ئایاتا: گۊشەگیری پەی پاکتاوکەرڎەی و کۊکوشکەرڎەی کورڎان – ٢ -

موزەفەر ئایاتا ئەنداموو کۊمیتەو ناوەندیی پەکەکەی واتش: هەوڵ دریۊ جە ڕاو گۊشەگیرییەوە جمیەروو کورڎی پاکتاو کریۊ و قاڕوو کورڎا چنیۊوە.

موزەفەر ئایاتا ئەنداموو کۊمیتەو ناوەندیی پەکەکەی واتش: هەوڵ دریۊ جە ڕاو گۊشەگیرییەوە جمیەروو کورڎی پاکتاو کریۊ و قاڕوو کورڎا چنیۊوە.

موزەفەر ئایاتا ئەنداموو کۊمیتەو ناوەندیی پەکەکەی، بارەو ٢٥ەمین ساڵەو پیلانگێڵنای میانەتەوەیینە پەی ئاژانسووهەواڵوو فوراتی (ANF) قسێش کەرڎۍ.

ئایاتا واتش، ٢٥ ساڵۍ سەروو پیلانگێڵناکەیرە لوان، بەڵام هەڵای فێڵبازی و چەواشەکاریی دژوو ئیمراڵی، حساباتی سیاسی، دەورەدای، فشارۍ و هەوڵە پاکتاوکارییەکۍ دماییشا نامان و ئەرەیاوناش، "ئی دۊخە وەروو ئانەی پەیوەندییش بە قۊرتەکاو کورڎیوە هەن، بییەن بە بیرێوە بێبنە، کە قۊرتەکە تاریخین و چارەسەرەکەردەیش ئاسان نییا. دیارا کێشەو کورڎی تەنیا پڕۊژێوە دەوڵەتوو تورکیای نییا پەی جینۊسایدکەردەی و سڕیەیۊ، بەڵکوم بییەن بە پڕۊژێوە جینۊسایدی میاننەتەوەیی، کە جیهان چەنەش بەشدارا. جینۊسایدە گەورەکۍ وێشا تەنیا بەرهەموو یەک دەوڵەتی نییەینۍ. پەی ئانەیچە مشۊم بەدڵنیاییوە هەلومەرجی گونجیا و قەیران و گێجاوۍ پێویسۍ پەی ئا جینۊسایدە گەورەیە ئامادە کریۊ. ئەگەر هامکاری، بێدەنگی و ڕاپەنەدای ئەورووپای نەبیۍ، ئانە بە تەنیا هیتلەر نەتاوۍ ملوێن جوولەکۍ جە فرەو ناوەندەکاو ئەورووپاینە، کەمپەکاو دلێنەبەردەی و کوشتەینە کۊ کەرۊوە. جەهەمان وەختنە کۊکوشی و جینۊسایدوو ئەرمەنەکا بەبۍ هامکاری و پەشتیوانی و بێدەنگیی ئەڵمانیای و ئینگلتەرای و هێزەکای تەری ڕووە نەدۍ.

وەڵۍ گرڎ چڵێنە دەوڵەتوو تورکی ئەرەگیری سەدان ساڵێن  دژوو کورڎی مەنتێقەکەنە کۊکوشیی کەرۊ. دەوڵەتوو تورکی گەرەکشا ئیسفادە جە قەیرانی و ئاڵۊزیی دنیۍ، جەنگی و قەیرانەکا وەرکەوتوو دلێڕاسەی ور گێرۊ تا ئا کۊکوشییە کەرۊ، یانۍ پڕۊژەو ئاسیمیلاسیۊنی (تاونایۊ) و بەتورککەردەی و جینۊساید، کە سەدان ساڵێن سەرەمڕا  و یاوان ئاستێوە فرە بەرز. بەتایبەتی بە پیلانگێڵنای میاننەنەتەوەیی هومێدەکۍ دەوڵەتی تورکی فاشیستی گەورەتەرۍ بیۍ و باوڕش پاسەن، کە تاوۊ جمیەروو ئازادیی کورڎی ماڕۊ. دەسەڵاتوو فاشیستیی ئاکەپە - مەهەپەیچ پی باوڕۊ سواروو ئەسپووی جینۊسایدی بییەن و دانش غار پەی جینۊسایدکەردەی کورڎی".

موزەفەر ئایاتا ئەرەیاونایچش، ئاجەنگە کە کریۊکە تەنیا جەنگوو کورڎی نییا و واتش: "حیچ دەوڵەتێوە وەرکەوتوو دلێڕاسەی مەتاوۊ دژوو تورکیای گژیۊ، مەتاوۊ وەراوەرش مرڎۊ، ئانە کە بە نامۍ گرڎیوە بەرەنگاری کەرۊ، جەنگ کەرۊ دژش مڎرۊوە، ئاڵتەرناتیڤ و یاگەگیرێوە وەش کەرۊ، پەشتی بە گەلا بەسۊ، متمانە و باوڕ بە گەلا مڎۊ، گەلەکا وزۊ جمووجوڵۊ، پەشتیوانی جە یۊبییەی و هامپەیمانیی گەلا کەرۊ، جمیەروو ڕێبەرایەتی و پەکەکەین، پەوکای ئا گۊشەگیرییە سەروو ئیمراڵی دماییش نمۍ. بە شێوێوە ئاسایی وەختۍ کەسێوە پەی ماوەو ٢٥ ساڵا زیندانی کریۊ، حەر بە پاو  یاسایەکا ئیتر سزێکێش دماییش مۍ، ئا ماوە کەم نییا کە چارەکە سەدێوەن دەسبەسەرا. ئانە کە چی ئاستەنە ڕووە مڎۊ و چا ئاستەنە وێسەرقاڵکەرڎەی بە زیندانیێوە پاشێلکەرڎەی پیمەرە یاساییەکان، بێزارکەرڎەی و تووڕەکەرڎەی کۊمەڵایەتیین و ئانە هەوڵێوە ئاساییە نییەنە، بەڵکوم  پڕۊژێوە گەوەرەو جینۊسایدین، کە ماوەو سەد ساڵان بە گەمارۊدای، بڕنایرەی، پاکتاوکەرڎەی، دلێنە بەرڎەی وسڕیەیۊ کورڎی درێژەش هەن و ئیسەتێنە ئیمراڵی کریان بە ناوەندوو ئا پڕۊژەیە. ئی پڕۊسە گرڎش جە دەوروبەروو ئیمراڵی و سەروو ئیمراڵینە ملۊ ڕاوە".

ئایاتا ئاماژەیچش پانەیە دا، ڕاوەبەریی ئیسەو دەوڵەتوو تورکی هەوڵۍ مڎۊ ئیمراڵی بڕۊرە جە گەلی، مەژگوو جمیەرەکەی جە جەسەیش جیا کەرۊوە، پا شێوە جەسەکەی پەرش و وەڵا کەرۊوە و واتش: "گەرەکشانە کۊکوشییەکەی تەمامنا. ڕابەرایەتی کاریگەریێوە گەورەش سەروو هێزوو گەریلای، حیزبی و گەلی هەن. گەل باوڕشا بە ڕابەرایەتی هەن و چەنەش دڵنیێنێ".

ئایاتا واتش، وەروو ئانەی فرە جە ڕابەروو گەلوو کورڎی "عەبدوڵڵا ئۊجەلان"ی تەرسا و واتش: "چندین جارۍ نۊعەکاو گۊشەگیرییشا  دژوو ڕابەرایەتی تاقیۍ کەرڎێنۍ، سەرەڕاو گرڎوو ئانیشا نەتاوانشا ڕابەرایەتی جە حیزبی و جە گەلی و جە گەریلای بڕارە. چەپەوانەوە  دڵسۊزیی پەیش بەقووەتتەر بییەن، جمیەرەکە گەورەتەر و کاریگەرتەر بییەن. پەوکاتەی جە ساڵەو ٢٠١٤وە جارێوە تەر قەراروو جەنگی سەرتاسەری و گرڎلایەنەیشا دا. ئەردۊغان دیکتاتۊریێوەش وەش کەرد و گرڎوو تواناکاو کۊماریش پەی درێژەدای بە جەنگی بەکار ئارڎێ".

ئایاتا، واتیچش، ئامانجەکە ئانە بۍ، کە دەوڵەت ئانەیە جە دژوو کورڎا و ور چەرخنۊ پەی جەنگکەرڎەی و واتیچش:"ئەردۊغان وێش پەی ئانەی  ئامادە بۍ. بەتایبەتی وڵاتە یۊگێرتەکاو ئەمەریکای و یۊوەبییەی ئەورووپای دلۍ  سیستموو ئیمپریالیستینە، هامبەشێنۍ چا سیاسەتەو گۊشەگیرکەرڎەینە. ئاڎۍ ماچا، بێدەنگی بە ماناو ڕەزامەندیین. یاساکاو ئەورووپای پاشێلۍ کریا، ئاڎۍ گۊش جە قەرارەکاو داڎگاو مافوو ئینسانوو ئەورووپای مەگێرا، سی پی تی بێدەنگ بییەن، بەڵام کەس مەواچۊ، 'یاساکۍ  ئیمراڵینە پاشێلۍ کریا، هەرمانۍ جبەروو یاسێوە کریا، مەبۊ ئی  گۊشەگیرییە پی جۊرە درێژەش بۊ، یانۍ حیچ دەنگێوە نییا. ئانە ماناش چێشەنە؟ ماناش ئانێنە گۊشەگیریی سەروو ئیمراڵی پەسەنڎ کریا و جابەجاش کەرا.

پێویسا گۊشەگیری پێسە بناغەو بێکاریگەریکەرڎەی و تەسفیەکردەی تەڤگەروو کورڎی، چنیەیۊ قاڕوو کورڎی وینیۊ. دلۍ تورکیاینە زیندانەکانە، زیاڎتەر جە ٣٠٠ هەزار کەسا هەنۍ، وەلێم خەیرا کەسیوە جە دوورگێوەنە دوور جە گلێرگەی گۊسەگیر کریان؟ دەوڵەتوو تورکی ئینسانۍ فڕێش ڕێزنێرە، جەدارش دۍ، بێکاریگەرێش کەرڎۍ و پاسەش کەرد دەس جە خەباتیشا ور گێرا. وەلێم سەروو حیچێشاوە پی عەندازە گۊشەگیرییش نەسەپنا. دەوڵەتوو فاشیستوو تورکی کە جە ڕاستی ڕابەرایەتی، زانابییەی و کەسایەتیی ڕابەرایەتی تەرسۊ، مافوو ئینسانی، یاسا، ویژدانش وستەن لاوە و بە چەمسووریی، بە زۊر درێژە بە گۊشەگیریی ئیمڕاڵی مدۊ."

موزەفەر ئایاتا ئەرەیاوناش، وەرپەرسبییەی ماڕای ئی گۊشەگیرییە و دماییئارڎەی پی گەمارۊیە، ئینا گەرڎەنوو گەلوو کورڎینە و واتش، "ئەگەر گەلوو کورڎ چەنی گەریلای و ڕۊشنویری و جەماوەری نیشتمانپەروەری و جمیەروو ژەنا و گەنجا و کرێکارا یۊگێرتۍ با، هێزێوە یۊگێرتە وەشکەرا، هێزێوە هامبەش پێک بارا، بەرەو دیموکراسی بەقووەت کەرا و جە چوارچووەو جەنگوو گەلی شۊڕشگێڵنینە مدرامان کەرا، هەموو وەربەسەکا ماڕا و پیلانەو ئیمراڵیی پووچەڵە کەراوە و بەرەکاو ئیمراڵی کەراوە، جگە چانەی حیچ چارەسەرێوە تەر نییا، ڕایۍ ئاسانە نییەنە، دەوڵەتوو فاشیستوو تورکی زوۊن یاساش وستێنە لاوە، گۊش بە هاواروو ئینسانی مەڎۊ، دەوڵەتوو تورکی زوۊن داڎپەروەرییچش وستەن لاوە، تورکیێوە چانە وەش بییەن، کە تەنانەت قۊمیایەکێچش کوشتەی دلێش ئاشکرۍ مەکەرا. پەی نموونەی ڕوحانە دۊزوو بنەیانەو "ئەمینە شەنیاشار"ێنە وینیۊ. بنەیانێوە وەردەموو کامێراکانە وەرەچەماو ئینسانەکاوە کوشیۍ. تەنیا وەروو ئانەی ئا کەسە کۊکوشییەکەش کەرڎەن ئەنداموو ئەکەپەین مەچڕانێش داڎگا. دنیا گۊشش چەنە بۍ، سوڵتانە کەڕەکە ژنیش، وەلێم ویژدانشا تاریکا، داڎپەروەرییشا مەژنەوۊ، ئەنقەرە مەژنەوۊ. ئیمرالی چەنی گۊشش ئینا چەنە؟ چەنی گۊشش جە ئێش و هاوارەکا گەلوو کورڎی بۊ؟ خولوسی ئاکار، ئەردۊغان شانازی پانەیۊ کەرۊ، کە چنڎە کورڎێشا کوشتێنۍ. پێسە سەدامی هەڵەبجەنە چەکی کیمیاوییش  دژوو کورڎی بەکارئارڎ، عەلی کیماوی ئا تاوانەشە کەرد. ئێساتۍ خولوسیی کیمیاوی هەن. کەشەکاو کورڎسانیوە مەتاوا گەریلا ی ماڕا، مەڕۍ و بنکان و پەناگەکا بە ماددەی کیمیاوی پەڕ کەرۊ و چەکی قەدەغەکریا بەکار مارۊ.

حیچ چێوۍ نەمەنەن کە ناراش ملوو ئا پارتە سیاسییە یاساییارە، کە ئینۍ دەوروو گەلوو کورڎیرە. ئینجا ئانۍ جە سیستمی یاسایینە بێنۍ بە 'تیرۊریست' ئشناسیۍ. لاو ئاڎیشاوە کەس نیا تیرۊریست نەبۊ. ئایا بەتەنیا بە پەکەکەی واچێنۍ تیرۊر؟ فیگەن یوکسەکداغ، گوڵتان کشاناک، سەلاحەدین دەمیرتاش، سەلچوک میزراکلی بە یاساو تیرۊرو سزا دریێنۍ. چەموو ئاڎیشاوە گرڎ تیرۊریستێننۍ. ئا کورڎۍ کە ناڕەزایەتی بەروزا، داواو مافەکاو وێشا کەرا، هەگرڎشا بە تیرۊریست و خائین مدا قەڵەم. ئاشكرا بیۍ و دەمامکەکێشا کەوتۍ. ئیمراڵی ئینەش کەرد. ئایدۊلۊژیاو ڕابەرایەتی و هێزی فیکری، زانست، ئارڎەینەروو و حەقیقەتوو گەلی و گەریلای،  کە جە لاو ئاڎیوە وەش بییەن. هێزێش خولقنا کە بە نامۍ وێشۊ قسۍ کەرۊ و ویڕۍ کەرۊوە. کورڎ ئینسانیەتی هاگادار کەرۊوە، کە مەتاویۊج دنیا تەسلیمەو فاشیستە تورکەکا کریۊ. لە ویەرڎەنە ئانۍ کورڎی ئشناسنۍ دوژمن بۍ. پێسە ئەشقیای و تیرۊریستی ئەرەیاونۍ، بەڵام ئیسە ئانە نەمەن و وڕیا. کورڎ ئیسە بە نامۍ وێشۊ قسۍ کەرۊ، یاوۊ دنیۍ. زیاڎتەر وەڵۍ گنۊ. پێسە راویۊ ڕاگێری جە پیلانگێڵنای، گۊشەگیری و گەمارۊدای ئیمراڵی کریۊ."

س.ز