زیلان ڤەژینە، هامسەرۊکەو پژاکی دەسنیشانش کەرد، کە ڕابەروو گەلوو کوردی عەبدوڵڵا ئۊجالان پەی گەلوو وەرکەوتی بنەمانە و واتش، "ئا نەریتە کە بە شۊڕشوو "ژەنی، ژیوای، ئازادی" بەرڎەواما، بە گردوو توانایشۊ بەرەو سەرکەوتەی ملۊ".
هامسەرۊکەو پژاکی زیلان ڤەژینە، سەبارەت بە کاریگەرییە فکرییەکاو ڕابەروو گەلوو کوردی عەبدوڵڵا ئۊجالان و پیلانگێڵنیی میناننەتەوەیی سەروو گەلاو وەرکەوتی و ئێرانی قسێش کەرڎۍ و واتش، "وەڵۍ پیلانگێڵنی و دماو پیلانگێڵییەکەی دووۍ پڕۊسۍ جیاوازۍ دیالێکتیکیێنۍ، دیالێکتیکوو گەشەکەرڎەی تەڤگەری ئاپۊیی وەرکەوتوو کورڎسانینە ... چەنی دەسپەنەکەرڎەی شۊڕشوو "ژەنی، ژیوای، ئازادی" پڕۊسەو وەڵابییەیۊ ئی شۊڕشەیە سەرتاسەروو ئێرانینە دەسش پەنە کەرد. واتیچش: ئینە هەم شکۊمەندیێوە گەورەن و هەم وەرپەرسبیەێوە گەورەن سەروو شاناماوە.
زیلان ڤەژینە، هامسەرۊکەو پارتوو ژیوای ئازادوو کورڎسانی (پەژاک)ی جوابوو پرسیارەکاو ANFیش داوە.
ڕابەروو گەلوو کوردی عەبدوڵڵا ئۊجالان چەنی وەرکەوتوو دلێڕاسەینە ورش سەنگنی؟
ڕابەر عەبدوڵڵا ئۊجالان تارێخوو ئێرانی و زاگرۊسی خاس ورسەنگنۊ، کولتووروو زاگرۊسی پێسە کولتووروو ئەوەڵوو ئینسانیەتی وینۊ. ورسەنگنای پەی زەرڎەشتی، ئا ئاویرەیە کە جە دارە بەرزەکاو زاگرۊسیوە کەوتەبێوە و بە سەدان ساڵی گەشیێوە، پەی "مۊغ" (ماگ)ی، کە سەرمەشقەکاو زەرڎەشتی بێنۍ، نوێنەروو ئینسانیەتی بێنۍ، کولتووروو کشتۊکاڵیشا وەڵۍ وستەن و ئینسانیەتشا یاونان پەنە، بە دیەی ڕابەرایەتی، وەرکەوت هاناوو کولتووری کورڎەواری و کوردین و مشۊم سەرمەشقوو گردوو گەلاو ئێرانی کەرۊ، پەی زیندەکەرڎەیۊ ئاویروو زەرڎەشتی. هەمان وەختەنە ڕابەرایەتی کۊماروو کورڎسانی مەهابادنە بە هەنگامێوە گەورۍ پەی مافوو کوردی وینۊ و ماچۊ ئێمە یاگەدارێشانمۍ، ئاڵاو ئا شۊرشەیما ورگێرتێنە و هەنگامۍ منیەیمۍ.
دماو پیلانگێڵنیوە هۊشیاری و زانابییەێوە نەتەوەیی چەنی دلۍ خەڵکینە پەرەش سانا؟
ئاستوو هۊشیاریی نەتەوەیی کوردی وەرکەوتوو کورڎسانینە بەرزا، زوا، کولتوور و جلوبەرگ گردوو ڕووەکاوە وێشا پارێزنان. ئانە کە وەرکەوتوو کوردسانینە کەما و مشۊم پەرەش پنە بدریۊ، خەتەی فکرییە و سیاسییەنە، کورڎەکۍ کورڎساننە کۊشیێنۍ و قوربانیی فرەشا دان، وەلۍ وەروو نەبییەی خەتێوەقەوەتۍ نەتاوانشا دەستکەوتەکاشا کەرا بە هەمیشەیی. بەتایبەتی خەتەو مدرامانێوە ڕێکوزیای و هەمیشەیی وەرکەوتوو کورڎسانینە لاوازە بیێنە. دماو ئه زموونێوە که بە شکستوو کوردی دماییش ئۍ، شۊنەو خەتێوە فیکریێرە گێڵێنۍ پەی کۊشیای ئاستوو مافەکاشانە، ئاخرۊ داواکارییەکێشا خەتەو ڕابەر ئاپۊینە دیێوە. پێسە هۊشیاریی نەتەوەیی کوردی وەرکەوتوو کورڎسانینە یاوا ئاستێوە بەرز و بی بە تەڤگەرێوە، که سەرنجەو گرد لاێوە سەرتاسەروو ئێرانینە کێشۊ. سەرەورڎای گەورەو ساڵەو ١٩٩٩ پەی شەرمەزارکەرڎەی پیلانگێڵنیی میاننەتەوەیی دژوو ڕابەر ئاپۊی، وەرکەوتوو کورڎسانی و ئێراننە، نیشانۍ قبووڵکەرڎەی فکرەکاش بۍ، ئینە تا ئارۊیچ بەرڎەواما. شۊڕشوو "ژەنی، ژیوای، ئازادی" بەرهەموو ئینەینە.
گەلوو وەرکەوتوو کورڎسانی چەنی خێرامای چا ڕێکوستەیا کەرۊ، کە سەروو بنەماو فەلسەفەو ڕابەرایەتییوە ئەرەمەرزیێنێ؟
گەلوو ئێرانی دایمە ئینۍ شۊنەو سەرەڕاسکەرڎەیۊ ژیوایۊ. ئێراننە ٤٠-٥٠ ساڵۍ جارێوە تەڤگەرێوە سەرە ورمدۊ. ئێران وەڵاتوو سەرەورڎای و شۊڕشین. سەرمەشقێوە کوردی واچۍ، "ئێران فەڕەنساو وەرکەوتوو دلێڕاسەین". وەختێوە فکرە جیاوازەکۍ ئێراننە سەرکەوتەیشا بەدەس نارد، گرد گێڵێنۍ شۊنەو ڕایۍ تازێرە، جە سەرڎەموو شۊڕشوو "ژەنی، ژیوای، ئازادی"ینە نویسەرێوە ئێرانی واتش، "ئێمە ٤٠ ساڵێن شۊنەو دروشمێوەرە گێڵێنمۍ، کە گوزارش جە وێما کەرۊ، ئیساتۍ ئێمە بەئاسانی متاومۍ بواچمێ: ژەنی، ژیوای، ئازادی". ئینەیچە ئانەیە بەروزۊ، کە خێرامایەکۍ پەی فکروو تەڤگەروو ئازادیی کوردی ئینۍ ئاستێوە بەرزنە.
ماوێوە ئێراننە هەوڵێشا دۍ نکۊڵی کەرا، وەنەو تەڤگەری ئاپۊیی، وەلۍ وەروو ئانەیە تەڤگەرەکۍ تەرۍ نەتاواشا داواکارییەکاو گەلی بیاونا یاگۍ و با بە دەنگوو خەڵکی، ئیساتۍ سەرنجەکۍ گرد گێڵێنێوە سەروو تەڤگەروو ئازادیی ئاپۊیی، نەتەوە جیاوازەکۍ ئێراننە گەرەکشانە بە ڕا و ڕێبازوو تەڤگەری ئازادیی ئاپۊییوە هەرمانە کەرا. پەوکای متاومۍ بواچمۍ کە خێراماێوە خاس پەی تەڤگەرەکەیما هەن و متاومۍ بواچمۍ، کە پارتییەکەما جە کۊشیای گەلوو ئێرانینە یاگێوە خاسەش هەنە. ڕاسیینە ڕابەرایەتی ڕێخەو کێشەکاش وستۍ ڕووە و هەمان وەختنە ڕاو چارەسەریش نیشانە دا. گەلوو ئێرانیچ، پینەیشا زانا و بی بایسوو خێرامای گردوو چینەکاو گلێرگەی.
دماو پیلانگێڵنی بەشداربییەی فرەو گەنجاو وەرکەوتی پەی دلۍ ڕێکوستەی، ماناش چێشەنە؟
خەڵکوو کورڎسانی ساڵەو ١٩٩٨یوە ورڎە ورڎە تەڤگەری ئاپۊییشا ئشناسا، وەختۍ کە پیلانگێڵنی وەش بی، بەرکەوت، کە ئی ئشناسایە ئاستێوە بەرزنە بییەن و تۊموو ڕێکوستەی چێگەیچ شنیان. گەنجۍ بە هجووم بەشدارۍ دلۍ ڕیزەکاو شۊڕشی بێنی، خەڵک سەرەش سڕمەنە بۍ. ماناش ئانێنە کە ڕابەرایەتی پەی گەلی بنەمانە. وەختۍ پیلانگێڵنی دژوو ڕابەرایەتی ڕووەش دا، خەڵکیچ کارڎایۊش بۍ. گەنجەکۍ ڕاستەوخۊ بەشدارۍ دلۍ کۊشیای بێنۍ و بەشێوە تەروو کورڎسانینە قۊناغێوە تازەو کۊشیایشا دەس پەنە کەرد. دایمە ماچا کە تەڤگەرەکەما تەڤگەروو ڕابەرایەتیین. ئینەما جە سەرەورڎاکەی ساڵەو ١٩٩٩ و بەشداریی گەنجانە دی. دیسان سەلەمییا، کە ڕابەرایەتی چەنی وێش فیداو گەلەکەیش کەرڎەن، گەلیچ پاسە پەشتیش پەنە بەستەن. جە شۊڕشوو "ژەنی، ژیوای، ئازادی"ینە بەرکەوت، کە تا ئیساتێچ بەرڎەواما. ئی نەریتە بە گردوو تەواناییشۊ بەرەو سەرکەوتەی ملۊ.
ئا هەرمان و خەبات و ئشناسایە تەڤگەری، کە وەڵۍ پیلانگێڵنینە وەش بییەبۍ، دماو پیلانگێڵنی چێشش سەرئاما؟
تەڤگەر لە کورڎساننە دۍ نۊعێش هەن: بە ڕاستەوخۊ و بە کاریگەریی فکری و فەلسەفی. وەڵۍ پیلانگێڵنیی میاننەتەوەیی، کاریگەریی تەڤگەری سەروو سەرەورڎایەکاو ساڵەو ١٩٩٩ فرە بۍ. چوارچوەو ئا کاریگەرییانە خەڵک پڕوپاگەندۍ و قسۍ کەرێنۍ. یۊترینی وینێنۍ و فکروو ڕابەر ئاپۊیشا وەڵا کەرڎۊ، گەنجێچ بەشدارۍ بێنۍ، دماو پیلانگێڵنی، سەرڎەمێوە تازە دەسش پەنە کەرد. گەنجۍ بەشدارۍ بێنۍ، لوجنەی تایبەت وەشکریا. کتێبەکۍ ورگێڵیێنۍ، گۊڤارەکۍ چاپۍ کریێنۍ و ڕۊ بە ڕۊ خەڵک وەڵۍ گنۍ، ئینەیچە هامتەریب بۍ بە هێزوو فاڕیای فکروو ڕابەرایەتی. وەختۍ ڕابەرایەتی پارادایمی تازەش پێشکەشوو کورڎسانی و ئینسانیەتی کەرد، ڕێکوستەی تایبەت و وێڕاوەبەر وەرکەوتنە وەش بی؛ تارێخەکەش دیارا و ئیساتۍ ئێمە چوارچوەو پەژاکی، کەژاری، کۊدارینە شایەتۍ ئینەینمۍ. وەڵۍ پیلانگێڵنی و دماو پیلانگێڵنی دووۍ پڕۊسۍ جیاوازۍ دیالێکتیکیێنۍ.
دیالێکتیکوو گەشەسانای تەڤگەری ئاپۊیی وەرکەوتوو کورڎسانینە، بە دەسپەنەکەرڎەی شۊڕشوو "ژەنی، ژیوای، ئازادی"ی پڕۊسەو وەڵابییەیۊش سەرتاسەروو ئێرانینە دەسپەنە کەرد. ئینە هەم شکۊمەندیێوە گەورەن و هەم وەرپەرسبییەێوە گەورەن، سەروو شاناماوە. بێگومان خۊلقنای ڕۊی ئازادی و وەرکەوتەی ئازادی جە کەشەکاو زاگرۊسی و وەرکەوتی و ئێرانینە دەرئەنجامی ئاخیروو ئی دیالێکتیکییە بۊ.
