کورتێوه جه ژیوانامهو شههیدهی سهرکهردێ ''ڤیان جاف''ێ:
سهرکهردێ شههیده، ''لهیلا والی حسهینه'' ئهژنانسیای به ههڤاڵ ''ڤیان جافه'' یان ''ڤیان کارۆخه'' یان ''ڤیان سۆرانه'' جه ساڵهو 1981ی جه شاروو سلێمانی چهمێش به ژیوای کهردێوه. حهر ئهچا شارهنه بڕگهکێ سهرهتایی و ناوهندیش وهنێنێ و یوه جه فێرکاره دیاریهکا و هۆرکهوتهکاو فێرگهی و ههمیشه نموونێ بیێنه پهی ههمڕاکاش.
شههیدهی نهمره حهر جه زاڕۆڵهییوه، زوڵم و ستهم و کۆلایهتیش پهسهند نهکهردهبێ، پهوکی ههمیشه ڕووبهڕووه و ئا عهقڵییهته کۆنهیه بێوه، که ژهنیش بێئیرادێ کهردێنه.
ههرچن یوه چا فێرکارا بیێنه، که گرد ساڵێ به یهکهم بهرئامێنه، بهڵام وانهی مهتاوۆ پهی به خهیاڵ و خهونه ئازادیبهخشهکاش بدۆ. ئیتر جه بهینوو شۆندۆزییه قووڵهکاشهنه پهی برێقهکاو ئازادی لێکۆشهراو دلێ حهرهکهتی ئازادیوازوو گهلهکهیما به ڕابهرایهتی PKKی، جه وههاروو ساڵهو 1997ینه دهس جه وهنهی کێشۆ و بهشداری جه شۆڕشی ڕزگاریوازی نهتهوهیی، به بهڕابهرایهتی PKKی كهرۆ. جه ماویوه فره کورتهنه، جه مابهینوو پهروهردهی و وێپهروهرده کهردهینه، به شێوهیوه زانشتی دهرک به ڕاسی کۆموڵگای و کهسایهتی ژهنێ کهرۆ. هێز و توانای ئهوهشاریاش زیاتر گنۆ ڕووه و به جۆش وخرۆشی گهورهوه بهشدارهو پهروهردهی و ژیوای و چالاکییهکاو شۆڕشگهری بۆ. حهر سهروو پاگیری وێش، مهیدانوو شهڕی پێسهو یهکهمین بهشداری شۆڕشگهرانهی هۆرچنۆ و بهشدارهو ڕێزهکاو گهریلای بۆ و چالاکانه چهندین چالاکییێ گهریلاییێ به ئهنجام میاونۆ.
به هۆ زرنگی و چهنهئامهیش، جه کۆتایی ساڵهو 1997ینه جه لایهنوو ههڤاڵاشوه هۆرچنیۆ پهی دیدهنی و پهروهردهی جه لاو رابهر ئاپۆی وه. بهڵام به هۆ بارودۆخی دژواروو ئا کاتهیه ئا دهرفهتهش پهی مهڕهخسیۆ و ئیتر دیهی و پهروهردهو لاو رابهر ئاپۆی پهیش بۆ به حهسرهتێوه فره گهورێ. که نامه دماینهکێش گۆزارشت چا حهسرهته به ئازارێشه کهرۆ. جه ساڵهو 1998ینه، بهشدارهو کۆنفرانسوو واشووروو کوردستانی بۆ. دماتهر پێسهو کادرێوه چهنه ئامێ جه ساڵهو 2000ینه، جه کوێستانهکاو چیاو ''قهندیلی'' بهشداری جه ''کۆنفرانسهو وهرکهوتهی میانی'' کهرۆ و جه ڕاو پهیلوایه ژیرانهکاش کۆنفرانسهکێ به هێزه و بهرههمدارتهره کهرۆ. شۆنهو ئی کۆنفرانسێره بهشداری خهباتی ڕیکوستهیی، جه وهرکهوتهو کوردستانی کهرۆ و زوو چهقۆ دلێ دڵوو خهڵکوو ئا پارچهو کوردستانییه. حهر چا دهمهنه جه ڕاو به تینکهردهی و برهودای به دلێکۆشانوو ئازادی جه واشووروو کوردستانینه، ڕۆڵێوه دێرینی و مۆهێمش وینا. چا دلێکۆشانهنه پێسهو ئهندامێوه دهستهو ئهرهمهرزنهروو ''حهرهکهتوو چارهسهری دیموکراتی'' و دماچوه جه یهکهمین کۆنگرهو ''PÇDK''ی جه ساڵهو 2002ینه پێسهو ئهندامێوه دهستهو کارگێڵوو مهکتهبی سیاسی ساحێبهو ڕۆڵێوه وهرچهمینه جه پێشوستهو خهباتوو ڕیکوستهی و ڕایاونای. حهر چا ساڵهنه جه چوارهمین کۆنگرهو حهرهکهتوو ژهنانه بۆ ئهندامهو ئهنجومهنوو بهڕاوهبهرایهتی پارتوو ژهنهی ئازادێ PJA''''ی و ڕۆڵێوه کاریگهرش جه دلێکۆشانوو حهرهکهتوو ئازادی ژهنێنه گێڵنان و زوو تایبهتمهندیێ سهرکهردهیی و ملیتانبیهی جه کهسایهتیشهنه بهرجستێ با. حهر پاسه، پێسهو نویسهرێوه بههێزێ سهبارهت به کێشهو ئازادی ژهناو کوردی و مهسهله فیکریهکا و سیاسیهکا و کۆمهڵایهتییهکا، چهندین وتارێ و شۆندۆزیێش نویسیێنێ. جه چیروو ڕانمایی رابهر ئاپۆینه که ماچۆ: '' شۆڕشوو واشووری، شۆڕشوو ژهنێن'' پێسهو بهرپرسیارێوه دێرینێ، ڕۆڵوو سهرکردایهتی ژهنا، جه واشوورهنه گێڵنۆ. چی چوارچوهنه ڕۆڵێوه بهکاریگهرش جه ئهرهمهرزناو ''حهرهکهتوو ئازادیوازوو ژهنهو کوردستانی'' نه دی و به جدی کۆشش کهرد. حهرپاسه جه تایبهتمهندی، کهسایهتی پێشهنگی ئا چێوه یاوهیبێنه به کردهوهیچ بهرجهستهش کهرێ. نموونهو کناچه کوردێوه ئازهی و به ورێ و ساحێبهو ویژدانێوه نهسرهوی بێ. به ههڵویستی لانهدهرانه و چهمنهتهرسانه جه وهراوهروو سهرجهم ئا جهور و جهفایه که جه ژهناو کوردی به تایبهتی و تهمامی گهلوو کوردستانی به گردی کریێ، تهوروو وێش بهربڕێ و وهراوهرش بێوه. به ههست و ڕۆح و ئهندێشهو وێش چهنی ئازاره گهورهکاو ژهنا و گهلهکهیش ژیوێ و جه ڕاو ئازادی و سهرفرازی و یهکسانی، جه دلێ کۆششێوه بێمردامانینه بێ. پێسهو کناچه کوردێوه ژیرێ و زیرهکێ به وردوینی، دیێ پهی ڕوهداکا و تهوره نیێره. ههر به هۆ چهنهئامهی وێشوه به بهرپرسیاریهتی هۆرس و ئهرهنشت چهنی ڕووهداوهکا و پێشئاماکا کهرێ.
جه ساڵهو 2003نه پێسهو ئهندامێوه دهستهو گردی بهشداریش جه ئهرهمهرزنای ''کونگرهو گهل''ی کهردهن و جه دهستهو بهڕاوهبهرینه ئهرکوو وێش به یاگێ یاونان و جه کومیتهو کاروباروو ژهنا به بهرپرسیاریهتی ریکوستهیی و هۆشیاریه گهورهوه وهرانوهرهو روهداكا و کێشهکاو دلێوێ حهرهکهتوو ئازادی، که ئا کاته وهشێ بیێبێنێ بیهوه و دژوو ههرجۆره، ههوڵوو تهسلیمبیهی و ئهوهسهڕیهی، دلێ دلێكۆشانی و خهباتینه بێ.
حهر پاسه، سهروو داواکاری ههڤاڵا، پێسهو ئهندامێوه دهستهو ئهرهمهرزنهرهو جه نۆ بنهما نیهو ''PKK''ی رۆڵی بهکاریگهرش گێڵنان و پێسهو ئهندامێوه دهستهو بهڕاوهبهری برهوش به کار و خهباتی ئایدۆلۆژیانهو وێش دان. دماتهر چهنی روهداو شهڕی و دهرگیری، جه سهروو بنهماو پێشنیاری و پاگیری وێش لوا دلێ ڕێزهکاو هێزوو پارێزناو گهلی HPG''''ی و پێسهو فهرماندێوه یهکینهکاو ژهنهی ئازادێ ''YJA-STAR''ی، جه مهحاڵوو ''حهفتانینی''، جه بادیناننه به بهرپرسیاریهتی گهورهوه جه وهرانوهروو مهرحهلهی حهساسی و چارهنویس سازوو گهلهکهیمانه کۆششی جدی بهرێ ڕاوه و جه روهو رۆحی و ئهندیشهی و ویژدانیوه خجڵهو وێ ئامادهکاریه گهورهینه بێ و پهی جوابوهداو ئهرکه دێرینهکاش و سهرجهم هێرش و شاڵاوهکاو دوژمهنای داگیرکهری، دایمه جه روانگهو باوهڕی و ئیرادیه گهورهی، سهیروو کێشهکا و روهداوهکا کهرێ و هیچ جارێ نهبێ واچۆ: ''مهبۆ و مهکریۆ''. بهڵكوو به پێچوانهوه دایم واچێ: ''پهی یاوای به ههدهفه گهورهکا مشیۆم رهنجی گهوره دریۆ و چێوێ كه نامێش مهکریۆن، نیا وهردهموو شۆرشگهرینه''.
ههر پاسه، لێ نامهکێشهنه نویسیهنش. .
''پهی یهک رۆیچ جه وهرانوهروو زۆری و زهحمهتی شۆرشیوه به دوهدڵی و بێ كهیفی و بێ باوهڕی نهژیوانێ''.
حهرتا ئهی شههیدهی سهرکهردێ جه روهو فکری و ئیدئۆلۆژی و رامیاری، جه بواروو کرداریوه قووڵتهره بێ و ئهزموونی گهوره به دهس ئارێ و به جۆشی فرهوه وهرگیرینامهکاو رابهر ئاپۆی وانێوه و شیشا کهرێوه. حهر پاسه، جه سهرهتاوه نهتاوێ پیلانگێڵی 15 و شوباتوو 1999ی پهسهند کهرۆ و پێسهو قهزاو قهدهری وینۆش، به ههمان شێوهیچ جه ههوڵ و تهقالانه بێ كه چهنی بتاوۆ پێسهو ئاپۆچیێ و ملیتانێوه سهردهمی بهشداری جه شهرمهزارکهردهی و پووچهڵکهردهی ئا پیلانگێڵیه نهنگینهیه کهرۆ. پهوکی، حهر پێسهو وێش ماچۆ: جه ساڵهو 1999ینه بڕیارهش دهینه پهی یهک چرکهیچ جه ئهندیشهو رابهر ئاپۆی دووره نهبۆ، روانه به عشق و وهشهویسی گهورهوه جه ههوڵوو پێك ئاردهو ئهرکه دێرینهکاشهنه بێ. وهختارێ وینێ ڕۆبهڕۆ پیلانگێڵی جه وهرانوهروو سهرۆکی و گهلیوه قووڵتهر و زیاتهر بۆ، شههید ''ڤیان''هی سهرکهردێچ، رۆبهڕۆ باوهڕی و ئیراده و همێدش به ئازادی و سهرفرازی زیاتهر بێ و به ههمان بهرپهرسیارهتیوه رووبهروه و پێلانگێڵیهکاو دلێ و بهری بێوه.
حهر پاسه جه نامهکێشهنه ماچۆ: ''حهرگیز نهتاوێنا ههشتهمین ساڵوهگێڵوو پیلانگێڵی15 و شوباتی ویاروو و قهبووڵش کهروو''. پهوکی ئهوهنجهش پانهی کهرد، پێسهو ئاورشانێوه رووبهڕوه سیاسهتوو پێلانگێڵی دوژمهناو ئازادی ژهنێ و گهلوو کوردستانی بووه.
جه رهوانگاو ''بێ سهرۆکایهتی و بێ ئازادی ژیوای مهبۆ،'' حهرتا ئهی ئهندیشهو ههست و رۆحوو وێش پهی ئهنجامداو چالاکیه دێرینی و گهورهی ئاماده کهرێ. تا جه شهوهو یهکهم پهی دوهموو مانگهو شوباتوو 2006ی جه مهحاڵوو حهفتانینی چیروو دروشمهو ''سهر جه نۆ مانا داین به واتهکاما'' گڕهش نیا جهستهی پیرۆزوو وێشوه و پی چالاکیهیشه عشق و وهشهویسی وێش پهی ئازادی و ژیوایه به کهرامهتی و پهیوهستبیهی به سهرۆک ئاپۆی و ههدهفه پیرۆزهکاو ژهناو کوردی و تهمامی گهلوو کوردستانی سهلهمناش. شههید ''ڤیان''هی سهرکهردێ پی چالاکیه گیانبازیشه، پیرۆزتهرین پهیام و رانموونی وێش پێشکهش به ههڤاڵای ژهنا و گهلوو وێش و مرۆڤایهتی کهرد و جوابێوه پتهوش داوه به گردوو پیلانگێڵیهکاو دلێ و بهری.
ئیتر ''ڤیان''هی سهرکهردێ و ملیتانه، پی چالاکیهی، وێش یاونا رادهو سهرکهردهیی ژهنهی ئازادێ و گهلهکهیش. پێسهو وێش ماچۆ: ''گهرکما بوو کناچێوی باشه و بهکهرامهتهو گهلهکهیم''، بییه به بهرجهستهکارهو بهها ئازدیوازهکاو واشووروو وهڵاتی. ئیتر ژهنی واشووریهش جه بێ سهرکهردهیی، رزگارێ كهردێ و پهیامهی گهورێش پهنه بهخشهی و جه وهرانوهروو سهرجهم جهور و جهفاو کۆنهپهرهستا و دوژمهنا، وره و باوهڕ و همێدیه گهورهش به ژهنه ئازادیوازهکا و گهلی ستهمدیهو کوردی بهخشا.
ئێـمهیچ پێسهو ههڤاڵا و هامڕێبازاو شههیدهی سهرکهردێ سهروو بنهماو رانمایی و پهیامه پیرۆزهکاو شههید ''ڤیانێ'' و سهرجهم شههیداو گهلی ئازادیوازوو کوردی، کۆششی ئازادیوازانهما به تینتهر و بهگڕتهر کهرمێ و پهیوهسێ بیمێ به رێبازوو شههیده گهورهکاو گهلهکهیماوه.
سڵام جه گیانی پیرۆزی و بێگهردوو شههیدهی سهرکهردێـما ههڤاڵ ''ڤیان جافێ'' و سهرجهم شههیداو راو ئازادی ژهنێ و گهلوو کوردستانی.
بژیوۆ رێبازی ئازادیوازانهو شههید ''ڤیان جافێ''
مهرگ پهی گردوو هێزه کۆنهپهرهست و تهسلیمکار و پیلانگێڵنهکاو رووهو سهرزهمینی
''هامڕاکێ شههید ڤیانێ''
نامەکێ ڤیان جافێ
سهرکهردێ شههیده، ''لهیلا والی حسهینه'' ئهژنانسیای به ههڤاڵ ''ڤیان جافه'' یان ''ڤیان کارۆخه'' یان ''ڤیان سۆرانه'' جه ساڵهو وەر جە ئەنجامدای چالاکییە گیانبازیەکەیش چەندین نامێش پەی هاوەڵەکانش نۋیستنێ و جە میانشانە باسش جە وێش و کۆشای ئازادی و ڕێبەرایەتی و ئاژەو ئاسەردەمەیە و دید و پەیلوایش جەبارەشانەوە شەی کەردەن و هۆرسەنگنایش پەی کەردێن. جە ئی بەشە و بەشەکێ تەرێنە ئاماژە بە نامەکانش مڎێم و دەقەکەیشان وەڵامەکەرمێنەوە.
دهقو نامهکانو فهرماندارهی شههیدێ ههڤاڵ( ڤیان سۆران)ێ:
پهی ههڤاڵه وهشهویسهکا؛
مانگێوه مهنهن پهی حهفتمین ساڵڕۆ 15 و شوباتی و کهوتهی دلێو ههشتهمین ساڵهو دهستگیر بیهی سهرۆکی. حهر جه ئیساوه دڵم پێسهو ئایرشانێوه گریای گریۆ و شۆنهو ههلێره گێڵۆ پهی تهقاوهی. پاسه بزانوو دلێو سرۆشتیچهنه ئاورشانهکێ و دیارده جۆرباجۆرهکێتهری بهردهوام ئوهنجهشا به کاتی ههن پهی تهقاوهو پێک ئاماکاشا. حهرپێسهو چهنی دارمێوهیێ ههتا نهیاوۆ و وادهش نهی، وێش جه چڵوو دارهکهی جیا مهکهرۆوه و چهنی زهمانی ئینا دلێو کێبهرکێوهنه و ئاننه به دارهکهیوه مهنۆ که ئهوهنجه کهرۆ، دیارهن ئهگهر پاسه نهبۆ ئانه مێوه مهبۆ به مێوه و زیننهبیهی وێش و بیهی وێش و ههستی ناسک و تامه سهمهرهکهیش مهسهلهمنۆ، ئاورشانێچ ئهپاسنێنێ. داروو مێوهکهی چهنی نهرم و نیایی و جوانی و بهخشهی وێش گردی کهرۆ به ساوێ یا دنکه ههنارێ و پاداشوو خاسهو مرۆڤهکا یا رۆڵهکا وێش مدۆوه، ئانه ئاورشانهکێچ ههر وادهشا یاوا مزانا چهنی و جکۆوه تووڕهیی وێشا برمانا و سزاو مرۆڤه بێوهفاکا و ئههریمهن ئاساکا بداوه.
(ههڤاڵا، دۆسا، ژهنه ئازاچهشتهکا)
منیچ گهرهکما چێوێتا پهێ درکنوو، بهڵام ئامان سهد ئامان عادزێ نهبیدێ و هۆرپڕای بنیهیدێ هۆرپڕای. چوون مزاندێ منیچ فره جه هۆرپڕای حهز کهروو. دهمێ هۆرپڕوو، پێسه مزانوو چا کاتهنه باڵێ گێرووه و فڕیهو. ماچوو: منیچ پێسهو رۆڵهیوه ئهداو سرۆشتی و پارچهیوه وردی گهردوونی، یاساو سهرکهوتهی، ژیوایێ شهرافهتمهندانهی پهیرهوی کهروو و مهعنهیوه بدهو چهرخوو ژیوایم. ئیتر دڵنیهینا چانهی، منێچ پێسهو داروو مێوهیێ، وادهو ئانهی ئامان که بهرههمێوه بدهو گهله جهورکێشاکهیم و بوو به یاگێ همێدی پهی خیاڵه تاسیایهکا و دهس سهرگیریاکاو زاڕۆڵا و لانیکهم، بوو به هێزێوه پهی پێش وستهو چهرخوو ئازادی ژهنه ئازارچهشتهکا و جه گردی موهێمتهر بوو به موومێوه دلێو موومه گهشهکاو دهوروبهروو دورگاو ئیمرالی.
بهڵام ئانهیچتا پهنه واچوو پهی کارێوه ئهپاسنهی وادهو ئانهیچ یاوان که سزاو دهوڵهتی و دهسهڵاته گهندهڵهکا و پیا زۆردار و درۆزنهکا بدهوه.
پهی ئانهیچ شهوهو 15و شوباتی کهروو شهوهو سزادهیشا و ئاورشان ئاسا کینه و نفرینوو دلێو دڵیم تهقنووه. شهوهو 15و شوباتی دڵوو "مهزڵووم دوغانی و زهکیهئهڵکانێ و برێڤانێ و رووناهیێ و رههشانێ و سهمای" و ههتا بیاوۆ "فکری بایگڵدی" و دمایین ههڵقێ ئایرینهو ئازادی لاشهو "سهردار" ئاسای جه دڵوو منهنه مدانه و گۆشێم به دهنگوو راو ئادیشا و درۆشمهکاو "یان ئازادی یان مهردهی بهشهرهف" و "ژێوای پهی رابهر ئاپۆی" زڕیاوه و مهژگم تهنیا زهنگێوهش ئینا چهنه که سهروویۆی بانگوو جیهادی کهرۆ. ئا زهنگه کرێڵ کریهین به ههدهفهکهیموه و سهرکهوتهی ههدهفی و پێک ئاماو چالاکی تهئمین کهرۆ، بڵێسهو ئاوروو "سهمای" و "سهردار" ئاسای جه لاشهو منهنه گهشتهر بۆ و نمازۆ ئۆجاخ و ئارگاکوچێ ئاپوهکهیما سهرده بۆوه. پهوکی جه دلێڕاسهو زمسانی پهڕزهحمهتینه گهرهکما به تینهو ئاوروو لاشهیم پهیامێوه بده و بانگێوه کهروو، ئی پهیامێ پهیامهو ئازادینه و بانگوو منیچ بانگوو پارێزناو رابهر ئاپوین و بهرزکهردهوهو چالاکی و کۆشیهین پهی یاوهی به سهرکهوتهی.
چهنی سڵامی و حورمهتیم
2006/1/15 رۆ سزاو تاکهکهسی سهروو سهرۆکی
(پهی گردوو ههڤاڵه ئازیزهکا)
جهPKK ـهنه گهورهتهرین چالاکی واتهین، بهڵام دهمێو واتهی ماناو وێش شهردهشۆ بزاندێ که غفڵهت ههن، بێ ویژدانی ههن، ئهخلاق وڕای ههن، که ئاکاموو رهوهشتێوه ئهپاسنهیچ خیانهتهن. گهلوو کوردی و ژهنی و PKK و سهرۆک ئاپۆ، چابۆنهۆ دایم جه پهشتیهو خنجهرهشا کهوتێنه، گردوو ههست و هۆش و گۆرانیهکێشا و ئهوهلاونهی و گوفت و گوهکێشا پهڕێنێ جه کهسهری گهورهی. بهڵام هامدهمیچ به ئیراده و وهروێدای و کۆششهوه باس جه خیانهتی کهرا و جه شهڕوو بهینوو ئههوورامهزدای و ئههریمهنینه ههنێ دلێو بهربهرهکانێنه. زهردهشت ماچۆ: جه ئاکاموو ئی شهڕینه ههرچن زهحمهتیچ بۆ، حهر رۆشنایی یانی ئههوورامهزدا سهرگنۆ. بهڵام به مهرجێو مرۆڤهکێ باش فکریانه، باش قسێ کهرا و باش جماوه. جا ئارۆ وادهو ئانهی ئامان که باش فکریهیمێنه، باش قسێ کهرمێ و باش جمێوه، تاکوو ئاهوورامهزدا و سهردهمی سهرگنۆ.
لێ نوویساکا تهریمهنه جه ئاکاموو ویروهکهردهی دهمدرێژینه بڕیارهمدا که جه شهوهو 15 و شوباتێنه چالاکی پێک باروو. چوون پێسهو ژهنێوه پێسهو کوردێوه گهرهکمنیا پا بنیهو دلێو ههشتهمین ساڵهو گرتهو سهرۆکایهتی و ههشتهمین ساڵهو دهستگێر بیهو ئاشقوو ژهنا و جارێوهتهر به خاج دریایم پێسهو ژهنێو وینوو. مزانوو که پارتی، چی زمسانهنه کهمێوه به زهحمهت، میاوۆ ههدهفیش و ئههریمهنهکێچ حهرچی مهی ڤهروو چهماموه دڵ و مهژگ و لاشهو گهلهکهیم موهرا و خهتهرناکێنێ. ئینهیچ پێک ئاردهو چالاکی پهیم وزۆ لێ ئهمرێ. گهرهکمبێ به چالاکیهکهیم بژیوو و پێک باروو. بهڵام باوهڕم ههن پانهی، که مشیۆم مرۆڤ ئاننه بژیوۆ که لازمهن. حهرپاسه بهردهوام راستی ئانهی که " دهمێو واتهی ماناو وێش گومه کهرده نۆبهو چالاکی مهی و چالاکی بۆ به سهرهتاو جارهێوتهر مانا دیهی جه واتهینه و به هێزکهردهی هیواو ئازدی،" دایم پێسهو زهنگێوه سهرهمهنه زریۆوه.
جه لایهوه بارودۆخی مهرحهلهسازوو ئی مهرحهلهی که ههنمێش چهنه، به رادهو نزیکوه بیهی به ئیمکانوو چارهسهری کێشهو کوردی و ئازادی و ئا خهتهرێ که ئینهی سهروو سهرۆکی و گهلیوه و جه لایهوتهریچهو سهرهڕاو دهرفهتی و ئیمکانی فرهی و یاوای به ههدهفی، ئا ناهمێدی و رهش وینی و بێ بڕیاریه که میاوۆ تا رادهو خیانهتی، ههرچی مهی زیاتهر و زیاتهر به هێزتهرهم کهرۆ و پهی قهناعهتوو،" یا پێک ئاردهو چالاکی یا پێک ئاردهو چالاکی" پێشم وزۆ.
(ههڤاڵه ئازیزهکام)
ئی بریارێ منه تازێ نیا، جه راپورتێوهنه که مانگهو تهمووزی پهی پارتی و راپورتێوهیچ پهی ''''YJA-STAR ی نویسیێبێم، دیاریم کهردهن، که بڕیارێوه دهمدرێژهنه و شۆنهو (1999) یره دهینهم. بهڵام جه لایهو ئا مهرحهله شێویا که حهرهکهت (بزوتنهوهکهما) دلێشهنه بێ، که به جددی ئهوهنجهش به بهشداربیهی جه رادهو بهڕاوهبهری ژهنێ و گردینه بێ و لایه تهرۆ ههل و مهرجی سیاسی و تاکتیکی ئا مهرحهلهی، پی شێوه را به پێک ئاردهی نهدێ و نهگونجیێ. بهڵام چهنی دهس پهنهکهردهی ههڵمهتێوه سیاسیێ و تاکتیکیێ جه 1 و حوزهیرانوو ساڵهو 2004ی ئی ههلێ رهخسیهینه و ئیتر چا باوهڕهینا که بۆ، وادهو ئانهیچ یاوان که حهرهکهتوو ژهنێ و ملیتانهکێش پێسهو ساڵهو 96 و 98ی دژوو دلێ و بهری کهمانهیوه تازێ جه ئاوری وهشهکهرا و دڵ و مهژگ و ویژدانه یهخینهکا تاوناوه. یانی دژوو دۆسه قهڵبهکا و ههمڕایه لاوازهکا و رهفێقا نیمهڕای، زیلان ئاسا، سهما ئاسا و سهردار ئاسا جه ژیوای و چالاکینه جوابێوه لازم بدۆوه. چانهین وچیۆ پهی چێشی پا شێوه چالاکی کهری و ئیرادم گیریۆنه، گێرا سهرۆکیچ پهسهندش نهکهرۆ. بهڵام ئاننه من یاوهینانه جه پێشکهوتهی دلێکۆشهی پهی ئازادی، جه کوردستانهنه ئانهن که ئازادی و قهڵهمبازی تازه بهرهو ههدهفی و چارهسهری، ئهگهر تا رۆ دماییچ بۆ به دڵ نهبیهن و مهبۆچ. ئینه باوو حهرهکهتوو ئاپۆچی بهگردی و حهرهکهتوو ژهنێ به تایبهتین. منیچ گهرهکما پێسهو کادرێوه ژهنێ درێژه پی فهرههنگهی بده و چهنی جارێوهتهری ئاماوهیم پهی دلێو ''YJA-STAR'' ی، به عهشق و وهشیێ گهوره، پیلانهو ئانهیم نیهیبێهره که جه رۆ 15و شوباتی جه دوێ یاگێ، یا دوێ ههدهفێنه، چالاکی پێک باروو. یهکهمشا بێ ئانهی زهرهر به وێم یاونوو جه دلێو مهرکهزێوه کوێلهکهردهی و فاحیشهکهردهی ژهنێ جه کوردستانهنه و دومشا دلێو دڵوو یۆ جه ناوهندهکاو بهڕاوهبهری شهڕوو دهوڵتوو تورکیای زیلان ئاسا لهرهیوه وهش کهروو.
بهڵام ههل و مهرجوو زمسانی جه لایهوه و لایه تهریچهو ئا گوفت و گۆوه که چی چوارچۆنه چهنی ههڤاڵا وستمرووه وهسێنهبێ و قانعێم نهکهردێ. پهوکی شۆنهو ئهوهگێلایم جه کونفرانسهو'' ''YJA-STARی بڕیارهو ئانهیمدا که جه شاخیچهو بۆ به شێوهیوه چالاکی پێک باروو و 15و شوباتوو ئێساڵی به گرهوای و بێچارهیی و ناهمێدی نه، بهڵکوو به عهشق و هۆش و باوهڕی پێشوازی کهروو. تهنیا ئهچێ گهرهکما جه یهرێ خاڵێنه حسرهتهو وێم باروو سهروو زبانی و چهنی شمه بهشهش کهروو. ئادیچ ئانهن، که یهکهمشا پاسه پیلانهم متێبێ، پا زهمینهی که گهرهکم بێ و ئا ههدهفێ که نیهیبێم وهروو وێم نهیاوانێ و پهڕ بهدڵ حهقهم نهساناوه. دوهمهیچشا گهلوو واکووروو کوردستانیم جه نزیکهو نهدی و ئاشناوهبیهی به جوانی سوروشتوو واکووری جه دڵمهنه مهنه. یهرهمیچ پهی ساتێوهیچ بۆ سهره بنیهو سهروو باڵوو سهرۆکیوه و ههناسهیوه درێژ کێشوو. ههرچن پێسهو حهسرهتێوه دڵمهنه مهنێ، بهڵام چی دهمیچهنه وهشحاڵهنا و باوهڕم ههن که هام رێبازهکێم باتی من چیدمای تا رادهیوه زیاتهریچ ئانیشا پێک مارا. بێگومان پێسهو بهڕاوهبهرێوه، ویروه کهردهی و وێ ئاماده کهردهی پهی پیلان کهردهی و پێک ئاردهی چالاکیێ پی شێوهیه زهحمهتا. چوون روانه بهشدار بیهیوه بههێز موازۆ. من ئهچی بارهوه ههوڵ دێنا که ههتا دماڕۆ وێم نهبڕووره و بهشدارهو کاری بوو. بهڵام وێم مزانوو پا شێوه لازم بێ جه ماواو ئی مانگه دمایێ، باش یاری ههڤاڵام نهدا و چی لایهنهو داواو چهنه ویهردهی کهروو.
چهنی سڵامی و حورمهتیم
2006/1/23
(پهی بهڕاوهبهری شهڕواناو مهحاڵوو حهفتانینی)
ماوهیوه درێژ نیا ئامێنا ئی مهحاڵه، چێگهی فره وهشم ئاما، پێسه واچی سروشتهکهش دائیم چهنیم قسێ کهرۆ. فره جوان و سهرهنج راکێشهن پهیم. جه گردیچ موهێمتهر رۆحی فهداکار و درۆسوو ههڤاڵا ئاسوودهیێ فرهش دانێ. گردوو ههڤاڵام فره وهشێ گهرهکێنێ، به ژهن و پیاشهو. پێسهو مرۆڤی، پێسهو کهسانێوه که ههردهم گاڵته به مهردهی کهرا. بهڵام چهنی ئانهیچ فره چێوێ بێنێ که نهفرهتهم چهنه کهردێ و رهخنهم کهردێ و چیوهدمایچ رهخنهشا کهروو، ههنێ. بهتایبهت دلێو فرهو کهسایهتیانه دوهدڵی، بێباوهڕی، گلهیی کهردهی و تۆزین کهردهی ئهشقی و وهشهویسی، یان بهگردی کهسایهتی باو بیهو ژهنێ و فئۆداڵیهت و جه وێ رازیبیهو پیای پهی جارێ تهری جه کانگاو دڵیهو زامدارهش کهردا.
چانهین بازهجارێ جه لهحازوو یاونای و شێوازیوه عادزێم کهردهبیهبیدێ، پهوکی داواو چهنه ویهردهیتا چهنه کهروو. بهڵام جارێ تهر ههنا سهروو ئا رهخنامهو، که سهبارهت به نزیکوه بیهی کهم و لاوازوو رهخنهکهردهی و فهرههنگوو زهم کهردهی و شێوه، لێکۆشانێوه كه به پێواری و پهنامهکی پێشم وستهبێنێ و دائیم پێسهو دینامیکێوه بێنێ پهی ریکوستهی. چا باوهڕینا ئگهر ههریۆ جه شمه و ههر کادرێوه PKKی جه وهراوهروو پێش وستهی ژیواو ریکوستهی و پارێزنایش، هامدهم جه واراوهروو پێش وستهی مرۆڤی جه کهوتهی دلێو بێ باوهڕی و خیانهتی، وێ به بهرپرسیار وینمێ و جه شۆن و وادهو وێشهنه رهنجی فکری و ژیوایی بدهیمێ، هیچ چێوێ که سهرش نهوزمێ و ئاکامش نهگێرمێ نیا. چوون جه بنکهو دوهجاروهبیهی و چارهسهرنهکهردهی کێشهکاو ژیواو ریکوستهکهیما به تهمامی و سهرنهوستهی ئا ههڵمهته سیاسی و تهکتیکیا که پهی ئازاد کهردهی سهرۆکی و چارهسهری کێشهو کوردی دیاریێشا کهرمێ، بێ بهرپرسیاریهتی کادری و به پارتی نهبیهیشهن. یانی ئا مهنتقه هێرارشیهو ئێمهن، که پارێزناو پێش وستهو ڕیکوستهی تهنیا سهروو شانهو چینێوه کهمی، یانی (بهڕاوهبهری) وینمێ. دهمێوه ئینهی ماچوو: پاسه میاودێنه که تهنیا لایهنوو کادری یان تاکی تاوانبار وینوو. چون کهم و کورتی و لاوازی ڕیکوستهیچ به ڕادهو کادری ههن و وینیۆ. دیارهن لاو منوه دایم فۆرمێڵهو " پێشکهوتهو تاکی یهکسانهن چهنی پێشکهوتهی ڕیکوستهی و پێچوانهیچش ڕاستهن". تهماشایهوه سهرهکین جه بهدهسهوهگێرتهی کێشهکا و ڕووداو و دیاردهکان. سهروو ئی بنهمایچوه ماچوو: پێواری " به پارتی بیهی" و سهرکهوتهی کادری تهنیا چێوێوهن، ئادیچ ئانهن که سهرهڕاو بیهو لاوازی و کهم و کورتیهکاو ڕیکوستهی، وێش به ساحێبوو ڕیکوستهی و بهشێوه سهرهکی وینۆ و هامدهمێچ ڕهخنه کهرۆ و پهی پێش وستهیچ جه دڵوه ههوڵ بدۆ. پهوکی چننه زهحمهتیچ کێشمێ و مانیهیمێچ مشیۆ ئی ژیوایه و ئی ڕیکوستهیه، جه چهماما باشتهر پارێزنمێ. چون ئی ڕیکوسته، ڕیکوستێوه دهوڵهتی یان هینهو چینێوه سهردهستی نیا، ڕیکوستهیوه نیا که هێزی ماددی و مهعنهوی وێش جه لایهوتهرۆ دزیهبۆش. ئی ڕیکوسته به ئارهقوو دلێ چهماو گهلێوه ڕهنجدهری و ونهی گهشه و شیرینهو ههزاران کوڕ و کناچهی دڵگهرمی و ئاشقی بهرههم ئامهن . پهوکی وێ به ساحێب زانایش به ماناو خاوهنداری جه شههیدا و گهلی و پێسهو تاکهکهسی ساحێبوو کهسایهتێوه به ئهخلاقی و بهشهرهفین. به پێچوانهیچش، وڕایوه ئهخلاوقی و بێویژدانیهوه گهورهن که ئاکامهکهش، پێسهو ڕێزانی و نوژینێ ڕووهو خیانهتی ملۆ.
((ههڤاڵه ئازیزهکا))
چانهین ئی چالاکیهو منه کاریگهری سهروو شمهوه کهرۆ، بهڵام تکام ئانێنه به شێوهیوه عاتیفی نزیکێ نهبیدێوه و عادزێ نهبیدێ. چون ههڵمهتهو''2006''ی بهشداربیهوه بههێز و بێوینهش جه گردیما گهرهکهن. منیچ پێسهو کادرێوه، پێسهو ملیتانێوه ژهنێ ئهپیشیوه گهرهرکما سهردهموو بهشداربیهی وێم نیشانه بده و پهیامهو وێم بدهو هێرشهکا کۆمپلۆی جهبهرو دلێ ڕیکوستهینه و هامدهنگی وێم چهنی چالاکییهکا گهلی کهروویۆ. ماچا کات پێسهو خهنجهرێوهن، ئهگهر نهبڕیش، بڕۆت، حهر پهوکی وادهو ئێمهیچ پهی پهروهردهی و ئامادهبیهی تا وههارێن. داوا کهروو به بۆنهو منوه هیچ ڕوێ جه بهرنامهکاتا مهفاڕدێ، چون ههریۆ جه شمه جه خهتهو فهدایینه پهی وههارێ، وێتا حازر کهردێ. منیچ یوهنا جه شمهو ئهگهر تاوو جه ئیستهوه سهرش وزوو، ئهرکی ئاسایی و مێلیتانیهتی وێم پێک ماروو. چوون چالاکی ئی مهرحهلهیه گردهلایهنهن. یانی به شێوهو زیلانێ و سهمای.
مزانوو که فیداکاری لاینوو ژیوای و بڕیارهو پێشاههنگی کهردهی و ئهنجامدای تاکتیکی و ئهنهیاوای جه فهلسهفهی و ئیدولۆژی و پهیوهندی ههڤاڵیهتی دروستی و بێ دوهدڵی لوای سهروو ههدهفی، بهرههم ئاردهی و یاگه گێرتهی و وهسڵبیهین به سهرکهوتهیوه. باوهڕم ههن که هام ڕێبازهکێم سهرهڕاو گردوو کهم و کورتییهکاشا حهرپاسه وهرتهر کهردهنشا چیدمایچ وێشا کهرا ساحێبوو ئی ڕاستییه. بهڵام ئانهیچ ڕاستیهوهن که جه وییهردهنه نیمه و ناتهمام پێکما ئاردهن و تا ئیسهیچ پێسهو کادری، مدرای لێڕاسهینما نهویاران. چی لاینهو بڕیارهو من پهی پێک ئاردهو چالاکی، بهشێوهیوه ئهپاسنه پهی جارێوتهر قازانجکهردهی و مانا دهین پا قسا کهرمێشا و ڕزگاربییهین چا کێشا که دووبارێ باوه. مهواچوو کهماسیێ نهبا، بهڵام دووباره بیهیشا خهتهرناک و بنهڕهتهیچش جه باوهڕنهکهردهی قووڵی و قانع نهبییهی جه قسهکاماوه مهی. با ئی چالاکیهو منه وهڵی گردچێوی ڕهخنهدانێ پهی هامڕایی لاوازیم چهنی سهرۆکی بۆ. گهرهکما کهمێوهیچ بۆ جه پێش وستهی شۆڕشی زێهنی و ویژدانی و ئهخلاقی، جه دلێو حهرهکهتی گردی ئاپۆچینه و حهڕهکهتوو ژهنێ به تایبهتی رۆڵ گێڵنوو. سهرچهمهو هێزوو ئی چالاکییهیچ ئا ئیلهامهنه که جه پارێزنامهکاو سهرۆکی و زیندهوه بییهی ڕۆحوو PKKی وه گێرووش. هامدهم چالاکییهکهم جه دژوو هێرشی ههمهلایهنهو دوژمهنی سهروو سهرۆکی و گهلی و حهرهکهتین. جوابداوهو قهبووڵنهکهردهی سیاسهتوو بێتهئسیرکهردهی PKKی و به بێ سهرۆکایهتی چارهسهر کهردهی کێشهو کوردی جه سهروو نیشانداو باوو وێوهرداو کادری و حهرهکهتوو میلیتانی ژهنهی کوردێن. گهرهکم نیا فره درێژش کهروو، چون ئی ڕاستییێ گرد کهسشا پهنه مهزانۆ. بهڵام ئانه که کهم پهنهش مزانیۆ ههردهم و ههرسات، ههستکهردهین؛ یانی جه بهینوو زانایما و کهردهیما پهردهو پهنهزانای نازک بیهن، پهوکی ئانهی که مزانمێ باش پێکش نمارمێ. جه دماینمه گهرهکما ڕهخنهو وێم بده و داواو چهنه ویهردهیتا چهنه کهروو، پهی ئانهی چی دماوه پاسه ئهوهنجهش بێ بهشدارهو کار و خهبات و پهروهردهی نهبیا. بهڵام جه دڵوه سڵاموو گردیتا کهروو و یوه یوهیتا گێروو باوشهوه و ویرم نهشۆوه مشیۆم به تایبهتی داواو چهنه ویهردهی چا ههڤاڵا کهروو که جه ئا کۆمیسییۆنهنه بێنێ. بهڵام دڵنیهینا که ههڤاڵێ مهزانا و فره به باشی دهور گێڵنا.
دووباره چهنی سڵام و حورمهتیم
26/1/2006
”جه کەسایەتیی هێزوو YJA-STARی جە حهفتانین پەی سەرجەم هێزهکانو یەکینەکێ ژەنێ ئازادێ (یەژاستار-YJA-STAR)ی“
گهلوو کوردی به گردی و ژهنهی کورده بهتایبهتی جه راو به دێ ئاردهو ئیرادهی و شناسنامهی و ئازادی وێشانه ههزینێ فرێ و گهورێشا دهینێ و ئیسهیچ بهردهوامێنێ و چی دمایچ پێسهو باوی ڕووه دێرینهکا نهخشین کهرا. ئهندام بیهی دلێ حهرهکهتیهوه پیسهو YJA-STARی به ڕاستی غروور و شکۆمهندی و ڕوومهتێوه گهورهن، چوون گردوو ڕوێ ڕۆحوو پیرۆزی مرۆڤی دلێشهنه وێش بهخته کهرۆ و ئانێچه دلێشهنه ژیوا ئینهی ههوڵوو وێ بههێزکهردهی جه دژوو کۆلایهتینه. ڕیکوستهو 'YJA-STAR'''ی به ونهو ههزاران کناچه جوانا ئاوی دریان و ڕیکوستهو گهوههری ژهنێن. پهوکی ئارۆ همێدوو ژهنه ئازارچهشتهکان و پێشاههنگوو جهسارهتوو ژهنێن. یانی تاوو واچوو ''''YJA-STAR خواوهندوو جهسارهتی و سزاداو پیا زۆرداره درۆزنهکان. ''YJA-STAR'' پهناگاو ئا ژهنانه که شونهو ئازادی و سهربهوێییره گێڵا. پهوکی مشیۆ هیچ کادرێوه ژهنێ چ دلێ ''PKK و ''YJA-STARینه، چ دلێو ههر ڕیکوستهیوه تهری حهرهکهتوو ژهنێنه وێش چی ڕوومهتهی بێبهری نهکهرۆ و هیچ کاتێوه نکۆڵیش چهنه نهکهرۆ و وردیش نهوینۆ. ئا کهسه چی زهمینهیه بڕهمۆ یا ماناش نهدو، بزاندێ جه ئازادی وێش بهرمشۆ و مانا مهدۆ به لێکوشانوو ئازادی وێش. چوون ئێمه پێسهو ژهنێ کوردێ، جه زهمینوو گهریلاینه باوهڕی و ئیراده و هێزی گهوههریما دهرحهق به ژهنێ یۆسهنوه و ئارۆ گردوو ڕیکوستهکاتهری ژهنێ جه باوشهو ئهدا "ستارێوه" جه ئهدای بیێنمێ و گهورێ بیێنمێ.
ههر یۆ جه ئێمه ئهگهر شۆنهو ئازادی ڕاستهقینهیره گێڵمێ، مشیۆم جه ڕانموونیهکاو سهرۆکی بیاومێنه که ماچو: "ئهگهر گردێ قهدوو شاخیوه وهزاره، مشیۆ کناچێ ماناوه و گێڵا شۆنهو ئازادی وێشاره"؛ ئانه پهی گردی مهبدهئێوه سهرهکی وێڕیکوستهین، جه دهمی دوور و نزیکهنه. مشیۆم بێ ئانهیه پهشتی بینمێ به شێوهو ژیوای یهکجانشتهی، جه شۆنیهوهنه تاکتیکوو حهرهکهتی گردی بێ ئانهی چهمهڕاو ئانهی کهرمێ که چارهسهری گیر و گرفتی نهتهوهییما ههن، گردی وهزمێره دلێ سیستهمی. مشیۆم جه ڕاو پارێزناو گهوههری ژهنێنه دلێو شارهکاچهنه بیمێ هێزوو پێش وستهی، پهی پارێزناو ژهنا. ئهساسوو یاگهگیربیهیما جه شاخهکاوه کهرمێ کارێوه سهرهکی و جه گردوو بوارهکانه وێما ئاماده کهرمێ. حهر چهنی چیا پهی گهلوو کوردی دایم بیهن به یاگێ وێپارێزنای و تهسلیمنهبیهیش به داگیرکهرا، مشیۆ ئێمهیچ پێسهو ژهنهی کوردێ کوهکا کهرمێ قهڵاو پارێزنهی ژهنا، پهی جاریوهتهر ژیونای و ڕۆشنوهبیهو کۆمهڵێوه کادری پێشهنگی. تا بتاوا دایم پێشکهشی خهتهو ئازادی و سهربهوێیی کهرا. مشیۆم ئا ڕیکوستێ و ئا گروێ که ههنێ لێ ژهنانه و دلێ کۆمهڵگاینه کار کهرا و جه دهمدرێژهنه ههم ''''YJA-STAR ههم ئا ژهنێ که جه دڵوه پهی ئازادی ئهرهقهتینی گێڵا، کهرمێشا تهئمینکهروو خهتهو ئیدولوژی ڕزگاری ژهنێ و نازمێ بیمێ مهزههبوو سیستهمی باڵا دهستوو پیای. ئهگهر پاسه نهبو، ئانه پهی ههمیشهی مهتاومێ وێما جه دامهو سیستهمی زۆردار و درۆزنوو پیای ڕزگار کهرمێ. چون ئهچا سیستهمهنه هیچ چێوێوه جه بهرژهوهندی ژهنێنه نیهن. سا که پاسهن، کۆ، پهی ژهنێ تهنیا ماناو ویپارێزنایهوه هاڵی چهکداریی نیهن و خهیاڵش تهنیا چارهسهری گیر و گرفتی نهتهوهیی نیا. بهڵکوو هامدهم یاگێ پهنهیاونای کادری به شناسنامه و ئیرادهو ژهنێن و یاگێ ڕۆشنکهردهوهی زیهنیهتین. ئهگهر ههر یۆ جه ئێمه، چی کۆوه ماناو نهقشێوه پاسنهی نهدهیمێ به شاخی و ئی ژیوایما و به پاو ئانهیچ به جۆش و ئیدیعاوه بڕیارهی زانستیهو کهسایهتی وێما پهنه نیاونمێ و به دژوو دماکهوتهیی و کۆلایهتی وێما و فێڵبازی و درۆ دهلهسهو دوهڕوویی و سهردهستی پیای نهکۆشمێ، ئانه مومکین نیا که گیر و گرفتێ نهتهویێما چارهسهرێ با. چوون ئهر سهرهنج بدهیمێ پهی ساڵهو 2003 و 2004 ی، فرسهتێوه باش بێ پهی ئانهی جه ڕهوشوو سیاسی مهحاڵهکهی نهفعه گێرمێ و ڕووهو چارهسهری ههنگامه هۆرگێرمێ. بهڵام گرووهێ چهتێ و تهسلیمکارێ دلێ حهرهکهتی ڕاشا وهنه گرتیمێ و ڕووبهڕوو خهتهرێوه گهورهی بیهیمێوه. دلێ ئا گرووپانه ژمارێوه ژهنیچ بێنێ كه ئهگهر ئا ژهنێ شونهو ئازادی ڕاستهقینهیره گێڵایهنێ و نهختێ ویژدان و ئهخلاق و ژهنێ کوردێشا لاوه بیایا، حهتمهن ئا گرووپا بێتهئسیر کهرێنێ و ڕاو ئا خهیانهته گهورهیه گێرێنێ، بهڵام به پێچوانهوه جمهیوه و خهیانهتشا یاونا لووتکه و تهکانیشا پهنهدا.
نموونێ فرێ سهبارهت به ڕۆڵوو ژهنێ جه خهیانهتی و دهسجهویبهردای دلێ حهرهکهتوو ئاپۆچینه ههنێ. نموونێ فره نزیکهیچ ڕهمای "ڕێزان و نووژین"ێ. سا که پاسهن ڕۆڵوو ئێمه دهسنیشانکهر و چارهنویس سازهن. ئیتر با ئینهی کهرمێ گۆشوارهو گۆشیما و سهرسهری نزیکێ نهبیمێوه و ویرما نهشۆوه، چوون ویروهبهردهی خیانهتهن.
گهرهکم نیا فره درێژ بنویسوو، چوون جه گرد لایهنێوه جه مانگهو شوباتینه کۆنفرانسێ کادری ئهنجام دریا و باوهڕ کهروو که ئهچا به فراوانی گفتوگۆ کریۆ و ئا چێوێ که من گهرهکما واچووشا، جه من باشتهر گفتوگۆشا سهر کهردێ و بڕیار و پرۆژهیچ هۆرگنۆ. بهڵام تهنیا وهسیهتوو من پهی ئا کۆنفرانسێ ئانهن که وێما نهخڵهتنمێ و شۆنهو ئیجادکهردهو بڕیاری تازهیره نهگێڵمێ. تهنیا بڕیارێوه ههنه که بدهیمێش. ئادێچه ئانێنه که ئایا به پاو ههدهفوو ئازادی ژیومێ، یان نه؟ یان پێسهو سهرۆک ماچۆ: "ژهنی ئازاده کێنه و چهنی ژیوۆ؟". ئهگهر جوابوو ئا پرسا بدهیمێوه و بڕیارهو بهشداربیهی بهدڵ و بهمهژگ روهو ویژدانیوه بدهیمێ، وهسێن. دماو ئانهی ئهگهر کهسێوه بڕیارهی زهڵاڵه ئینا ههدهفهشهنه، ههڵبهته مزانۆ چهنی کۆشیۆ و چهنی شهڕ کهرۆ، چهنی وێش ڕیک وزۆ و سیستهموو وێش وهشکهرۆ. هیوادارهنا چی چوارچوهنه گردوو کهسی چ بهڕاوهبهرایهتی، چ ههڤاڵێ کۆنێ، چ تازێ، به گردی ئا کۆنفرانسا کهرا به ئامێروو پاکوهکهردهو دڵی و مهژگی و بڕیارهو ئانهی بدا که جیا جه سهرکار لوای و ئازادی، پهی چێویهتهر نهفکریا و شکایهت نهکهرا و گردێ به جهسارهتوه بڕیارهو سهرکهوتهی بدهیمێ؛ ئانێ کۆنێنێ و ساحێبێ ڕهنجی و ئهزموونینێ، با وێشا جه ئینکارکهردهی ڕزگار کهرا و بههاو وێشا بزانا و ههمپهیمانی وێشا چهنی ڕیکوستهی و ئازادی، تازه کهراوه. ئانێچه تازێنێ، با وێشا هیچ بێچاره نهکهرا و فهقیر نهگێرا، چوون ئیمکانوو ئازادیما فرهن. بهس تهنیا با تهمهڵی نهکهرا و نهتهرسا و شۆندۆزی کهرا وفێرێ با و بیاوانه و با به کادرێوه دماڕۆی. با جه سهرۆکی و ژهنێ فێرێ با و ژهنێ به هێز وینا و زوو نهمانیا و پاشگهزێ نهباوه.
ههریۆ جه ئێمه پێسهو ژهنێ جه کۆمهڵگاوه ئامێنمێ و پهناما ئاردێنه شاخی و چی ژیواینه پهی ئازادی گێڵمێ، یانی جه کۆمهڵگانه فاحشیهتی، وێکوشتهی، شووکهردهی و دهرسوانهی و ڕای فرێ بێنێ. بهڵام به زانابییهی یان نهزانای ئا رایما نهگرتێ وهر و بهشدارێ ئی ژیوایه بیهیمێ. ئهچیوهدمای ناکۆکیه ههنه و فره مۆهێمهنه که چارهسهره کریۆ، ئادێچه ئانێنه که سهرهڕاو خیانهتی و ڕهمای چی ژیوایه چیروو نامێ عهشقی و وهشهویسینه وێما کهرمێ ملوو پیایهره. ههوڵ مدهیمێ که پیایهیچ کهرمێ ملوو وێماوه. ههرپاسه چانهین بازێ ههوڵێ و شۆندۆزیێ با که حهز کهردهی چێشا و چهنیا، یان بازێوهیچ ماچا: زاتهن ئینه چێوێوه قهدهخهن و ئانه باشهن ددان گێروو وێمهره و کار کهروو پهی ریکوستهی و دایم چی راستییه بهرمشۆ. بازێوهیچ ماچا: من رادهم ههن، من تاوو ههم چهنی پیایوه ژیوو و یاگێ ئادی دلێو دڵوو خهیاڵیمهنه کهرووه، ههم کارێچ پهی گهلی کهروو. به ههر حاڵ ههریۆ به شێوهیوه به ناکۆکی ژیوا و سهرهڕاو ئانهی که رانموونی سهرۆکی دیارهن، حهریۆ به مهیلوو وێش رێبازێوهش گرتهن وهر. من ئینهی به گیر و گرفتێوه سهرهکی مزانوو. پێسهو، بازه ههڤاڵێ ماچا: ئی گیر و گرفتێ دماو مهسهلێ رفۆرمی جڤاکی روهشا دا، من پاسه مهگێرووش دهس. چوون ئینه کێشێوه کۆمهڵایهتیه و مرۆڤایهتیهنه و جه ئاکامهنه دلێ ئێمهنه کێشێوه ئیدئۆلۆژیانهن و ئهگهر وهڵتهر جه کهسایهتییهکانه چارهسهره کریهیبییایا، ئانه ڕێفۆرمی جڤاکی هیچ کاریگهریهوهش نهبێ. زاتهن وهروو ئانهیه گیر و گرفتێ ئهپاسنێ بێنێ، ئا دهسته نیازخرابێ باسشا جه چێوێوه پاسنهی کهرد. حهر پهوکی، مشیۆ وهڵێ گرد چێوی، جه ئیدئۆلۆژی و فهلسهفهو سهرۆک ئاپۆی باش بیاومێنه. که فهلسهفهو حهز کهردهی و عهشق به وێشهن. چی فهلسهفهنه ئینه نهومنهن و مالکیهت و تاپۆ کهردهی نیهن. پهوکی لازمهن سهروو ئی خاڵێ به باشی گفتوگۆ کهرمێ. جه قووڵاییوه بڕیار بدهیمێ و هۆرچنمێ. چی خاڵێنه بهشدارێ سهرۆکی بیمێ و ئیدئۆلۆژیهکهیش قهبووڵ کهرمێ. پهی ئانهی جه گردوو بوارهکاتهریچهنه پتهو بهشدارێ بیمێ، هیچ ئاستهنگیهوه نیا وهرمانه. چوون سهرۆک وێچش ماچۆ: ''شهڕوو ئێمه جه گهوههرهنه، شهڕوو عهشقی و وهشهویسین.'' جا ئهگهر ئارۆ جه کارهکامانه پێسهو کادری چ کوڕ و چ کناچێ به نیمه و ناتهمام ئهنجام گێرمێ. یان فرهو جاراچ ئهنجام مهگێرمێ، ڕاستاوێ پهیوهندیش پی مهسهلێوه ههن. یانی پهی عهشق و حهزکهردهی باش مهکۆشمێ و هێزیما مهوزمێ خزمهتوو ههدهفی. چوون هیشتا دلێو قووڵایی دڵوو ئێمهنه عهشق و وهشهویسی پێسهو خاڵێوه پیرۆزێن و چهنیش بێگانێنمێ. یان پێسهو قهدهخهی یاوهینمێنه، یان پێسهو مهسهلهێهوهن جه دماو شۆڕشی مژیویۆ که ههریۆ چی پهی لوایا ههڵێنێ و نیمچێنێ.
بهڕاو منیچ وهشهویسی و عهشق چی ژیواینه شاریانه و به سهختی وینیۆ. پهی ئانهی به عهشق و وهشهویسی ژیوای کریۆ، مهرج نیا پیهیوه یا ژهنێوهت تایبهت به وێت هۆرچنیێ بۆ. چوون تۆ تاوی پێسهو مرۆڤی. وهشت بهی. وهلێ ئێمه وهڵێ ئانهی ژهن و پیا بیمێ مرۆڤێنمێ یا زاڕوێنمێ. پهوکی با وهشهویسی و عهشقما پێسهو مرۆڤی و زاڕۆی پاک بۆ. با وهشهویسی و حهز و عهشقما جه کهسێوهنه زیندانی نهکهرمێ و ئهسیرش نهکهرمێ. زاتهن لاو منوه چی وهزعیهتوو ئیسهیمانه گێڵای شۆنهو ژهنێوه یا پیایهوه که چهنیش ژیومێ و باسوو وهشهویسیش پهی کهرمێ غهفڵهتن. چوون هێشتا شۆڕشی زیهنیهتی و به تایبهت شۆڕشوو حهزکهردهی مرۆڤی سهرنهکهوتهن. پهوکی حهر جۆره پهیوهندیه تهنگ بهینوو دووێ کهسانه، ئاکامهکهش یوترین کێشاین ڕووهو کۆیله کهردهی عهشقی. ئهچێنه مهواچوو عهشق وهشهویسی نیا. من ماچوو ههن. بهڵام لازمهن جه مرۆڤینه به گردی ژیوۆ. چوون جه گردوو ژهن و پیایهوهنه ئا پیمانێ که من قهبووڵێمهنێ وینووشا و مهتاوو گردێشا وهشێم گهرهکێ نهبا. بهڵام ئانهیچ ههن که گردوو ئا پیمانا پهی وهشهویسی پیهیوه دیارییم کهردێنێ، مۆمکین نیا گردی جه شهخسێوهنه وینوو. چوون ئینه ئیزنداین پهی تهسلیمیهتی و خهیانهت کهردهی جه ڕاستی. پهوکی من ماچوو گێڵای شۆنهو کهسێوهره ههرجۆرێ بۆ غهفڵهتا و جه وێ خڵافنای و کات دۆڕنای زیاتر هیچ نیا شۆنیشهو. حهر پهوکی دیسان ماچوو وهڵێ ئانهی عاشقوو پیایهوه بیمێ مشیۆم عاشقێ مرۆڤی وسرووشتی و ژیوای بێمێ.
ساکه پاسهن ئیتر وادهو ئانهیه ئامهن بڕیاره بدهیمێ که گردهلایهنه بهشدارێ ئیدئۆلۆژی سهرۆکی بیمێ. چوون دڵێوه که تهنیا یاگێو پیهیوه یا ژهنێوه بۆ مومکێن نیا ئا دڵه به تهمامی را بدۆ ژیوای گهلێوه، یا سهرۆکی. ئهگهر راچش بدۆ ئانه فره به هێز نیا و دمایی تووشوو سهڕیهی مهی. راسهن مرۆڤ ساحێبوو سرۆشتێوهن که به وهراوهرهکهیش کاریگهر بۆ و کاریگهریچ کهرۆ. ئینه راستیهوهن که ئینکار مهکریۆ. بهڵام چێوی مۆهێم ئهچێنه هونهروو شهڕکهردهین. یانی جه حهزهکات بهرمهشه، بهڵام وهراوهریچشاوه مهگنه چیری و تهسلیمشا مهبه. ئهر پاسه بی ئانه تۆ مرۆڤێوه جه وێ باوهڕوو به پافشارت چهنه بهرمهی و ڕوانه وێ نۆوهکهردهی پێش گنۆ. چی لایهنهو به ههڵه چهنهم مهیاودێنه و حهزیچ مهکهروو که واچتێ: به ڕاستی ههڤاڵ ڤیانه وێش چارهسهره کهردێبێ و ئازاده بیێبێ. چوون ئینه ڕاستیهوهن، ههتاکه مرۆڤ ژیان کهرۆ، مشیۆ کۆشیۆ و نازۆ وردی بۆوه و ڕووهو کوێلایهتی بلۆ. منیچ پێسهو ژهنێوه لایهنی عاتیفی ژهنانهم چهنهن، بهڵام ئانه که پهی وێم به بنهمام گێرت، ئانه بێ که به هیچ جۆریه حهزهکێم نهوهستێم پهشتهو گۆشیم و به هیچ جۆرێ تهسلیمشا نهبیا و نهکهوتا بنهشا. ئهگهر ڕۆیه زانابۆم که ههڤاڵیهوه کوڕم دلێ تێکۆشانینه کاریگهر کهردهن و بیهن به هۆ لاوازی جه تێکۆشانیشهنه ئانه فره جه وێم عادزه بیێنا و ئهوهپهرسایم بنهما گێرتهن. چون مزانوو پێسهو ژهنێوه، پێسهو کوردێوه، تاوو شۆڕشی پێش وزوو. بهڵام ماڤم نیهن که مرۆڤی جه خزمهتوو شۆڕشینه بێکار کهروو. بهههرحاڵ منیچ پێسهو ژهنێوه جه وهراوهروو ڕاستی سهرۆکایهتیوه و گهلیوه و تهماموو ژهنه ئازادی وازهکاوه و جه وهراوهروو شمهی وهشهویسی وه پێسهو هێزوو ژهنێ جه حهفتانینهنه و تهمامی هێزهکا''''YJA-STARی و تهمامی ههڤاڵاو تێکۆشانیم ڕهخنهداو وێم مهده و ئهگهر کهم و کورتییهم شمهش عادز کهردهن، ئانه داواو چهنهویهردهی کهروو و ئهچینه دمایی پی بهشهو نامهکێم ماروو. پا همێده جه کۆنفرانسهو کادری و تهماموو تێکۆشانینه سهرکهوتهی بهدهس باردێ. جه دڵوه به حهزی ژهنانهوه سڵاموو گردیتا کهروو و چهمێ یوهیوهیتا ماچێ کهروو.
چهنی سڵامی و حورمهتی/ 27/1 /2006
نۋیستەی و ئامادەکەرڎەی و هۆرگێڵنای/ ئەهوەن چیاکۆ
پۆرەلۋای و سەرڕاستکەرڎەی/ هەندرێن هۆرامی