ بكات. واتا ئەردۆغان و چەتەكانی سەر بەدەوڵەتی تورك لەئێستاوە؛ پەیامی ئەوە بە رژێمی سوریا و كۆبوونەوەی چوار قووڵی"روسیا، سوریا، ئێران و تورك"دەدەن كە دەوڵەتی تورك ئامادەی سازش و دانۆستاندنە بەمەرجێك ئەنجامی كۆبوونەوەكان و ئاراستەی بڕیارەكانی كۆبوونەوەكان لەدژی كوردان بێت.
تەنانەت؛ لەكاتی سەردانی سەرۆكوەزیرانی ئێراق"محەمەد شیاع سوودانی" بۆ توركیا، لەهەفتەی رابردوودا؛ لەكۆنفرانسە رۆژنامەوانیەكەی كۆتایی كۆبوونەوەكەیان، ئەردۆغان رایگەیاند؛ ئەوان وەكو دەوڵەتی تورك بۆ ماوەی مانگێك رێژەی ئاوی بەنداوەكان بۆ ئێراق زێدە دەكەن، بەمەرجێك كە دەوڵەتی ئێراق؛ پارتی كرێكارانی كوردستان"پەكەكە" وەكو رێكخستنێكی قەدەغەكراو بناسێنێت. ئەوەش هەمان مامەڵە و دانۆستانە كە چەند مانگ لەمەوبەر بۆ بوونە ئەندامی هەردوو وڵاتی سووید و فینلاند بۆ نێو هاوپەیمانی ناتۆ بەمەرجی دژایەتی بزوتنەوە و كەسایەتیە سیاسی و پەنابەرانی كورد لەو دوو وڵاتە بگرنە بەر، ئەوا دەوڵەتی تورك بەشداربوونی ئەو دوو وڵاتە لەهاوپەیمانیەكەدا قەبوڵ دەكات.
دەبێت هەموو لایەك ئەو راستیەش بزانێت كە دەوڵەتی تورك و گروپە چەتەكانی سەر بەو دەوڵەتە، بەهاوكاری هەندێ لایەنی كوردی لەكوردستان"پەدەكە و لەق و پووەكانی ئەو توڕە" ئەو كۆمەڵكۆژییانەی سەر كوردان بەرێوە دەبەن، ئەوەش خیانەتێكی ئاشكرایە لەبەرامبەر بەنەتەوەی كورد و دەسكەوتەكانی پێكدێت، بۆیەش دەبێت هەموو هێز و لایەنە كوردستانیەكان و گەلی كورد ئەو مەترسیانە بەباشی بخوێنێتەوە و هۆشیار و خاوەن هەڵوێست بێت.
بەكاتی روودانی كارەساتی زەوی لەرزەكەی باكوری كوردستان و توركیا و رۆژئاوای كوردستان؛ نەچیرڤان بارزانی؛ خۆی گەیاندە توركیا و شانبەشانی ئەردۆغان كەوتە پرۆپاگەندە كردن بۆ ئەردۆغان؛ ئەمە هەوڵدانێكی ساختەكارانەیە كە لەكاتی هەڵبژاردنەكانی"٢٠١٤"مەسعود و هەندێ كەسایەتی هەڵخەڵەتێندراو هاوشانی ئەردۆغان دەنگیان بۆ بردنەوەی ئاكەپە كۆدەكردەوە. ریسوایی و شەرمەزاری هەرە مەزن ئەوەیە پشتی ئەو هەموو كاولكاری و ماڵوێرانیەی لەم ساڵانە لەسەردەستی دەوڵەتی تورك بەسەر گەلی كورددا هاتووە؛ هەندێ كەسایەتی و لایەنی كوردی ببنە زۆڕناژەنی ئەردۆغان و باخچەلی و هۆداپار.
ژ.ت
