دۆڵەتو تورکی ساڵەو ١٩٩٠ینە حیزبولکۆنتراش جە دژو تەڤگەری ئازاڎیی کورڎەسانی بەکارئاورڎ، جە سەردەمو ئاکەپەیچەنە ئی هێزە پېسە هودا پاری کارا کریاوە. پێوەس پی مژاریە ئەندامو کۆمیتەو گەلا و باوەڕییەکا کەجەکەی میرخان کارکەر هۊرسەنگنایش کەرڎ.

هۆرسەنگنایەکۍ ئەندامو کۆمیتەو گەلا و باوەڕییەکا کەجەکەی میرخان کارکەری پی جۆرەنۍ:

"خیانەت دلۍ گلێرگەینە پېسەنە شێرپەنجەی، گەر جە نزیکتەرین کاتەنە ڕاش ۋنە نەگیریۆ ئانە دلۍ تەمامو شانەکا گلېرگەینە وەڵا مبۆوە و گلێرگەی دلێنە مبەرۆ. دەسەڵاتداری جە ڕاو ئاینی، مەنسەبی و زەڕیۆ کاریگەری سەرو گلێرگەی منیۆرە و پەی ئینەیچ خیانەتی بەکاربەرۆ. یۆ جە کارەکتەرەکا خیانەتی؛ حیزبولکۆنترا، سیخور- کۆنترای حوسەین وەلیئۆغلۆن.

حیزبولکۆنترا جە لایەنو حوسەین وەلیئۆغلۆیۆ ئەرەمەرزیا و بەڵام مزانمۍ جە چ نەریتێوە سەرچەمەش گېرتەن. حوسەین وەلیئۆغلۆ جە ما بەینو ساڵەکا ١٩٧٠پەی١٩٨٠ی ئەندامو یۆبیەی میلی تورکی تەلەبە (MTTB)ی بۍ. ئی ڕێکوزیایچە جە ساڵەو ١٩٤٦ ی جە لایەنو تەشکیلات-مەحسوسەی میتیۆ ئەرەمەرزیان. مەرامی سەرەکی ئەرەمەرزناو ئا ڕێکوزیایە پەی بەکاربەردەیش بیەن دژو ئەرمەنییەکا. جە ساڵەو ١٩٢٥ینە جە کاتو سەرهۊردای شیخ سەعیدینە پلانەو ڕیفۆرمو ۋەرکۆتی (ئیسلاح شەرقی) جابەجێکریا. چا کاتۆ MTTB دەسش بە جموجوڵی پەی جابەجۍ کەرڎەی مەرامەکاش کەرڎ. دژو شێخ سەعیدی و کورڎا کۆمکوژیش کەرڎ. دماتەر دژو خەڵکو ڕۆمی دلۍ شارەکانە هرووژم ئەنجام دێنۍ. دروشمەکێشا ئانۍ بۍ کە 'وڵات بە تورکی قسۍ بکەرۆ'.

ئی ڕێکوزیا بە درێژای ساڵەکا مابەینو ١٩٥٠پەی١٩٨٠ی جە دژوو دیموکراتیک واز و جمیەرە چەپەکا دلۍ تورکیای بەکار بریۍ. جوانێ تیرۆرۍ کەرێنۍ. پەی چەوەسنایۆ کۆمەڵایەتیچ جە لایەنو دۆڵەتیوە دەورشا پنە دریۍ. چڼین کۆمکوژیۍ هامشێوەو مەرەشی و سێواسیشا  کەرڎۍ. ساڵەو ١٩٨٠ی حوسەین وەلیئۆغلۆ جە لایەنو دۆڵەتیوە دژ بە کورڎەسانی ئەرکدار مکریۆ. سەرەتا گەرەکشا بۍ جە ئیلحەنە بکەراش بە سەردارو سەندیکاو پەترۆڵ-ئیشی. دماو ئانەی کە حوسەین وەلیئۆغلۆ بەشداری هۊرچنیەکا ئیلحی مکەرۆ، بەڵام نمەتاوۆ سەرکۊتەی بەدەس بارۆ، پۊکەی چا هەرێمەنە هیچ رەنگ و دەنگێوە ئەوتۆش نمەبۆ. پۊکەی جە مابەینو ساڵەکا ١٩٨٠پەی٩٠ ی  جە ئامەد، ئێلح، چەولیگ و وانەنە چڼین کتێبخانۍ چېرو نامۍ عیلم کیتابی (‘Îlîm Kîtapevî)نە مکەراوە. پی جۆرە جە کتێبخانە، یانەو خۆنکارانە و مزگیەکانە ۋێشا بە ڕێکوستەی مکەرا و ئایدۆلۆژییاو ۋێشا وەڵا مکەراوە.

جە ساڵەو ١٩٩٠ینە تەڤگەرما دلۍ گلێرگەینە وەڵا بیۆ و سەرهۆردای دەسشپنەکەرڎ. هەرۋێش جە ساڵەو ١٩٨٠یۆ جەردەوانەکۍ جە دژو تەڤگەریما بەکارئێنۍ. جە دماو ساڵەو ١٩٩٠یۆ حیزبولکۆنتراو وەلیئۆغلۆی جە دژوو تەڤگەریما بەکارئاما. جە کۆڵانە و شارەکا کورڎەسانی و تورکیاینە ڕۆنامەوانا، خۊنکارا و سیاسەتمەدارا تیرۆر کەرێنۍ. بەڵام دۆڵەتو تورکی هەڵای ئینەی بەکەم زانۍ پۊکەی ژێتەم (JÎTEM )یچش ئەرکدار کەرڎ. جە فرەو شارە کوردییەکانە کۆمکوژیشا کەرڎ. دۆڵەت چا کاتەنە هەم جە ڕوو یاساییۆ دەرفەتو بەکارئاورڎەی چەکیش پەی ڕەخسنۍ، هەمیچ ئەمرەش پنەکەرڎۍ کە کۆمکوژی ئەنجام بڎا.

بکوژاو کۆمکوژییەکەو گەڕەکەو بەرازای کە چڼین کەسێشا تیرۆرۍ کەرڎۍ، جە لایەنو ئەردۆغانیوە چنەوەشبیەیشا پەی بەرکریا.

 کاتێ ژێتەم درکش پانەی کەرڎ کە هێزی پەنەوازشا نیا پەی ئانەی دژو تەڤگەری مرداوە، پۊکەی گەرەکشابۍ جە پێکئاما و جەمعیەتەکا تەریۆ بەشدراێشا با. هەرکاتێ جەمعیەتەکۍ تەرۍ ناڕەزاییشا نیشانە دابیۍ ڕاسەوخۆ سەردارو ئا جەمعیەتەیە کوشێنۍ. پەی نمونەی فیدان گۆنورشا وست دلۍ ئێری و سۆچناشا، بە ئیساتێچۆ هەڵای تەرمەکەش نە ئیزیانۆ. هەرپاسە مەلا مەنسور گوزولسۆی و مەلا عوبەیدوڵا دلاراشا دلۍ مزگیەکەیشانە تیرۆرۍ کەرڎۍ. وە زاناو کورڎی عیزەدین یلدرمشا بڕفانا و بە شێوێوە دڕندانە تیرۆرشا کەرڎ، نویسەرەی فیمینیستیە کۆنجا کورشەشا تیرۆرە کەرڎە. ڕێکوزیێوە ئانڎە بێ ئەخلاقۍ بێنۍ کە ئینسانەکا تیرۆر کەرێنۍ چێرو زەمینو یانەکا ۋێشانە شارێنێشاوە. بڕۍ وەختۍ ماچا جەنگو ئێمە جە دژو پەکەکەیا بەڵام ئینە دروێوە شاخدارەنە. کوا نەدیما بەیا کەشەکا و جەنگ بکەرا، هەرمانە پیسەکێشا تەنیا ئینۍ دلۍ شارەکانە و مەدەنی و ڕۆشنۋیر و کەسانۍ ئاینیۍ تیرۆرۍ مکەرا. چا کاتەنە کە حیزبولکۆنترا جە ئیلح و ئامەدەنە جە بارەگاو هێزە تایبەتەکانە پەرەوەردە هۊرگێرێنۍ، پۆلیس زانیاریشا سەرو کەسانۍ دیاریکریای دێنۍ پنە و ئاڎێچ بە پەنهانی ئا کەسا تیرۆرۍ کەرێنۍ.

پېسە ئانەی ئاماژەم پنەدا؛ کەسایەتییە ئاینیەکایچ تیرۆرۍ کەرێنۍ. چا ئاژەنە یان ئشیۍ بە گوێرەو ئاڎیشا بیێنۍ یان کوشیێنۍ. جە لێوە ژێتەم، جە لێوەتەریچۆ ئێرانیچ پەشتیوانیشا کەرۍ. گەلوو کوردیچ ئینێش پېسە حیزبولکۆنترای پێناسە کەرڎۍ. چونکی ئانەی ئینۍ کەرێنێش بەدوورۍ بێنۍ جە ئەخلاقیاتو گەلوو کوردیۆ. جە دڎانیایپۆرەکا عارف دۆغانینە زانیا کە چنی ئینسانەکێشا بە شێوازو لکەدای خوگی (جۆرێوەن جە کوشتەی کە جە ڕاو لکەدای دەس و قاچ و ملو کەسەکەی پێوەرە تا کەسەکە زیاتەر جمابیۍ ئا وەریسۍ تنتەرە بێوە تا گیان جە دەس دۍ). جە هەر شارێوە کوردینە پەرە بە جەردەوانی و ژێتەمی دریابۆ، چا شۊنانە حیزبولکۆنترۍ زیاتەرۍ بێنۍ. دماو پیلانگێڵنی مېیاننەتەوەیی، دۆڵەت پاسە لەیەکش دابێوە کە تەڤگەر دلێنە مشۆ، پۊکەی قەرارو هۊرشێونایۆ حیزبولکۆنترایش دا. جە ساڵەو ١٩٩٩پەی٢٠٠٠ هۊرکوۆ سەرو کۆنتراکاو و حوسین وەلیئۆغلۆی سەرکردەیشا و جەمال توتاری و ئەدیب گوماشی ئەستەنبوڵنە کوشۆ. بەڵام چێوێوە سەرنج کێش بەرگنۆ ئاڎیچ ئانەنە کە بەڎەن و حوسەین وەلیئۆغلۆی ئەوەمەڼەو ٥٠ گولاش پۆوە مبۆ، بەڵام هیچ گولێوە ۋەرو ئا کەسا نەکۆتەبۍ کە چنیش بێنۍ. عاریف دۆغان واتەبێش؛ 'بە گریمانێوە فرۆ جە شۊنۍ تەرەنە کوشتەنشا و ئارڎەنشا پەی وۍ '.

چا وەختەنە هەرمانەو تیرۆرکەردەکەیشا کەردێبێ گیریێ، موجیۆ نزیکەو ٢٠هەزار دۆسیە تایبەتا بە حیزبوڵڵایوە بیێنێ، وەلێ دماو ئانەیە قۆناغوو ١و حوزایرانوو ٢٠٠٤ی دەسشپەنە کەرد، ئا کۆنترێ لاو دەوڵەتوو تورکیوە ئاشکرێ نەکریێبێنێ قۆڵی سیاسیی موستەزاف-دەر ییشا ئەرەمەرزنا. دلێ کوردەکانا هامکارییشا وەڵا کەردۆ. پێسە گەرەکشابێ گردوو هەرمانە قیزەونەکا گلێرگەنە هۆشێ بشاوە. وەلێ دماو ماوێوە هەڵای ئینە پەی دەوڵەتی وەسێ نەبێ، وەلێ بکوشێ وەڵینێ ئەدیب گوموش و جەمال توتار، کە ساڵەو ٢٠١١ سەدان کەسێشا کوشتێ، حکومەتوو ئەردۆغانی ئازادێ کەردێ. وەختێ جمیەری سیاسیی کوردی گلێرگەنە قەوەت بی، دەوڵەت هەرمانێوە تازێش بە حیزبولکۆنترای بەخشا. نامێ حیزبەکایچ سەیرەنە، هودا-پار. پێسە واچی خودا پەنەوازییش بە حزبێوە بۆ، پەوکای حیزبێوی پاسنەشا وەش کەردەن! ئینسانەکێ ئاندە بێئەخلاقێنێ، کە هیچ بەهاێوەشا نییەنە، خودا، پێغەممەر، گرد چێوێ بەکارمارا. هەزاران دەنگێ یەک دەنگێ دەس نمەوزانێ، وەلێ شەرمیچ نمەکەرا.

گلێرگە مزانۆ هوداپار کێن و کێ مەرزنانرە

گلێرگە مزانۆ ئادێ کێنێ و کێ ئەرەمەرزنێنێ، جەمال سەرسەڤەریچ مشناسا، عاریف دۆغان و حوسین وەلیئۆغلۆیچ مشناسانێ، سەرکردە کوردەکاو جەمعیەتەکایچ مشناسا، گلێرگە یادەوەرییش هەن، پەوکای دلێ کەردانە ئاشکرێ بیێ. دلێ هامپەیمانییەکاو ئەردۆغانینە، کە پەی هورچنیەیەکاو ٢٠٢٣ وەشش کەردێبێنێ، ئی حیزبەلکۆنترێ بێنێ، ئینە قسەوباسی فرەش سەر کریا، وەلێ حەروێشا ئەندامێ ئادیشا بێنێ. سولەیمان سۆیلۆی واتەبێ، 'دماو ١٠ ساڵای تەری چی ستراتیژەیە میاوانە'. وەلێ بەداخۆ جەماوەرێوی ئاینیی ویروش هەن، دماو سیخوڕیی کۆنترای و پڕوپاگەندەکاشا مگنا، فرێ نییەنێ وەلێ پەنەوازا ئانەیە بەربوزمێ، کە ئی کۆنترێ کێنێ. حەرچندە کەمێچ با نمەبۆ ڕا بدەیمێ دلێ گلێرگەینە پێسەو شێرپەنجەی وەڵێ باوە، پەنەوازا ئاشکرێشا بکەرمێ کە کێنێ چێش مکەرا و کێنێ.

ئی تەوژمە گردوو نرخ و بەها کوردییەکا بەکارێ مارا، نامێ سێخ سەعیدی بەکار مارا، شێخ سەعید کوردێوە سەرەهوردەر بێ، زاناێوە کورد بێ. نامێ سەعید نورسی و فرەی تەریت بەکارمارا. نامێ سەڵاحەدینی ئەیوبییچ بەکارمارا. ئینێ بانگەشەو ئانەیە مکەرا، کە ئینێ پەشتەو فەلەستینیوە، وەلێ هیچشا نەلێنێ فەلەستین و جەنگشا پەی ئا گەلەیە نەکەردەن. تەنیا مزگییەکانە مەیا بەر و دروشموو 'مەرگ پەی ئیسارئیل'ی بەکار مارا. گردشا سەروو ئا پڕوپاگەندەیە وێشا دۆڵەمەند کەردەن.

ژەنەکا جە گلێرگەی بڕارە

ئینسانێوە دووەڕووێنێ،  جە دەوڵەتە قەوەتکاوە یاردەی ورمگێرا و وێشاش پەنە دۆڵەمەند مکەرا، کەچی گلێرگەنە پڕوپاگەندەو ئانەیە مکەرا  جە بازرگانیینە دژوو ئا دەوڵەتانێ. ناوەندوو ورەتەیەی و ساناینە مکەرا.

دروێ مکەرا و گەرەکشانە گلێرگەی بخەڵەتنا،منافقێ ڕسمیێنێ. پا مەلایا کە سانێنێشا چێوێشا بە نامێ یۆبییەی زاناوە وەش کەردەن و دوژمنایەتیی گلێرگەی مکەران، بۆنەو ئانەیوە نمەتاوانێ وێشا دلێ کوردانە زیندە بکەراوە، گەرەکشانە سەروو بڕێ بەها کورداناوە زیندەشا مکەراوە.

ئانە کە ماچاش فرە جیاوازا چانەیە کە مکەراش، جلوبەرگی گرانی ئەورووپی و ئەمتیکی مکەرانە و ماچایچ دژێشانمێ تا واچی دووەڕوێ و منافقێنێ.

کۆمەڵە و پارتێشا هەنێ دلێ گردوو ئانیشانە ژەنێوەشا هەرمانبەدەسە نییەنە، بییەی ژەنێ دەسەڵاتنە بە بێئەخلاقی مزانا، گردوو ئەخلاقیشا پێوەسا بە ژەنێوە، پیا هەرچی مکەرۆ ئازادا، بەڵام ژەنیشا گلێرگەنە دوورە وستێنۆ،بەشدارییکەردەیش گلێرگەنە بە زەرەر مزانا، لاشاو ژەنی تەنیا مشۆم یانەنە بۆ و زارۆڵێ وەی بکەرۆ، مشۆم زیاتەر دلێ گلێرگەینە بزڕیا و ڕسوێ بکریا. بەتایبەتی  مامۆسێ ئاینیێ مسۆم زیاتەر ئاشکراشا بکەرا و پەنەوازا گلێرگە نەگێرۆشا وێ."