بە دیمەن

قەڵاو مڎرامانی: قەڵاو چەمچۊی

"بەڕاسی چا کەشەنە هەمڕایی فرە بەقوەت بۍ، زېیاتەر جە چەکەکاما ئیراڎەو هەڤاڵا و هامرایشا بۍ پاسەش کەرد ئېمە سەرۍ بگنمۍ، ئەر ئانە نەبېیۍ ڕەنگە نەتاوابیېما چا کەشەنە ۋېڕاگری بکەرمۍ"

دەوڵەتو ئەرەگیروو تورکی ئا ئۆپراسیۆنەی پەی سەرو هەرێمەکاو پارېزناو مێدیای دەسشپنەکەردەبۍ جە ساڵەو ٢٠٢٢ ێنە ۋەرفراوانتەرش کەرد. بە تایبەتی جە هەرێموو زاپینە دەوڵەتوو تورکی گەرەکش بۍ گەریلای تەوقە بڎۆ. جە ۋارا ۋەروو ئا ئەرەگیریەینە گەریلاکاو ئازاڎیی کورڎەسانی بە ئیراڎېوە پۆڵایینۆ ۋېڕاگریشا کەرڎ و گورزەی کەمەر ماڕەشا جە ئەرەگیرا شانا. ئەرەگیر سەرەڕاو گرڎ جۆرە هجوومېوە نامرۆڤانەیچ نەتاواش ئیراڎەو گەریلای بماڕۊ و گەریلای دلېنە بەرۆ. یۆ چا شۊنا کە مدرامانېوە بێهامتاش چنە ئەنجامدریا قەڵاو چەمچۆی بۍ. چا دەوڵەتوو تورکی ساڵېوە زیاتەر نەتاواش بلۊنە سەرو کەشەکەی، سەرەڕاو گرڎ هجوومېوە دژواری و کیمیاویی گەریلاکاو ئازاڎیی کورڎەسانی یەک هەنگام پاشەکشەشا نەکەرد. ئا گەریلایۍ جە قەڵاو چەمچۆینە مەنېنێوە بە مدرامانی بێهامتاشا تاریخشا نۋیستۆ. یووە جە گەریلاکاو یەژاستاری کە جە ئەوەڵ ڕۊوە تا دمایی دلۍ مدرامانەکەینە مەنۆ گەریلا شیلان کەنداڵە بۍ. گەریلا شیلانە ساتەکاو مدرامانی و هەستەکاو ۋېش چا وەختەنە وزۆ ڕووە.

"نامێن شیلان کەندالەنە. ساڵەو ٢٠٢٢ دەوڵەتو تورکی ئەرەگیری ئۆپراسیۆنێوە ۋەرفراوانش دژوو هەرێمەکاو پارېزنای مەدیای دەسشپنەکەرد. سەرەتا من جە کەمپوو گەشمەرڎە ئارژینېنە بێنا، دوژمن هجوومش کەرد سەرو کوڕەژارۆی، کەش و گەشمەرڎە کارکەری، کونیشکای و کەش و گەشمەرڎە شاهینی. وەڵۍ ئانەینە دوژمن گنۆ دلۍ چەمچۆی ئێمە چەمڎاریش کەرێنمۍ. سەرەتا پلانەو دوژمنی ئانۍ بۍ کە جە چن مانگېوەنە ئامانجەکاش پێکۊنە. پی جۆرە قسێشا کەردۍ، کە ئا ئۆپراسیۆنە جە چن دمایش مۍ و هەم گەریلای و هەم گەلی دلېنە بەرا. بەڵام ئا مدرامانەی هەڤاڵا کەردشا پاسشەکەرد کە دوژمن دەسخەڕۆ بۆ. دوژمن پەشتیش بە تەکنەلۆجیاکەی بەستەبۍ، وەختۍ گەرەکش بۍ بە هەلیکۆپتەر سەروازەکاش سەرو ئا کەشاوە وەزنۊرە، هەم جە قەڵاو چەمچۆی و هەمیچ جە کەش و گەشمەرڎە عادلیوە  هەڤاڵەکېما ۋنەشا ئامۍ دەسۍ. هەڤاڵا پی جۆرە ناستشا دوژمن سەرو خاکوو کورڎەسانینە بنە وزۆ. ئانەی دیما ئانەبۍ کە هەڤاڵا ناستشا دوژمن بە ئاسودەیی جمۊوە، مدرامانەکە جە روو ورەی و جۆش و خرۆشیوە جە ئاستێوە بەرزەنە بۍ. سەرەتا بەتایبەتی جە قۆڵوو کەش و گەشمەرڎە شاهینیوە ئانەما دی. دوژمن جە سەرەتانە بە ئاسانی ئۍ سەرو مەڕەکا مدرامانی و کیمیاویی بە کارئارۍ. وەختۍ دەسوەردای هەڤاڵاش دی ئیتر ڕاوجاش گرتەنە ۋەر. ئیتر بە ئاسودەیی نەتاوێنۍ بەیا. بە مەڵامەتوو مدرامانوو هەڤاڵاوە دوژمن نەتاواش بە ئاسانی چەکی قەڎەغە بەکاربارۊنە و نەتاوۆ بە ئاسانی سەرو خاکەکەیماوە جمۊوە. دوژمن وەڵۍ ئانەینە سەروازاش جە شۊنېوەنە وەزنۊرە بە چن سەعاتێوە ئا مەنتیقا بۆردومان و تۆپۋاران کەرۍ. ئا وەختە زانێنمۍ کە دوژمن گەرەکشا ئا کەشیە بگېرۆ. بەڵام هەڤاڵا ڕا پانەی نەڎێنە. ۋەروو ئانەی بە تانگ، فرۆکە و کاتیوشا نەتاوۍ بیاوۆ بە ئەنجام، دوژمن چەکی کیمیاویی و قەڎەغەی بەکارئارۍ. هەڤاڵا چا هەلومەرجەنە مدرامانشا کەرد. ئانەی چا ئاژە دژوارەنە هەڤاڵا پېوەرە بەسێنېوە هامڕای و مدرامان بۍ. ئانەی بە چەمۍ ۋێم دیم و تێبینیم کەرد پا جۆرە بۍ.

'گرنگتەرین چەکما ئیرادە و هامڕایی بێ '

دماو ئانەیە کەمپوو گەشمەردە ئارژینیوە ڕوانەو قەڵاو چەمچۆی کریانێ، چا قەڵێنە مەنانێوە. ئا وەخت من لوانێ ئەوەڵوو ئۆپراسیۆنەکەیوە هامڕێ ڕێکێ وزیێنیوە، سیستموو ئێشکگێری، تا ئانەی وەختوو جموجووڵینە چەنی مامەڵە بکەرا و چە پنجەرێوە بمردانێ، گردوو ئینیشا ڕێکێ وزیێبێنێ، یا ئانە چە چەکێو جە چە وەختێ و چە شۆنێوەنە بەکاربارانە. یانێ چا بابەتانە هامڕێ وێشا ڕێک وستەبێ. خستبوو. بەڕاسی چا کەشەنە هامڕایێوە فرە قەوەت بێ. لای سەری چەکەکاماوە هامڕایی و ئیرادەی هامڕایانە بێ، کە پاسەش کەرد سەرێگنمێ. ئا مدرامانە و هامڕایی، ڕۆح و ئیرادەو ئێمە چکۆوە ورماگێرتەن گرد کەس مزانۆ. ویرۆکەردەی هامڕایا گردشا پاسنەبێ. هامڕێ قبووڵشا نەکەرد، کە دوژمن پی جۆرە بە ئاسانی و ئاسودەیی سەرو خاکەکەیمارە بسووڕیۆوە. وەختێو دوژمن ئاما چەمجۆش هامڕێ پاسە جمێوە. هامڕێ گردشا سەروو ئا پەرسێوە مدرێ و هەرمانەو وێشا کەرێنێ، جار جار پەرشێنا جە وێم ئانە چە ڕۆحێوا، کە ئینا دلێمانە بێ ئانەیە کەس بە کەسی بواچۆ، گرد زانێنێ هەرمانەشا چێشەنە. بەڕاسی ئینسان پا مدرامانەیە ورە ورگێرێ و دڵوو ئینسانی ئاسودە بێ وئینسان واچێ تا هامڕێ چانێ با، تا ڕۆحێوی پاسنە بۆ، تا هامڕایێوە چانە بۆ، هەمان وەختەنە مدرامانێوی چانەیچ بۆ دڵوو ئینسانی ئاسوودەن. ئارۆ و سەبای چێش ڕووە بدۆ، سەرکەوتەی پەی ئێمەن. بەردەوامیچ واچێنمێ کە جگە جە سەرکەوتەی هیچ چیوی تەر قەبووڵ نمەکەرمێ.

'ئێمە ڕا نمەدەیمێ دوژمن بێ سەروو ئی کەشی'

فرەو جارا دوژمن هەوڵێ دێ بێ سەروو ئا کەشەیە، ڕێک ساڵێو هەوڵێشا دێ بەڵام دەرەقەت نامێ و مدرامان ڕاش پانەیە نەدا. بڕێ جارێ شەوێنە دوژمن هەوڵێ دێ بێ سەروو کەشەکەی، بەڵام ئێمە هەستما پەنە کەرد و ڕاما نەدا. ئا دەسوستەینە گرد بە ڕۆحوو هامڕایا وەڵی کەوت. واچێنمێ ئەگەر پێویس بکەرۆ شەوێچنە نمەوسمێ، ڕۆیچەنە نمەوسمێ و ڕا نمەدەیمێ دوژمن بێ سەروو ئی کەشەیە، بە شەو و بە ڕۆ وێشا تاقی کەرێنێوە، بەڵام وەروو ئانەیە هامڕێ هۆشیارانە مامەڵەشا کەرد و وەختێ هەستشا کەرد، بە شێوەو بۆسەی پەنجەرەکاوە مەنێنیوە، بڕێ جارێ چندین سەعاتێ مەنێنیوە، بەڵام ڕوێچ نەدیما هامڕێوە بواچۆ فڵانە یاگێم مێشۆ یا مانیانا، بێوەرمنا، ئاورانا، تاکە چێوێ مەژگوو گردوو هامڕایانە ئانە بێ؛ ئێمە نمازمێ دوژمن بێ سەروو ئی کەشەیە. چێش بۆ با بۆ ئێمە سەرێمگنمێ. گردوو ویرۆکەردەی هامڕایا سەروو ئینەیە بێ. جیا چانەیچ چەکەکیما ئینێ بێنێ: دۆشکێ، بی کەی سییە، چەکی سووک، چەکی نیشانەماڕوو زاگرۆس، ئێمە زانێنمێ کە نمەتاوا بەیا سەروو کەشەکەی، بەڵام گرد ئەگەرێچما وەرەچەمۆ بێ، پەناو ئا چەکایچۆ هامڕێی سابۆتاژێچ هەرمانەو وێشا کەرێنێ.

'گردوو چالاکییەکاو هامڕایا ئەنجامشا بەدەس ئارد'

گردوو هامڕایا پەڕ جۆشوخرۆشێ و بەورێ بێنێ، گەرەکشابێ بلا و هەم چەمداریی دوژمنیچ بکەرا، هەم چالاکییچ بکەرا. وەروو ئانەیە دوژمن نامابێ سەروو کەشەکەی نەزانێنـمێ کەی دوژمن بە فڕۆکە هجووم مکەرۆ. ئێمە بە هامڕایاما واچێنمێ ت چەمداری بکەرا، یۆترینما هاگادار کەردۆ. بە گردی بە هامڕایا واچێنمی کە مشۆم سەرەمڕە چەمداری بکەرمێ و نمەبۆ بێهاگێ بیمێ چا بابەتەنە. پێویسا تا سەر وریێ بیمێ پرسەو وێپارێزنایەنە. گردوو هامڕایا سەروو ئا بنەمێ جووڵیێنێوە. وەروو ئانەیچە بێ، کە ساڵێوە زیاتەرما ویەرنا و کەشەکەنە مەنیمێوە، نە ونی ئاما پەنجێ هامڕێورە و نە هیچ زەرەرێوی گیانیما دا. وێش ئێمە وەختێ واتەواچما کەرد جەختما کەردۆ، کە نمەبۆ چی کەشەنە کەس ونیش بێ چەنە و هێچ زەرەرێوی گیانی بدەیمێ. ئانەیچە پەی پارێزنای سڵامەتی و پارێزیای وێما بێ، تا دوژمن هەستش بە ئێمە کەردەبێ پەنجەرەکاوە، فرە نازێنمێ هامڕێ پەنجەرەکانە بمدرانێ. جار جار فیشەکێوە تەقنێنمی، دوژمن شڵەژیێ و بە هەڕەمەکی دەوروبەریش دێرە وەروو فیشەکا. وەختێو جەمێ بێنمێوە بارەو دوژمنیوە قسێ کەرێنمێ. چێ بەدماوە جموجووڵشا پاسنە پنە کەرد، هامڕێ واچێنێ کە نمەممدرانێ ، پەوکای ئێمە ملمێ سەروو چەکەکەیما و چالاکی مکەرمێ، هەموو چالاکییەکاو هامڕایایچ ئەنجامشا بێ. دوژمن زەرەری گیانیش وەرگنێ. دوژمن چە چەکێوە ش بیێ بەکارش ئارێ و ئیتر هامڕێچ زیاتەر ورە ورگێرێنێ. یەک فیشەک وەسێ بێ تا دوژمن بشڵەژییۆ. ڕەنگای ئارۆ ئینە تەنیا فیشەکێوی کڵاشینکۆفێ بۆ، ڕەنگای هامڕێ بڕێ جارێ هەستش پنە نەکەرا، بەڵام ئانە ڕۆحوو هامڕایا بێ، کە پاسە کەرێ دوژمن پێسە دەوروبەروو وێش بە شێوەی هەڕەمەکی بدۆنە وەروو گولـلا. ئا مدرامانە کە کریێ گردش بۆنەو ڕۆحی هامڕاییوە بێ. تا تاریک بێ هامڕێ نەمدرێنێ، بڕێ جارێ هامڕێ تووڕێ بێنێ، زانێنمێ، کە دوژمن نیەنێ بەرۆ و ئینێ خێمەکانە، چەمدارییشا کەرێنمێ هامڕێ واچێنێ با بلمێ سەرشا، چەنی پێسە بە ئاسودەیی سەروو خاکیماوە مووسانە. ئێمە نمازمین پێسە بە ئاسودەیی بووسان. وەختێ دێنمێشا وەنەو وێرەگا تا بەیانی گرد یاگێوە گولـلەواران کەرێنێ.

'دوژمن هەرگیز نەتاواش ئیرادە و ڕۆحوو ئێمە ببەزنۆ و نمەتاوۆیچ'

ڕاسا دوژمن قەڵاو چەمجۆیش تەقوقە دێبێ، بەڵام نەتاواش چۆکێ بە ڕۆحوو ئێمە بدۆرە. ڕەنگای دوژمن پاسە یاوابۆنە. بەڵام دوژمن هەرگیز نەتاواش ئیرادە، مدرامان و هامڕایی ئێمە بماڕۆ، ئانەی گەرەکشابێ نەتاواشا بکەراش. چندەیچ باسوو مدرامانوو هامڕایا بکەرمێ وەسێ نییەن. ئانە کە زیاتەر جە گرد چێوی دڵوەشم کەرێ مدرامانوو مەنتێقەو چەمچۆی بێ، جار جار واچێنا گەر ئینسان هامڕێ چانێشە بانە هیچ چێوێ نمەتاوۆنە وەردەموو ئینسانینە قۆرتێ ساز بکەرۆ. وەروو ئانەیە گرد کەشێوەنە مدرامان وەش بێ، پەی نموونە مەڕەو بریندارانە مرامانێوی بێهامتا ئامابێ ئاراوە. وەختێ سەروو بێتەلیوە گۆشما جە دەنگوو هامڕایا بێ ورەما بەرز بێوە واچێنمێ ئەگەر هامڕێ کەشوو گەشمەردە شاهینیوە چالاکییشا کەردەن، ئێمەیچ ئارۆ چێ چالاکیی مکەرمێ. هامڕێ تا ئا یاگێ دەسشانە بێ ئانەی کە سەرشاوە بێ کەردشا، تونێلەکاو جەنگوو چەمجۆینە قسەوباسما گرد بارەو دوژمنیوە بێ، واچێنمێ کە چەنی متاومێ دوژمنی بماڕمێ و سەرباروو گردوو دژوارییەکایچ چا تونێلێنە هامڕێ ویڕێشا جە ئایندەو جەنگەکەی کەردێوە، ئەوەڵوو مرامانەکاوە تا ڕۆو ئاخری ئێمە وەراوەروو دوژمنیوە یەک زەرەری گیانیچما نەدا. چونکە قەبووڵما نەکەرد زەرەری گیانی بدەیمێ. تا یاوایمێ هامڕاییچ پاسنە بێ، ساڵێو زیاتەر ئا ئۆپراسیۆنە بەردەوام بی و دوژمن نەتاواش بێ سەرو  قەڵاکێ. واوەی ماچووشەوە مەڵامەتەکەش بەدڵنیاییوە مدرامان بێ. ڕەنگا نەتاوو گرد چێوی باس بکەروو. بە پێویسم زانا کە کەمێوەیچ بۆ باسوو ئا ساتاو جەنگی بکەروو، پەوکای مشۆم ئینسان خاوەنداریی جە ڕەنجوو هامڕایا و ڕەنجوو وێش بکەرۆ."