تان و پۊ وېڕاۋەبەریی کۊمەڵایەتیی و ھەنگامۍ کرڎەیۍ پەی ئاۋەڎانکەرڎەو ناوچەو ھۆرامانی و ئەۋەگېڵنای زۋانی ھۆرامی پەی بوارو وانای و ڕاۋەبەریی، کتێبێوەن جە نۋیستەی و ئاماڎەکەرڎەی "ئاکۊ مارانی"ن و بە زنجیرە جە بەشو هەورامی ئاژانسەکەیمان (فوڕات نیوز)ەنە وەڵاو مکریۆنەوە.

بەشۍ ۋیس و ششەمە

دلۍ سیستەمو وېڕاۋەبەریی کۊمەڵایەتییەنە، پەرسۊ جېیاۋازی کولتۇریی و فرە کولتۇریی، چنی ڕېکەۋزیۊ؟

ئەر ۋېیەرڎەی سەنجبڎەیمۍ، گرڎو ناوچەکا جەھانی یاگۊ پېۋەرە-ژیۋای مرۊڤەکا بېیېنۍ و ھیچ دەربەسیېۋ پەی ئامای و لۋای و ژیۋای کەسا تەری نەبېیەن و تەمەنو مەرزە دەسەڵاتیی و ئایینیی و "نەتەۋە"ییەکا بەراۋرڎ بە تەمەنو مرۊڤایەتی و ژیۋای سەرو گۊ زەمینیۆ، ھیچ نېیا. ڕاسا چە سەردەمو سەرھۊرڎای خېڵەکا و ئایینەکاۋە جۊرېۋ ڕاگیریی و جەنگ و پەلامارڎای درۊسبېیەن و ڕۊ بە ڕۊ بە ڕادەو زاڵبېیەی سیستەمی چینایەتیی و دەسنیشانکەرڎەی مەرزەکا جەنگ و قینە و کوشتار و مەرزبەڼی مېیانو ئێتنییەکا و ئایینەکا و ... دلۍ خەڵکییەنە تۊختەرۍ و قوڵتەرۍ بېیېنۍ. بەڵام ھەر پاسە سرۇشتو گۊ زەمینینە ھیچ مەرزېۋی ڕامیاریی [وڵات] بېیەیش نېیا، ھەر پاسەیچ چە ۋېیەرڎەو مرۊڤایەتینە  کۊچکەرڎەی و تېکەڵبېیەی بەرڎەۋام بېیېنۍ و ھەسارەو زەمینی بە سرۇشتو وېش ھیچ مەرزېۋی دەسکرڎش نەپەسینان و ئیسەیچ بەس بە چەک و کوشتەی و تەلبەڼ تاۋېیان سرۇشتو مرۊڤی بەربەس و مەرزبەڼیی کریۊ و کریان ، تاکو سالاریی کۆمپانییەکا و دەسەڵاتدارا و ڕامیارا مسۆگەرکریۊ. 

ئەر ئېمەی مرۊڤ بە ئاۋەزو وېما و وۍ-ۋیرۆکەرڎەی سرۇشتو مرۊڤایەتی سەرنجبڎەیمۍ، مرۊڤایەتی زاڎەو یەک یان چڼ خانەۋاڎېۋی بېیەن و داستانۊ ئاڎەم و حەوا'یچ ھەر پەی ئا سەرچەمەیە گېڵۊۋە و مرۊڤایەتی ھەر یاگېۋو سەرزەمینیۆ سەرەشھۊردابۊ و چە ھەر یاگېۋۆ کۊچکەرڎەیش دەسشپنەکەرڎەبۊ، مەرامو کۊچەکەیش سەرزەمینی ئارام و وەشگوزەرانیی و ئاسۇڎەیی و بەختەوەریی بېیەن. چە ئی ڕۊزگاریچەنە ۋەڵکۆتەی تێکۆنۆلۆجیی و زانستیی ئا ڕاسییەشە سەلەمنان، کە چېۋېۋ بەنامۊ "نەتەۋە" و "نەژاد"ی بېیەیشا نېیا و ئا شوناسۍ بەس وەشباۋەڕیی ڕامیاریی و ئایدیۆلۆجییۍ هەنۍ و ۋەرەنجامو ناھۊشیاریی مرۊڤەکا بېیېنۍ.

سەرو ئا بنەمێ، مرۊڤایەتی مەرز و سەرچەمەی دەسنیشانېکریاش نېیا و گرڎېما سەر بە یەک بنەچەی هەنمۍ و مرۊڤایەتی خانەۋاڎېۋی گۆرە هەن و زەمین نیشتمانو گرڎېما و کۊمەڵەکېچما تېکەڵېۋ هەنۍ چە مرۊڤایەتی و جېیایی زۋانی پېسەو کۆدو پەیۋەڼی، ھیچ چە بەھا ھامبەشە مرۊڤییەکاما نمەفاڕۆ، بازنە کولتۇرییەکېچ ۋەرەنجامو فرەیی کۊمەڵەکا بېیېنۍ، نەک جېیایی و ناجۊریی و دژبېیەی مرۊڤایەتی مرۊڤەکا و کۊمەڵەکا. 

بېژگە ئانەیە، ڕۊ بە ڕۊ خەریکا مەرزە ڕامیاریی و ئایینیی و کولتۇرییەکۍ کاڵتەرۍ باۋە و کولتۇری جەھانیی و کەسایەتیی جەھانیی و وەرم و خېیاڵۍ جەھانییۍ سەرھۊرمڎا. بارېۋی چامنەنە ھەم ھۆرامەکۍ پەی بەرو ھۆرامانی کۊچکەرا و ھەم خەڵکی تەر پەی دلۍ ھۆرامانی مێۋ. کاتېۋ ئېمەی ھۆرامی-زۋان بەرو ھۆرامانینە ئا چەمەڕانیی بېیەی مافو وانای و بەکاربەرڎەی زۋانی ئەڎایی و پارېزنای کولتۇرو وېما بۊ، بەدڵنیاییچ مافو ھەر کەسېۋی هەن، کە بە ئامایش پەی دلۍ کۊمەڵەکا ئېمە، کولتۇرو وېش پارېزنۊ و بە زۋانی ئەڎایی وېش بوانۊ و بنۋیسۊ. چە باری ئاساییەنە کولتۇرەکۍ پېسەو چینەکا زەمینی تېکەڵۍ با، ئەر سەپنای و دەمارگیریی نەبۊ.

ۋەرو ئانەی مشیۊ فرە کولتۇریی کۊمەڵەکا، یان پېۋەرە-ژیۋای کەسە کولتۇر جېیاۋازەکا پېسەو سەرەنجامو پەرەئەسای و گەشەکەرڎەو مرۊڤایەتی پەسېنمۍ و دۇرکۆتەی کۊمەڵەکا چە یەکتری و سەرھۊردای کولتۇرە جېیاوازدەکا بژناسمۍ و جېیاتی جەنگی و مەرزبەڼی و تەرسای چە تېکەڵبېیەی کولتۇرەکا، کۊششکەرمۍ چە لایەنە ئەرېنییەکا کولتۇرو یەکتری کەڵک ھۊرگېرمۍ و لایەنە نەرېنییەکا کولتۇرو وېما دلېنەبەرمۍ و چانەیچە زېیاتەر، پەسینای فرە-کولتۇریی کۊمەڵەکا و ئەژناسای فرە-کولتۇریی پېسەو بنەماو پېۋەرە-ژیۋای کەسەکا و کۊمەڵە کولتۇر جېیاۋازەکا، کریۊ یۊ بۊ چە بنەماکا سیستەمو وېڕاۋەبەریی کۊمەڵایەتی.

----------------------------------------
* دەنگە تاییبەتەکۍ زۋانی هۆرامی، پیتە و نمۇنەی دەنگیی و نۋیستەیی:
- ڎ : ئەڎا  : دەنگ https://t.me/Ferhengu.Zvani.Horami/6322
- ۋ : ۋاران  : دەنگ https://t.me/Ferhengu.Zvani.Horami/6328
- ڼ : مەڼ : دەنگ https://t.me/Ferhengu.Zvani.Horami/6324
- ۊ : لۊ : دەنگ https://t.me/Ferhengu.Zvani.Horami/6326
- ېـ ۍ  : دەنگ https://t.me/Ferhengu.Zvani.Horami/6330
- ﯗ = وو : (مــﯘ، مۇسۇ)
لینکو گرڎو پیتەکا ئەلفابێتو زۋانی ھۆرامی 
https://t.me/Ferhengu.Zvani.Horami/7588

نۋیستەی: ئاکۊ مارانی