گوڵان فەهیمە هامسەرۊکەو کۊداری باسوو پشتیوانیی بەینوو گرڎوو بەشەکاو گلێرگەی پەی وێنیشاندای جە ئێرانی و وەرکەوتوو کوردستانینە کەرڎ و واتش، ئی هەڵوێسە بۊ بایسوو فاڕیایۍ جیددی. گوڵان فەهیمە جەختیچش سەروو گرنگیی ڕێکوستەی کەرڎۊ.
گوڵان فەهیمە هامسەرۊکەو كۊنگرەو گلێرگەو دیموكراتیكوو و ئازاڎییی وەرکەوتوو کورڎسانی (کۊدار) جە بەرنامەو هێڵوو ٣ کەناڵوو تەلەفزیۊنوو ئاریەنی ورسەنگناێش پەی چالاکییەکاو "ژەنی، ژیوای، ئازاڎیی" جە وەرکەوتوو کوردستانی و ئێراننە و هێرشەکاو هێزەکاو دەوڵەتی جە دژوو چالاکا کەرڎ.
سیاسەتوو و زیهنیەتوو پیاسالاریی ڕژێموو ئێرانی ئشناسنامەو ژەنۍ مەشناسۊ
گوڵان فەهیمە هامسەرۊكوو كۊداری جە بەرنامەو "هێڵی سێیەم"وو تەلەفزوێنوو ئاریەن تیڤی ڕۊشنایی وزۊ سەروو ساڵیادوو تیرۊركردەی گەشمەرڎاو پاریسی، بەتایبەتی كۊشیای چوار دەیەو ژەنە شۊڕشگێڵناو کورڎی "ساكینە جانسز"ە و كاریگەریی ئا كۊشیایە گەشمەرڎ ساكینە و ڕەفێقەکێش و بەتایبەتی كاریگەریی ئا ژەنە وەڵێوەبییەیاو و فیداییا و قارەمانا، سەروو چەكەرکێشتەیۆ شۊڕشوو "ژەنی، ژیوای، ئازاڎیی" یا شۊڕشوو گەلاو ئێرانی و وەرکەوتوو کورڎستانی و ماچۊ:"ئا شۊڕشە ئیسەنە یاوا قەلاپۊپە و گرڎوو وەرکەوتی دلێڕاسینی و بەتایبەتی چی چوار مانگەنە جوگرافیاو ئێرانیش تەنانۊ، بەرهەموو كۊشیای ژنە شۊڕشگێڵنا پێسە ساكینە جانسزۍ و ڕەفێقەکاشانە".
فەهیمە جە هەمان وەختنە، ئاماژە بە وەردەوامیی سیاسەتوو چەواشەكارانەو ڕژێموو داگیركەر و فاشیستوو ئێرانی مدۊ، كە گەرەکشا بە هاشوهووشی فریودەرانە وێشا جە هەقەتینەیی مشکیلە و قەیرانەكاو سیسەمەكەیشا دزاوەو و پا شکڵە شۊڕشوو گەلا پارچە پارچە كەرا و دووەبەرەكی وزا بەینوو ڕیزەكاو گەلی و شۊڕشیوە.
هامسەرۊكەو كۊداری ئاماژە بە هەوڵەكاو ڕژێمی و دەسەڵاتدارا جە ئاستی فرە بەرزوو سیستموو ڕاوەبەردەی وڵاتوو ئێرانینە کەرۊ و ماچۊ؛ دەسەڵاتداراو ڕژێمی جە ئاستوو دەوڵەتی و جە ئاستوو حوكمەتینە جە بەردەوامیی چەواشەكارییەكاشا و پارچەكەردەی كۊشەرا و كۊشیای و نرخەكاو شۊڕشی، بۊنەو ئانەیۊ كە كێشەو بڕۍ جە مەنتێقە سنوورییەكا و بڕێۍ جە هەرێمەكا هەن بۊنەو ئانەیۊ، كە بێبەش مەنێنۍ جە خزمەتگوزارییەكاو دەوڵەتی و وێشا جە بابەتەكا هەقەتینەکا دزاوە؛ هامسەرۊكوو كۊداری چی بارۊ ماچۊ؛ ئانەش ڕاسی بۊ؛ سیسەم جە بناغەنە تووشوو ڕێزایرەی و قەیرانی بییەنۊ، ئیتر مەتاوۊ پا پڕوپاگەندە ناڕەوایا و دووەبەرەیی وستەی دلۍ گەلی و وەرەدەوامی بە تەمەنوو وێش بدۊ، مشۊم جە چوارچوەو فاڕیایە دیموكراتیەكانە هەنگامۍ پەلۍ بنیۊ، كێشەو گەلاو ئێرانی و پەرسەو ژنا، كێشەو بڕۍ مەنتێقا و هەرێما نییا؛ بەڵكم كێشەو سەرتاپاو ئێرانین و هۊكارەكەیچش سیستموو دیكتاتۊر و فاشیستوو ئێرانین و وێش جە وێشنە سیسەموو ئێرانی بووەش کەرڎێنە و بییەن سەرچەمەو گرڎوو قەیرانەكاو دلۍ ئێرانی.
گوڵان فەهیمە هامسەرۊكەو كۊنگرەو گلێرگەو دیموكراتیكوو ئازاڎییی وەرکەوتوو کورڎستانی (كۊدار)، بەشێوە تەروو ورسەنگنایەکاشنە تیشكەش وستە سەروو زیهنیەتوو سیاسەتوو نزیكبیەیۊ ڕژێموو فاشیستوو ئێرانی ئاستوو پەرسو ژنانە و گلێرگەینە و ماچۊ؛ ڕژێموو ئێرانی، ڕژێمێوەن تا بینەقاقا كۊنەپارێزا و پەشتی بە یاسا و ڕێسای نەفاڕیایەکا بەسۊ وجە بنەماو وێشنە حیچ باڕێش بە ئشناسنامە و ئێرادەو ژنا و گەلا و فرەڕەنگیی گلێرگەی و دیالیكتیكی فاڕیای نییەنە؛ چونكم ڕژێمێە دیكتاتۊرا و ڕێز جە بییەی و ئیرادەو ئینسانی و گلێرگەی مەگێرۊ.
هەڤاڵ سارا یووەم ژەنی بۍ، كە جە ڕیزەكاو بزووتنەوەو ئاپۊچییەتینە سەروو بنەماو ئازاڎییی ژەنۍ كۊشیێی
گوڵان فەهیمە هامسەرۊكەو كۊداری سەروو كۊشیای ساکینە جانسزۍ، ژەنە كۊشەرەو کورڎی، كە جە ساڵەو ٢٠١٣ جە ئەنجاموو هێرشێوە تیرۊرکارینە چەنی دووۍ هەڤاڵا تەریش جە دلێڕاسەو فەڕەنسای "پاریس"نە گەشمەردۍ بییە ماچۊ: "هەڤاڵ سارا یووەم، ژەنی بۍ، كە دلێ بزووتنەوەو ئاپۊچییەتینە سەروو ڕێبازوو ئازاڎییی ژەنی کۊشییێ. هەزاران ژەنیش پەروەردۍ كەردۍ و سەروو بنەماو ئایدۊلۊژیی ئازاڎییی ژەنۍ، وەروو ئانەی ژەنی بتاوا وێشا چێروو كاریگەریی زیهنیەتو پیاینە ڕزگارۍ كەرا، دەسش بە پەروەرڎەو ژەنا كەرد. سەروو بنەماو كۊشیای ئازاڎییی "ژەنی، ژیوای، ئازاڎیی" ڕەنج و مانیاییێ فرە لاو هەڤاڵ ساكینەی و ڕەفێقەکای تەریشۊ ئرمانییۍ. ئا شۊڕشە جە ئێسەتێنە وەرکەوتوو کورڎستانی و ئێراننە ملۊ ڕاوە سەرچەمەو وێش چا دمایوینای "میراس"ۊ ور گێرتەن، حیچ شۊڕش و كۊشاێچ بێبنەما نییا.
سەروو دمایوینای ئا شۊڕشگێڵنا یاوایمۍ ئی ئاستە
هامسەرۊكەو كۊداری ئاماژە بە كاریگەریی كۊشیای ژەنە شۊڕشگێڵناو کورڎی "ساكینە جانسز"ە و كاریگەرییش سەروو ڕاوەلوای شۊڕشوو ئێسەتێ جە وەرکەوتوو کورڎستانی و ئێراننە ماچۊ: "جە وەختێنە ئێمە باسوو شۊڕشوو"ژەنی، ژیوای، ئازاڎیی" کەرمۍ، سیاسەتوو قاڕچنیەیۊ و دلێنەبەردەی سەروو ژەناوە پیادە کریۊ. ئی سیاسەتوودلێنەبەردەیە سەرووكام ژەنێوە کەراش ئامانج؟ هێزە دەسەڵاتدارەکۍ، كە بەزیهنیەتوو پیاسەنتەریوە قەرار جە بارەو ژەناوە مدا، جارێوە تەر كۊكۊشییۍ تەرشا پاریسنە کەرڎ و ڕەفێقێما "ئەڤین گۊیی، عەبدولڕەحمان قزل و میر پەروەر"شا گەشمەردۍ کەرڎۍ. جە پانیشتوو کورڎستانینە سێڤێ، پاكیزە و فاتمە گەشمەردۍ کرییێۍ و جە سەرنیشتوو کورڎستانینە هەڤاڵ زیلانە و جە وەرکەوتوو کورڎستانینە هەڤاڵ ژیانەشا كەردە ئامانج و گەشمەرێدشا کەرڎۍ. ئا هێزێ موڵکدارێ زیهنییەتوو پیاسالاری و ڕەگەزگەرایینۍ سیاسەتوو كۊكوشیی سەروو ژناوە ڕاوە بەرا و فرە جە ژەنە شۊڕشگێڵنا تیرۊر کەرا.
کێشەکاو وەرکەوتی و ئێرانی تەنیا کێشۍ مەنتێقێوە نییەنۍ
جە وەرکەوتوو کورڎستانی و ئێرانننە ماوەو چوار مانگان گەل بە وەڵێوەبیەی ژەنا و گەنجا و گرڎوو چین و تووەكاو گەلی و باوەڕە جیاوازەكا ئینۍ وێنیشانداینە و و گەرەکشانە مافە ڕەوایەکاشا، ژیوایێوە ئازاڎی و داواو دیموكراتیزەكەردەی ئێرانی کەرا. جە بارەو هەوڵەکاوە پەی چەواشەكەردەی ئامانج و نرخە و كۊشیای و ئەرەكۊشیایا شۊڕشی و پارچەكەردەی و چەپەوانەکەرڎەیۊ شۊڕشی و یۊگێرتەیی گەلا، گوڵان فەهیمە ماچۊ: "جە كاراكتەروو گلێرگەی ئێرانینە، كاراكترێوە بەگلێرگەبییەی مڵکداروو چاندێوە بەگلێرگەبییەی هەن. دایمە وەروو ئانەی گلێرگە وەڵۍ گنۊ و نرخەش پارێزیۊ کۊشیێنۍ. وەروو ئانەی دەوڵەتوو ئێرانی مەتاوۊ بانگەشەو ئانەی کەرۊ، كە كێشۍ و قەیرانەكۍ تەنیا هینۍ بەشێوە گلێرگەینۍ و وێشا جە هەقەتینەیی كێشەكاو گلێرگەی و سیسەمی كە ئازاڎیین دزاوە. گەل كێشەو خزمەتگوزاری، سیاسی، ئابورییش هەن و مشۊم چارۍ کریا و ناڕەزایەتی جە سەرانسەروو ئێرانینە تەشنەش سانان و وەڵا بییەنۊ.
گرڎوو گەلاو ئێرانی جە ڕژێمی ناڕەزێنۍ، پەوکای پێوەرە ئەرەپڕێنۍ
هاموەخت ئاماژە بە وەڵابییەیۊ و تەشەنەکەرڎەی ناڕەزایەتییەكا جە ئێراننە مدۊ و ماچۊ :"فارس، بەلووچ، ئازەریۍ و گەلوو کورڎی گرڎوو نەتەوەكا، كە دلۍ ئا سیسەمینە مژیوا ناڕەزێنۍ و پەوکای گرڎشا پێورە ئەرەپڕێنۍ. داخۊم ئینە بە چێشیوەە لکی درییان؟ ڕژێموو ئێرانی موڵکداروو سیسەمێوە نادیموكراتیكی و دەسەڵاتوازین. پەوکای گەل باس جە ئێرانێوە دیموكراتیكی كەرا. سەروو جوگرافیای ئێرانیوە دەیان باوڕۍ جیاوازۍ ژیوا، پەوکای مشۊم سیسەمێوە دیموكراتیك بۊ، وەروو ئانەی ئی فرەڕەنگییە بە شکڵێوە هامسەنگ و ئازاڎی بە یۊوە بژیوا و كێشەشا بەر نەگنۊ.
سەروو هەقتینەیی دەوڵەتوو ئێرانی فەهیم ئشناسایێ چانە کەرۊ و ماچۊ: "دلێ ڕژێموو ئێرانینە یاسا و ڕێسای نەفاڕیا هەن. یاسۍ منیارە و مشۊم گرڎوو گلێرگەی بۍ حیچ پەرس و ڕایۍ بە پاو ئا یاسا نەفاڕیایا بژیوا. چانە ئاستوو وەڵێکەوتەی گلێرگەی و فاڕیایەكاو گلێرگەی وەرەچەم مەگێرا. ڕژێموو ئێرانی حیچ زەمینە و دەرفەتێوە دیموكراتیك مەخولقنۊ تا گەل و گلێرگە ئیرادەشا دلێشنەنیشان بدا.
سیاسەت و زیهنیەتوو پیاسالاریی ڕژێموو ئێرانی، هەقەتینەو ژەنۍ، ئێرادەو ژەنۍ و ئشناسنامەو ژەنا مەپەسەندنۊ
هامسەرۊكوو كۊنگرەو كۊمەڵگەی دیموكراتیكو ئازاڎییی وەرکەوتوو کورڎستانی "گوڵان فەهیم"، سەرەڕاو گرڎوو زەخت و فشارەكاو ڕژێمی سەروو گەلا و ژەنا و گەنجا، ئاماژەش بە بەردەوامیی شۊڕشوو گەلاو ژەنا ئێراننە و وەرکەوتوو کورڎستانینە كەرد و واتش: "ڕەنگا گرڎ شونێنە چالاكیی ناڕەزایەتی نەلۊ ڕاوە، بەڵام وەڵێکەوتەیۍ وەرچەم ئارانە هەن. گرڎوو بەشەكاو گلێرگەی چێششا جە دەس بۍ هەر نۊعۍ بۊ بەشدارۍ چالاكی و ناڕەزایەتییەكا با. ئینەیچ بە ماناو مردنای چالاكییەكا نمۍ کە دەوڵەت ئجۊش پاسەن. سەرەڕاو گرڎوو زەخت و هەڕەشەکا، گلێرگە مزانۊ کە ڕەنگا زەحمەتییەكۍ زیاتەرێچ با، پەوکای هەڵوێسی وەرگێری و وێگێری نیشانە مدا و كۊشییا و هەوڵێ مدا شۊڕشەكەیشا بیاونا سەركەوتەی. هۊكار چێشا؟ بێگمان ئینەیچ بنەماو وێش جە قووڵبییەیۊ كێشە و قەیرانەكاوە ور گێرۊ. ئێ كێشە كۊمەڵایەتیۍ كە قووڵۍ بیێنۍ ئەنجاموو سیاسەتوو دەوڵەتوو ئێرانین و ڕا پەی ناڕەزایەتیی پاسە گەورەی کەرۊوە. بابەتەكە نە تەنیا كێشەو کورڎین گرڎوو ئێرانینە، بەڵکم گرڎوو نەتەوەكا و باوەڕەکا بە شێوێوە جە شێوەكا، ناڕەزایەتیی وێشا وەراوەروو ڕژێموو ئێرانی نیشانە مدا و چالاكییە ناڕەزایەتیەكانە بە درۊشموو"ژەنی، ژیوای، ئازاڎیی" بەشدارۍ با.
گوڵان فەهیمە وەردەوامیی قسەکاشنە سەروو دۊڵەمەندیی هەڵوێس و سەرچەمە بنەڕەتییەكا كە تا ئێستێچ لاو گلێرگەیۊ وەلۍ کەوتێنۍ ماچۊ: "هۊنەرمەندۍ بەرهەمی فرەدۊڵەمەندشاپەی شۊڕشی بەرهەم ئاردەن، نویسەرۍ و ڕۊشنویرێ بە یاواینەی و بەرهەمەكاشا گەرەکشانە پاڵپەشتێ شۊڕشی با. ئەنجوومەنوو مامۊسایا كە وەڵێ شۊڕشیچنە ساعێبوو هەڵوێسی بێنۍ بەتایبەتی چ قۊناغەنە هەڵوێسوو وێشا وەراوەروو ڕژێمی ئاشكرا نیشانە دا و وێشا کەرڎ ساعیبوو شۊڕشی. مامۊسا ئاینییەکۍ كە زیادجە حەددی هەڵوێسشا ئرمانا، هەڵوێسی نیشتمانی و دیموكراتیانەشا نەشارتۊ. وێش جە وێشنە هەڵوێسی چانە ئێراننە گرنگا. چون ڕژێموو ئێرانی چێروو نامۍ ئاینوو ئیسلامی و ئەرەمەرزیاو مەلایەتی برەو بە سیاسەتەكاش مدۊ و بە ڕاو ئادیشا وێش سەپنۊ ملوو گلێرگەیرە. مامۊستا ئاینییەکۍ هەڵوێسوو وێشا نیشانەشا دا و واتشا كە ئێمە پەشتیوانێ گەلینمۍ و واتشا، ئینایمێ بەرەو گەلینە و گنمێ وەڵێ گەلی، ئی هەڵوێسە و مەلایا چیگەنە و چی وەختەنە تامام مانادار، مەوقێفی نموونەیی چینە بۊ بایسوو فاڕیایۍ جیددی.
مشۊم سەروو بنەماو وێڕیکوستەی درێژە بە کۊشیای دریۊ
هامسەرۊكەو كۊداری ئاخیروو قسەکاشنە ئاماژەش بە گرنگیی بەرزکەرڎەیۊ ئاستوو كۊشیای و چارەسەری جە فیكر و فەلسەفەو ئاپۊیینە كەرد و واتش: "ئەزموونی وەڵین پا وێنیشاندایا فرە و فراوان بی. ڕێبازوو چالاكیەكێ فرە دەوڵەمەندتەرێ بیێ. هێزوو بەرخۊدانوو گلێرگەی نیشانە دریا و جەسارەت و فیداكاری بەرجەستەتەر بی. فرە تایبەتمەندییا كە لاو ڕژێمیوە نریێبێنۍ، گەلی دێوە لا. ئانەش چێولای گرنگا چێشا؟ ئا ئاستە كە گەل یاوانش پەنە مشۊم سەروو بنەماو وێڕێکوستەی بۊ. جە چوارچوەو پێویسییەكا گلێرگەینە، پێویسا وێشا ڕێک وزا جە لایەنوو ئابووری، پەروەرڎەیی و وێپارێزنایۊ، پێویسییەكاو گلێرگەی ڕێکوزیۍ کەرا بۍ ئانەی پێویسشان بە دەوڵەتی بۊ".
