ھەنگامۍ کرڎەیۍ پەی ئاۋەڎانکەرڎەو ناوچەو ھۆرامانی و ئەۋەگېڵنای زۋانی ھۆرامی پەی بوارو وەنەی و ڕاۋەبەریی، جە نۋیستەی ئاکۊ مارانی-ن و چنڎ بەشێن و هەر جارەو بەشێوش وەڵاومکریۆنەوە.

مانیفێست-کەرڎەو  دەسۇرو ڕازۋانی

ڕازۋان چېۋېۋ نېیا، کە ئېمە پەی زۋانیش بنیەیمېرە، بەڵکو سرۇشتو خودو زۋانینە ھەن، بنەمېۋە یان دەسۇرېۋ ھەن، کە لۆجیکو زۋانی درۊسش کەرۊ و سەپنۊش و ئېمە بە پەیڕەۋکەرڎەیش ناچارۍ کەرۊ؛ ئانە ھۊشیارانە بەکاربەرڎەو ئېمە نېیا، کە پیتە دەنگۆڎەرەکا||vowels مېیانو پیتە دەنگکپەکا|consonants بڕگۍ و ۋاچەکانە سەپنۊ، بەڵکو ئانە پەنەۋازیی سرۇشتو ھەر زۋانېۋی ھەن، کە چڼایەتی پەنەۋازی دەنگە ڤاوڵەکا پېسەو وەڵامدای بە پەنەۋازیی نەرمیی و ئاسان ۋاتەو ۋاچەکا سەپنۊ؛ ئانە پېکئاماو زۋانی ھۆرامی و لۆجیکو ۋیرۆکەرڎەی ھەن، کە ڕێزبەڼی بەشەکا دېڕسازی سەپبنۊ.

بە کوڵی و پوختی، گرڎ زۋانېۋ دەسۇری ڕازۋانیی تایبەت بە وېش ھەن، زۋانی ھۆرامیچ تایبەتمەڼیی ڕازۋانی وېش ھەنش و یۊ چە تایبەتمەڼییە ھەرە ناوازەکا زۋانی ھۆرامی ئانە ھەن، کە مېیانو قسەکەرڎەی گەلیانەی یان ڕۊۋانەو خەڵکی و زۋانو نۋیستەینە جېیاوازیېۋی فرە نېیا. ئەر بە ورڎی سەرنج بڎەیمۍ، پەی ئېمە بەرگنۊ، ئا ھۆرامیۍ کە ھۆرامانە مژیۋا و کەمتەر کۆتېنۍ چېرو ھەژمۇن زۋانەکا تەری و ھەر پاسە ئا کەسۍ کە نەلێنۍ فېرگا [چۇنکە فېرگا بە زۋانی ئەڎایی نەبېیەن و بە زۋانی عەرەبی و فارسی و سۆرانی بېیەن و ھەن] درۊستەر و نزیکتەر بە ڕازۋانی ھۆرامی قسۍ کەرا، تاکو ئا کەسۍ کە بەرو ھۆرامانینە ژیۋێنۍ یان لۋێنۍ فېرگا یان ھەرمانەشا کەرڎېنە. کاتېۋ سەرنجو کەسېۋی کە تارانە ژیۋان یان فېرگانە بە فارسی وەنەنش؛ یان کەسېۋ کە سلېمانییەنە ژیۋان یان چە فېرگانە بە سۆرانی وەنەنش بڎەیمۍ [ھەڵبەتە ئەر ھۊشیارانە سەرو زۋانو قسەکەرڎەی و نۋیستەو وېش وېش خەریک نەکەرڎەبۊ] ، پەی ئېمە بەرگنۊ، کە کاتو قسەکەرڎەینە یان نۋیستەینە ڕیزبەڼی دەسەۋاچەکا یان دېڕ و پەرەگرافەکا ئاڎۍ یان ئاڎی سەرو بنەماو ڕیزبەڼی دەسەۋاچەی و دېڕۍ فارسیۍ و عەرەبیۍ و سۆرانیۍ ھەن و ڕېکۋزیان.

بە مەڵامەتو ئانەیە کە تاکو ئیسە ئېمە دەسۇری ئەۋەنۋیسیاو زۋانی ھۆرامېما نەبېیەن و نەوەنەن و فرەتەر بە دەسۇرو زۋانە داگیرکەرەکا و سەپیایەکا ئاشنێ بېیېنمۍ و بە وەنەیشا ناچارۍ کریێنمۍ، خاستەر ئانە ھەن، کە تاکو ڕېککۆتەی سەرو ئەرەنیای و پەیڕەۋکەرڎەو یەک دەسۇری ھامبەشی، خەڵکو ھەر ناوچېۋی ھۆرامی-نشینی یان بەرو ھۆرامانی بە دیالێکتو وېش بوانۊ، پەی ئانەی بە کرڎەۋە پەیی ئاڎۍ و ئاڎی بەرگنۊ، ئایا ڕازۋانو دیالێکتەکەو ئاڎۍ و ئاڎی بە تەمامو لایەنەکا زۋانی ھۆرامی وەڵام مڎۊۋە یان نا؟

ھامکات چنی ئانەیچە، کەسانۍ زۋانزانۍ گرڎو دیالێکتەکا یان ناوچەکا پېۋەرە ھامبەشانە سەرو شیکاریی ڕازۋانی و تواناو وەڵامۆدای ھەر دیالێکتېۋی بە ئەرەنیای دەسۇرېۋی یۊگېرتەی زۋانی کۊشیا و گرفتۍ و پەنەۋازییەکا دەسنیشانۍ کەرا. بەتایبەت دۋۍ گرفتۍ فرە سەرەکیۍ، کە یەکەم، ڕەگەزداریی نامۍ و یاگەگیرو نامۍ و دماگری ڕەگەزیی یاۋەرنامی و کرڎاری و تاک و کۊ و ،،،تد، کە مېیانو دیالێکتو( ژاۋەرۊی) و (لھۊنی) و (باجەلانی) و (شەبەکی) و (یاری) جېیاۋازیۍ ھەنۍ. دوەم، ھەر پاسە گرفتۊ بارو ئەرېنی و بارو نەرېنی کرڎاری (کەرۇ| مەکەرۇ) و (مەکەرۇ| نمەکەرۇ). یەرەم، نەگونجېیای دۋۍ و یەرۍ پیتە دەنگۆڎەران. چوارەم ، جېیاۋازی دماگری کەسیی کرڎاری.

پەی یاۋای بە چارەسەری گونجېیای  و ئاسانکاریی بەپاو پەرەئەسای زۋانی و ھەر پاسە وەڵامۆدای بە پەنەۋازییەکا سەردەمو تەکنۆلۆجی زانیاریی و دیجیتاڵیزە بېیەی پەیۋەڼییەکا، بېیەی یەک بنەمای | یەک دەسۇری ڕازۋانی، ناچارۍ ھەنمۍ و مشیۊ سەرو یەک ڕازۋانی یۊگېرتەی مېیانو گرڎو دیالێکتەکانە ڕېکۍ گمنۍ و پەی ئا مەبەسەییە، گرڎیما پەنەۋازییما بە ئاشنابېیەی بە قسەکەرڎەی و نۋیستەی دیالێکتەکا یەکتری ھەن.

------------------------------------------
* دەنگە تاییبەتەکۍ زۋانی هۆرامی، پیتە و نمۇنەی دەنگیی و نۋیستەیی:

- ڎ : ئەڎا  : دەنگ https://t.me/Ferhengu.Zvani.Horami/6322
- ۋ : ۋاران  : دەنگ https://t.me/Ferhengu.Zvani.Horami/6328
- ڼ : مەڼ : دەنگ https://t.me/Ferhengu.Zvani.Horami/6324
- ۊ : لۊ : دەنگ https://t.me/Ferhengu.Zvani.Horami/6326
- ېـ ۍ  : دەنگ https://t.me/Ferhengu.Zvani.Horami/6330
- ﯗ = وو : (مــﯘ)
لینکو گرڎو پیتەکا ئەلفابێتو زۋانی ھۆرامی 
https://t.me/Ferhengu.Zvani.Horami/7588