کۆمیتەو ئیکۆلۆژیی و کۆنفیدرالیزموو گلېرگەو کوردسانی (کەجەکە) ئەرەیاۋناش، دلېنەبەردەی ۋەرافراوانوو ژیۋگەیی جەتەرەفوو حکومەتوو ئاکەپە-مەهەپەی، درێژەپنەدەرو اکاولکارییە فیزیکی و کولتوورییەینە کە سەرو گەلو کوردیرە سەپیان، کە بە مەڵامەتوو ستراتیجوو جەنگیوە زیاتەر پەرەش ئەسان. حەرپاسە ئەرەیاۋناش که پی عەقڵیەتەیە گەرەکشانە کوردسانی چۆڵ بکەرا و پێکئامای ئەرەنیشتەکەیش فاڕانە.

ساڵەو ١٩٧٢، ٥و حوزەیرانی پېسە ڕۊو جەهانی ژیۋگەی ئەرەیاۋییا. حەرچڼە ئی ڕووە بەمەڵامەتوو ئا گرنگییەی کە بە ئیکۆلۆژی دریان ئەرەیاۋییان و ماوەو ٥٢ ساڵی ۋییەردەی ئیکۆلۆژی فرەتەرین باسش چۊوە کریان، بەڵام فرەتەرین زەرەرش پنەیاوان. چنی زیاڎبیەی مەترسییەکا سەرو مرۆڤایەتی و ئیکۆلۆژی، تێکشیەی ژیۋگەیچ پەرەش ئەسان. جیای ئانەی دژ بە قەیرانەو ژیۋگەی هەنگامە بنیەیمۍ، دەرفەتی زیاتەر پەی کارەساتی ژیۋگەیی کریانۆ. ئا قەولۍ جە کۆنفرانسەکا کەشوهەواینە کە تا ئیساتۍ دریێنۍ، جابەجێ نەکریێنۍ. کۆمیتەو ئیکۆلۆژی کەجەکەی بۆنەو ڕۊو جەهانی ژیۋگەیۆ ئەرەیاۋنېوەش ۋەڵاکەردۆ و ئەرەیاۋناش، هێزە هەژموونوازەکۍ سەرمایەداری پا ڕاوجا ۋەر وەڵاوە دژە ئیکۆلۆژییەکاشا هەڕەشۍ جە ئایندەو ژیۋگەی مکەرا و ڕا پەی کارەساتی تازەی وەش مکەرا. حەرپاسە کەجەکە بە ئاماژەدای پانەی کە بەها مبارەکەکۍ ئیکۆسیستەمی و مرۆڤایەتی بە ڕاو تاڵانکەردەی بەردەوامی و ۋەر وەڵاویۆ دلېنە مشا پەی مەسڵەحەتوو کەمینېوە کە سەڎەنە یەک و ئەرەنیشتا جەهانی پێکمارا، حەرپاسە جەختش چانەی کەردۆ کە ۋییەرنای ژمارەی پێوانەیی پلەی گەرمی و کارەساتوو کەشوهەوای گرڎ ساڵێ سەبارەت بە ۋەرفراوانی و دەرئەنجامەکا ئی کاولکارییە ئاگاڎیی مڎا.

دلېنەبەردەی ژیۋگەی پېسە چەکێوە بەکارمۍ

کۆمیتەو ئیکۆلۆژی کەجەکەی بە ئاماژەدای پانەی کە دلېنەبەردەی ۋەرفراوانوو ئیکۆلۆژی جە تەرەفوو حکوومەتوو ئاکەپە-مەهەپەیۆ جە کوردسان و تورکیانە پېسە ئامرازێوە پەی سیاسەتی فاشیستی و میلیتاریستی جابەجێ  مکریۆ، جەختش چانەی کەردۆ کە ئا کاولکاریە ئیکۆلۆژییەی کە کاریگەریش سەرو جوگرافیاو گرڎوو کوردسانی کەردەنۆ جە عەفرین تا بادینان، جە بۆتان تا سەرحەد و ۋەرکەوت ۋەر وەڵا بیەنۆ، جە چوارچێوەو درێژەدای بە کاولکاریی فیزیکی و کولتووریی کە سەروو گەلو کوردیرە سەپیان و کۆمكوژی کۆمەڵایەتی کە بە ستراتیجوو جەنگی پەرەش پنەدریان، جابەجێ مکریۆ. کۆمیتەو ئیکۆلۆژی کەجەکەی جە درێژەو ئەرەیاۋناکەیشەنە ماچۆ: "ئا دەگایۍ کوردسانی کە وەڵتەر سۆتۍ و چۆڵېکریۍ، ئارۆ چېروو ئاوەو بەحرەکانە نریۍ چاڵی". هەژاری، کۆچکەردەی و دوور وستەیۆ مرۆڤەکا جە دەگا و یانەو مەنزڵ و ۋێشا، دلېنەبەردەی دەرفەتەکاو ژیۋای بە ڕاو کۆمکوژی دارسانەکا و وەشکەردەی دەیان بەحرا، هۊرکەڼەی هەزاران کانا و وەشکەردەی وێستگەی کارەبایی و دلېنەبەردەی ژیۋگەی و سیاسەتی دژە کشتوکاڵی مسەپنۆ. گەرەکشانە بەهەشتوو کوردسانی کە گەلو کوردی، ۋەرا ۋەر بە گرڎ هجوومېوە مردێنێوە چۆڵ بکەرا و ئەرەنیشتەکاش فاڕا. ئی کاولکاریە کە چېروو نامونیشانوو ئارامینە هەوڵوو بەڕەوا بیەیش مڎریۆ، ئارۆ نەک هەر کوردسان و گەلو کوردی، بەڵکم بیەن بە هەڕەشۍ پەی گەلا مەنتیقەکەیچ بە جەنگ، وشکەساڵی و ئاسەوارەکاش. دەوڵەتوو تورکی پلانە کاولکارییەکاش دژ بە ژیۋگەی پېسە چەکێوە جە پیلانە ئەرەگیریە فاشیستیەکاش بەکارمارۆ.

ئینۍ هەوڵوو تێکدای یەکپارچەیی جوگرافیاو کوردسانینە

حەرچنڎە سروشتوو کوردسانی جە ۋییەردەنە تا ئارۆ بیەن بە قوربانی دوژمنایەتی، کوشتار و جەنگە کاولکاریەکا دژ بە گەلو کوردسانی، بەڵام قەد پېسە ئارۊی ڕووبەڕوو کاولکاری زاڵمانەی و فرە ڕەهەندی نەبیەنۆ. چی ڕوانگۆ کوردسان قەد هەمان چارەنوویسوو گەلو کوردیش نەبیەن. کەشەکۍ، خاک و سروشتوو کوردسانی کە جە گرڎوو هجوومەکانە گەلو کوردی جە ئامېز گېرا و ۋەرگیریش چنە مکەرۆ، ڕووبەڕوو کاولکاریا. سروشتوو ئاڎیچی پېسە گەلو کوردی و پېسە دوژمنێوە دلېنەبەرا. شارەکۍ کوردسانی ئینۍ چېروو تەوقێنە و یەکپارچەیی جوگرافیایشا بە کاولکەردەی ئیکۆلۆژی بە ئامانجوو فاشیستی و کۆمکوژییوە وێران بۆ. کوردسان پا بەحرا (بەنداوا) کە جوگرافیاکەیش پارچە پارچە مکەرا، وێستگەکاو وزەو ۋەرەتاوی جە ڕوحاوە تا بۆتان و سەرحەد، مەنتیقەی تازەو گېڵای شۊنەو نەوتېرە، سیاسەتی دژە کشتوکاڵی، کانەکۍ، کۆمکوژی دارسانەکا، سەرهۊردایۆ جەنگی، هجوومی سەروازی و بوردومانە بەردەوامەکۍ, ڕووبەڕوو هجوومی ئەرەگیری چڕی و هەمەلایەنەی بیەنۆ.

ئاڎۍ گەرەکشانە گەلو کوردی سەرو ڕێخەو ۋێشۆ بەربارا

حەرپاسە تێکدای ژیۋگەی هجوومېوەن پەی سەرو پارادایموو ئیکۆلۆژیی جمیەری ئازاڎیوازی کوردسانی. هێزە ئەرەگیرەکۍ کە تەماعەشا جە ئازاڎیی، زۋان، کولتووری و گرڎوو بەها مەعنەوییەکاما کەردەن، بە تەوقدای جوگرافیاو کوردسانی کە تا ئارۊ دلېشەنە ژیۋێنمۍ، بە تەوقدای و پڕۆژەی تاڵانی ژیۋگەیی، مەبەسشانە جە ڕێخۆ گەلو کوردی چی خاکەنە بەربارا. گرڎوو بەهاو قیەمەکا وڵاتەکەیما کە شۊنمېوە قەڎیمی و هەزاران ساڵەین، ڕووبەڕوو تەماعەو ئەرەگیری بیێنېوە. پېسە جە ۋەرنیشتەنە، گەنم و دارۍ کە تاکە سەرچەمەو داهاتوو خەڵکینۍ، دلېنە بریا و ئاویشا سەرەرە گیریۆوە. جە سەرنیشتوو پانیشت و ۋەرکەوتوو کوردسانی بە ملیۆنان دارۍ و دارسانۍ جە تەرەفوو سەروازا تورکیوە بڕیاوە و ئێرشا وەرمڎریۊنە.

بە ڕووانوو یاڎکەردەیۆ، دلېنەبەردەی ژیۋگەی ڕا مەگیریۆ

پی ئاژۆ پەی کوردسانی ڕووێما نیا پېسە ڕۊو ژیۋگەی و حەرپاسە پەی جیهانی زەماۋنە گېڵنمۍ. بەپێچەوانۆ ئینایمۍ چا ڕووانە کە مشۊم هەست بە ئێشی بکەرمۍ، پرسیارە بکەرمۍ و جە ۋەرا ۋەروو کۆمکوژییە فرە ڕەهەندەکا وێرانکەردەی ژیۋگە، هاوارو سروشتی و کارەساتەکانە هەنگامە بنیەیمۍ. قەیرانەو ئیکۆلۆژی قۊرتێوە نیەنە نییە کە بە ڕووانوو یاڎکەردەیۆ چارەسەر بکریۆ. ئا وێرانکارییە ئیکۆلۆژییەی کە ڕووەمڎۆ، پەنەوازش پانەینە کە گرڎ ڕووۍ بۆ بە ڕۊو ئیکۆلۆژی و پەی ژیۋای ئیکۆلۆژی گېڵۊوە. کۊشیای ئیکۆلۆژی تەنیا جە ڕاو ڕێکوستەیە ئیکۆلۆژییەکاوە مەلۆڕاوە، بەڵکم کۊشیای گرڎیمانە. ئانەی ۋەر پی قڕکەردەیە مگېرۆ، ئەرەکۊشایۍ کۆمەڵایەتی بەڕێکوستەی، جەماوەریی ژیۋگەییا که مشۊم سەروو ئاستوو جەهانینە بلۊڕاوە.

ئا شۊنۍ وێرانۍ مکریا پێویسا بانۍ بە شۊنماو کاروەدای و کۊشیای

حەرپېسە ڕابەر ئاپۆ واتش: "تێکدای ژیۋگەی مەڵامەتېوەن پەی ئەرەپڕای، ئەرەکۊشیای ژیۋگەیی بەرزتەرین ئاستی وڵاتپارێزنین. ئینە گەورەتەرین ئەرکی ویژدانی و مرۆڤایەتیمانە گۆش جە ناڵەو نرکەو سروشتی بگېرمۍ و گنمۍ کۊششۆ. جە ئاکامەنە جە هەر شۊنێنە دارسانەکېما بڕیانە، جە هەر شۊنێنە دەشتە و ئاویما دەسشا سەرەرە بگیریۆ، جە هەر شۊنێنە بەحر و وێستگەی کارەبای و کانۍ وەشۍ بکریا، پێویسا ئا شۊنۍ بانۍ بە هەرێموو کۊشیای و بۆنە بە پێگېوە مدرامانی و چا ۋەرگیری جە ۋېما و ژیۋایما بکەرمۍ، هەر هەنگامېوە کە پەی ئەرەکۊشای ژیۋگەیی منیەیمېش، هەر نەمامێوە کە منیەیمېش، هەر کار وچالاکیېوە کە پێکش مارمۍ شۊنېوەنە پەی ژیۋای. پېسە ئاکبەلێنی و جولەمێرگی، کاروەدای نیشانە بڎەیمۍ. جە هەر شۊنۍ کوردسانینە دلېنەبەردەی ئیکۆلۆژی ڕووە مڎۆ، پێویسا بکریۆ بە ناوەندوو هەڵوێسی و کۊشیای. پێویسا ئانۍ کە بە بەنداوی، ئاوی، خاکی و تاریخما دزا و دەس سەروو زەمین و کەشەکامارە گېرا جە دژشا کاروەدای و هەڵوێسی جدیی نیشانە بڎەیمۍ.

ئێمە ۋەرپرسیاریما ئینا ئەستۆنە

ئێمە ۋەرا ۋەر پا سروشتەی کە ملیۆنان ساڵێن پەی ئێمە ئەڎایەتیش کەردەن ۋەرپرسیاریما هەن، حەرپاسە ۋەرا ۋەر بە تاریخی و جیلەکا ئایندەی. حەرپاسە ۋەرا ۋەر بە گەلی و گرڎوو ئا گەلا کە ئا بەهاو قیەمېشا جە خاکوو کوردسانینە کە شۆڕشی کشتوکاڵی چنەشەنە ڕوەەشدا خوڵقنا، ۋەرپەرسێنمۍ. ئێمە ۋەرا ۋەر بە حەسکیفی کە بەمەڵامەتوو بێدەنگیماوە کۊت چېروو ئاوۍ، پەی ئا ڕووبارا کە جە بەحرەکانە تەنک دریێنۍ و ئازاڎیی و بەرهەمەکېشا دزیۍ، پەی ئا دارسانا کە کۆمکوژ کریۍ، پەی ئا کەش و خاک و دانەوێڵە و گیواوا کە دەسشا سەرەرە گیریان ۋەرپرسیاریما هەن.

مشۊم ئی سەدە بۆ بە سەدەو ئەرەکۊشای ئیکۆلۆژی

مەبۆ ڕا به ​​کردەوه تاریک و فاشیستیەکا هێزەکاو مۆدێرنیتەی سەرمایەداری و دەوڵەتوو تورکی بڎەیمۍ، که گەرەکشانە سەدەو ٢١ بکەرا بە سەدەو جەنگی یەرەموو جیهانی و دلېنەبەردەی ژیۋگهی قووڵتەر بکەراوە و جیهانی بکەرا بە جەحەنەم. تەنیا ڕا پەی ڕاگېرتەی جە کارەساتی ژیۋگەیی، ئەرەکۊشایۍ سەرانسەرییا. هەر ۋەروو ئی مەڵامەتیە مشۊم سەدەو ٢١ بۆ بە سەدەو ئەرەکۊشای ئیکۆلۆژی و حەرپاسە سەردەموو ئازاڎیی ژەنا وەڵۍ گنۆ. ئیکۆلۆژیچ هەر پېسە ئازاڎیی ژەنۍ پرسێوەن کە مەبۆ پەی هێزە هەژموونوازە جیهانیەکاش جیابازمۍ کە دەسشا بە وێرانکاریی کەردەن. ئینۍ گرڎ پېسە ۋەرپرسیاریێوە سەروو گردیمارە گرڎوو مرۆڤەکا جیهانیرە فەرز بۆ. پەی کۊشیای ئیکۆلۆژی، پێویسا گرڎوو چین و توێژەکا گلېرگەی، بەتایبەتی ژەنا و گەنجا کە هێز سەرمەشقوو گلېرگەینۍ، بەڕێکوستەی بکریا و گنانۍ کۊششۆ. پێویسا هیتیارا، کرێکارا، کۆڵبەرا، کۆچبەرا، بێکارا و گرڎوو ئانیشا جە سروشتی بڕیێنێرە و مەحکوومۍ ژیۋای شارنشینی و قوربانیۍ ئا کردەوانۍ یۆ بگېرا. مشۊم جە گرڎوو جیهانی و کوردسانیچەنە حەج کەسێ کە دەگا، ئاوی و زەمینەکێش دەسشا سەرەرە گیریان دار و هەواش دزیان و گەرەکشانە بژیۋا و هەناسە بڎا، مشۊم پېسە پارێزنەرا سروشتی یۆگیرا. مشۊم ئیکۆلۆژیێوە کۆمەڵایەتی کە بۆ بە بەدیلێوە پەی ئی وێرانکارییە وەش بکەرا، ئاڎیچ تەنیا جە ڕاو کۊشیای کۆمەڵایەتی، ڕێکوستەی و جەماوەرییوە کریۆ بەدی بێ. سروشت ئەڎاو ئێمە کە هەزاران ساڵۍ مرۆڤایەتیش ۋەی کەردەن، ئارۆ چەمەڕاو ئێمە و کۊششەکامانە پەی ژیۋای و زیڼە ڕاگېرتەو مرۆڤایەتی. پەی فراوانکەردەی کۊشیای ئیکۆلۆژی پەی ئایندێوە ئازاڎیی! پەی بنیاتنیای ژیۋای ژیۋگەیی، نەک تەنیا ڕووۍ، بەڵکم مشۊم گرڎ ڕووۍ بکەرمۍ بە ڕووێوە ئیکۆلۆژیی!”