دۆڵەتو تورکی ئەرەگیر چنی چەتەکاش جە ٢٠و کانوونو دووەمی ٢٠١٨نە جە دژو عەفرینی دەسش بە هرووژمی کەرد. جە وەراوەرو ئا هرووژمانە ٥٨ ڕوێ 'مڏرامانی سەردەمی' کریا و دماتەر ئەرەگیر کریا. بە پاو زانیارییەکا ڕێکویاکێ مافو مرۆڤی عەفرینی بەینو ٧ ساڵانە بە هەزارا جارێ مافەکێ مرۆڤی پاشێل کریێنێ. ڕاوەبەرو ڕێکوزیاکا مافو مرۆڤی ئیبراهیم شێخۆ سەبارەت بە ڕووەداکا دماو ئەرەگیر کەردەی قسێش کەردێ.
'جە عەفرینەنە تاوانەی جەنگی ملۆڕاوە'
ئیبراهیم شێخۆ ئاماژەش بە هەرمانە نامرۆڤانەکا دۆڵەتو تورکی ئەرەگیری و چەتەکاش کەرد و واتش: "ئەرەگیرا و چەتەکێش گرڏ ڕوێ تاوانەی دڕندانێ جە دژو گەلو عەفرینی مکەرا. پانەیش تێرنەبییەن، شەهباش ئەرەگیر کەرد و زیاتر جە ١٠٠ هەزارا عەفرینێش جارێوە تەر کۆچبەرێ بیێ. بە پاو ڕێکەوتننامەو جنێڤی ساڵەو ١٩٤٨ و یاسا مییاننەتەوەییەکا، ئا هەرمانێ جە دژو گەلو عەفرینی تاوانەو جەنگین.
واتش: "گەلەکەما جە عەفرینەنە گەشمەرڏە کریۆنە، بڕفانریۆ و گرڏ ڕوێ تاوانەی جیاوازە ئەنجام دریۆنە. عەفرین جە ژیوایێ ئارام فاڕیا پەی شارێوە مەترسیدار. جە عەفرینەنە جە دژو گەلو کوردی سیاسەتێوە تایبەت ملۆڕاوە".
'٧ەر هەتەشە سووری بۆنە پەنەوازا ئەرەگیرا سزا دۆنە'
هەرپاسە شێخۆ ئاماژەش پانەیە کەرد کە پێسەو ڕێکوزیاکێ مافو مرۆڤی عەفرینی ئا هەرمانێ دژ بە عەفرینی بە بەڵگە کریێنێ و واتس: "پەی سزاداو تاوانبارا و مدرناو تاوانەکا جەنگی پەنەوازا ئەرەمەرزییەکا مافو مرۆڤی بە تەمامەتی بلانە هەرێمەکە. هەرپاسە پەنەوازا ئیدارەو هەتەشەی هەڵوێس هۆرگێرۆنە، وەرو ئانەی خەڵکو عەفرینی بەشێوەن جە سووریای. ئا تاوانێ جە دژو عەفرینییەکا ئەنجام دریێنێ پەنەوازا جە دادگاو سووریاینە بە گۆش گێرتەی جە عەفرینییەکا تاوانبارێ سزا دریانە. هەرپاسە نەک تەنیا عەفرین چنین شارێ ئینێ چێرو ئەرەگیر کەردەو دۆڵەتو تورکینە. ئیدارەی تازە ئەر ماچۆنە 'ئێمە سوورینمێ، گەلەکەیما پارێزنمێ' پەنەوازا تاوانبارێ جە دادگاو سووریاینە دادگای کریانە".
دماو ئانەی کە عەفرین ئەرەگیر کریادماو ٧ساڵا:
١٠٠٠ جە ژەنا ٩ هەزارێ و ٦٥ کەسێ بڕفانریێ.
٩٥ ئەشکەنجێ و ٦٨٣ کەسێ گەشمەردێ کریێنێ.
١٠ بە تۆمەتو وێ کوشتەی ١٠١ ژەنێ گەشمەرڏێ کریێنی.
٧٤ ژەنێ دەستدرێژی و توندوتیژیشا سەر کریان.
زیاتەر جە ٤٠٠ دارێ بڕیێنێ، جە دۆنمو زەمینی ٣ی سۆچنریینێ.
زیاتەر جە ٣٠ یانا و کەمپو ئەرەگیرا مەرزیێنێرە.
زیاتەر جە ١٣٤ یاگێ تاریخیێ، ٢٨ یاگێ ئایینیێ تێکدریێنێ.
ساڵەو٢٠٢٤نە:
٦٩ ژەنێ، ٦٥٠ کەس بڕفانریێنێ یان زینانی کریێنێ.
١٠ ژەنێ و ٦٤ کەسێ گەشمەرڏێ کریێنێ. ١٠ کەسێ بەمەڵامەتو هرووژمەکاوە زامڏاری بیێنێ، ٣ کەسێ وێشا کوشتەن.
ژەنێ، ٢ زاڕۆڵێ، ٥٦ کەسێ ئەشکەنجەدریێنی.
٢ کەس ێدەستدرێژیشا کریان سەر.
٢٠ کەسێ بەمەڵامەتو جیامەنەکێ جەنگیۆ زەرەرشا وەرکەوتەن.
زیاتەر جە ١٠ هەزار و ٣٦٠ داری بڕیێنێوە، ٤٩٧ هێکتار زەمینێ سۆچیێنێ و ٦ هەزارێ دارمیوێ سۆچیێنێ.
١٥ یانێ ئەرەگیرا وەش کریێنێ. جە لایەنو ڕێکوزیاو (JTS) سەر بە کۆریای سەرنیشیی وانینگێوە کریاوە.
بەرهەمەکێ زەیتونیی جە دەگاکا عەفرینی تاڵان کریانەو و دزیا.
کانوونو یوەمی ٢٠٢٤:
عەفرینەنە ١٤٥ کەسێ ١٦ی ژەنێ بڕفانریێنێ.
دماو ئانەی شەهبا جە لایەنو دۆڵەتو تورکی ئەرەگیر کریا ٢٦ کەسێ گەشمەرڏێ کریێ. جە کاتو فاڕیایۆ پەی هەرێمە ئارامەکا کەسێ بەمەڵامەتو جەڵدەو دڵیۆ گیانش جە دەس دان، ٢ زاڕۆڵێش سەرداینێ ژیوایشا جە دەسدان.
دماتەر ئەرەگیر کەردەو شەهبای جە ٢ی کانوونو یوەمی چارەنووسو ٣٠٠ کەسا نەزانیان.