دژە تیرۆروو پەدەکەی کۆو ٤٢ هجوومە عاسمانییاو سوپاو تورکینە جە ساڵەکاو وەڵێنە، ڕاستەوخۆ و چەنی هجوومەکا، سەروو ٢٢ چا هجووما ئەرەیاونایش وەڵا کەردەنۆ، پێسە ئانەیە میتی ئامادە کەردەبۆ، بانگەشە و ڕەوایەتیدای بییەن پا هجووما.
چی بڕگەنە نۆعوو هەرمانەکاو دژەکوردی و دژە کوردسانیبییەی پارت دیموکراتوو کوردسانی و یەکەو دژەتیرۆروو کوردسانی و چند نموونێو ئاشکرانە موزمێ ڕووە.
یەکەو دژە تیرۆری بە یەکێوی هەواڵگێڵنی و ئەمنی سەر بە ئەنجوومەنوو ئاسایشوو هەرێموو کوردسانی وەسف مکەرا،کە ٢ێ ئایاروو ٢٠١١ینە بە سەرۆکایەتیی مەسرور بارزانی ئەرەمەرزیان. بە پاو زانیارییەکاو سالەو ٢٠٢٢ێ،ئەنجوومەنەکە جە ٢٢ێ ئەنداما وەش بییەن. یەرێ چا ئەنداما یەکێتیێ و دوێشا پارتیێنێ. ئەنداماو ئەنجوومەنوو ئاسایشی جە یەنەکەی پیسەو سەرۆکوو فەرمانگەو هەرێمی (ئاسایش) و سەرۆکوو بەشوو زانیاری (ناوەندی هەواڵگێریی یەنەکەی) و بەشوو هەواڵگێریی پێشمەرگەی هەرمانە مکەرا. ئەنداماو ئەنجوومەنوو ئاسایشوو پەدەکەی پێسەو ڕاوێژکاروو ئەنجوومەنوو ئاسایشی و ڕاوەبەراو پاراستنی هەرمانە مکەرا. وەلێ پراکتیەکەنە ئی ئەرەمەرزیا تەنیا چێروو فەرمانەو بارزانینە و پەدەکەی و میتینە هەرمانە مکەرۆ. چی ڕووێچۆ ئا ورسەنگنایێ کە سەروو ئی دەزگایوە مکریانەن ئاماژە بە بارزانی و پارتی مکەرا، نەک ئا لایەنێ کە بەڕسمی دلێشەنە هامبەشێنێ.
وەڵێ گرد چێوێوەنە گرد کوردێوە،چند پەرسێ بنەڕەتیێشا پەی وەشێ مبانە سەروو ئی یەکەیە، کە پەرسەکێ داراو جوابوو وێشانێ
ئا پەرسێ کە مشۆنە جواب بدریانێوە
هەرمانەی سەرەکییەو ئی ناوەندەیە چێشەنە و ڕاپۆرتەکاش بە کێ مدۆ؟ چێروو فەرمانەو کامە لەقینە و چەنی هەرمانەکاش میاونۆ یاگێ؟ ئایا جگە جە بنەیانەو بارزانیی هیچ هێزێوە هەن کە وێش بە وەرۆەرس بزانۆ، چی ناوەندەیە؟ ئەی شەرعییەتش ئینا چکۆنە؟
حەرچندە نامێش دژە تیرۆروو کوردستانین، بەڵام تا چە ڕاددێوە وێش بە وەرپەرس مزانۆ، وەراوەروو گەلوو کوردینە و کوردسانینە؟ تا ئیساتێ چە خزمەتێوەش کەردەن بە وەرگێریی گەلوو کوردی وەراوەروو هجوومەکاو سەروو گەلوو کوردیوە و بەها نەتەوەییەکاوە؟ پەی چوارپارچەو کوردسانی چێسش کەردەن و هەڵوێست و قسێش چێسێ بیێنێ. ئایا بواروو وەرپەرسییش پارێزنای بەرژەوەندییەکاو بارزانی و پارتیین یا پاریزنای بەرژەوەندییە نەتەوەییەکاو گەلوو کوردی؟
پرسیار: تا ئیساتێ چە هجوومێوە کوشتەی هاموەڵاتە مەدەنییا و تاڵانیی سرووشتی و ئایرکەوتەیوە بە دەسوو تورکیش پانیشتوو کوردسانینە ئیدانە کەردێنێ؟ ئایا چە هەڵوێستێوەش وەراوەروو ئا هجووماوە بییەن؟ چی تەنیا جارێوە دەوڵەتوو تورکیش سەروو تاوانکارییەکا ئیدانە نەکەردێنێ، کە بە سەدان هاموەڵاتێ بە إرۆکەی جەنگی و بێفڕۆکەوان کوشیێنێ؟
ئەرەیاونایەکاو وەزارەتوو وەرگێری و دەوڵەتوو تورکی و میت سەروو بنەماو ئا قسا نریێنێرە و هتچ کام چا قسا ئاماژەشا بە کوشیای هاموەڵاتە مەدەنییا نەکەردەن.
پەیوەندییەکێشا چەنی میتی تەنیا پەی شەرعییەتداینێ بە هجوومەکاو فاڕایۆ زانیارییەکا سنووردار نییەن،بەڵکوم ئۆپراسیۆنی هامبەشیچ مگێرۆوە. هەماهەنگیێوی ناوەندی بە مەبەدسوو بەردەوامبییەی جە هجوومەکانمە دژ بە پەکەکەی و ئەرەگیرا پەی سەروو پانیشتوو کاردسانی هەرێمێوی وەرفراوانتەرەنە ملۆنە ڕاوە. بەڵگەنامەکێ پێوەس بە چالاکییە هامبەشەکاو یەکەو پارێزنای و دژە تیرۆری و میتی وەختی جیاجیانە ڕۆنامە ئازادەکاو کوردسانینە وەڵێ کریێنێوە. ئەرەیاونیان کە چوار ناوەندێ هەرمانێ هامبەشێ لاو پارتی دیموکراتوو کوردسانیوە و میتیوە هەرێمەکاو زاخۆی، دهۆک، ئامێدی و برادۆستینە ئەرەمەرزیێنێ، چا ناوەندانە بەرنامەی سیخوڕی و هەواڵگێری و هجووم بە شێوەی هەماهەنگی دژ بە پەدەکەی ئامادێ کریێنێ. موچیۆ یۆ چا ناوەندا ئینا کەشوو پەرفاتەینە بەینو بارزانی و باڵەکایەتیینە چندین چالاکیێ سیخوڕیێ و سەروازیێ چاگە مکریا. ئەرەیاونیانیچ ناوەندی دووەم مگنۆنە دەروازەو تونێلەو بەینوو زاخۆ - دهۆک، بڕێو هەرمانێ بە مەبەسوو سیخوڕیکەردەی خەڵکی و یاگێ گەریلاکاو پەکەکەی بەکار مێ.
پرسیارە، قسەنەکەردەی یا هیچ کاردایۆێوی وەراوەروو سوپاو تورکی، کە ئامانجش ئەرەگیری و لکنای کوردسانییا و ڕوانە سەدان جارێ دەگایەکاو کوردسانی بۆمبواران مکەرۆ، مسۆچنۆشا و وێرانێشا مکەرۆ، بەئاشکرا تیرۆری دەوڵەتی مکەرۆ، ماناش چێشەنە؟ چی ئی بە نامە دەزگاو پارێزنایە،کە گولانەتەرین کاردایوەی دیموکراسی و ڕەخنە و هەوالوو ڕۆنامەگەریی ئازادی دژ بە بارزانی و بنەیانەکەیشا قبووڵ نمەکەرۆ؟ چی ئامادە نییەن کاردایوەش بۆ وەراوەروو حکومەتوو تورکیای فاشیستی کە شار و شارەکڵە، دەگا و کەش و دارسان و هانێ کوردسانی بۆردومان مکەرۆ و کۆکوشێشا مکەرۆ؟
ئی یەکە کە شانازیی بە گێرتەی و سزاو قەنارەدای دووێ گەنجە کوردا مکەرۆ، کە تۆمەتبارێنێ بە کوشتەی عوسمانە کۆسەی ڕاوەبەروو میتی، کە دەسێش بە ونەو هەزارا وەڵاتپارێزنە کەردا و شۆرشگێڵنا سوورا،دەسشا ملوو دەمامکەکارە گێرت کە پەی گەریلایاو پەکەکەی بێنێ، پەی پارێزنای جە گازە کیمیاوییەکا بێنێ. تا ئیساتێ چند بکوشێ گەشمەرداو پانیشتوو کوردسانی گیریێنێ، حکوومەتە ئەرەگیرەکێچ هەرمانەو پەشتەو پەردەکاشا ئاشکرا کەردێنە، خاسا تیشکەش وستێنە سەروو یۆ چا سەدان کوشیایا، کە دەوڵەتی ئەرەگیروو تورکی ڕاو سیخوڕیی میتییوە، یا کۆنترا سلێمانی و هەولێرنە، دهۆک، مەخموور، شەنگال و موسڵنە کەردێنێش؟ پیمەروو ئی ئەرەمەرزیایە چێشەن پەی ئاردەیدیی دادپەروەری؟
پرسیار، ئایا ئی یەکە ئینا بەرژەوەندیی گەلوو کوردینە؟ خاسا هەر بەڕاس ڕاگێریی وەنەو تیرۆری مکەرۆ یا تیرۆر دژوو گەلوو کوردی مکەرۆ؟ کوردێوە فرێ گیریێنێ و ئەشکەنجە دریێنێ و کوشیێنێ، وەڵاتپارێزنێ بە تۆمەتەو هامکاریی پەکەکەی گیریێنێ و بێسەروشۆنێنێ، یا بە هەڕەشێ و ئەشکەنجە ناچارێ کریێنێ با بە ئەندامێ و هامکارێ میتی.
+ ئەگەر ئامانجوو پارێزنای بەرژەوەندییەکاو خەڵکوو کوردستانیشا چی چەنی ڕێکوزیا کوردییەکای تەری پەیوەندییش نییەن؟کام ئاسایشوو کوردسانی وەرەجەم مگێرۆ،کە بانگەشەو ئاسایشی و مسۆگەرییش مکەرۆ هینوو کوردسانی یان مڵکوو بارزانییەکا؟
هەرمانەکێش دژوو کوردی و کوردسانی
ئیساتێ پەنەوازەن بزانمێ ئی یەکە چەنی هەرمانەو وێش پەی کوردی و کوردسانی مکەرۆ:
ئاندەی کە ڕۆشنما کەردەنۆ، یەکەو دژە تیرۆروو کوردسانی جە یوەم سەعاتەکاو دماو ٢٢ێ چا هجوومو عاسمانییا کە دەوڵەتوو تورکی سالاو وەڵێنە کەردێنێش، ئەرەیاونیای دەمودەسش وەڵا کەردەنۆ و زانیارییش سەروو هجوومەکەی دان، کە ئی زانیارێ بەرش موزانە کە پەیوەندیێوە هەسشا چەنی میتی هەن. ئانە یاگێ سەرنجێنە حەرچند چا هجوومانە سەدان هاموەڵاتێ مەدەنیێ کوشیینێ، وەلێ گردوو قسەکا بانگەشەو ئانەیە مکەرا، کە ئانێ مەردێنێ ئەندامێ پەکەکەینێ و ئی هەرمانێ پەی ڕەوایەتیدای بە هجوومەکاو دەوڵەتی ئەرەگیروو تورکینێ.
دەوڵەتوو تورکی ڕۆو ٢٣ێ ئابوو ٢٠٢٤ بە إرۆکەی بێفڕۆکەوان هجوومس کەرد سەروو سەیارێوی مەدەنیی سەیدسادەقنە و دووێ ژەنە ڕۆنامەنویسێش بە نامەکاو گوڵستان تارێ و هێرۆ بەهادینێوە، گەشمەردێ کەردێ. دەمودەس یەکەو دژەتیرۆری ئەرەیاوناش:" فڕۆکێوی بێفڕۆکەوانوو سوپاو تورکیای سەیارێوی چەکداراو پەکەکەیش کەرد ئامانج نزیکوو دەگاو تەپەڕەشینە قەزاو سەیدسادەقوو پارێزگاو سلێمانیینە و ئەنداماو پەکەکەی و سایقەکە کوشیێنێ" و سەرەڕاو ئانەیە گردوو قسەکاو وەرپەرساو یەنەکەی ئەرەیاوناشا " ئانێ کە پەلامارەکێنە کوشیێنێ، ڕۆنامەنویسێ و مەدەنیێ بیێنێ" بەڵام ئادێ سەرمڕ تا چند ڕوێو هەر ئانەشا وەڵا کەردۆ. قسەکاو ناوەندوو دژە تیرۆری ڕاستەوخۆ دماو هجوومەکەی ئاماژەنێ پەی ئانەیە کە وەڵێ هجوومەکەینە هاگادارێ بیێةی. دلێنەو ئی بەیاننامەیە ئانەیە بەرموزۆ، کە وەڵتەرێ میتی ئامدە کەردەن و دریانشا پەنە. پەیوەندیی یەکەکەی چەنی میتی تورکی ئانەنە پێسەو لەقێوە میتی هەرمانە مکەرۆ.
میدیایەکێچش بە هەمان شێوە هەرمانە مکەرا
سەرەڕاو ئانەیە دەزگایەکاو ئەرەیاونای تەنیا بەشیوی کەموو هجوومەکاو دەوڵەتوو تورکی نیشانە مدا، ئانەیچ هەڵوێستێوە بێئەخلاقانەن و فرە بە زانابییەی و ناڕۆشن ڕووەدایەکە ئەرەمیاونا و کۆکوشییەکاو دەوڵەتوو تورکی ڕەوایەتی مدا پەنە، جیەری ئازادیوازوو کوردی و خەڵکی مەدەنی تاونابار مکەرا. بە نیشانەدای ئی هجووما، بە ڕوایی و شەرعیەتدای پا هجوومە تیرۆرستییا، هەوڵێ مدا کۆکوشییەکاو دەوڵەتی ئەرەگیروو تورکی پەردەپۆش بکەرا، کە ئینێ چند نموونێوەنێ:
- پەلیانەو (باس نیوز)ی بەرواروو ٨و تشرینوو دووەموو ٣٠٣٠ینە: قاسم شەشۆ ئەرەیاوناش وێرەگاو ئارۆی سەیارێوی چەدکداراو پەکەکەی مەنتێقەو بەراینە شەنگالەنە هێزەکاو تورکیای کەردێ ئامانج.
- کەناڵ و پەلیانەو ڕووداوی ١و شوباتوو ٢٠٢٢: تورکیا هجوومێوی تازەی عاسمانییش پەی سەروو مەخمووری کەرد، وەرپەرسێوە تەنردووسی مەخمووری پەی رووداوی پەشتڕاسش کەردۆ، کە هەشت کەسێ کوشیێنێ،هاموەڵاتێ مەدەنیێ و چەکدارێ پەکەکینێ و ١٧یچ بریندارێ بیێ.
- ڕووداو بەرواروو ٢١و ئایارو ٢٠٢٢: سەیاریوی گوماناوی هێزەکاو عاسمانیی تورکیای کەرد ئامانج.
- ڕووداو بەروارو٢١و ئایاروو ٢٠٢٢: هجوومێوی عاسمانیی دەوڵەتوو تورکیاینە پەی سەروو شاروو سلێمانیی ٥ کەسێ کوشیێ.
- ڕووداو بەرواروو ١٥و حوزەیرانوو ٢٠٢٢: فڕۆکێوی بێفڕۆکەوان کە گێرا هینوو تورکیای بۆ، بارەگاێوی یەبەشەیش کەرد ئامانج.
- ڕووداو بەرواروو ١٥و نیسانوو ٢٠٢٣: ئەنجاموو بۆردومانێوی ئاسمانیینە سلێمانی، کە گێرا تورکیای کەردەبۆ، ٢کەسێ کوشیێ.
- ڕووداو بەروارو ٢٣ێ ئایاروو ٢٠٢٣: هجوومو فڕۆکێوی بێفڕۆکەوانوو تورکیاینە پەی سەروو شنگالی، ٣ێ ئەندامێ یەبەشەیت کوشیێ.
- ڕووداو بەرواروو ١و حوزەیرانوو ٢٠٢٣: فڕۆکێوی بێفڕۆکەوان، کە گێرا هینوو تورکیای بۆ شنگالش بە ئامانج گێرت.
- ڕووداو ١١و ئابوو ٢٠٢٢: فڕۆکێوی بێفڕۆکەوانی نەشناس شاروو سلێمانیینە یەرێ کەسێش کوشتێ.
- تەلەفزیۆنوو کوردستان ٢٤ی و پەلیانەکەش ٢٤و ئابوو٢٠٢٣: ڕاوەبەرایەتی دژە تیرۆروو هەرێموو کوردسانی ڕۆو پەنجشەممەی ئەرەیاوناش فڕۆکێوە بێفڕۆکەوانوو تورکیای، چادریوە ئەنداماو پارتوو کرێکاراو کوردستان (پەکەکە)یش مەنتێقەو سیدەکانوو هەولێرینە کەرد ئامانج و ٤ ئەندامێ کوشیێ، کە دووێشا سەرکردێنێ.
- ڕووداو ١٤و تشرینوو یوەموو ٢٠٢٣: فڕۆکەی بێفڕۆکەوانوو تورکیای ئەنداماو پەکەکیش دهۆکەنە کەردێ ئامانج.
- ڕووداو ٩و تشرینوو یوەموو٢٠٢٣: ژەنێوە جە هجوومێوی عاسمانیینە نزیکوو کەرکووکینە کوشیا، کە گێرا تورکیا بییەبۆ.
-مێدیاو K24، ٢٦و تشرینوو یوەموو ٢٠٢٣: لاو کەمیوە ٩ چەکدارێ پەکەکەی هجوومە عاسمانییەکاو تورکیاینە کوشیێنێ.
- مێدیاو ڕووداوی، ٢ێ نیسانوو ٢٠٢٤: فڕۆکەی بێفڕۆکەوانوو دەوڵەتوو تورکیای فەرماندێوە پەکەکەیش شەنگالەنە کوشت.
- مێدیاو K24، ٨و تەمووزوو ٢٠٢٤: هجوومو فڕۆکەی بێفڕۆکەوانی پەی سەروو سەیارێوە ئەنداماو پەکەکەی شنگالەنە.
- مێدیاو K24، ٢٣ێ ئابوو ٢٠٢٤: فڕۆکێوی بێفڕۆکەوانوو سوپاو تورکی سەیارێوە چەکداراو پەکەکەیش نزیکوو دەگاو تەپەڕەشوو قەزاو سەیدسادەقینە کەرد ئامانج و ئەندامێوە پەکەکەی و سایقەکەش و لایەنگێرێوەشا کوشیێ.
