جە ڕێککەوتو ٢ خەرمانانو ١٣٩٧ی وەرەتاوی / ٢٤و ئابو ٢٠١٨ی، دارستانەکێ سەڵەس و پێلە-ی سەر بە شارو مەریوانی ئێرشان گێرتەبێ. چالاکوانێ ژیوگەپارێزێ و هاموڵاتیێ مەریوانی شیێ بێنێ ناوچەکە تا ئێرەکەی کۆنترۆڵ بکەرانێ و بکوشانێشەوە. دەرەنجام تا دێرەگاو شەوێ ئێرەکە تاڕادێوی فرە کۆنترۆڵ کریابێ و کوشابێوە. بەڵام سەرسەبای ٣ خەرمانای جاڕێ تەر دارستانەکێ ئێرشان گێرتەبێوە کە گومان کریێ بە ئەنقەست ئێر دریێ بانێوە.
دیسان پەی کۆنترڵۆکەردەی و ئەوەکوشنای ئێرەکەی، ئەندامێ ئەنجومەنو سەوزو چیای لوێوە ناوچەکەی و درەنجام چوار ژیوگەپارێزێ ئەنجومەنەکەی بە نامەکێ، (شەریف باجوەر، ئومێد کۆنەپۆشی، رەحمەت حەکیمی نیا و محەمەد پژوهی) شەهیدێ بیێ. دمای ئاشکرا بیەی ڤییەرەکەی، سپاو پاسدارانو ڕژێمو ئێرانی بە کوشەتەی ٤ ژیوگەپارێزەکەی تاوانبار کریا، چونکە جە نیمەڕۆ ٣ خەرمانیەنە، دوێ ئەوەتەقایێ جە ناوچەنە ڕووەشان دێبێ و باس جە ئانەیە مەکریێ کە سپای ئەنجامێ دێبانێ و ئامانجش دلێنەبەردی ژیوگەپارێزەکان بییەن.
کردەوەکەو سپای جە مەریوان و وەرکەوتو کوردستانی، توڕەیی و ناڕەزایی خەڵکیش شۆنیەر ئوما و جە ٤و خەرمانانیەنە تەرمێ هەر چوار شەهیدەکەی بە مەراسیمی شکۆدار و سەرهۆردای ئاسا جە مەریوان ئەسپەردێ کریێ و جە کوردستان و چەنڎ شارێ ئێرانی و ئەورووپای پەرسە و سەرەوەشیشان پەی ڕێکوزیا و بەفراوانی هامغەمی پەی خانەوادەکانشان نیشانە دریا.
هەرپاسە جە ٨ پووشپەڕو ١٣٩٩ی وەرتاوی/ ٢٨و حوزەیرانو ٢٠٢٠ی، ٣ چالاکوانێ ژیوگەپارێزێ شارو پاوەی و هەورامانی و ئەندامێ ئەنجومەنو ژیوای بە نامەکێ، (موختار خەندانی، بیلال ئەمینی و یاسین کەریمی) وەختوە کە سەرقاڵێ ئەوەکوشنای ئێرو دارستاکانو بۆزینە و مەرەخێڵ-ی بێنێ بەشێوازێوی گوماناوی ژیانشان جەدەست دابێ و دیسان ڕژێمو ئێرانی بە پلانمتەرەی پەی شەهیدکەردەیشان تاوانبار کریا. هەر چوون ٤ شەهیدە ژیوگەپارێزەکێ مەریوانی، ٣ شەهیدەکێ پاوەی و هەورامانیچ بە مەراسیمی شکۆدار و سەرهۆردای ئاسا بە واتەی دورشمو "شەهید نەمرەن" تەرمەکێشان جە پاوە و نەوسوڎە ئەسپەردێ کریێ بێنێ.
دمای ئانەیە، کۆمەڵگەو دیمۆکراتیک و ئازادو وەرکەوتو کوردستانی (کۆدار) ٣ خەرمانان-ی ڕۆو شەهیدبیەی ٤ ژیوگەپارێزەکێ مەریوان-یش چوون ڕۆو ژیوگەی دەستنیشان کەردەبێ و داواش کەردەبێ کە ساڵانە جە ئی ڕێککەوتەنە شکۆمەندانە ڕێز جە یاد و ویرەوەی شەهیدانو ژیوگەی بگێریۆنە.
جە ئی چوارچێوەنە، ئارۆ جە شارو مەریوانی و جە دوەمین سایادو شەهیدبیەیشانە، هەزاران کەسێ و بە پێشەنگی ژەنا جە مەڕاسیمێوی شکۆدارەنە ڕێزشان گێرت جە ڕۆو ژیوگەی و هەر پاسە هەر چوار شەهیدەکێ ژیوگەی (شەریف باجوەر، ئومێد کۆنەپۆشی، رەحمەت حەکیمی نیا و محەمەد پژوهی) و جە سەرو گڵکۆکانشەوە بەڵێن دووپات کریاوە، درێژەبە ڕێبارەکەیشان بدریۆنە و زیاتەر جە ویەردەی کار پەی پارێزنای ژیوگەی و دارستانەکێ کوردستانی بکریۆنە.
جە مەراسیمەکەنە چەنڎن وتارێ پێشکەشێ کریێ و ئەندامێ ڕێکوزیاو یانەو ژەناو هەورامانی بەفراوانی و چالاکانە بەشدارێش بیێ و تاجە گوڵینەشان سەرو گڵکۆو هەر چوار شەهیدەکەیەوە نیارە. هامکات کوڵە پەیاموێشان واناوە کە پی جۆرە بێ:
زرێبارێوە هەرسێ
پەشتەو شاهۆ بۆغزیمەنە
پەنگشا واردەن
ها دڵم تەقا!
بەرز و پیرۆز بۆ دوەمین ساڵیادوو شەهیداو ژیوگەی،
ئێمە پێسەو یانەو ژەناو هەورامانی ئامەینمێ سەروو گڵکۆو پیرۆزوو ئی شەهیدا تا پەیمان و وەفا تازە کەرمێوە کە درێژەدەرێ ڕا پیرووزەکێتا بیمێ و پێسەو ئەدٚایێوە بەڵێن مدٚەیمێ پارێزەرێ ژیوگا و ئاو خاک و دارستانی بیمێ.
ئەندیشەی سەوز ڕابەرمانە!
یاگێ باس کەردەیەن، ساڵانە ٤٠ هەزار هێکتارێ(١٦٠ هەزار دۆنمێ) جە دارستانەکێ ئێرانی و وەرکەوتو کوردستانی دلێنە مەشانێ. جە گردی جە ٤٠ ساڵێ ویەردێنە ٦٠ ملیۆن هێکتارێ (٢٤٠ ملیۆن دۆنمێ) جە دارستانەکان دلێنەشیێنە. ئەگەر دلێنەشیەی دارستانەکان بە ئی شێوازە بەردەوام ببۆنە، ئەگەر هەن تا ٣٠ ساڵێ تەرێ سەرجەم دارستانەکێ ئێرانی و وەرکەوتو کوردستانی بەیەجاری دلێنەبشانێ.
دلێنەشیەی دارستانەکێ ئێرانی و وەرکەوتو کوردستانی، سەرەڕاو هۆکارە سروشتیەکان و فڕیای ئاوی و هەوای و وشەکەساڵی و کەم وارانی، بەشێوش پەیوەستەن بە کەمتەرخەمی و سیاسەتە هەڵەکێ دەسەڵاتداری ئێرانی کە دلێنەشەی دارستانەکان و وێرانکەردەی ژیوگەی خێراتەر مەکەرانێ. پەی نمونەی پەنگاو سازی (سەد سازی)، فاڕای ڕاڕەو ڕوار و دەرە و سەرچەمە ئاویەکان، ئەوەبڕیەی دار و درەختی و بنیادنیای و پڕۆژەسازی نازانستی، هۆکارێنێ پەی خێرا تەر دلێنەبەردەی ژیوگەی و دارستانەکان. هەر ئانیچە پاسەشە کەردەن جە شار و ناوچەکێ کوردستایەنە چەنڎین سازیێ و ڕێکوزیێ وێبەخشێ ناحکومیێ دروستێ بکریانێ.