ناڕەزایەتییەکۍ دژوو ئەرەگیریەکا دەوڵەتوو تورکی ئەرەگیری تا مۍ زیاتەرۍ بانۍ چی بارۆ زانای ئایینی مەلا ئیدریس ژاڵەی پەی ئاژانسوو هەواڵوو فوراتی (ANF)ی قسېش کەردۍ.

'تورکیا هەوڵو فاڕای دیمۆگرافیاو کورڎەسانی مڎۆ'

مەلا ئیدریس ژاڵەی باسش چانەیە کەرد کە چنی وڵاتە هامسایەکاما جە دینەنە هامبەشېنمۍ بەڵام داخەم نمەشۆ ئەرەگیرێما مکەرا و واتش: " بەداخەوە ئێمە وڵاتێوە گۊرەما هەن پنەش وچیۆ کورڎەسان، داخەم مەشۆ جە ئیساتێنە ئا واقعە هەن کورڎەسان بەشکریان سەرو تورکیا-ئێران-عێراق-سوریایرە، وڵاتە هامسێکېما کە جە دینیچەنە هامبەشێنمۍ ئەرەگیرێما مکەرا و ئەرەگیرێنۍ لاو تاکو کوردیوە. سەرەڕاو ئانەیچ داخەم نمەشۆ ئارۆ کە ئا هرووژم و ئەرەگیریۍ کە تورکیا مکەرۆشا ئێمە دووۍ جارۍ ئەرەگیرۍ مکەریەیمۍ ، ئی بەشەو کورڎەسانی پانیشتا  داخەم نمەشۆ کە سەرو عێراقی حساب کریان، تورکیا پی ئاژەیچۆ وازنمارۆ و ڕا نمەڎۆ چێیچ بژیومۍ و ئازاڎۍ بیمۍ، هرووژم مکەرۊ سەرو خاکو کورڎەسانی، هەوڵ پەی فاڕای دیمۆگرافیاو کورڎەسانی مڎۆ، هەوڵو تێکدای شۊنماو ژیۋای هاموڵاتیا و وڕنای یانەکاشا مڎۆ. تێکدای شۊنما و پیسکەردەی ژیۋگەی جە دینی مبارەکو ئیسلامینە ڕاش پنەمەڎریۆ و پەنەوازا موسڵمانا جە گرڎوو دنیێنە بەیا دەنگ و قبوڵس نەکەرا."

'تورکیا گەرەکشا جە ڕاو کلتوریوە ئەرەگیریێما بکەرۆ'

مەلا ئیدریس ژاڵەیی باسش چانەیچکەرد کە وڵاتاو ئەرەگیرۍ کورڎەسانی گەرەکشانە تاریخ و زۋانوو ۋێشا بسەپنا سەرو گەلوو کوردیرە و بکەراش بە بەشێوە جە ۋێشا و واتش: " جە ئیساتێنە تورکیا جە ڕاو زنجیرە فیلمەکاشۆ و جە ڕاو ۋەننگە تایبەتەکا و کۆلێژەکاشۆ کە مکەرۆشاوە، بە گرڎ شێوۍ هەوڵ مڎۆ بیەو ۋێش دلۍ تاریخ و ئێمەنە سەلەمنۆ و وە گەلوو کوردی بکەرۆ بە بەشێوە جە ۋێش، هەستوو کوردایەتی و هەستوو فەخرکەردەی بە تاریخ و کلتوری کوردیۆ نازۆ، پاسما پنە بکەرۆ ۋێما بە گەلێوە گومبیە و بێ کلتور و بێ تاریخ بزانمۍ. ئانەیچش پنە نەکریۆ هەوڵوو ئانەی مڎۆ پاسما پنە بکەرۆ ئێمە مەیلمان لاو کلتور و زۋان و ژیۋای کۆمەڵاتی ئاڎیشاوە بۆ. ئا کاتەی جە ڕاو کلتورو ۋێشۆ ئەرەگیرێش کەردیمۍ، ئەرەگیرکەردەی خاک و نیشتیمان ئاسانتەر مبۆ. ئینەیچ هەرمانێوە گەنەنە و ئەسڕیەیۆ ئەمرەو خوڎایی پەروەردگارینە، هەرمانەو خوڎاینە ئێمەش بە کوردۍ وەش کەردێنمۍ، گرڎ گەلێوە خاوەن کلتور و زۋانوو ۋێشا و هەوڵدای پەی ئەسڕیەیۆ و تاونایۊیش دژوو ئەمرەو خوڎاینە و تورکیایچ کە هەوڵوو ئانەی مڎۆ بێ ئەمری خوڎایش کەردەن."

' پەنەوازا زانایاو ئایینی پارێزنای بکەرا جە خاک و نیشتیمانوو کورڎەسانی'

جە درێژەو قسەکاشەنە مەلا ئیدریس ژاڵەی ئاماژەش پانەیە کەرد دوژمنا فرەو وەختی دینشا بەکاربەردەن پەی ئەرەگیرکەردەو کورڎەسانی، وە هەستو دینی گەلوو کوردیشا قۆستەنۆ تاوەکو ۋەرنگارۍ ئەرەگیرا نەباوە پا بەهانۍ گوایە ئەرەگیرەکۍ موسڵمانېنۍ، واتش: "موسڵمان ئانەنە مافی ڕەوات پنە بڎۆ و وڵاتت ئەرەگیرنەکەرۆ، برایەتی ئیسلامی ئانەنە کە ڕات پنە بڎۆ بژیۋی پېسە مرۆڤی جە خاک و نیشتیمانوو ۋێتەنە، بەڵام کاتێ ئاڎ بەنامۍ برایەتی موسڵماناوە مۍ ڕاو ژیۋای و مافی پاشێل مکەرۆ ئا برایەتییەو موسڵمانی نمەمەنۆ ئا کاتە ئاڎ مبۆ بە ئەرەگیر و دوژمن، ئەرکوو سەرو شانا ئێمەن پەنەوازا پېسە موسڵمانی ڕوبەڕو ئا ئەرەگیریە بیمېوە، هەرکەس سەرو خاک و نیشتیمان و کەرامەتوو ۋێش کوشیۆنە گەشمەرڎەن و ۋەرگیریێوە مبارەکش کەردەن، جە لاو خوڎای گۊرەیچۆ بە گەشمەرڎە منویسیۆ. ئەرکو زانایاو ئاینیی و موسڵمانان دژوو ئەرەگیریەکا بەیا دەنگ، دژوو چەوەسنایۆ گەلوو کوردی کە سەرو خاکو ۋێشۆ چەوەسیاوە زانایا ئاینوو ئیسلامی وڵاتا تەری بەیا دەنگ فتوا بڎا و ڕازیۍ نەبا بە چەوسنایۆ گەلوو کوردی. ئارۆ ١٠و موحەرەمیا جە تاریخەنە یادوو ڕزگارکەردەی نەتەوەو بەنی ئیسرائیلیا جە لایەنوو  پێغەمبەر موسایۆ، کریان بە ڕۊو سوپاسگوزاری کە موسا نەتەوەکەش جە ستەمی و ستەمکاری فیرعەونی ڕزگار کەرد. زانایاو موسڵمانا کوردی پەنەوازا ئیلهام چا پەیامیە هۊرگېرا کە پەنەوازا میللەتەکەیما ڕزگار بکەرمۍ. ئیمام حسێن چی ڕووەنە ئاما پەی ڕزگارکەردەی میللەتێوە و شۆڕشوو ڕزگاریش ئەرەیاۋنا دژوو ستەمەکاری پەی ئینەی گەشمەرڎە بی. پەنەوازا ئێمە زانایا کوردی موسڵمانی شۆڕش ئەرەیاۋنمۍ و ئیلهام هۊرگېرمۍ پەی پارێزنای خاک و نیشتیمانوو کورڎەسانی."

 جە دمادمایی قسەکاشەنە مەلا ئیدریس ژاڵەیی واتش: " ئێمە پېسە زانایا ئایینی پەیاما ئانەنە کوردێوە موسڵمانۍ با، فەخر بە کوردبیەیشاوە بکەرا و سوپاسو خوڎای بکەرا کە خودا بە کورد وەشێش کەردێنۍ. داواکاری من پېسە زانێوە ئایینی جە موسڵمانا ئانەنە حەجگیز ئەرەگیری قبوڵ نەکەرا، حەجکەس بە پاو تواناو ۋێش کە هەنش بە بایکۆتکەردەی شمەکی واردەی و میدیاکا ئەرەگیریچ بۆ بەشداربۆ، دوعاو ئانەیچ بکەرا کە خوڎای گەورە دمایی بە ئەرەگیری سەرو کورڎەسانی بارۆنە و ستەمکارا و ئەرەگیرایچ پاسە پنەبکەرۆ گێڵاوە پەی شۊنەو ۋێشا و یان سەرشۆڕۍ و دلێشانە بەرۆ."