دماو ٢٥ ساڵا جە پیلانگێڵنی میان نەتەوەیی سەروو رابەر ئاپۆی

" وەختۍ بە گرڎیی تەماشەو ئا کۊشیاو رابەر ئاپۆیە کەرمۍ گردش جە محاڵی مشۆ و حیچ قۆناخێوەش بەشێوێوە ئاسایی بەدی نامان، جا جە ٢٥ ساڵا زینڎانوو ئیمرالینە، مەحاڵەکۍ بیێنۍ بە چن قاتۍ تەر".

سەختی کۊشیاو ئازاڎیی گەلوو کوردسانی، دیارا پێسە حیچ گەل و نەتەوێوەتەری نییا، فرێوە جە گەلا جە ماوەو چن ساڵێوە کەمینە جە خەبات و کۊشیای یاوێنۍ بە ئازاڎیی. قۊرتەو نەتەوەو کوردی، پێسە چنی جە هەرێمەکەنە بەش بیەن سەروو چوار دەوڵەتا ئەرەگیریرە، بەهەمان شێوە پرسێوە جەهانیچا، چونکی زلهێزە جەهانی و دەوڵەتە هەژموونگەراکۍ بەشێوەنۍ چا ئەرەگیری و دوژمنایەتیەو سەروو کوردسانی، بەڵام پۍ ئانەی گەلوو کوردی هۊرخەڵەتنا و قەزیەکەی گوم کەرا، پۊکەیچ ماوە ماوە ۋێشا پێسە دۆسی نیشانەمڎا. جە بنەڕەتەنە ئەگەر زلهێزە جەهانییەکۍ گەرەکشابۆ متاوا جە ماوێوە کەمەنە کێشەکەی چارەسەر کەرا.

زینڎانوو دوورگەو ئیمرالی کە پێسە هامشێوێوە جە زینڎانوو گوانتانامۆی بەنامۍ کریۆ، پۊکاتی زینڎانی بیەی جە یاگێوە چانێنە هەرمانێوە هەرپاسە ئاسانە نییەنە. چونکی دوژمنایەتی دەوڵەتوو تورکیای جە ماوەو سەڎ ساڵی ۋیەردەینە جە ۋەران ۋەروو گەلوو کوردینە کەم تا فرە مشناسیۆ، جا مشۊم دوژمنایەتی ئا دەوڵەتە زاڵمەیە جە ۋەران ۋەروو رابەر و سەرمەشقوو نەتەوەو کوردینە چنین بۆ، کە بییەن بە بایسوو ئانەی گەلوو کوردی سەرو لێواروو مەردەیۆ گێڵنۆوە. مشۊم ئانەیچ بزانیۆ کە ۋێڕاگری و رووبەڕووبیەیۆ رابەر ئاپۆیچ جە چ ئاستێوەنە بۆ کە تاواش جە زینڎانەنە ئەرەگیری بارۆ چۊکێرە و ناچارش کەرۆ چنیش گنۆ گفتوگۆ و نیشتەیرەی. ئا مدرامانە بێ هامتایچە دیسان هەرمانەو ئا رابەرە گۆرەینە کە تاوانش بە هزر و فەلسەفەکەیش، ۋێش کەرۆ بە کەسۍ گەردوونی.

یاڎش بەخێر شێرکۆ بێکەسی هۆنیەر چنی ئاشکرا بیەو پیلانگێڵنی و رادەسکەردەیۆ رابەر ئاپۆی بە دەوڵەتوو تورکیای جە ١٥-٢-١٩٩٩ ینە واتش، پڕشنگوو رۆحی مەگیریۆ، واتە رۆح و هزروو ئازاڎیی ڕابەر ئاپۆی دیل مەکریۆ. جە کۊشیای ٢٥ ساڵەو زینڎانیچەنە، رابەر ئاپۆ سەلەمناش کە هێزە هەژموونگەرا و ئەرەگیرەکۍ مەتاوا ئیراڎە و هزر و باوەڕی و رۆحوو ئاڎیی پۍ ئازاڎیی دیل کەرا. بەپێچەوانۆ زینڎانش کەرد بە یاگۍ جە ئەڎابیەو پارادایمی و ستراتیجی تازەی، پۊکەیچ نامێش نیا بە جە ئەڎابیەی یەرەمی.

٥١ ساڵ جە تەمەنوو شۆڕشگێڵنی ڕابەر ئاپۆی، ئانە ماوەو ٢٥ ساڵان ئا خەبات و کۊشیایە جە زینڎانەنە ڕاوەبەر کەرۆ، یەرۍ ساڵێچا ئینا چێروو گۆشەگیریێوە تنینە، کە تەنانەڎ خێزان و پارێزنەرەکێچش مەتاوا ویناش. پۊکەی وەختۍ بە گرڎیی تەماشەو ئا کۊشیاو رابەر ئاپۆیە کەرمۍ گرڎ جە محاڵی مشۊ و هیچ قۆناخێوەش بەشێوێوە ئاسایی بەدی نامان، جا جە ٢٥ ساڵوو زینڎانوو ئیمرالینە، مەحاڵەکۍ بیۍ بە چن قاتی تەر، ئیتر مدرامان جە بەحروو مەڕمەڕەینە، حەرپاسە وەشکەردەی پارادایم و ستراتیجی تازەو کۊشیای، حەرپاسە سیستم و مۆدێلێوەتەر پۍ ڕاوەبەردەی گەلوو کوردسانی، پۍ ئینیشایچ بە هەزاران پەڕۍ نوویستەی و دیالۆگ و گفتوگۆی فرەش وەڕاوەبەردۍ، پەوپەڕوو باوەڕ بە ۋۍ بیەیۆ گرڎوو رێبازە دیموکراتەکاش پۍ چارەسەری سیاسیانەو قۊرتەو کوردی پێشکەشوو دەوڵەتوو تورکیای کەرد و پنەش ئەرەیاۋنۍ کە خاوەن ئیراڎێوە بەقوەتا پۍ چارەسەری.

٨ ساڵە گۆشەگیری سەروو گۆشەگیری و سزاو دسپلینی سەروو سزۍ سەروو ڕابەر ئاپۆیرە سەپنا، جە ماوەو ئا ٨ ساڵەینە تەنیا جە وەهاروو ٢٠١٩ ینە جە ئەنجاموو کۊشیای و مدرامانوو هەڤاڵا زینڎانی بە سەرمەشقایەتی لەیلا گوڤەنۍ و چالاکی فیدایانەو هەڤاڵا زولکفۍ و ئەیتەنۍ ...هتد چەند دیڎارێ ئەنجامدریۍ، ئیتر ڕاشا بەحیچ جۆرە دیڎارۍ نەڎان. ئا قسە کەردەو چن دەیەقێوە جە ٢٠٢٠ ەنە بە تەلەفون مەتاومۍ بەدیڎارێوە ئەوتۆ حسێبش کەرمۍ، چونکی ڕا نەدریان کە رابەر ئاپۆ پەیامەکاش بیاونۆ، جە هەمان وەختەنە حیچ قسەو باسۍ تەریچش شۊنیرە ناما. مشۆم ئا پرسیارۍ کەرمۍ جە ماوەو ٢٥ ساڵا زینڎانینە، رابەر ئاپۆ فرەتەرین پرۆژە و پلانەش پۍ چارەسەری کێشەو کوردی پێشکەش کەرد، دووۍ جارۍ گرووپوو ئاشتیش چڕیەن پۍ تورکیای، پێسە نیازپاکی، هەمانوەختەنە دووۍ جارێچ هێزەکاو گەریلایش جە سنورەکا تورکیاینە بەردێنۍ بەرۆ، جە دما قسێچەنە واتش، ئەگەر دەرفەت بڎا متاوو جە ماوەو حەفتێوەنە پرسەکا چارەسەر کەروو، بەڵام دوژمن جە بەروو جەنگی، کوشتەی، ئەرەگیری و زینڎانی کەردەی و زیاتەر ۋۍ پەڕچەک کەردەی هیچ پرۆژە و پیلانێوەتەرش نەبیەن؟ خاسا پۍ چی دەوڵەتوو ئەرەگیروو تورکیای پا حەدە جە پرۆژەو پلانەکا چارەسەری رابەر ئاپۆی تەرسۆ، پۍ چی تا ئا حەدە پا گیری سەروو جەنگی و کوشتەی و دلێنەبەردەی کەرۊوە، پۍ چی مەتاوا جە بەروو زۋان و قڕکەردەی و تاونایۊو پاکتاوکەردەیۆ زیاتەر بە حیچ زوانێوەتەر قسۍ کەرا؟

جە ٢٥ ساڵا پیلانگێڵنینە پێسە چنی رابەر ئاپۆ پارادایم و هزر و فەلسەفەکەش کەردەن گەردوونی و پەی جەهانێوە ئازاڎی و دیموکراتی و کۆنفیدراڵی خەباتەکەش قووڵتەر کەردەنۆ، بەهەمان شێوە جە تەرەفوو ئازاڎیواز و دیموکراتواز و سۆسیالیست و ژیۋگەپارێزن و ژەنا و گەنجاوە جە ئاستوو جەهانی، بە هەڵمەتەو ئازاڎیی پۍ ڕابەر ئاپۆی و چارەسەری پۍ قەزیەو کوردی، جوابدریاوە. بێگومان ئینە پۍ جاری یووەمینیا جە ئاستی جەهانینە زانایا و فەیلەسوفا پێسە ژیژکی و چۆمسکی ...هتد سەرمەشقی پۍ هەڵمەتەو ئازاڎیی پۍ رابەر ئاپۆی کەرا و هەمانوەختەنە ڕووێوە جەهانیچ دیاری کەرا پۍ وەنایۆ کتێبەکاش. مشۊم چێش چینەی گەورەتەر بۆ کە ئارۆ پارادایموو رابەروو ئاخێزوو کوردسانی، بیەن بە سەرچەمەو مۆڕاڵی و هێزی پۍ گرڎوو مرۆڤایەتی وەڵێکۊتەوازی.

هەڵبەت جە ٢٥ ساڵی ویەردەنە پێسە چنی رابەر ئاپۆ گرڎ چێوێش کەرد پەی ئانەی نازۆ ئەرەگیرۍ  و نۆکەرا و پاکتاوکارا حیچ کەلەبەرۍ وزا بەینوو ۋێش و گەلوو کوردسانی، گەلوو کوردیچ بە سەرمەشقایەتی ژەنا و گەنجا، گرڎوو توانست و هێزوو ۋێش وست هەرمانە پەی پارێزنا و ئازاڎیی ڕابەرەکەیش. پۊکەی بە کەمپینوو کەس مەتاوۆ ڕۊو ئێمە تاریک کەرۆ جە ساڵەو ١٩٩٨ دەسش پنەکەرد، تا بە ئارۊش یاونان، هەڵبەت ئۆپەراسیۆنە شۆڕشگێڵنیەکاو گەریلای و گرڎوو ئا ڕاپیمای و وێنیشاندانا گەلوو کوردی جە کوردسانەنە وەڕاوەشا بەرۆ مەبەس و مەرامی یووەمشا ئازاڎیی رابەر ئاپۆیا. بێگومان نە گەلوو کوردی و نە حیچ مرۆڤێوە ئازاڎیواز و خاوەن ئەخلاق و ویژدان گەرەکش نیا ڕووۍ زیاتەر رابەر ئاپۆ زینڎانەنە مەنۊوە، پێسە چنی گەشمەرڎۍ ڤیان جافۍ واتش، گەرەکم نیا حۆتەمین ساڵەو گێرتەو رابەر ئاپۆی زینڎانەنە وینوو. ئێمەیچ گەرەکما نیا ٢٦ ساڵەو رابەر ئاپۆی زینڎانەنە وینمۍ، پۊکەی حەر ئیسە ئازاڎیی پۍ رابەر ئاپۆی و چارەسەری سیاسی پۍ قۊرتەو کوردی.