هامسەرۆکە و کۆنسەو ڕاوەبەری کەجەکەی بەسێ هۆزاتە جە بەشداری کەردەیشەنە جە بەرنامێوە تایبەتو مەدیا خەبەرینە هورسەنگنایش پەی ڕۆژەڤەکا کەرد.

 

بەسێ هۆزاتە سەرەتا و قسەکاشەنە گرڏ و گەشمەرڏا ڕاو  ڕزگاری مانگە و ئایاری جە کەسایەتی گەشمەرڏە حەقی کارەیرە یاڏوستیمێ و بە ئامەژەدای بە بایەخداری و  سەنگینی ئەوەکۆشای حەقی کارەی جە تاریخو ڕزگاریینە واتش: "گرڏ و تایبەتەمەندییەکاش جە کەسایەتی وێشەنە نامنیشان کەردێبێنێ، فرە عال جە ڕابەر ئاپۆی یاوابێنە. ڕابەر ئاپۆ بە واتەی 'روحی شاریاوە' هەڤاڵ کارەی پێناسە کەرێ. پارتیبییە و پەکەکەی پەی یاڏوستەیۆ ئاڏی پێکئاما و سەر و هێڵە و ئاڏی ئەوەکۆشای یاوا ئی ئاستە."

بەسێ هۆزاتە جە بەردەوامینە واتش: "جە کۆنگرەو ١٢ـەمینو پەکەکەینە گەشمەرڏە بییە و هەردووی هەڤاڵاما فواد و ڕەزا ئەرەیاویا. کە هەمڕا و سەرەتای ڕابەر ئاپۆی بێنێ. وێشا خودو حەقیقەتی بێنێ. بەڕاسی ڕەنجێوە گۆرەشا دا جە تاریخو ئەوەکۆشایمانە. بەڕاسی جە ئەوەکۆشای سەر و هێڵە و ئی هەڤاڵا وەڵکەوتێوە گۆرەشا ئارد ئاراوە. بە واتە و ڕابەر ئاپۆی، هەڤاڵێ پەی پرۆسەی تازەی، پرۆسەو 'ئاشتی و گلێرگە و دیموکراتیک'، ی پەی سۆسیالیزمو گلێرگە و دیموکراتیکی بانە هێزو ئیسفادە هورگێرتەی. بێگومان پێشوازی گەلەکەیما جە گرڏ یاگێنە جە ئەرەیاونا و شەهادەتینە فرە ماندار و گرنگ بێ. دما و یاڏکەردەوەیشا بنەیانە و هەردووی هەڤاڵا پەیامێوەشا وەڵاکەردۆ و پێشوازیێ گەرمشا جە هەڵوێسو گەلی کەرد و سڵامشا کەرد. چی بابەتەنە سوپاس و پنەزانای وێشا بەربڕی. بەڕاسی ئی پەیامە ماندار و جەوهەردار بێ.

هەڤاڵ فواد جە ئەکادیمیانە کاتو پەروەردەدای جە ئەنجامو هرووژمێوە ئاسمانیینە جە ٣ـی تەمموزو ٢٠١٨ی چنی جەمێ هەڤاڵا تەری گەشمەرڏەبی. هەڤاڵ فواد ویژدانو ئینسانییەتی و گەلوو کوردین. ئینسان تاوۆنە پی جۆرە وەسفش بکەرۆ. بەڕاسی خودو حەقیقەتی بێ. چنین تاومێنە جە هەڤاڵ فوادی یاومێنە؟ بەڕاسی جە وەراوەر و خەڵەت و کەموکوڕییەکانە فرە توڕە بێ، پەی بابەتی عالی و، درووس و جوانی وەشەویسیێ قوڵش بێ. جە گرڏ ڕووەداوێوەنە واچێنمێ داخۆ هەڤاڵ فواد چنین ویرش چنە مکەرۆوە و چنین هورش سەنگنۆنە؟ گرڏ کاتێ جە مەراقو ئانەینە بێنمێ.

هەرپاسە هەڤاڵ ڕەزایچ هەڤاڵێوە فرە ئێژا بێ. بەراسی ژیر و زیرەک بێ، ئا چێوەی کەس ویرش پەی نەلێ ئاڏ وینێش و هورش سەنگنێ. هونەرو قەناعەت پنەکەردەیش فرە کاریگەر بێ. جە گرڏ بارودۆخێوە سەختەنە زانێ چنین هێز و مۆراڵ بەخشۆنە. بەراسی هەردووی هەڤاڵێ ئاستو ئایدۆلۆژی و ڕێکوزتەیشا فرە قوڵ بێ. چنین هەڤاڵێشا پەروەردێ کەردێ. بەڕاسی بەهای گۆرێ و قوڵەشا خوڵقنا. بێگومان پەی پێکئاردە و خەیاڵەکاشا کۆشش مکەرمێ.

جە کۆنگرەنە بەڕێز و پنەزانای سری سورەیا ئۆندەرما یاڏ کەردۆ، ئایچ ئینسانێ ئێژا بێ، سەر و بنەماو ئازادی و یەکسانی بڕوا بە واڵە-برایەتی گەلا ئاما بێ، پەی ئانەیچ گیانو وێش بەخشا. بەڕاسی پەی ئیسفادە و پرۆسەو ئاشتی و گلێرگە و دیموکراتیکی سەرمەشق بێ. ڕەنجێوە گۆرەش دا پۆکەی جارێوە تەر بەڕێز و پیزانینەوەپنەزانایۆ یاڏش مکەرمێوە."

پەیوەس بە مەڵامەتەکا بەستە و کۆنگرەی و قەرارە هورگیرییەکا کۆنگرەی پەی جابەجێ کەردەیشا، وە قۆناغو دما و کۆنگرەکەی بەسێ هۆزاتە ئی هورسەنگنایشە کەرد:

"جە حەقیقەتەنە جە دما دماییرکا ٢٠٢٤ و وە سەرەتاو ٢٠٢٥ی دەسش پنەکەرد و جە دماتەرەنە ئی وەڵکەوتەیە بەردەوام بێ. لوایمێ دلێ پرۆسێوە فرە گرنگ و تاریخی. جەنگو جەهانی یەرەمی جە هەرێمەکەنە و وەرکەوتوو دلێڕاسەینە گوڕتەر بی. متەیرە و هەرێمەکەی پی جۆرە ئینا ڕۆژڤەنە. مەتاومێ پرۆسەکەی بە دوور چی ڕووەدایا بە کۆ و ململانێکاوە هورسەنگنمێنە. مۆدێرنێتو سەرمایەداری ئینا قەیرانێوە قوڵەنە سیستەم لەرزۆک بییەن و ئینا پرۆسەو سەر جەنۆ متەیرە و وێشەنە. ئینەیچ سەر و هەرێمەکەی ملۆڕاوە. جە ئاستو ئیسەینە هامسەنگییەکێ سەدەو ٢١ ی و سیستەمە سیاسیەکە سەر جەنۆ مچیۆراوە. متەیرە و هەرێمەکەیچ سەر و بناغەو ئاسایش و بەرژەوەندییەکا ئیسرائیلی ملۆڕاوە. چنی ویرەدە و کاتی ئیسرائیل جە هەرێمەکەینە بۆنە هێزێوە بنەڕەتی و هەژموونی و کاریگەرییەکێش زیاتەرێ بانە. بە پەشتگیری جیاوازی ئەمریکا و بەریتانیا و وڵاتا تەرێ وەرنیشتی ئینەی مکەرۆ. بێگومان ئی ڕووەدایێ و گەشەکەردەی راستەوخۆ کاریگەریش سەر و کوردا مکەرۆ. چونکی کوردیچ ئینا دلێ دیزاینەکەینە، ئینا دلێ ڕووەدایەکا و جەنگینە. سەرەڕاو گرڏ و ئی هرووژما ئەمریکا و ئیسرائیل حساباتی تایبەتشا هەن دەربارەو کوردی.

بێگومان ئی ڕووەدایێ جە ئاستێوە جددینە کاریگەریشا سەر و تورکیای کەرد. تەرسنێش. بەتایبەت دلێ ئی لایانە کە جە پەرسە و مەنەیۆ دۆڵەتینە مژیوانە، نیگەرانی گۆرەش خوڵقنان.

وەر و ئانەی ئەوەکۆشای ٥٢ ساڵە درێژەش بێ، جە ڕوانگە و ئینسانییەتیۆ پەی گەلا بەهای فرە گرنگش پەی کوردەسانی و هەرێمەکەی خوڵقنا. سەرەڕاو جەنگی و سیاستە قڕکارییەکا دۆڵەتو  تورکی نەتاواش تەڤگەرو ئازادی دلێنە بەرۆ. تەڤگەر زینە بێ. بە گەشە کەردە و ئی ڕووەدایا بییە و تەڤگەری تەرسە  و نیگەرانییەکێش چا لایەناوە زیاتەر کەرد. گرڏ و ئی ڕووەدایا بیێ مەڵامەتو ئانەی جارێوە تەر چنی ڕابەر ئاپۆی قسێ بکەرمێ. دماو ئانەی شاندو دۆڵەتی جە ئیمراڵینە چنی ڕابەر ئاپۆی قسێشا کەردێ، ڕابەر ئاپۆ سەنگش دا پی پێشئامایا. بانگەوازو دۆڵەتو باخچەلی بێ. دۆڵەتو باخچەلی گوزارشت جە عەقڵو دۆڵەتی مکەرۆ. جە سیاسەتو نکۆڵی و دلێنە بەردەی هێڵە و باخچەلی ملۆڕاوە. بێگومان بانگەوازییەکە گوزارشتا جە عەقڵو سەدەو دۆڵەتی، فەلسەفە، ئایدۆلۆژیاو ئەرەمەزنارەی و ڕەسمی دۆڵەتی، پۆکری جەلایەن و ڕابەر ئاپۆیۆ بە گرنگ وینریا. جواب و ئی بانگەوازییەیش داوە.

 

پەوەس بە کورداوە حسابات و پلانێ فرێ هەنێ گرڏ هێزێوە بە پاو بەرژوەندییەکا وێش سیاسەت و ستراتیژ بەرۆ ڕاوە. بێگومان ڕابەر ئاپۆیچ گەرەکش نییا ئا بەهێ خوڵقیێنێ جە لایەن و ئی هێزاوە جە دژو گەلا، جە دژو گەلوو کوردی بەکاربەیانە. بەڕاسی ڕابەر ئاپۆ وڵاتپارێزێوە گۆرە و کوردەسانی و تورکیاین. سەر و بنەماو بەرژوەندی و ئازادی گەلا و دیموکراسی هەرێمەکەی و تورکیای جوڵییۆوە و نزیک بۆوە. چی بابەتەنە هەستیارییێ فرە هەن. پحکەی ڕابەر ئاپۆ ئی پرۆسەشە هورسەنگنا و دەس وەڵوستەیش خوڵقنا. داواش جە تەڤگەری کەرد و تەڤگەریشپچ جوابی ئەرێنیش داوە. ڕابەر ئاپۆ پی جۆرە گەرەکش بێ تەڤگەری وسۆنە پرۆسێوە بنەڕەتی  و فاڕییای. نزیکایەتی تەڤگەریچ چێنە ئەرێنی بێ. سەر و ئی بنەمێ کۆنگرە گلێر بییۆ. بەینو ٥-٧ی ئایاری کۆنگرەو ١٢ـەمینو پەکەکەی گلێربییۆ. ڕابەر ئاپۆ ڕوانگەی گرنگش دا بە کۆنگرەی و کۆنگرەکە بانەی لواڕوە. حەر وێش وەڵێ کۆنگرەی داوای سەرەکیما ئینر بێ. واتما بەبێ ڕابەر ئاپۆی مەتاومێ کۆنگرە بەسمێنە، تەنها ڕابەر ئاپۆ تاوۆنە کۆنگرەی گلێر کەرۆوە و بەرۆش ڕاوە. ئینەیچ جواب دریاوە. ڕوانگەو وەرفراوانو ڕابەر ئاپۆی یاوا کۆنگرەکە. بەڕاو و ڕێبازی جیاوازیش بەشداربییە و ڕابەر ئاپۆی پێکئاما. ڕابەر ئاپۆ جە ئاستێور پەنەوازەنە بەشداری کۆنگرەکەی بی، کۆنگرەش بەرد ڕاوە. کۆنگرە سەر و بنەماو ئی ڕوانگا گفتوگۆی وەرفراوانش کەرد. قەرارو  بنەڕەتی کۆنگرەی فەسخکەردە و پەکەکەی و، دمای ئاردەی بە ئەوەکۆشای چەکداری بی. ئینە ڕووەدای گرنگو کۆنگرەی بێ.

چی بابەتەنە قسێ فرێ کریێ. ڕاوەبەردە و ئی پرۆسەیە، یانی جابەجێ کەردەیش، پراکتیزەکەردە و قەرارو فەسخکەردە و پەکەکەی، مدرناو  ئەوەکۆشای چەکدارییچ تەنیا پەیوەسا بە ئازادی جەسەیی ڕابەر ئاپۆیۆ.

دماو ئەنجامدا و کۆنگرەی دلێ میدیاو دەسەڵاتداری و جەنگی تایبەت مشتومڕی فرە هەن. بەڕاسی گفتوگۆی چەمنەتەرسانە و ناپەنەواز بەرا ڕاوە دەربارەو چەکی. گەرەکما بە تایبەتی دەستنیشانش بکەر و کە جابەجێ کەردە و قەرارەکا کۆنگرەو پەکەکەی پەیوەسا بە؛ ئازادی جەسەی ڕابەر ئاپۆی، خوڵقناو هەلومەرجو ئازادی ژیوای و هەرمان کەردە و ڕابەر ئاپۆی دان نییای بە مافو سیاسەتو دیموکراتیکی، پێکئاردە و هەمواری و فاڕیا و یاسێ و دەسوری. پری ئانەیچ ئینە ئەنجامگیر بۆنە مشۆم دەسووری بنەڕەتیی بنوسیۆوە کە دیموکراتیک، ئازادی پارێز و یەکسانی گەلا مسۆگەر بکەرۆ، ئشناسنامە و گەلوو کوردی و گەلا تەر و تورکیای مسۆگەر بکەرۆ. ڕەنگە نەتاویۆنە پی زوانە ئینێ کریانە، بەڵام هەنگام بە هەنگام مشۆم دەستورو دیموکراتیکی و ئازادی پارێزی بێ ئاراوە. ئینە گەرەنتییا. قەرارو  بنەرەتی کۆنگرەیچ ئینە بێ؛ ئەمنێتێوە یەکپارچەی، بەهێزی یاسێ. قەرارێوە چی جۆرە هورگیریا. بێگومان ماناو ئی قەرارەی حەر ئینەن. ڕابەریشما 'هامپەیمانێتو گلێرگەی' ئارد زوان. جە ئیسەنە جە تورکیانە ڕۆژەڤێوە چی جۆرە ئینا ئارانە. بێگومان دەسەڵاتداری گرڏ کاتێ هەوڵمڏۆ ئینەی بەرەو وەڵێ کێش بکەرۆ. چی بابەتەنە نزیکایەتی ئاکەپەی جدی نییا، سەرقاڵکەردەی و وێ سورکەردەین. نزیکایەتیێ چی جۆرە. ئانەی هەن سەرقاڵکەردەین مەڵامەتو ئینەیچ دەسەڵاتداری و ئاکەپەین. ئا قسێ دماو کۆنگرەی کریێ نیشان دەرو ئانەین چن بە جددیەتۆ نزیک بۆوە. قەرارەکێ کۆنگرەی ڕۆشنێنێ؛ فەسخکەردەی و دمای ئاردەین بە ڕیبازو ئەوەکۆشای چەکداری، کۆنگرە پی جۆرە دمایش بە کاتو ئەوەکۆشای چەکداریش ئاردەن، بەڵام جابەجێ کەردەیش پەیوەسا بە ئازادی جەستپەیی ڕابەر ئاپۆی، دنا نیای بە مافو سیاسەتو دیموکراتیکی، پێکئاردە و هەموارکەردەی دەستوورو و یاسایی. تەنها پی مەرجا تاوانە کردەی باوە.

هەرپاسە دماو کۆنگرەکەی ئەشیێ دەستەڵاتداری چی بابەتەنە هەنگامەی جدیەش نیێ؛ جە ئازادی جەسەیی ڕابەر ئاپۆی تا یاوۆنە بە داننیاپۆەری بە سیاسەتو دیموکراتیکی، هەموارکەردەیۆ یاسا و دەستووری،جیاتی ئینیشا سەرقاڵو وەڵاکەردەیۆ مشتومڕو چەکنیارەین. خودو کۆنگرەی نزیکایەتیش نیشانەدا، قەرارەکێ ڕۆشنێنێ و بە جەهانیش ئەرەیاونا، گرڏ ئینێ ئینێ ئارانە. ئیرادەو وێش نیشانە دا. چی بابەتەنە قسێ دروسێ، ڕۆژەڤێوە دروس نەخوڵقیان. پەنەوازا گرڏ و ئینیشا بە خێرای چارەسەر کریانە. ئینە فرە ۆشنا. بە ڕوونی واچمێ؛ تەنیا خودو رابەر ئاپۆی تاوۆنە چەک جە جەنگاوەرا زانۆنە. ئینەیچ تەنیا بە ئازادی جەسەیی ڕابەر ئاپۆی بۆنە. کەواتە ئی ئینسانی چێش مکەرا؟ خاسا ئی کەسێ دمایشا بە شێوازو خەباتو چەکداری ئاردەن، پەکەکە قەرارشدا دمایش پنە بارۆ، خەباتو چەکداری ئەنجام مەرۆنە، بەڵکوم سیاسەتو دیموکراسی یاگێ خەباتو چەکداری گێرۆوە. ئی کەسێ مەیا پەی ئانەی سیاسەتو دیموکراتیکی کەرا، گلێرگە و دیموکراتیکی بە رێکوزتری بکەرا، بەشداری هەرمانە و دیموکراتیکی بانە. بەڵام ئی ئینسانێ ملو وێشا مەوزا شمشێرە و دلێنەشییە و وێشاوە. مەلانە زینانەکاوە. چی بابەتەنە نزیکایەتیێ نا جددیانە ئینا ئارانە. بەڕاسی مشۆ ڕۆژەڤ چی بابەتەنە بە درووسی دیاری کریۆنە و گفتوگۆ کریۆنە. ئینەیچ مانا و کات کوشتەی  و سەرقاڵ کەردەی مێ. مشۆم ئینسان چینەت ڕزگارش بۆنە، هەرپاسە مشۆم چی زوانە ژەهراوییە ڕزگارشا بۆنە. ئینایمێ پرۆسێوە جدیینە. تورکیا بە گرڏی فاڕیۆنە، فاڕییاکەگ بە تەنیا پەی کوردی نییا.
ڕابەر ئاپۆ زوان و ئەرەیاونای ڕەخنە مکەرۆ
بەڵی ڕەخنەش مکەرۆ. زوان و ئەرەیاونای زوانو  پروپاگەندەو جەنگین. هەڕەشەکەردەی و ژەهر متەی ئاراسە و گلێرگەی مکەرۆ، جەختکەردەیۆن جە نەتەوەپەرستی و ڕەگەزپەرسی. زوانو  دووژمنایەتیکەردەت کوردان. چ پەیوەندیێ بە واڵەو-برایەتی کوردی و تورکی سەر و بنەماو ئازادی و یەکسانی؟ پی زوانە تورکیا دیموکراتیک مەبۆنە، مەتویۆنە گلێرگە پەی پرۆسەو ئاشتی و گلێرگە و دیموکراتیکی ئامادە کریۆنە. بەردەوام قەڵە و ژەهری مرانە بە گلێرگەی. هەرپاسە ئا کۆمەڵێ قسێ مکەرا قەت مەفاڕییا. ئانێ ئی چن ساڵە دووژمنایەتی کوردا و جەنگیشا کەردەن، بە ئیسەیشۆ جە ئەرەیاوناکانە هەمان زوان واوەی مکەراوە  ژەهر مچانە گلێرگەیۆ. چی بابەتەنە هیچ فاڕییایێ نییا، هیچ متێرێوە ئەرەیاوانی نییا ئارانە. ئی دۆخە مەبۆنە یاگێ بڕوا و کەسی. دلێ گەلینە تورەیێ گۆرە چنە  گنۆوە، هەرپاسە جە گرڏ کەسێ و ئێمەیشەنە تورەیێ گۆرەش چنە گنۆوە. کەس نییا ئینە نیگەرانش نەکەرۆ. بەڕاسی ئینە نزیکایەتییێ جددی نییا و پەنەوازا بەخێرای دمایش پنە بێنە.
کاسە لێسا جەنگی پرۆسەکەی ژەعراوی مکەرا
بەسێ هۆزاتە پەیوەس پا لایەنا ڕاگیرێنه و دژو پرۆسەکەینێ ئینەش وات: "ئی پرۆسە بەرش وست کە چن کاسەلێسۍ جەنگی ئینێ تورکیانە. جە حەقیقەتەنە تورکیا وێش سەر و لکە کۆرێ بنیادنریان. ئی پرۆسە ئی لایەنێشە فرە نیگەرانێ کەردێنێ. چونکە ئەر ئی پڕۆسە ئاشتی و گلێرگەی دیموکراتیکی بەرەو وەڵێ بەرۆ، و یاساو واڵە و-برایەتی سەر و بنەماو ئازادی و یەکسانی گەلا وەش بۆنە، بەڕاسی گیسە و ئی لکە کۆرا بەتاڵ بۆوە، ژیوای ئاژاوەگێڵنی ئی لکە کۆرا مەمەنۆوە، ئی لکە کۆرێ مەتاوانە دەنگشا بەرز بکەراوە و جەنگ جە ئەرەیاوناکانە وروژنا، و مەتاوانە هیچ هەرمانی بکەرا. ئی پرۆسە دمای بە گرڏی مارۆنە. حەر پۆکەی فرە تووڕێنێ، دژو پرۆسەکەینێ، و جە ونە و گلێرگری وەرا. سیاسەتمەدارێوە کە پەشتگیری ئی پرۆسەیە مکەرا چنین متاوۆنە ڕا پی کاسەلێسا بڎۊنە کە ٢٤ سەعات جە تەلەفزیۆنەنە قسێ بکەرا؟ چنی ئی کاسە لێس و چەتێ کە ژەعر جە دەمشاوە مجیۆنە، ڕا بە بارۆنە جەنگییەکا مرانە پی جۆرە قسێ بکەرا؟ بە کەناڵە تەلەفزیۆنییەکانە گیڵانە و ژەعر وەڵامکەراوە. ئینەیچ دۆخێوە جددی وەش مکەرۆ.

یاوێنمێ پانری کە ٥٢ ساڵێن جەنگ و تورکیای، بەتایبەتی ٤١ ساڵەو جەنگی وەرفروانی، زەرەرێ فرە گۆرەش بە تورکیای یاونان. ماڕاو ئەخلاقی و خراپ بییە و سیاسی و خراپ بییە و گرڏ و بوارەکا ژیوای بییەن مەڵمەتو وێرانکاریێ جددی.، ون متەی و قەیران دەکەنمکەرا، هیچ ویژدان و ئەخلاقێوەشا نیا، هیچ ویرکەردەیۆشا پەی ئەنجامداو هەرمانی ئەخلاقیێ نییەنە. ئی پرۆسەیە زیاتەر ڕووە ئانیشا بەروست. یانی بەرش وست کێ لایەنگرو پرۆسەکرین و کێیش هانە و ونمەتی مرۆنە. بەڕاسی هیچ بەهێوە ئەخلاقی و نیگەرانییێ پەی وڵاتی و گەلی نییق. دیکاتۆرو حەقەتینەی و فاشیستی، نەژادپەرستی بەرش وست. بێگومان جە وەراوەر و ئینەیشەنە ڕەخنێوە جدیی هەن، بە تایبەت دلێ لایەنە دیموکراتیکی و میدیاو وڵاتپارێزیینە. پەنەوازا زیاتەریچ رەخنەشا کریۆنە. پەنەوازا ئا لایەنا ناوزڕێ بکەرا و هەرمانەی جدیە جە دژا گیریۆنە وەر. ئا لایەنێ پرۆسەکەی ژەهراوی مکەرا. دەورێ وڕیای جدی گێڵنا. گۆرەتەرین ڕاگیرێنێ وەردەمو پرۆسەو ئاشتی و گلێرگە و دیموکراتیکی."

- دلۍ ئی پڕۆسەینە مشۊم ئاژەو ئۆپۆزسیۆنیچ هۊرسەنگیۆ. چنی لوای ڕاوەو ئی پڕۆسەیە هرووژمەکۍ سەرو ئۆپۆزسیۆنیچ زیاڎۍ با. شمە نزیکایەتی ئۆپۆزسیۆنی جە پڕۆسەکەنە چنین هۊرسەنگندۍ؟ هرووژمەکۍ سەرو ئۆپۆزسیۆنی و هێزە دیموکراتیکەکا، ئایا مەکریۆ پەیوەندیشا بە پڕۆسەکەیۆ بۆ؟

پېوەس پا پرسیارۍ بەسێ هۆزاتە ئینەش وات: "جگە جە کاسەلێسەکا، ئا فرسانا کە نامۍ پارتیشا بڕیەن قامەتو وێشارە، بارۆنەکۍ جەنگی پېسە پارتو زافری، پارتو IYI  و هتد. کە ۋێشا پېسە ئۆپۆزسیۆنی پێناسە مکەرا، بەڵام حیچ پەیوەندیێوەشا بە ئۆپۆزسیۆنیوە نییا. جگە چا هێزا، بە تایبەتی جەهەپە، ئۆپۆزسیۆنا تەری بە شێوێوە ئەرێنی نزیکۍ پرۆسەکەی بیێوە، پاڵپەشتی پڕۆسەکەیشا کەرد، ئەرەیاۋنای ئەرێنیشا وەڵا کەرڎۆ. نزیکبیەیۊیشا تا ئارۆ خراپ نییا، بەڵام ئانڼەیچ وەسۍ نییا. دلۍ ئۆپۆزسیۆنینە کەسانێ هەنۍ کە ناڕەحەتێنۍ، کە ڕەخنە چی پرۆسەیە گێرانە. بڕۍ ماچا کورد و ئاکەپە ڕێکۍ گنا کۆماری تەسفیە مکەرا، جە حەقەتینەنە ئی هۊرسەنگنایۍ نا عەقڵانیێنۍ. چنی متاوا پی جۊرە ویر بکەراوە؟ ئەوەکۊشای ڕابەر ئاپۆی، دەسوەڵێوستەکەیش، بانگەوازو ئاشتی و گلېرگەی دیموکراتیکی پەی دیموکراتیزەکەردەی تورکیایا. ئەرەمەرزنا کۆماری دیموکراتیک بە ئامانج مەگێرۆ. گوزارشت جە ژیۋای واڵە و برایانەو کورد و تورکی مکەرۆ سەرو بنەماو یەکسانی. گوزارشت جە پېوەرە ژیۋای دیموکراتیکی گەلا مکەرۆ. ئەر گفتوگۆکۍ پی جۊرە بەردەوامۍ با، متاوا زەرەر بە فرەو چێوی بیاونا، ئاستەنگیشا پەی وەش بکەرا. پی جۊرە مەبۆ بە هامکارو دەسەڵاتی، خاوەنداری جە سیاسەتەکاشا مکەرۊ. مشۊم ئینسان نەگنۆنە دلۍ ئی ئاژەیۆ. ئی نزیکایەتییە نزیکبیەیۆیۍ فرە غەڵەتا.

جەهەپە تا ئیساتۍ ۋەران ۋەرو ئی دەسەڵاتەینە ئۆپۆزسیۆنێوە جدی نییا. جە کاتێوە فرە سەختەنە پاڵپەشتی ئی دەسەڵاتەیشە کەرد، پی جۊرە سیاسەتش ڕاوەبەر کەرد. بە دەنگو جەهەپەی قەرار سەرو هرووژمە بێ سنوورەکا و کۆمکووژیەکا جە ۋەرا ۋەرو کوردانە دریا. هرووژمە قڕکەرەکۍ گرڎ پی جۊرە ئەنجام دریۍ. سیاسەتو قەیومی جە هەمانکاتەنە ئەنجامو سیاسەتو ئۆپۆزسیۆنی بۍ. ئیساتۍ جەهەپە پېسە دیموکراسی ۋێش نیشانە مڎۆ، چ عیلاقێوەش پانەیۆ هەن؟ ئەر ئارۆ جەهەپە بتاوۆ بە غیرەتۆ قسۍ بکەرۆ، چالاکی بکەرۆ، گلېرۊبیەی و ڕاپیمای ئەنجام بڎۆ و بڕۍ سیاسەتۍ شەرمەزار بکەرۆ، ئینە جە سەیەو ئەوەکۊشای کوردا و هێزە دیموکراسییەکان.

جە پرسو ڕابەر ئاپۆی، هۊرگێرتەی گۆشەگیری، ناستەی سیستەمو ئەشکەنجە و گۆشەگیریی ئیمراڵینە، جەهەپە و ئۆپۆزسیۆن متاوا ئازایانەتەر چینەی نزیکۍ باوە. متاوا موخاتەبی ڕابەر ئاپۆی قبوڵ بکەرا، مشۊم قبوڵش بکەرا. ئی پڕۆسە متاوۆ تەنیا پی جۊرە بلۆڕاوە. هەر پۊکەی ماچو، بەشداری کەما. مشۊم چی پرسەنە بە ئازایۆ مامەڵە بکەرا. سەرو ئۆپۆزسیۆنی هرووژمی جدی دەسەڵاتی هەن. بێگومان ئی هرووژمۍ پەی ئامانجێوەنۍ. پی هرووژما دەسەڵات نیگەرانی لاو ئۆپۆزسیۆنیۆ سەبارەت بە پرۆسەکەی وەش مکەرۆ. کۊسپێوەن پەی ئۆپۆزسیۆنی کە بە شێوێوە گرڎیی بەشداری پرۆسەکەی بکەرۆ. کۊسپێوەن پەی ئۆپۆزسیۆنی کە خاوەنداریی گرڎیی چی پرۆسەیە بکەرۆ. ئێمە پی جۊرە هۊرش سەنگنمۍ.

ئاکەپە سیاسەتێوە پەیڕەو مکەرۊ کە بە زانابیەی ئۆپۆزسیۆنی جە جبەرو پرۆسەکەیۆ مازۊوە، ڕا نمەڎۆ ئۆپۆزسیۆن بە شێوێوە گرڎیی خاوەنداریی جە پرۆسەکەی بکەرۆ. ئینەیچ فرە مەترسیڎارا. ئۆپۆزسیۆن مشۊم ئی حەقەتینیە بوینۆ، بەڵام نەگنۆ دلۍ ئی دامێوە. چونکی مەرامی بنەڕەتی ئی هرووژما ئانەنە کە ئۆپۆزسیۆن بکریۆ بە دژمنو پرۆسەکەی، ئۆپۆزسیۆنی بە تەنیاا جیابازۆ، لاوازش بکەرۆ، جە کوردی و هێزە دیموکراتیکەکاش بڕۊرە. ئی پلان و سیاسەتۍ دەسەڵاتی سەرو ئۆپۆزسیۆنی مشۊم پی جۊرە مەڕیانە. مشۊم بە زانابیەی، سیاسەت و ڕوانگێوە فراوانۆ چنەش نزیکۍ باوە. نمەبۆ گنانە دامەو دەسەڵاتدارییوە."

پېوەس بە بەشداربیەی و کاریگەری ژەنا جە پرۆسەکەنە

- ڕابەر ئاپۆ بە بانگەوازو ئاشتی و گلێرگەی دیموکراتیکی پڕۆسێوەش دەسپنەکەرڎ. بەشدار بیەی ژەناش چی پڕۆسەنە بە گرنگ وینا. جە پەیامەکا ڕابەر ئاپۆیۆ ئینەی میاومێنە. بەشدار بیەی ژەنا چی پڕۆسەنە چنین هۊرسەنگندۍ؟

بەسێ هۆزاتە واتش: "بەڕاسی ئی پڕۆسە پڕۆسەو ژەنێن. پڕۆسەو ئاشتی و گلېرگەو دیموکراتیکی بە گرڎیی پڕۆسێوەن بە شێوێوە ئازاد گوزارشت جە ئازادی ژەنا مکەرۆ، ئازادانە بژیۋۆ، ژیانی ۋێش بنیاڎ بنیۆ، سیستەمو ۋێش بنیاڎ بنیۆ. هەرپۊکەی ژەنی ئینۍ مېیانو ئی پڕۊسەینە، ئاڎۍ هېزو جمنای ئی پرۆسەینۍ، بە قسۍ ڕابەریما سەرمەشقۍ ئی پرۆسەینۍ. ۋەرو ئینەیچ مشۊم ژەنی بە بەهێزی خاوەنداری چی پڕۆسەیە بکەرا، مشۊم گرڎ یاگێنە سەفەرۍ با. ئینە گرنگا. چی مژارەنە ۋەرپرسیاری و ئاگاداری هەن. بە تایبەتی دلۍ ژەنا کوردی، ژەنا تورکیاینە، بەڵام ئینە پەنەوازش بە بەهێزکەردەی زیاتەری هەن. جە سەرانسەرو جەهانی، جە تەمامو هەرێمەکەی، ۋەرکۊتوو مېیامینینە مشۊم تەڤگەرو ژەنا کوردی هەرمانەکاشا پی جۊرە زیاڎ بکەرا، بە هێزشا بکەرا. ئینەیچ بە هەرمانەو ئەوەکۊشای فرەی بۆ، بە ئەرەیاۋنای پڕۆسەو ئاشتی و گلېرگەی دیموکراتیکی دلۍ گرڎو ژەنانە بۆ، بە ڕێکوستەی ئاڎیشا بۆ.

پەی ڕاگێرتەی جە کۆمکووژی و تنوتیژییەکا، پەی ئانەی ئی جەهانەی پېسەنە جەحەنەمی بۆ بە جەهانێوە یەکسان و ئازاد، دیموکراتیک مشۊم ژەنی بەهێزۆ  کۊشش بکەرا. نوێنەراو ئارۊو شارستانیەتی پیای گرڎ ڕوۍ قسۍ مکەرا، ئانۍ وڵات، بنەیانەکا ڕاوەبەر مکەرا، ئانۍ کەلتووری ڕەگەزپەرەسی ڕاوەبەر مکەرا و ئانۍ گرڎ ڕوۍ سەبارەت بە بەرهەمئاوردەی، هامسەرگیری، وەشکەردەی بنەیانەی، گلېرگەی، ژەنۍ، پیای قسۍ مکەرا هانەو ئینەی مڎا. جە جەهانێوە پېسە جەحەنەمینە زیاڎبیەی ئەرەنیشتا تەنیا خاوەنداری جە جەهانێوە مکەرۊ کە پیۍ زاڵێنۍ سەرشەرە. هامسەرگیریێوە سەرو بنەماو ئازادی و یەکسانی ژەن و پیای نە مەرزیابۆرە، کۆمکووژییا.

پرۆسەو ئاشتی و گلېرگەی دیموکراتیکی، گوزارشت جە سۆسیالیزمو گلېرگەی دیموکراتیکی، بنیاڎنیایۍ ئازادی، بنیاڎنیای دیموکراتیک و یەکسان، بنیاڎنیای ژیۋایۍ ئازاد، سیاسەت و ئەوەکۊشای ئازادی مکەرۆ. چی مژارەنە ژەنی، جوانۍ، عەلەوی، کرێکارۍ، ڕەنجدەرۍ، گرڎو هێزە دیموکراسییەکا پێکئامای بنەڕەتی گلێرگەو دیموکراتیکینۍ، هەمان بنەمانۍ و سەرمەشقێنۍ. ئی ژیۋایە ژیۋای ئاڎیشان، ژیۋای گەلان، ژیۋای ژەنێ، جوانا، کرێکارا، ڕەنجدەرا و عەلەوییەکان. هەرپۊکەی مشۊم گرڎو ئی بەشا بە بەهێزی خاوەنداری چی پرۆسەیە بکەرا. وەڵۍ گرڎ چێوێنە مشۊم ژەنی و جوانا بەشداری بکەرا. پەی سەرکۊرەی ئی پرۆسەیە مشۊم گرڎ کەسۍ سەفەر بۆ.

ئینە بە چەمەڕایی جە دەسەڵاتی و دۊڵەتی بەدی نمۍ. ئاڎۍ بەتەماو کێڵێنۍ، بە تەماو مەشغوڵکەردەینۍ. ئی پرۆسە فرە گۊرەن نمەبۆ پەی ئاکەپە، دەسەڵاتی جیامەنۆ. پەی کوردا، پەی گەلا، پەی ژەنا، کرێکارا، ڕەنجدەرا و عەلەوییەکایچ پی جۊرەنە. هەرپۊکەی حەجگیز نمەبۆ پەی ئاکەپە، دەسەڵاتی جیامەنۆ. ئەر پەی دەسەڵاتی جېیا مەنۆ ئی پڕۆسە شکس مارۆ. ئەنجامەکەش جارێوەتەر جەنگ و تنوتیژی، ۋنی، ئێش، هەڵسەو چەما بۆ. پەی ئانەی ئینە ڕووە نەڎۆ، مشۊم گلېرگە بە شێوێوە گرڎیی خاوەنداری چی پرۆسەیە بکەرۆ، پەنەوازا گرڎو دینامیکەکا گلېرگەی جمانە، بە بەهێزی ئەوەکۊشای بکەرا، گرڎ یاگێنە ڕێکوستەی بکەرۆ، ئەوەکۊشای بکەرۆ و ئی دەسەڵاتیە بەرەو ئی پرۆسەیە کێشۆ. ئینەیچ بە ئەوەکۊشای بۆ، بە هەرمانکەردەی بۆ. بە هەرمانێوە گۊرۍ، بە ئەوەکۊشایۍ گۆرە بۆ. بە چەمەڕایی و تەماشەکەردەی نمەبۆ."

'بەردەوامی هرووژمو پاگیرییا سەر و جەنگی'

- جە هەرێمەکا پارێزنا و مەدیاینە جەنگ هەڵای بەردەواما. سەرچەمەکێ وەزارەتو وەرگری ئاماژە پانەیە مکەرا هرووژمەکێ بەردەوامێ بانر. هەپەگەچ ڕوانە ئەرەیاونای وەڵامکەرۆوە ئینەیە پەشڕاس مکەرۆوە، هرووژمەکێ بەردەوامێنێ. سەر و دماین دۆخیپو جەنگی گەرەکتانە چێش واچدێ؟

جە بارە و هرووژمەکا سوپاو تورکیۆ بەسێ هۆزاتە واتش: "تاوەکو ئیسە هرووژمەکێ بەردەوامێنێ. ئینەیچ ئانەیە نیشانە مرۆنە کە پاگیری سەر و جەنگی هەن. مەبۆنە ئینە کریۆنە. تا ئا هرووژمێ بەردەوامێ بانە، بەدڵنیاییۆ گەریلا مەبانە قوربانی کاردی جە ملو وێشا، جواب مراوە. پارێزنای حەقو ماف و رەواو وێشانە. کەس ڕادەسو دلێنەبەردەی مەبۆنە. ئینەیچ هەنگام بە هەنگام جەنگەکەی قورستەر مکەرۆ. ئەر هرووژمەکێ دمایشا ئامێنێ، بێگومان لایەنی وەراوەر هەر جە سەرەتاوە بە ئایێر بەستەی جواب و ئی پرۆسەیە دێنیوە. دما و کۆنگرەش، دما و قەرارو  دمای ئاردەی با هەرمانا بە نامێ پەکەکەیۆ کریانە و دمای ئاردەی بە ئەوەکۆشای چەکداریچ پاگیری جە جەنگی و هرووژمەکا کریۆنە، ئی پەرسێ ئیتر پەی ڕاو گرڏی جیا مازمێنە. مشۆم ئیتر گرڏ کەسێ ئی دۆخەیە هورسەنگنۆنە. کێ چێشش گەرەکا؟ کێ جەنگش گەرەکا، کێ ئاشتیش گەرەکا؟ کێ تورکیایێ دیموکراتیکش گەرەکا، کێ تورکیایێ بە کاسە لێسی و جەنگش گەرەکا؟ مشۆم گرڏ کەسێ ئەم ئینەیە هورسەنگنۆنە، ئینەیچ ئینا وەروچەماوە. تاوەکو هرووژم کریۆنە، بێگومان جە وەراوەرەنە پارێزنای ڕەوا کریۆنە. پێسە و وەڵتەرێ جەنگێوە سەخت، هرووژمێوە سەخت نییا. سەر و ئی بابەتەیر کەمبییەیۆ گرنگ هەن، بەڵام هەڵای جە قۆڵەکا وەڵێوە کەشف هەن، کەشف جە گرڏڤو هەرێمەکانە ئەنجام دریۆنە، جە قەندیلیچ هەن. ئەر فرەیچ نەبۆنە بەڵام هەن."

'ئانەی حکومەتو سودانی مکەرۆش جە دژو گەلوو عێراقین'

- جە مێڏانە جیاوازەکانە سەر و سیاسەتو کوردی فشار و هرووژم هەن. یۆ جانیشا هرووژمەکێ عێراقینێ سەر و کەمپو مەخموری. چی ماوەو دماینە دووکەسێ باڵبەسێ کریێ و جە وەراوەرو  ئینەینە مڏرامان  بەردەواما. هەرپاسە دۆڵەتو ئەڵمانیای هامسەرۆکو وەڵینو کەجەدەکە-ئە یوکسەل کۆچش زینانی کەرد. بەمەڵامەتو هەرمانە سیاسییەکاوە. مشۆم چی پڕۆسەنە ئامانجو ئی فشارا چێش بۆنە؟

جە بارەو تۆقدای و دۆخو ئی دماییا و مەخمووری جە لایەن و حکومەتو عێراقیۆ بەسێ هۆزاتە ئینەش وات: "ئی نزیکبییەیۆ جە وەراوەرو مەخموری بە تایبەتی جە دماو گلیرۆبییرکە و سودانی-ئەردۆگانی دەسش پنەکەرد. دلێ پرۆسێوە پی جۆرەی تورکیا هەڵای پاگیری جە جەنگی و هرووژمی مکەرح. هەوڵمڏۆ گرڏ هێزێوە چینەینە بەشداری پنە بکەرۆ. هەر جە سەرەتاوە ئی نزیکبییەیۆ عێراقما ڕەخنە کەرد. عێراق بە بێ بەرژەوندی وێش، بەرژەوندی گەلەکەیش مامەڵە مەکەرۆ. بە ڕاسی بە پاو بەرژەوندی تورکیای کاسەلێسەکاش مامەڵە مکەرۆ. گرڏ کاتێ واتەنما ئینە نییا بەرژەوەندی عێراقینە. دماو ئانەی ئەرەیاونێوەما وەڵاکەردۆ، عێراقیچ ئەرەیاوناش پەشتگیری ئی پرۆسەیە مکەرمێ. دماو بانگەوازەکەو ڕابەر ئاپۆی، ئاماژەش پانەیەدا گرنگیێ فرە بە بانگەوازەکەو ڕابەر ئاپۆی مرەیمێ، بەشداری پەنەوازا چی پرۆسەیە مکەرمێ. ڕا و پەشتگیری ئی پڕۆسەیە فشار ئینا سەر  مەخموری، باڵبەسکەردە و یەرێ کەسێ جە ڕاوەبەرا مەخموری نییا. وەر و ئانەیە ئی سیاسەتە گڵیاوا تاوۆنە ئی پڕۆسەیە تێکدۆنە. مشۆم عێراق نەبۆبە بەشێوە چینەی، مشۆم عێراق بۆنە بەشێوە جە چارەسەری، بۆنە بەشێوە جە ئاشتی، مشۆم بۆنە بەشێوە جە پڕۆسەو ئاشتی و گلێرگەی دیموکراتیکی. پەی ئانەی بۆنە بەشێ مشۆم دمای پی فشارا بارۆنە و مەبۆنە بۆنە ئامرازێوە گەمە کەردەی. چ کێشیوەش چنی مەخموری هەن؟ کەمپێوە پەنارانەی کە ئینا چێرو  چەمدێری نەتەوەیۆگێرتەکانە. تورکیا وەڵتەر بۆمبواران و ئی کەمپەیە کەری، چنین مەدەنیێ گەشمەرڏێ بیێ. ئەر بەڕاسی عێراق گەرەکشا ئی پڕۆسەیە بەرە و وەڵێ بەرۆنە، مشۆم دەس چی فشارا هورگێرۆنە.

سیاسەتیپو ئەڵمانیاش پپبە هەمان شێوەن. ئەڵمانیا هێز و سەرەکی ناتۆی بێ و هەر جە سەرەتاوە چی جەنگەنە، جە جەنگو دۆڵەتو تورکی دژو کوردا، یاگێش گێرتێنە. بە گرڏ شێوێ پەشتگیریش چنە کەردەن. جە هرووژمە ئەرەگیرییەکا سەر و وەرنیشتی پەشتگیری جدی بێ. ئەڵمانیا هەر جە سەرەتاوە سیاسەتێوە گڵیا و خراپ جە وەراوەر و کوردان پەیڕەو مکەرۆ. ئەڵمانیا مشۆم دەس چینەیە هورگێرۆنە. جە دۆخێوە چینەینە کە پرۆسێوە دەسش پنەکەردەن، باڵبەسکەردە و یوکسەل کۆچی، باڵبەسکەردە و کەسێوەن کە هاوسەرۆکایەتی ڕێکوزتێوە مەدەنیش و دیموکراتیکیش کەردەن، باڵبەسکەردە و وڵاتپارێزا کوردی بە ماناو چێشی مێ؟ ئینە نزیکایەتی ئەڵمانیای جە وەراوەرو  پڕۆسەکەینە وسۆ وەر و چەما. ئاکاتە یاومێنە ئەڵمانیا، ئەوروپاش گەرەکشا نییا ئی پڕۆسە بەرەو وەڵێ بلۆنە. ئاڏش خاوەندارێتی جە جەنگی مکەرا. گەرەکشانە هەمیشە تورکیای بە ناسەقامگیر بازاوە، دلێ جەنگینە بازاوە، هەمیشە هامسەنگی جە تورکیای هورگێرانە و وێشا سەر و پێوە مازاوە. مشۊم ئینە بوینیۆ ئەوەکۊشای دژش بکریۆ.

'هەوڵەکێ پەی قبوڵکەردە و حکومەتو دیمەشقی'

- ئەحمەد ئەل شەرع لوا تورکیا، جە ئەستەنبوڵەنە گلێرۆبییەیش چنی ئەردۆگانی کەرد. چی بارۆ گەرەکتانە چێوێ واچدێ؟

جە بارەو دماین پێشئامایەکا و گلێرۆبییە وەرفراوانەکا بەینو وڵاتا کە فرەیشا پەیوەندی ڕاستەوخۆشا بە حکومەتو دیمەشقیۆ هەن،  بەسێ هۆزاتە دماینە ئینەش وات: "گلێرۆبییەی بە شێویوە وەرفراوان چنی دیمەشقی کرۆنە. جە عەرەبستانو سعودیەی ترامپ و سەلما‌ن گلێرۆبییەیشا کەرد، هەرپاسە ئەردۆگانیچ جە ڕا و ئینتەرنێتیۆ بەشدار بێ. دماتەر شەرع چنی ماکرۆنی گلێرۆبییەیش کەرد، دما و گلێرۆبییەکەی جە سعوودییەنە، لوێ پەی تورکیای  چنی تورکیاچ گلێرۆبییەیشا کەرد. ویلایەتە یۆگیرتەکا ئەمریکای قەرارێشا دا کە سزا ئابوورییەکا سەر و سووریای، دیمەشقی پەی شش مانگا هورگێرا. جە مێڏانو مییاننەتەوەیینە سیاسەتێوە هەن کە هەوڵ مرانە ئیدارەو ئیسەو دیمەشقی قبووڵ کریۆنە. هەنگام بە هەنگام هەوڵ دریۆنە پەیوەندییەکێ ئیدارەو دیمەشقی چنی ئیسرائیلی نزیکێ کریاوە، پەیوەندیکێشا ئاساییێ کریانە، چێرو  دەسەڵاتو ئیسرائیلینە جە سووریانە ئیدارێوە مەزنارە. ستراتیژو، سیاسەتەکەو ئیسەی پی جۆرە ئەنجام دریۆنە. چی چوارچێوەنە سیاسەتێوە ملۆڕاوە. تورکیاچ پەی ئانەی بەشداری ئی دیزانەو سووریای بۆنە، هەوڵمرۆ. چنی شەرعی گلێرۆبییری دوو بە دوو بکەرۆ. تورکیا گرەکشا بەشداری ئی دیزانەو سووریای ببێتبۆنە. هەوڵمرۆنە کاریگەرییەکێش جە سووریانە بەردەوامێ بانە و کاریگەرییەکاش زیاڏ بکەرۆ.

با بە ئاشکرا ئینەی واچمێ؛ هەتاوەکو تورکیا جە وەراوەر و کوردا، جە سیاسەتو دژ بە کوردا بەردەوام بۆنە، تاوەکو ئا کاتەی جە سووریا بەردەوام بۆنە جە سیاسەتو دوژمنایەتی وەراوەر و بە کوردا، تورکیا جە سووریانە یاگێش مەبۆوە. ئەر تورکیا گەرەکش بۆ جە سووریانە کاریگەر بۆنە، یاگێش بۆنە، بەشێوە بۆنە چی دیزاینەیە، ئەر گرەکش بۆنە ئی کاریگەرییێ هەمیشەییێ بانە، ئانە ناچارا چنی کوردا جە سووریانە ڕێککەوتەی بکەرۆ. ناچارا مافەکاشا قبوڵ بکەرۆ. چب کەرەکش بۆنە با هەوڵدۆنە، ئەنجام مەگێرۆ. با تورکیا وێس فریو نەرۆ. ئیسە ئەمریکا، بەریتانیا پەی هەژموونوازی ئیسرائیلی جە سووریا و هەرێموە مەزنارە، ئەوەکۆشانە. حەر پۆکەی مشۆم تورکیا بە ڕاسی ئاقڵ بۆنە، دەس جە سیاسەتو دووژمنایەتی جە وەراوەرو کوردا هورگێرۆنە. ئینەیچ بۆنە ئاستەنگێوە گۆرە وەردەمو مافەکا تورکمانینە. پەی ئانەی کوردێ جە سووریانە نەبانە خاوەن و شوناسی، ماف و یاسای وێشا، وەربەسێوە گۆرەن وەردەمو مافەکا تورکمانی، لوان دۆخێوە کە نکۆڵی جە مافەکا تورکمانەکانیش مکەرۆ. ئەر تورکیا چی سیاسەتەیش پاگیری بکەرۆ، پاگیری جە سیاسەتو دووژمنایەتی وەراوەرو کوردا جە سووریا و هەرێمەکەی ئا هێزەی فرەتەرین زەرەرش وەرگنۆ تورکیان."