ئەندامەو کۆنسەو ڕاوەبەری کەژەکەیچیدەم دۆغووە جوابو پەرسەکا ئاژانسوو فوراتیش دێوە.

ئینسان جەبارەو کاراکتەری جەنگی جەهانی یەرەمیۆ کە سیستەمو سەرمایەداری و ڕژێمەکا دۆڵەت نەتەوەکاوە هامکات سەرەڕاو قڕکەردەی گەلا، ژەنی و سروشت جە ۋەرکۆتوو مېیامینی و شۆنەکا تەرینە وەڵاشا کەرڎەنۆ چێش واچۆ؟ سەرو چ شێوازۍ، تاکتیک و ستراتیژیێوە پەرەش پنەبڎریۆ؟

جەنگی جەهانی پېسە پرۆسێوە چامنەی مەژگو مرۆڤایەتینە بنەش وستێنە، کە ماوەو چوار ساڵان ملۆڕاوە، دۆڵەتا هامپەیمانیشا دژو یۆترینی ئەرەیاۋنان، بە ڕسمی جەنگشا دژو یۆی دەس پنەکەرڎەن و بیەن بە مەڵامەتو مەردەی و زەرەر یاۋنای بە ملیۆنان کەسا جە پانتایۍ ۋەرفراوانی جوگرافینە. ۋەرو ئانەی جەنگی جەهانی یووەم و یەرەم پی جۆرە ڕووەشا دان، پا جۆرە جە جەنگی جەهانی یەرەمی نزیکۍ باوە، واتە بە جۆرێوە ڕا وەشکەرا کە جەنگی جەهانی یەرەمیچ بەهەمان شێوە هۆرسەنگنایش پەی بکریۆ. پېسە مزانیۆ دووۍ جەنگۍ جەهانیۍ زەمینەشا پەی یاوای بە دەسکەوتی سەرەمڕەی و سەرکۆتەی ئەرەکۆشای سۆسیالیست، دیموکراتیکی و ڕزگاری نەتەوەیی چێردەسا کەرڎۆ.

گرنگتەرین دەرەنجامەکۍ کە جە لایەنو هێزەکاو مۆدێرنیتەی سەرمایەداریوە دەست گنا، ئانەنە کە جەنگی جەهانی یەرەم سەرو بنەماو ڕاگێرتەی جە دەسکۆتو چێردەسا و پێکئامایەکا ڕووەشدان. بە مەعنێوەتەر دیزاینێوە تازە بە پاو مەسڵەحەتو سەرمایەداری ڕوەشدا هەم ڕێبازێوە تەمام پەی دلێنەبەردەی هێزو گەلی و چێردەسا ئینا ئارانە، پەی ئانەی بە خێرایی دینامیکو ئەرەکۆشای بێلایەنی بکەرۆ. پۊکەی جەنگێوە فرەو درێژ مەودا کە جە ماوەو ٣-٤ ساڵانە دمایش نمۍ، بە شێوازێوە دۆڵەمەڼ دەسش پنەکەرڎەن. جە کاتێنە ئا جوگرافیایەی کە جەنگ چنەشەنە ڕووە مڎۆ شۆن بە شۆن زیاتەر دیاری مڎۆ و جە بڕۍ ناوچێنە ۋەرفراوانتەرا، بەڵام جە بنەڕەتەنە جە گرڎ شۆنێنە جەنگ هەن، هەرچنە شێوازەکێش جیاوازێنۍ.

جە ڕێبازەکاو جەنگی سەردیوە پەی ڕێبازەکاو جەنگی گەرمی، جە بەکارئاوردەی هێزی وشکیۆ پەی هێزی نەرمی، جە دەوڵەت نەتەوەکاوە پەی پراکتیکەکا جبەرو دەوڵەتی، گرڎ شێوازێوە جەنگی فیزیکی و تایبەت، بنەماکاو پرۆسەو جەنگی جەهانی یەرەمیا. ئی جەنگە پېسە جەنگێوە کە مۆدێرنیتەی سەرمایەداری جە دژو گلێرگەی، سروشتی و ژەنا دەسش پنەکەرڎەن و پی جۆرە شۆنیرەلوایش پەی مکریۆ و ملۆڕاوە. بیەی و سەرەمڕەی پرۆسەکەی پەی ماوێوە درێژی کارەکتەرێوە گرنگی تەرا. پۊکەی هێزەکاو دەسەڵاتداری سەرمایەداری بە کۆکەردەیۆ گرڎو داتا و ئەزموونەکاش جە شارستانیەتو مېیانی، جەنگ قوڵتەر و فراوانتەر مکەرۆوە.

کاتێ سەرمایەداری جەهانی سیستەمێوە تازە مجۆرە کە سنوورە نەتەوەییەکا بەزنۆ، مەبەسش دیزاین کەرڎەین. هەر جۆرە نەتەوەپەرەسی، دینی، رەگەزپەرەسی و زانست پەرەسی بە شارەزاییوە بەکار بەرۆ. جە بنەڕەتو ۋێشەنە میتۆدو گلۆبالیزمی کە کاریگەریش جە دەسدان و هەرێمیا، مکریۆ سەرو ئی چوار دڼەیە زیاڎ بکریۆ.

پەی ئانەی هێزەکاو مۆدێرنیتەی سەرمایەداری ستراتیجو ۋێشا بەبێ زەرەر جابەجێ بکەرا و ڕا پەی وەڵێکۆتەی شۆڕشگێڵنانەی نەکەراوە، گرنگا کە جەنگ بە پەنهانی بۆ. سەرو ئی بنەمایۍ نەتەوەپەرەسی، دین، ڕەگەزپەرەسی و زانست جە دەوڵەت نەتەوەکانە شارەزایانە پەیڕەو مکریا، کاراکتەرو جەنگی جەهانی زیاتەر بە پەنهانی ملۆڕاوە. جە ڕوو جوگرافییوە، بەکارئاوردەی تنوتیژی قورس جە جەنگەنە زیاتەر ئاشکرا بۆ، بەڵام ۋەرفراوانکەردەی تنوتیژی جە هەر دەوڵەت نەتەوێوەنە بە هەمان شێوە ڕا پەی تنوتیژی زیاتەری مکەرۆوە. ئاژەو ئاشکراو جەنگی، گلێرگە و چێردەسا بەشێوەو دۆمینواری بەرهەم مارۆ، جە پەرەپنەدای ستراتیژینە فرەینە و دەسەڵات دەوری ستراتیجی مگێڵنا. گلێرگە جە ۋەرا ۋەرو ئا جەنگەینە کە بە ئاشکرا موینۆش، خێراتەر و قەوەتتەر کاروەدای نیشانە مڎۆ.

پېسە باسما کەرد جەنگی جەهانی یەرەم جەنگێوەن دژو گلێرگەی، ژەنی و سروشتی؛ نزیکەو ٣٠ ساڵان پی جۆرە ئەنجام مڎریۆ. ئی جەنگە بەبۍ ئانەی نامێوەش چنە بنیۆ، بە بێ ئانەی ئاشکرا بۆ، بە مەبەسو دلێینەو دۆڵەت نەتەوەکا ملۆڕاوە و جە بڕۍ جە دوژمنه کاشانە سنوردار ملۆڕاوە. پی جۆرە گرنگا ڕۆشنش بکەرمێوە کە جەنگی جەهانی یەرەم جە بنەڕەتەنە جە ساڵەکا ١٩٩٠ یۆ دەسشپنەکەرڎەن واتە کاتێ ئەمریکا عێراقش کەرڎ ئامانج. رابەر ئاپۆ عەیامۍ چێوەڵی ئاماژەش پنەدان، ئیساتۍ قیمەتو ستراتیجی ئی ۋیر کەردەیۆ زیاتەر چنەش مېیاوانە. دماو هرووژمەکەو حەماسی کە جە ٧و ئۆکتۆبەری دژو ئیسرائیلی ئەنجامدریا، پلانەکۍ بەرکۆتۍ و ئا ڕووەدایۍ ڕووەشا دان بە ڕۆشنی ئینەی نیشانە مڎا.

گفتوگۆیەکۍ فاڕای نەخشەکا تەنیا هۆرسەنگنای ڕوانگێوە سەلەمنەرانەن جە ڕوو مەعنای سیاسییوە. پلانەکۍ سیستەمو هەژموونی، ڕا تازەکۍ وزەی، مقارنەکۍ ژئۆستراتیژی و ژیۆپۆلەتیکی سەرو بنەماو پلانەو کۆمکوژی گلێرگەی، ژەنی و زاوڵا نریانەرە. ئینە نمەبۆ قەد جە یاڎ بکریۆ.

ئی جەنگە تا چ حەدۍ ڕەگەز پەرەسی زیاڎ مکەرۆ، بە چ جۆرۍ بەردەوام مەبۆ؟ سیاسەتو نەتەوە پەرەسی، ئایینی، ڕەگەزپەرەسی و زانستی کە دریژە بە فاشیزمی مڎۆ، چنی کاریگەری سەرو بیەی و شناسنامەو ئارۆو ژەنا مکەرۆ؟

مەرامی سەرەکی جەهانو سەرمایەداری دلێنەبەردەی ئیرادەو گلێرگەین و گلێرگە وەڵۍ گرڎ چێوێنە واتە ژەنی و ژەنیچ ماناو ژیۋاینە. بەربڕیەو 'ژەنی، ژیۋای، ئازادی' جە زۋانی کوردینە ڕێک ئا حەقەتینەیە بەروزۆ. جە کاتێنە سەرمایە چۍ ئینا دەسەڵاتداری پیاینە، گلێرگەیچ ئینا سەری ژەناوە. ژیۋای کۆمەڵایەتی ژیۋای ئەخلاقی-سیاسیا و ئانەی ژیۋای ئەخلاقی و سیاسی سەرو پەیاوە مردنۆ، خودو ژەنێن. جە ڕوو ماددی و ڕۆحییوە، ژەنی ژیۋای کۆمەڵایەتی ڕاوەبەر مکەرا. هەڵبەتە هەر جە سەرەتاو سەرهۆردای دەسەڵاتدارییوە تا ئارۆیچ ستراتیجی بنەڕەتی کۆکەردەیۆ ئیراڎەو گلێرگەی سەرو ئیراڎەو ژەنا ئەرەمەرزیان چی ڕوانگۆ، ئەزموون و بە گرڎی تاریخ و دەسەڵاتو پیاسالاری ئی تاریخەشە بەرهەم ئاوردەن. پی داتا و ئەزموونە، سەروەری پیای یاوان ئی ئاستە، جە گرڎ کاتێنە پەنەوازش بە ۋییەرنای گرڎو سنوور، شێواز و سیاسەتەکا هەن.

ئا پرسیارۍ تۆ کەردەت جوابەکەش ئینا چی خاڵێنە. جەنگی جەهانی یەرەم کە ئێمە باسش مکەرمۍ ئامانجش دلێنەبەردەی ئیراڎەو گلێرگەین بە ئیراڎەو ژەنا، هەوڵو چەسپنای دەسەڵاتداری مڎۆ و ئا کاتە نەتەوەپەرەسی، دین، زانست و ڕەگەزپەرەسی بانۍ بە چەکی سەرەکی ئا سیستەمەیە.

ئی چوار بنەمایۍ دەورێوە گرنگ گێڵنا جە جەنگی جەهانی یەرەمەنە، هەم پېسە سەرچەمەو جەنگی تایبەتی و هەم پېسە سەرچەمەو جەنگی جەسەیی. ئی گلێرگەیە بەش مکەرۆ، بەتایبەتی ئاستەنگی پەی هێزی ئەخلاقی و سیاسی ژەنا وەش مکەرۆ. بە جابەجێکەردەی ئی گرڎو شێواز و ڕێبازاوە، گلێرگەی، ژەنی، پیا، دین، نەتەوەی و تاکەکا جە دژو یۆترینی بەکار مارا، ئاژێوە کە ئی جەنگە تا بتاوۆ جە ڕوو مەعنەوی و ڕۆحییوە، هێزی سیاسی و ئەخلاقی دما وزۆ. کاتێ بنەماو ژیۋای ئەخلاقی و سیاسی هۆشیاری کۆمەڵایەتی لاواز بکریۆ، هێزو ۋێپارێزنای نمەمەنۆ.

ۋەرو ئانەی ئێمە جەنگی جەهانی یەرەمی بە جەنگێوە مزانمۍ کە جە ژەناوە دەسش پنەکەرڎەن و جە دژو گلێرگەی و سروشتی ملۆڕاوە. نامۍ ئی جەنگیە فرە بە زانا بیەی دیاری نمەکریۆ و باسش نمەکەرا. ئیساتۍ چنی متاوی پێناسەو ئا کۆمکوژییەی کە بە هەزاران ژەنی جە گرڎو جەهانینە چنەشەنە ژیۋایشا جەدەسدان بکەری؟ جە سەرانسەرو ۋەرکۆتوو مېیامینی و کوردەسانینە، جگە جە جەنگی متاویۆ چ نامێوەش چنە بنریۆ؟ جە چ سەردەمێوەنە ئاڼنە کۆمکوژی دژو ژەنا، کارەساتی سروشتی و هۆرشێونایۆ کۆمەڵایەتی و ژیۋای ڕووەشا دان؟

ئاڎۍ بە زانا بیەی جەنگێوە چامنە تایبەت ڕاوەبەر مکەرا هەتا جەنگو دژو ژەنا نە ۋینیۆ. ئێمە فرە عال مزانمۍ کە جە بنەڕەتەنە زلهێزە دەسەڵاتدارەکۍ کە جیاوازییە نەتەوەیی، ئایینی و کولتوورییەکا جە گلێرگەنە پەرە پنەمڎا. بە وەشکەردەی ژیۋگێوە پا جۆرە تنوتیژیی دژو ژەنا ملۆڕاوە.

کاتێ ئارۆ تەماشەو کۆمکوژی و دەسدرێژیکەردەی سەرو ژەنا مکەرمۍ جە تورکیا، یەمەن، سودان، ئەثیوبی، لیبیا، ئەفغانستان و هتد. هۆرسەنگنایش پەی مکەرمۍ، فرە بە ڕۆشنی موینمۍ کە چنی ئی ڕێبازۍ جابەجێ مکریا و چنی مېیاوۆ ئەنجام. جە لێوەتەرۆ کاتێ تەماشەو ئا شۆنا مکەرمۍ کە مۆدێرنیتەی سەرمایەداری بە وڵاتا وەڵێکۆتەی نامێشا مبەرۆ، ملەملانێ تنشا چنە ڕووە نمەڎۆ، موینمۍ پی ڕێبازەیە بە شێوێوە ۋەرچەمتەر هرووژم مکریۆ سەرو ژەنا.

ئەڵبەتە تایبەتمەندی فرە گرنگ چێگەنە ئانەنە کە جەنگو ژەنا نەک تەنیا بە هۆرسەنگنای دەرەنجامو ئا ملەملانا کە بە هاندای نەتەوەپەرەسی و دینی سەرشا هۆردان ملۆڕاوە. بەڕاسی ئینە فرە گرنگا. چونکی ئەر لایەنو تایبەتی جەنگی، واتە نەک کوشتەی جەسەیی ژەنۍ، بەڵکم بازرگانی بە جەسە و ڕۆحو ژەنێوە نەوینمۍ، ئانە ستراتیجو جەنگی جەهانی یەرەمی بە کەم مزانمۍ و بە غەڵەت شرۆڤەش پەی مکەرمۍ.

جە بۍ ئەرزشکەردەی ڕەنجو ژەناوە پەی بێ قیمەتکەردەی جەسەو ژەنۍ، ئاژەی جنسی ، پېسە بەکەم هەژمارکەردەی ژەنۍ ، فاڕای جەسەو ژەنۍ جە هرووژمی زەریفکارینە، جە زاوڵە وستەیۆ تا شێوازو پۆشای جلوبەرگی، دیاریکەردەی گرڎ چێوۍ بە هەژموونو پیای مکریۆ، ئینە پڕۆژەو تاکتیکی جەنگین کە ژەنی ڕوانە ڕووبەڕووش باوە. بێگومان ۋەرو ئانەی بەش بەشا، تنوتیژییەکە بەتەمامی نمەوینیۆ، بەڵام ئەر ئا هرووژمە جەسەیی و دەرونیۍ کە بەشێوێوە بەش بەش ئەنجام مڎریا، کوێ بکەرمێوە، ئاستو تنوتیژی بە ماناو بۆمبۍ ئەتۆمی بەرگنۆ جە قەبارە و کارەساتەنە و ئی جەنگە بەش بەش بیەیۍ ترسناکا بەتایبەت جە جەهانی جەسەیی، دەروونی، ڕۆحی و پەیوەندیی ژەنانە. ژەنێوە کە جەسە و دنیاش بەش بەش و پارچە بی بە ماناو گلێرگێوە بەش بەشکریای، سروشتێوە بەشکریای مۍ. پا مەڵامەتۆ دنیاو ئێمە بیێنە بە دنیێوە بێ ئەوین و ڕۆشنایی و ماناش نییەنە.

ئا پڕۆسەی کە بە جەنگو جەهانی یەرەمی وێنا مکریۆ، پېسە جە فەلەستین، لوبنان، کوردەسان و ئۆکرانیانە، بیەن بە مەڵامەتوو کاولکاری و کۆمکوژی، کۆچ، قڕکەردەی و فاڕیای دیمۆگرافی، ژەنا جەهانی جە دژو ئی پرۆسەیە چنی مشۆم ئی هێڵە سیاسی و ئەرەکۆشایە پەیڕەو بکەرا؟ جە دژو جەنگی کێ داینامیکو بەرەو مڎرامانیا؟

وەڵۍ گرڎ چێوێنە فرە گرنگا ئینسان چانەی بیاوۆنە کە جەنگێوە فرە جددی و سیستماتیکی و بەردەوام هەن و پی مەعنۍ کێ و چی دژمنایەتی دژ بە ژەنا مکەرۆ. هەرپېسە چنی کاتێ پاو فیلێوە موینمۍ و مشناسمێشۆ ئا پا پێناسەو فیلی نمەکەرۆ، هەرپاسەیچ نمەتاویۆ باڵادەسی پیای بە پارچە پارچەبیەی پێناسە بکریۆ. گرنگە چێگەنە ئینسان بەتەمامی و بەردەوامی بوینۆ. ئینە پەی ۋێش ڕۆشنکەردەیۆ لایەنو سیستەمین.

پۊکەی چی خاڵێنە، مشۆم پېسە جمېەرو ژەنا، ئەرکێوە دەمودەسین کە جە گرڎو دنیێنە ئا جەنگەی پەرەش پنە دریان جە لایەنو پیایۆ  پێناسە بکەرمۍ. هەرپاسە جە هەمان کاتەنە ستراتیژ و تاکتیکو ئەرەکۊشای دیاری بکەرمۍ. جە ناوچە جەنگییەکا پېسە فەلەستین، کوردەسان، ئەفغانستان، سودان، ئەتیوپیا، یەمەن، ئۆکرانیا و هتد.حەتا ئۆپەراسیۆنو قڕکەردەی بە شێوازی جیاواز چا وڵاتانەی کە هیچ ملەملانێوە پی جۆرەشا نیا چنە، گرنگا کە پېسە دووۍ دیما یەک دراوی تەماشە بکەرمۍ، تا چی بوارەنە بە شێوێوە کاریگەر ئەرەکۆشای بکریۆ.

ژەنی بە ڕەنج، جەسە و ڕۆح و شناسنامە بە هەر چێوۍ کە هەنشا ۋێشا مەحکوومو پیای کەرڎەن. چا قەفەسانە کە بڕۍ وەختۍ موینیا، فرەشا بڕۍ وەختۍ نمەوینیا. هەژموونو سیستەمو سەرمایەداری جە جەهانەنە تاکو پیایچ جە سیستەمو هەژموونو ۋێشەنە پۆشنۆرە، پۊکەی جە گرڎ لێوە ژەنیش کەردێنۍ بە موڵکو ۋێش. جە ڕێژێوە فرە جە ژەنا کوشیای، ستەمۋنەکریای و عەزیەتدریاینە، تاوانبارەکۍ هامژینەکێشا، یا قەومەکێشا، یا تاتە و برێکێشانۍ. ویستو باڵادەسی جە ڕەگەزپەرەسینە ئاڼنە وەڵێکۆتەن کە جگە چانەی بیەی بە خاوەنو ژەنۍ و بە موڵکش مزانا ئاڼنە ڕا بە پیای نمەڎۆ بۆ بە خاوەنو موڵک و یانەو ۋێش. یاساو "یا هینەو منەنە، یان هینەو خاکی" بەگرڎی جە دۆڵەتی پیاسالارۆ جابەجێ مکریۆ.

پۊکەی ئی ئاژەو ئیساتۍ ئێمە پېسەو جمېیەرەکا ژەنا ناچار مکەرۆ پەی ئانەی ژەنی ۋێشا پارێزنا و ژیۋایۍ ئازاد و یەکسان بنیاڎ بنیا ستراتیجێوە مجمێرە. واتە بە شێوێوە ڕێکوستەیی جە ۋەرا ۋەرو ئی سیستەمە کاولکەرەینە ۋێپارێزنای بکەرۆ. جەسەو ئێمە مەحکوم نیا پانەی کە دەسدرێژیش بکریۆ سەر، کوشیۆ و جە گۆشە و کەنارەکانە، جە کەنارو بەنداوی و کیسو شێخەڵینە بێزیۆوە. جە گرڎ بوارێوە ڕەنج و مانیایش بە تاڵان بریان، ئینە چارەنوویس نییا، بەڵکم پېسە چارەنوویسی سەرو ژەنێرە سەپیان. تەنیا ڕا پەی فاڕای ئی چارەنوویسیە، پەرەپنەداین بە ۋۍ پارێزنای جە ڕاو کۆششێوە ماناڎاری و بە ڕێکوستەیۍ سیستماتیکی و بەردەوامی.

جەنگی جەهانی یووەم زەمینەش پەی شۆڕشە سۆسیالیستیەکا وەش کەرد. جەنگی جەهانی دووەم زەمینەش پەی تەشەنەکەردەی ئەرەکۆشای سۆسیالیستی و سەرکەوتەی ئەرەکۆشای پەی ڕزگاری نەتەوەیی و پەرە ئەسای ئەرەکۆشای ئیکۆلۆژی، ئەنارشیستی و فێمینیستی وەشکەرڎ. جەنگی جەهانی یەرەم زەمینە پەی شۆڕشو ژەنا و شۆڕشەکا تەری بە سەرمەشقایەتی ژەنا وەشکەرڎ. کاتێ ئی پرۆسە شۆڕشگێڵنییە گوزارشت جە ئەرەکۆشای یۆگێرتانەو گروپ و لایەنە دیموکراتیک، سۆسیالیست، ژیۋگەپارێز، ئەنارشیست و فێمینیستەکا مکەرۆ، واتە ئینە ژەنینە سەرمەشقایەتیش مکەرۆ. جە کاتێنە ئی بەشۍ جە بنەڕەتەنە دینامیکو مڎرامانی و ئاشتی جە دژو جەنگی پێکمارا. پۊکەی ئێمەی ژەنا ۋەرپرسیاریێوە تاریخی چامنەما ئینا سەرو شاناوە. جە هەمان کاتەنە ستراتیجو کۆنفیدرالیزمو ژەنا دیموکراتیکی جەهانی خاوەن هێزێوە بنیاتنەر و ۋەرپرسیاریۍ تاریخیا.

ئا قەیران و گرژییەی کە مۆدێرنیتەو سەرمایەداری چنەشەنە مژیۋۆ، دەرفەت خوڵقنۆ. چنی ژەنا متاوا ئیسفاڎە چی ئاژەیە هۆرگێرا؟ چنی و بە چ شێوێوە مشۆم جە ۋەرا ۋەرو ئی جەنگانە، هەڵوێسشا بۆ؟

ئێمەی ژەنا دژو گرڎ جۆرە جەنگێوە چەوەسنایۆ، بەکارئاوردەی و جەنگی جەهانی یەرەمینمۍ. بەڵام دیالێکتێوە بنەڕەتی گەردوونی و ژیۋای، پەرەسانای ۋێپارێزناین. دژو ئی جەنگەیە، دژ بە ژەنۍ، دژو گلێرگەی، سروشت و ژیۋای، هیچ چێوۍ جە گەشەسانای ۋێپارێزنای سروشتیتەر نییا. ڕۆشنا کە ئێمە نمەمەتاومۍ بە تەنیا قسۍ یان ١-٢ چالاکیۍ مامەڵە چنی ئی دڕندەیەو تنوتیژییەو پیاسالاریە سەرۍ گنمۍ. بێگومان ئێمە چی شێوازە چالاکیانە ۋێما بەدوور نمەگێرمۍ، بەڵام گەرەکمانە واچمۍ کە وەسۍ نیا. خاڵەی سەرەکیە ئانێنە کە بە وەشکەردەی ستراتیج و سیستەمو ۋێپارێزنای، متاومۍ ڕا چی جەنگ و کۆمکوژییە دژو ژەنا بکەرمۍ.

پەی ئینەیچ ستراتیجێوە یۆگێرتە جە دژو هرووژمە نەتەوەپەرەسی، ئایینی، ڕەگەزپەرەسی و هتدەکا مجیۆرە. ئەر نموونێوە چا ناوچا هۆرگێرمۍ کە ئیساتۍ جەنگشا ئینا چنە؛ جە جەنگو ئۆکرانیا و ڕووسیاینە، ژەنا ئۆکرانیای و ڕووسیای ناچارۍ نیەنۍ ملەملانۍ ڕەگەزپەرسانەو دۆڵەتا قبوڵ بکەرا و گنا دلۍ سیاسەتی پا جۊرەیۆ. جە دماینە ئینە جەنگو دلێینەو دەسەڵاتدارا پیایان. هەرکەسێ چا جەنگەنە سەرکەوت، دۆڕیاکۍ ژەنی، ئەڎۍ، زاوڵۍ، گلېرگە و سروشتەنۍ. مادام چانەن  چی ژەنا ئۆکراین و ڕووسیای دژو ئی جەنگەیە هەڵوێسشا نیا؟ چی پێوەرە دەنگشا بەرز نمەکەراوە و ڕاش ۋنە نمەگێرا؟ هەرپاسە ئەر ژەنا فەلەستینی و ئیسرائیلی بە ڕوانگێوە هامبەشۆ کوۍ باوە و سەرو بنەماو ستراتیژی کۆنفیدرالیزمی دیموکراتیکی ۋێشا بە ڕێکوستەی بکەرا جیای چارەسەری ئاشتیێوە حەقەتینە خوڵقنا ئایا نمەتاوا چارەنوویسو جەنگی بواڕا؟ ئەر ژەنا تورکی و ژەنا کوردی سەرو بنەماو کۆمارو دێموکراتیکی یۆ بگێرا و هەڵوێسی هامبەش جە دژو ئی جەنگە بەردەوامەیە نیشانە بڎا و کۆمارێوە سەرو بنەماو سیستەمێوە دیموکراتیک، ئازادی و یەکسانی بنیاڎ بنیا، ئایا نمەبۆ بە مەڵامەتوو فاڕیایۍ گۆرەی تاریخی؟

دەسەڵاتدارا دۆڵەتا جەنگەرانی گرڎو سەرچەمە ڕۆحی و مادییەکا، بەهاکا، جوانا، ژەنا، زاوڵا، ئابووریی، گرڎو سەرچەمەکا وڵاتی بەکار مارا. ئەر ژەنی پەی ڕاگێرتەی جە بەکارئاوردەی ئی سەرچەمە ماددی و مەعنەویا دەس بەکارۍ با، کە دەوڵەت بە هەستۍ نەتەوەیۆ بەکارشا مارۆ و وەڵۍ گرڎ چێوێنە ژەنی و گرڎو پێکئامایەکا گلێرگەی یۆگێرتانە ڕووبەڕووش باوە، ئانە چارەنوویس فاڕیۆ. پی مەعنۍ پەنەوازا سیاسەتو ئاشتی ژەنا دژ بە ڕەگەزپەرسی جە ڕوانگەو نەتەوەی دیموکراتیکی و سەرو بنەماو بنیاتنیای هێزی یۆگێرتەو سیاسی و ۋێپارێزنای ژەنا پەرەش پنەبڎریۆ. کاتێ ژەنا تورکی و کوردی، ژەنا ئیسرائیلی و فەلەستینی و ژەنا نەتەوەکا تەری سەرو بنەماو نەتەوەی دیموکراتیکی و کۆنفیدرالیزمی دیموکراتیکی یۆگێرتەیی ۋێشا قەوەت بکەرا، هێزو ئاشتی حەقەتینەی جە دژو جەنگی جەهانی یەرەمی سەر هۆرمڎۆ.

ئیدامەش هەن........