ئەکادیمییە فەرەنسی و ئەمریکییەکۍ پاڵپەشتیشا پەی بانگەوازەکەو ڕابەر ئاپۆی بەربڕی

ئابووریشناسی فەرەنسی یان مۆلەر-بۆوتانگ و پرۆفیسۆرە و فیمینیستەی ئەمریکیە بە پەیامۍ پاڵپەشتی ۋێشا پەی 'بانگەوازو ئاشتی و گلېرگەی دیموکراتیک'ـی ڕابەر ئاپۆی و قەرارەکا کۆنگرەو ١٢ـەمینو پەکەکەی بەربڕی.

پەشتیوانی پەی بانگەوازو سەدەی

بانگەوازە تاریخیەکەو ٢٧ـو شوباتو ڕابەر ئاپۆی پەی ئاشتی و گلېرگەی دیموکراتیکی سەرو ئاستو جەهانی پێشوازیش ۋنەکریا، هەرپاسە بە قەرارەکا کۆنگرەو ١٢ـەمینو پەکەکەی بانگەوازەکە زیاتەر دەنگش داوە.

جە درێژەو پێشوازییەکانە، ئابووریشناسی فەرەنسی و یۆ جە ئەرەمەرزنەرا وەڵینو جمېیەرو ئۆتۆنۆمی پاریسی، یان مۆلەر-بۆوتانگ و پرۆفیسۆرەی ئەمریکیە دۆنا هاروایە بە پەیامێوە پاڵپەشتی ۋێشا بەربڕی.

پەیامەکەو یان مۆلەر بۆوتانگی پی جۊرەنە:

"هامشێوەو ڕۊشنۋیرا تەرو ئۊروپای، منیچ بە دڵوەشیۆ پێشوازی جە ئەوەکۊشای ئاشتییانەو دەم پارتی مەکەرو. ئی ئەوەکۊشایە بە سەرمەشقایەتی سەرۆکو پەکەکەی (ڕابەر ئاپۆ) پەی چەکنیایرەو دمایئاردەی پا هەرمانو کۊششا چېرو نامۍ پەکەکەینە کریا، هەرپاسە دیموکراتیزەبیەی حەقەتینەو تورکیای و دەسوستەی مافەکا گەلو کوردی سەرو بنەماو هاموڵاتیبیەی یەکسانی چا وڵاتەنە، هەلێوە گۊرۍ وەش کەرۆنە.

گرڎ ڕووەدایۍ تورکیای پەی هاموڵاتیێوە ئۊروپی گرنگ و کاریگەرا. تورکیا جە ساڵۊو ١٩٨٧ینە داواو بیەی بە ئەندامیش جە یۊبیەو ئۊروپاینە کەرد و بەشێوێوە فەرمی جە ساڵۆو ١٩٩٩یۆ پېسە کاندیدی پەسینیان. دلۍ هەلومەرجی بنەڕەتی پرۆسەو هۊرچنیەی دیموکراسی، دۆڵەتو یاسای، ڕێزگېرتەی جە مافەکا مرۆڤی و ئاژەو کوردا هەن. جە ما بەینو ساڵەکا ٢٠١٣-٢٠١٤ی جە تورکیانە بڕۍ فشارۍ سەرو کورداوە کەمۍ بیێوە، دماتەر بە مەیلو ئۆتۆریتەی دەسەڵاتوازی ئا پرۆسە سەرەو چېر بیۆ.

بانگەوازو ئۆجالانی دەرفەتێوە تاریخیا

تورکیانە جە فاڕای سیستەمی سیاسینە مەسەلۍ کوردی یەکلاکەرەوەن. چێنە مژارەکە پاڵپەشتی کەردەی جە پەکەکەی یان جە سەرۆکە زینانیکریاکەیش نییا؛ بانگەوازو ئۆجالانی پەی دەسهۊرگێرتەی جە ئەوەکۊشای چەکڎاری و دمایی ئارڎەی پا هەرمانو کارا بەنامۍ پەکەکەیۆ کریانە، پەی دیموکراتیکبیەو تورکیای متاویۆ پېسە هەلێوە تاریخی هۊرسەنگیۆ. ئی بانگەوازە جە ١٢ـو ئایارینە فرەتەر ڕۊشنبیۆ. جە کانوونی یووەمو ٢٠٢٤ینە بە هۊرشێونایۆ ڕژێمو ئەسەدی و بە جەنگو ئۆکرانیای جە ۋەرکۊتوو مېیامینینە هامسەنگییە مېیاننەتەوەییەکێچ فاڕیا. ئی ڕووەدایە پەی کوردا جە عێراق، سووریا و ئێرانەنە نیشانۍ سەرەتاو سەردەمێوە تازەیا.

پەنەوازا بەرئاوردەی چا ئەڵتەرناتیڤانە بکەرمۍ کە جە ۋەرکۊتوو مېیامینینە دیموکراسی مارانە ئاراوە و کەمینەکا جە ۋێش گێرۊنە. مشۆم سیاسەتو یۊبیەی ئۊروپای پېوەس بە ۋەرکۊتوو مېیامینیۆ چنی پیمەرە دیموکراتییکییەکا ۋێش گونجیۆ."

پەیامو پرۆفیسۆرە و ئەکادیمیستیەی ئەمریکیە دۆنا هاراوایۍ پی جۊرەنە:

"جە پرۆسەو ئاشتی کە تورکیانە ئینا ئارانە، پاڵپەستی جە گەلو کوردی و نوێنەرەکەیشا (ڕابەر ئاپۆ)ی مەکەرو. پی پرۆسەیە ئیتر ئاردەی ئارای ئاشتیێوە حەقەتینەی پېسە خیاڵێوە نمەوینیۆ. بە هیوا و پەشتیوانییا...