چی دماییانە جە تورکیا و ناوچەکەنە چن مژارێوە سەرەکی بیۍ بە یاگۍ گفتوگۆکەردەی چانیشا؛ مژارو کوردی، ئایندەو ئەوەکۊشای چەکڎاری و ڕێبازو چارەسەریی ڕامېیاری. دلۍ ئی گفتوگۆیایچەنە قەرارەکۍ کۆنگرەو ١٢ـەمینو پەکەکەی و کاریگەری پارادایمی تازەو ڕابەر ئاپۆی هەن و مژاری بنەڕەتییا. داخۆم ئی پرۆسە هەر جە ڕوو ڕامېیاریوە مەبۆ بە یاگۍ باسوخواسی یان جە بنەڕەتیچەنە خودو مژارەکەی مژارێوە فەلسەفییا و متاویۆ گفتوگۆش سەر بکریۆ!

پەی شرۆڤەکەردەیی پرسەکەیما جە ڕوو دیدگایی فەلسەفییوە، ژەنە فەیلەسوفەی فەرەنسیە، کاترین مالابۆ کە یووەنە جە فەیلەسوفە فیمینیستە سەردەمییەکا جە خۊنکاراو ویرمەند و فەیلەسوفی فەرەنسی جاک دێرینینە پەی ئاژانسو هەواڵو فوراتی (ANF) قسێش کەردۍ.

فەیلەسوفە مالابۆ بەسەرنج وستەی سەرو قەرارە تاریخیەکەو پەکەکەی واتش: "پېسە گرڎ کەسی فرە نمەبۆ قەرارەکۍ پەکەکەیم ئەژنیێنۍ. پەیلوای چامنەن هەنگامېوە ئازایانێنە و یاگۍ هیواین. پېسە ئاشتی وازێوە فرە پی قەراریە دڵوەشەبێنا. بەڵام پېسە ئانەی چا پەیامەی ماوۍ چێوەڵی دام، واتم هیواڎەرەنا ئەرەیاۋنای ئی پرۆسەیە پېسە چێوۍ ئاسایی نەوینیۆ، بۆ بە هامکاریێوە حەقەتینە جە پرۆسەو دڎانیای و دیموکراتیک بیەینە."

کاترین مالابۆ پېوەس بە بانگەوازییەکا پەی ئازادی ڕابەر ئاپۆی ئینەش وات: "بێگومان بەشدارو ئی بانگەوازییە بو. بەڵام ئانەی بیەن بە مەراقم ئانەنە؛ ئاخۆ ئازاڎ بکریۆ ئاڎ جە ئەمانەنە بۆ؟ پۊکەی هیوڎارەنا کاتێ ئازاڎ کریا جە ئەمان و ئاسایشەنە بۆ. بێگومان بە ڕەهایی ئینانا چنی ئازاڎ بیەیش و ماچوشۆ ئازادی ئاڎیی پەنەوازیێوە بنەڕەتییا. ئۆجالان سەرکردێوە ڕامیاری گۊرەن. یۊن چا کەسا کە ڕێزێوە تایبەتم پەیش هەن، بەڕاسی سەرسام و حەیرانو ئاڎینا. چونکی پېوەس بە دنیاوینی مورای بۆکچینی، جە ڕو مژارەکا ئیکۆلۆژی و سیاسەتی هەمان هۊرسەنگنایما هەن. بەڵێ بێگومان گەرەکما ئازاڎ بۆ. تەنیا داواکاریێوەم هەن ئاڎیچ؛ کاتێ جە زینانەنە بەرشی با ئاسایش و ئەمنییەتو ژیۋایش پارێزیا بۆ."

فەیلەسوف کاترین مالابۆ پېوەس بە هۊرسەنگنایەکا ڕابەر ئاپۆی دەربارەو پرسو کۆنفیدراڵیزمی دیموکراتیکی و ژنۆلۆژی واتش: "باوەڕیم چامنەن پارادایمو ئۆجالانی ئا دیموکراسییە نییا کە جە سەدەو هەژدەینە جە ئۊروپا جە قۆناغو ڕۆشنگەرینە وینیۍ. ئینەو ئاڎیی شێوە دیموکراسیێوە تازەن کە وابەسەو فەلسەفێوە تازەین کە جە ڕو شناسنامەییوە گەردوونپارێز نییا. جە فکرو دەستووری بنەڕەتی دیموکراتیکی جە ئەورووپاو سەردەمو ڕۆشنگەرینە هۊرگیرو ئی جیاوازییەینە؛ ئیتر فکرو هاموڵاتیبیەی دیموکراتیکی یان جە تێگەو یەک جۆریی مژارو واتەی نییا. ئانەی جە پارادایمو ئۆجالانینە هەن، ئا تێگە دیموکراسییەنە کە ڕێز جە شناسنامەی کەسی و گلېرگەیچ گێرۆ.

بە پەیلواو من ئی نزیکایەتییە فرە گرنگا. یانی کورد شناسنامەش دلۍ جیهانیبیەیۍ نادیارینە جە دەس نمەڎا. دیموکراسیێوە کە سەرو ئی بناغەیە ئەرەمەرزیۆ بۆ پا دیموکراسییەی کە سەربەخۆیی گلېرگەی و کەسییەکا پارېزنۆ."

دەبارەو پەکەکەی پەی قەراردای سەرو دمایئاردەی بە ئەوەکۊشای ڕێبازو چەکڎاری مالابۆ واتش: "بەڵی بێگومان ئی هەنگامۍ، هەنگامېوەنە پەی سەرجەنۆ بنیاڎنیایۆ ئەخلاقی. هەرهەنگامېوە بەرەو ئاشتی بنریۆ، هەنگامېوە ئەخلاقییەنە. هامکات پەیلوایم چامنەن جە ئاژێوە تایبەتیچەنە ئی هەنگامۍ ساتێوە قارەمانیا. مەبەسم چانەینە ئەر ئینسان زیاڎ فشار سەرو ئەوەکۊشای بکەرۆ، فرە گەردوونیش بکەرۆوە، ڕەنگە بۆ بە مەڵامەتو ئەوەتەقایۆ و یاوای بە بنبەست. پۊکەی مشۊم ئی پرۆسە جە چوارچێوەو ڕێزگېرتەی جە ناسنامەو گرڎ کەسێ ڕاوەبەربکریۆ."

پېوەس بە پرسیارەو "پرۆسەو ئاشتی جە یاڎکەردەی ۋېیەردەی نییا، بەڵکم پەنەوازا بە لوایۆپۊرەی و فاڕیای و ڕووبەڕووبیەیۆ هەن. بە پەیلواو تۆ پا ۋېیەردۊ چنی متاویۆ ئاشتی پێکبۍ؟ میتۆدی هیگڵی چی مژارەنە چێش ماچۆ؟ مالابۆ پېسە جوابش داوە:

" هێگڵ چڼین جوابێش سەرو ئ مژارا هەنۍ، چونکی مژارەکە ئینا نەواخنو دیالێکتیکینە. یانی کاتێ پڕۊوە پەی چێوۍ جیاوازی، فاڕیۆ پەی ئاستێوە عەقڵانیتەری، بەڵام هەمیشە ئاسەوارش جە ۋېیەردەنە مەنۊوە.

شۊنپاو ۋېیەردەی هەمیشە مەنۊوە. ئینە دیالێکتێوە نامیەو ئافێبونگین؛ واتە هەم نمازەشۆ و هەمیچ پارێزنەش. بەڵێ ئێمە دمایی بە چێوۍ مارمۍ، وەڵۍ گنمۍ، بەڵام هەمیشە ئاسەوارو ۋېیەردەیچ پارېزنمۍ. ئینە خاڵێوە گرنگ و جەوهەریی هەر ڕووەدایێوەن. پۊکەی نمەبۆ ئی پرۆسە پرۆسەو جە یاڎکەردەی ۋېیەردەی بۆ."

فەیلەسوفە مالابۆ ئەرەیاۋناش، هیواڎارەنە قەرارەکەو پەکەکەی سەرەتێوە تازە بۆ و واتش، "بەڵام ئی پرۆسە تەنیاا پېوەس نییا بە کوردیوە، بەڵکم بەندا بە جوابدایۆ حکومەتو تورکیایچۆ. بە پەیلواو من ئینە سەرەتێوە تازەن، بەڵام حکومەت و گلېرگەو تورکیای چنی چی مژاریە مېیاوانە؟ ئینە پرۆسێوە دووەلایەنەن. هیواڎارەنا پی جۊرە بۆ، قەرارەکەو پەکەکەی تەنیا کاتێ ماناڎار بۆ کە تورکیا پیمەرەکا دیموکرتیکی جابەجێ بکەرۆ. ئینە نەرینۍ ۋەرفراوانتەرا.

پەی ئا پرسیارۍ کە 'ئایا ۋەرپرسیاری گلېرگەی مېیاننەتەوەیی چی پرۆسەنە هەن؟' مالابۆ واتش، "هیواڎارەنا پاسە بۆ، بەڵام کاتێ گرنگی پا ڕووەدایا مڎەو کە جە ئیسرائیلەنە ڕووەمڎا، واتە کاتێ نزیکبیەیۆ گلېرگەو مېیاننەتەوەیی موینو کە چنی ۋێش جە پارېزنای مافەکا فەلەستینی دوور وزۊوە، نمەزانو هامکاری مېیاننەتەوەیی چێوۍ عال بۆ یان چێوۍ خراپ. ڕەنگاتی من غەڵەتە بو، بەڵام دڵنیا نیەنا کە داواکارییەکا کوردی جەلایەنو گلېرگەی مېیاننەتەوەییوە مزنەویا. پەیلوایم چامنەن پەنەوازا وەڵۍ گرڎ چێوێنە کورد بە مڎرامانو ۋێشۆ ۋەرگیری جە ۋێش بکەرۆ و پارېزنای ۋێش بارۊنە ئاراوە."