کۆردیناسیۆنو کەژەکەی واتش: " پەنەوازا کۆمیتەو وەزیرا ئەنجومەنو ئۆروپای پەی دمایئارڎەی بە دووژمنایەتیکەرڎەی مافی جە ئیمراڵینە هەنگامەی دەمودەسیە بگیریۆنە ۋەر. نمەبۆ تەنیا تەماشەو ئەشکەنجەی بکەرۆ بە بێ ئانەی ڕاش چنە بگێرۆ."
کۆردیناسیۆنو جەمەو ژەنا کورڎةسانی (کەژەکە) دەربارەو قەرارو کۆمیتەو وەزیرا کۆنسەو ئۆروپای پێوەس بە ڕابەرو گەلوو کوردی عەبدوڵا ئۆجالانی ئەرەیاۋنێوەش وەڵا کەرڎۆ.
ئەرەیاۋناکەو کەژەکەی پی جۊرەنە:
" ئیمراڵینە کە سیستەمو ئەشکەنجەی بیەیش هەن و پەیوەندییەکۍ ڕابەر ئاپۆی بەتەمامی پڕچیێنۍ، ڕژێمێوە تایبەتی دژە-مرۆڤایەتی بیەیش هەن. دۆڵەتو کۆمارو تورکیای فاشیستی قڕکەری و حکومەتو ئاکەپە-مەهەپەی چی قڕکەردەیە ۋەرپەرسێنۍ. تاوەکو دمایی پی سیستەمەیە نۍ، گەلەکەما، سەرو گرڎیۆ ژەنی و جوانا ئێمە ئازاڎۍ نمەبا.
کۆمیتەو وەزیرا ئەنجومەنو ئۆروپای جە ١٧و ئەیلولینە پەی گفتوگۆکەردەی ئی مژارییە کۆبیۆ و جە ٢٠و ئەیلولو ٢٠٢٤ینە ئەرەیاۋنێوەش وەڵا کەرڎۆ. جە ئەرەیاۋناکەینە ئاماژە پانەی کریان کە پاشێلکاری جە ئیمراڵینە هەن. بەڵام چنی ئانەیچ دەسنیشانشکەرڎ پەی ماوەو ساڵێوە شۊنیرەلوایش پەی مکەرۆ و جە ئەیلولو ٢٠٢٥ینە متاوۆ قەرارێوە کاتی جە بارەشۆ بڎۆ.
سیستەمو ئیمراڵی هرووژما جە دژو ئیراڎەو گەلوو کوردی
بەتایبەت ڕابەر ئاپۆ ماوەو ٤٣ مانگان جە ئاژەو ئەرەبڕیەی و پڕچنای پەیوەندینە ڕاگیریان. هامکات ماوەو ٢٦ ساڵان ڕابەر ئاپۆ جە سیستەمو ئەشکەنجەو ئیمراڵینە گیریان. هەوڵمڎا گۆشەگیرش بکەرا جە جەهانی و گەلی. سیستەمو ئیمراڵی هرووژما دژوو ئیراڎەو گەلوو کوردی کە پەی ئازاڎیی بیەو ۋێش ئینا مڎرامانەنە. جەنگێوە قڕکەردەین. هرووژمێوەن پەی دلێنەبەردەی، ورکێشتەین جە ڕێخۆ. بیەو ئی سیستەمەیە گرڎ ڕوۍ جە دژوو ژەنۍ، جوانا، کولتور، زۋان، باوەڕی، ڕێبازەکاو ژیۋای، بیەی و ئازادی کوردا ئینا پراکتیکەنە. نەک تەنیا سەرو سەرنیشتوو کورڎەسانی، هامکات کاریگەری سەرو گرڎو پارچەکا تەرو کورڎەسانی مکەرۆ، دەرەنجامو هرووژمە قڕکارییەکا کاریگەریش سەرو گرڎو کوردا کەرڎەن و جە تەمامو جەهانینە وەڵۍ بیێنێوە. تا سیستەمو ئیمراڵی پی جۆرە پێناسە نەکریۆ هەر جۆرە شرۆڤێوەتەر بکریۆ ئانە بە ماناو پەسەڼکەردەی سیاسەتو قڕکەردەین. ئاستەیۆ ئینسانێوە دلۍ ئاژێوە پا جۊرەینە کە ملیۆنان ئینسانۍ پېسە ڕابەرو ۋێشا مویناش، پېسەنە ئەشکەنجەو ملیۆنان ئینسانا. سیستەمو ئەشکەنجەو سەرو رابەرایەتی سیستەمو ئەشکەنجەین سەرو تەمامو گەلوو کوردی، مرۆڤایەتی جەهانی کە نوێنەرایەتی مۆدێرنێتەی دیموکراتیک و ۋەرکۊتوو مېیامینی مکەرا. دەسەڵاتداری ئاکەپە مەهەپەی فاشیستو قڕکەری بە سیستەمو ئیمراڵی هەوڵمڎا گەلوو کوردی تیرۆریزە بکەرا، پی جۆرە هەڕەشۍ جە هێزە دیموکراتیکەکا تورکیای بکەرۆ، دیکتاتۆری ۋێش ئەنجام بڎۆ. جە تورکیانە فاشیزمێوە پا جۆرە بیەیش هەن کە حەزش جە فاشیزمو هیتلەریا. جە تورکیانە هێزە دیموکراتیکەکاو تورکیای نمەتاوا بژیۋا. سەرچەمەو ئینیشا گرڎیچ سیستەمو ئیمراڵییا. ئی قەرارەی کە کۆمیتەو وەزیرا ئەنجومەنو ئۆروپای بەرشکەرڎەن، ڕا بە بەردەوامی فاشیزمی مڎۆ کە جە ۋەرا ۋەر بە بازنەو ڕۆشنۋیرا- دیموکراتیکینە بریۆڕاوە.
پەنەوازا ڕابەرما بە جەسەیی ئازاڎ بۆنە
سیستەمو ئیمراڵی سیستەمێوە پا جۆرەنە کە سەرو بیەی و بەها مرۆڤایەتییەکا تاقی مکریۆوە. هەر پۊکەی دۆساو گەلەکەیما جە تەمامو دنیێنە جە ۋەرا ۋەرو گۆشەگیری ڕەهای و ئەشکەنجەو سەرو ڕابەریمانە چالاکی ئەنجام مڎا. کەسایەتیۍ نامیۍ، ڕامانگەرۍ و ئانۍ جە مېڎانوو هونەری، سیاسی، زانستی و فەلسەفینە سەرمەشقی مکەرا، پەی ئازاڎیی جەسەی رابەریما بانگەوازشا کەرد، نامەشا نوویست و جە کۊششەنە بێنۍ. ٦٩ براوۍ خەڵاتو نۆبڵی جە هەمان چوارچێوەنە بانگەوازشا کەرد. جە ۋەرکۊتوو مېیامینی تا نیاوۆ بە ئەمریکای لاتین (ئابیا یالا)، جە ئاسیاوە تا ئەفریقا جە گرڎ مێڎانێنە، جە گرڎو کیشوەرەکانە گەل، ئەرەمەرزیۍ و ڕێکوستەکۍ گرڎ پەی ڕابەریما کەمپینشا کەرڎ، چالاکیشا کەرد، ئەرەیاۋنایشا دا . داوای هامبەشەو مرۆڤایەتی و جەهانی، حەسرەتشا ئازادی ڕابەر ئاپۆیا.
ڕابەرما خاوەنو درووشمەو 'ژەنی، ژیۋای، ئازاڎیی'ن. ئی درووشمۍ شێوەی هەرە جەوهەری، بە ماناو، قەوەتی و زەریف بەربڕیەی ویستو ژیۋای ئازادین کە مرۆڤایەتی پێوەرە کۆمکەرۆوە. ئی درووشمۍ جە هەمان کاتەنە وەڵاکەردەیۆ ئازادی ڕابەرایەتییا. ڕابەرما کە ئی درووشمێشە خوڵقنا، ئی فەلسەفەو ژیۋایش ئەرەمەرزنا و مرۆڤایەتیش جە تەمامو دنیێنە جە هەمان قسۍ و کردارەنە یاونۍ بە یۆی، جە دەورو هەمان بەهای زەریفینە مرۆڤایەتیش کۆکەردۆ، مشۆم ئیتر جە ڕوو جەسەییوە ئازاد بۆ.
کۆمیتەو وەزیرا ئۆروپای پەنەوازا هەل و مەرج پەی ئازادی جەسەیی سەرۆک ئاپۆی بەرهەم بارۆنە
کۆمیتەو وەزیرا ئەنجوومەنو ئۊروپای کە بانگەشەو ئانەی مکەرۆ کە ڕێز پەی بەها دیموکراتیکەکا منیۆرە، ئەنجامی چەمەڕا کریاو گفتوگۆکاش ئانە بۍ کە حەقەتینەکا بە بنەما بگێرۆ و پێناسێوە دروس جە سیستەمو ئەشکەنجەو دۆڵەتو تورکینە ئەنجام بڎۆ. جە ئەرەیاۋناکەینە ئامان کە ئیمراڵینە پاشێلکاری هەن. بەڵام جیا جە پاشێلکاری گۆشەگیریێوە ڕەها و ئەشکەنجەدای سیستەماتیک ملۆڕاوە. ماوەو ٤٣ مانگان سەرۆکایەتیما نەتاوانش چنی کەسی کۆبۆوە. نەبیەی زانیاری دەربارەش ژەنا و جوانا گەلەکەیماش نیگەران کەردێنۍ. ئی ناڕەزایۍ جە گرڎو بەشەکانە زیاتەر فراوان مەبۆ و دوور جە کۆنفیدراڵیزمی دیموکراتیکی کە ڕابەرایەتیما پەی ۋەرکۊتوو مېیامینی دەس نیشانش کەرڎەن، بەردەوامی ئی ئاژەیە گنۆ خزمەتو قووڵکەردەیۆ کەلێنەو بەینو گەلا. هەرپاسە ئی ئاژە مەترسیش پەی سەرو ئاسایشو ژیۋای و ئازادی مرۆڤایەتی هەن. شیاوو قبوڵکەردەی نییە کە کۆمیتەو وەزیرا ئەنجوومەنو ئۊروپای ئی حەقەتینا ۋەروچەما نەگێرۆ. پۊکەی پەنەوازا کۆمیتەو وەزیرا ئەنجوومەنو ئۊروپای سەر جە نۆ لوایۆپۊرەی بە قەرارەکەیشەرە بکەرۆوە و بە شێوێوە دروس سیستەمو ئیمرالی پێناسە بکەرۆ.
ئانەی کە ساڵێوەش پېسە ئیجازەی دیاری کەرڎەن، پەی چێشین؟ ۋەرچەم نەگێرتەی دڕندەیی و هرووژمە قڕکاریەکۍ دۆڵەتو تورکی پەی ماوەو ساڵێوە هیچ ئیسفاڎێوەش پەی کوردی و مرۆڤایەتیی و جەهانی و ئەنجوومەنو ئۆروپای نمەبۆ. هۊرشێونایۆ سیستەمو ئیمرالی و پێکئاوردەی هەلومەرجو ژیۋایۍ ئازادی پەی ڕابەرایەتیما، مەبۆ بە مەڵامەتوو ئانەی تورکیا بە پاو پیمەرەکا یۆبیەی ئۊروپای سەرو بنەماو دیموکراتیکی فاڕیای بکەرۆ. درێژکەردەیۆ پرۆسەکەی تا مانگەو ئەیلوولو ٢٠٢٥ قبوڵکریا نییا. سەرۆکایەتیما ٢٦ساڵۍ تەمەنیش جە ئاژەی ناتەندروسو ئیمرالینە بەرد سەر و ئیساتۍ تەمەنش ٧٤ ساڵێن. درێژکەردەیۆ ئی پرۆسەیە پەی ماوەو ساڵێوەتەری دوورا جە چەمەڕاییەکاو گەلەکەیما، ژەنا و گرڎو گەلوو جەهانیوە، جە لێوەتەرۆ ڕا پنەداین بە کردەوە کۆمکوژییەکا دۆڵەتو تورکی، بەگرڎی قەرارێوە چامنە جە لایەنو گەلەکەیماوە قبوڵنمەکریۆ.
هەرپاسە قەرارەکەو کۆمیتەو وەزیرا ئەنجوومەنو ئۆروپای بە مایۍ قبوڵکەردەی نمەوینمۍ. چە قەرارەنە سیستەمو ئەشکەنجەو دژ بە سەرۆکایەتیما حسابش پەی نەکریان، جە ڕاو ئا قەراریۆ دەرفەت بە دۆڵەتو تورکی دریان هەتا درێژە بە سیستەمو قڕکەردەی ئیمراڵی بڎۆ.
داواکارێنمۍ و هیواڎارێنمۍ کۆمیتەو وەزیرا ئەنجوومەنو ئۆروپای سەبارەت بە پەرسو ئەشکەنجەی هۆشداری بڎۆ بە دۆڵەتو تورکی و هەرپاسە دژو ڕاوەبەردەی ئەشکەنجەو دەسەڵاتدارا ئاکەپە-مەهەپەی جە دژوو سەرۆکایەتیما هەنگامەی ئەرێنیە بنیۆ. پەنەوازا فاڕیای جە سیاسەتەکاشەنە بکەرۆ و ئاسایش و ئەمنیەتو ئیمرالیی بە دۆڵەتو تورکی نەسپارۆ و دەرفەت و مەجال پەی ئازادی فیزیکی ڕابەر ئاپۆی وەش بکەرۆ. چێوۍ کە جە کۆمیتەو وەزیرا ئەنجوومەنو ئۆروپای چەمەڕا مکریۆ ئینەنە.
کۆمیتەو وەزیرا ئەنجوومەنو ئۆروپای مشۆم بە زووتەرین کات پەی دمایئارڎەی بە دوژمنایەتی یاسایی ئیمراڵی دەس بە هەوڵدای بکەرۆ
دۊڵەتو تورکی ڕژێمو کۆمکوژی جە ئیمرالینە ڕاوەبەر مکەرۆ، بە بەهانۍ بێ بنەمای و شێوازێوە کە کەس نمەزانۆش و نمەوینۆش سزاو دیسپلینی مسەپنۆ. پی جۆرە سیستەمو ئەشکەنجەدای بەردەوام تازە مکەرۆوە، جە هەمان کاتەنە هەوڵ مڎۆ پێگە و بوارێوە پەی یاساو 'مافو هیوا'ی نازۆنە. جە ڕوانگەی یاساییوە، ڕا جە کۊششەکا مگێرۆ، قەراری سیاسی بەر مکەرۆ، بەپاو مەسڵەحەتو دەسەڵاتو ۋێش یاسا پاشێل مکەرۆ، ئینەیچ زەرەر بە ڕۆحو دادپەروەری گەلەکەیما میاونۆ. پی جۆرە مامەڵەکەردەیشە تاریخو مرۆڤایەتی دلێنەبەرۆ. پەنەوازا ئانە بزانیۆ ڕابەر ئاپۆ تاکە هیواو ژیۋایۍ پەڕ مانای و ئازادین پەی گەلوو کوردی. ژەنی و گەلوو کوردی فرە عال چانەی یاوێنێنە. پۊکەی بەردەوام پەی ئانەی ئەرەکۊشای درێژەش هەن. پەنەوازا کۆمیتەو وەزیرا ئەنجومەنو ئۆرووپای چا بارۆ بەخێرایی هەنگامە بنیۆ پەی ئانەی دمایی پی دژمنکارییە یاساییە جە ئیمرالینە بێنە. پەنەوازا جیای تەماشەکەردةی ئەشکەنجەی، هەوڵو دمایئاردەی بە ئەشکەنجەی بڎۆ.
گەلوو کورڎەسانی و دۆسەکێش، ئەرەمەرزیا ئازادیواز و دیموکراتیکەکا، ڕێکوزیا سۆسیالیستە شۆڕشگێڵنەکا جە کورڎەسان و گرڎو جەهانینە داواو ئازادی فیزیکی ڕابەر ئاپۆی مکەرا. چا چوارچێوەنە ڕووانە بەسەڎان هەزار کەسۍ جە مېڎانەکانە درێژە بە چالاکی مڎا. ئی ئەرەکۊشایە گەشە مکەرۆ و بەردەوام مەبۆ تا بەدی ئامای ئازادی جەسەیی سەرۆکایەتیما. پۊکەی داوا جە کۆمیتەو وەزیرا ئەنجوومەنو ئۆروپای مکەرمۍ جە مڎرامانو ژەنا، گەلا و مرۆڤایەتیی جەهانی بیاوانە و حەقەتینەکا ۋەرچەم بگێرا و جە لاو ڕاسی تاریخینە مردا. سەرو ئی مژاریە داوا جە گەلەکەیما مکەرمۍ بە وریایی و ۋەرپرسیاریۆ مامەڵە چنی ئاژەکەی بکەرا."
