گەریلاکێ ئازادی کوردەسانی قەرارەکێ پەکەکەیشا هۆرسەنگنێ و ئەرەیاوناشا ئا چەکنیایرەی بەماناو تەسلیمبیەی نییا بەڵکم پێسە ئەوەکۆشایێ وەرفراوانتەری مویناش و دەسنیشانشا کەرد جە سەیەو پەکەکەیۆ ئارۆنە باس جە ئاشتی مکریۆ.
ڕابەر ئاپۆ بە بانگەوازە تاریخیەکەو ٢٧و شوباتی دەسنیشانش مەکەرۆ متاوۆ پرسو کوردی جە زەمینەو جەنگی و تنوتیژیوە فاڕۆوە پەی سەرو پرسو سیاسیی و یاسایی. ئینە هەنگامێوە جددیی پرۆسەکەی بیەن، پەی جوابدایۆ و ڕەخسنای واقعی بانگەوازەکەی پەکەکە جە هەنگامێوە تاریخیەنە جە ١و ئادارینە ئایێربەسش ئەرەیاونا.
پی جۆرە پرۆسەکە بی بە ڕۆژەڤو نەتەوەیی و مییاننەتەوەی، ئێمە گەرەکما بێ ئی مژارەیە چنی جەمێ جە گەریلایا بکەرمێوە و پەیلوای و هۆرسەنگنای ئاڏیشا بزانمێ.
دماو ئانەی تاواما ئاشناشا بیمێ؛ یووە چاگەریلایا کناچە عەرەبێوە قامەت وەشە و ئەسمەرە بێ بە نامێ سەنا منبجێ، یووەتەرەیچشا کناچە کوردێوە خۆراسانیەی چەم سەوزە بێ بەنامێ بنەوشە باوەرێ، گەریلایی یەرەمیچشا گەریلا سیارۆژ گابار بێ کە جە شڕناخەنە جە ئەڏێ بیەن.
دماو یۆ ئشناسایما، قەرارما دا چەمپنەکۆتەکەیما جە کەشو جبەرینە ئامێتە بە سروشتو گوڵ و دار و تەوەنەکا بکەرمێ، سەرەتا قسەکێما چنی سیاڕۆژی دەسپنەکەردێ.
چنی پێشوازی جە بانگەوازە تاریخیەکەو ٢٧و شوباتو ڕابەر ئاپۆی مکەردێ؟
سیاڕۆژ گابار: حەجکەسە و بەشێوێوە پێشوازیش ونەکەرد، ئینە ئێمەیچش گێرتۆ بڕێما هەستیارێ بێنمێ، بڕێما سەرسامێ بێنمێ و بڕێچما وەرو ئانەی جە کاتو وێشەنە جە ڕابەر ئاپۆی نەیاوێبێنمێنە دڵتەنگێ بێنمێ. بەڵام جە گردیمانە بناغێوە هامبەش بێ، ئاڏیچ دڵوەشیێوە هامبەش بێ بە پەیامەکەو ڕابەر ئاپۆی. چونکی دماو ئا گۆشەگیرییە نامرۆڤایەتییە دماو چنین ساڵا ئەژنەویەی هەواڵ و پەیامی جە ڕابەر ئاپۆی بیەبێ بە مەراقما.
جە کاتێنە گردو جەهانی سەرنجشا سەرو پەیامەکەو رابەر ئاپۆی بێ، هەڤاڵا گەریلای سەرنجشا سەرو وێنەکەو ڕابەر ئاپۆی بێ، وینای ڕابەر ئاپۆی هەستێوە بێهامتاش جە دڵو گردیمانە وەشکەرد. بێگومان ئی بانگەوازییە ئەوجەو ئازایی و تاریخی بێ. ئانێ بە عالی چی بانگەوازییە بیاوانە و جابەجێش بکەرا جە تاریخو مرۆڤایەتیینە گۆرەتەرین سەرکۆتەی بەدەسمارا. ئانێچ نەیاوانا بانێ بە قوربانی جەنگو جەهانی یەرەمی.
ئاخۆ بە هیواو بانگەوازیێوە چامنەی بێنێ جە ئیمراڵیوە؟
بەڕاسی هەچ کەسێ بە هیواو بانگەوازیێوە پی جۆرەیە نەبۆ جە ئیمراڵیوە، پەنەوازا نامۆ تەماشە بکریۆ. چونکی رابەر ئاپۆ جە نەوڏەکاوە کۆشش مکەرۆ. پۆکەی متاومێ پرۆسەکەی پێسە پرۆسەو فاریای و هۆرچەرخنای پەی دەسپنەکەردەی دیموکراسی پێناسە بکەرمێ. ئینێ گرد دەرەنجامو ئەوەکۆشای پەنجا ساڵەو ڕابەر ئاپۆی و تەڤگەریمانە. رابەر ئاپۆ چنین جارێ ئی بانگەوازییە ئاشتیانەشە کەردەن، وەڵتەر سەرو داواو رابەر ئاپۆی گرووپێوە ئاشتی لوێبێنێ تورکیا بەڵام باڵبەسێ کریێ، هەرپاسە چنین جارێ ئایێربەس ئەرەیاوییا، کەچی قوڵکەردەیۆ جەنگو دلێنەبەردەی بی بە جوابو ئی ئایێربەسا.
بە پوختی کۆششو رابەر ئاپۆی هیچ سەرسامش نەکەردیمێ چونکی رابەریما مشناسمێ، ئانەی بی بە یاگێ سەرسامیما بانگەوازو باخچەلی بێ جە پەرلەمانەنە. هەڵوێسو باخچەلی بە مەلامەت و ئەنجامەکاشۆ یاگێ ئەوەکۆڵیای قوڵین.
دماو بانگەوازییەکەی پەی تۆ چ چێوێ فاڕیا؟
ئانەی جە ئێمەنە فاڕیا ئامای ئارای پرسیارگەلێوەبێ داخۆ تا چن جە ڕابەریما یاوێنمێنە و دەسما بەهێز کەردەن؟ تا چنە داواو پارادایمو ڕابەریما جابەجێ کەردەن، جە ڕوو دۆڵەتی و ئێمەیچۆ جەمێ مژارێ هەنێ کە ئینسان متاوۆ پەرسۆنە و ئەنجامش دەس گنۆ. سەرو رووەدای و ئەزموونەکا وەڵتەری گفتوگۆ مکەرمێ و گەرەکمانە ئەنجامما دەسگنۆ. سەرجەنۆ پارێزنامەکا موانمێوە و مژارو میلیتان بیەیما جە جەنگ و ئاشتیچەنە هۆرسەنگنمێ. چنی ئینیشایچ گردی ئامانجێوە بنەڕەتیما هەن ئاڏیچ ئازادی بەڏەنی رابەر ئاپۆیا چونکی ئاشتی لاو ئێمۆ شاڏبیەیۆین بە رابەریما.
ئامانجو 'بانگەوازو ئاشتی و گلێرگەی دیموکراتیک'ی ڕابەر ئاپۆی چێشا؟
سەنا منبجە: هەرکاتێ ئی بانگەوازییەما یاونا ئا کاتە گرد میاومێنە کە رابەر ئاپۆ دەسوەردایش جە جەنگی یەرەمی جەهانینە کەردەن. چێوەکە جە جە دلێنەبەردەی نەتەوەیی وییەردەن؛ مژارەکە مژارێوە مرۆڤایەتیا. رابەرما دماو ئانەی گەلو کوردیش زینەکەردۆ و گردو گەلا وەرکۆتو مییامینیش پێوەرە کوێکەردێ و شۆڕشو ژەناش ئارد ئاراوە، جە ئیساتێنە گەرەکشا گردو مرۆڤایەتی چنی یۆی کۆ بکەرۆوە و دلێ ژیوای ئاشتینە بژیوا.
بەپەیلواو تۆ پەکەکە یاوان بە ئامانجو وێش؟
ئامانجی بنەڕەتیما گرنگا، پەکەکە گرد جۆرە ئامانجێوەش هەن، بەڵام ئامانجی گردینما ئانەنە مرۆڤایەتی، ژەنی و سروشت بە جەوهەرو وێشاوە بژیوا. قەڏیمیتەرین ئامانجو پەکەکەی سەلەمنای گەلو کوردی بێ؛ ئینەش سەلەمنا.
کەردەیۆ مێانوو ئەوەکۆشای بێ، ئینەیچش کەردۆ. دژو دلێنەبەردەی ژەنا، سەرەش هۆربڕی و دژش مرداوە. ئاردەی و فارایۆ مرۆڤایەتی پەی دلێ ژیوایێ ئازادی و یەکسانی؛ ئینەیچ و هەزاران ئامانجێ بەدیئامێتەرێ پەکەکەی هەنێ.
کەسێوە ئەوەکۆڵیای جە تاریخو پەکەکەی بکەرۆ، میاوۆنە چانەی کە پەکەکە یاوان بە گردو ئامانجەکاش جە هەقەتینەنە وێش تەمام کەردەن.
مەگەر پەکەکە نەتاوانش بەدەر جە ئەوەکۆشای چەکڏاری بە ڕێبازێوە تەر بیاوۆ پی ئامانجا؟
بەڵێ ئەر دۆڵەتێوە ئاوەز وشکی پێسە تورکیای دژما نەبیێ ئانە تاوێنمێ بە ڕێبازی تەر گژیەیمێ. جە گردو دنیینە داواکێ پەکەکەی پێسە پرۆژەو فریادڕەسو مرۆڤایەتی پێشوازیش ونەمکریۆ، بەڵام کاتێ مژارەکە مێ سەرو تورکیای تەنیا بەڕێبازی چەکڏاری ئی ئامانجە فەراهەم بۆ. بەرکۆتەی پەکەکەی جە بنەڕەتەنە بەرکۆتەی بێ جە دژو کۆمکوژییەکا سەرو گەلو کوردی. جەنگو پەکەکەی پەی ژیوایۆی و سەلەمنای شناسنامەی زەوتکریاو گەلو کوردی. ئەر پەکەکە جەنگش نەکەردەبیێ نەتاوێنمێ باسو ئاشتی بکەرمێ.
وچیۆ چنی بانگاوازییە تارخیەکەی ئامانجەکێ تا ئاستێوە کەمێ بیێنێوە، چی بارۆ پەیلوایت چنینا؟
بنەوشە باوەڕە: بەڵی ڕەنگاتی بڕێ کەسێ پاسە ویربکەراوە و بیاوانە جە بانگەوازییەکەنە ئامانجو چارەسەرکەردەی پرسو کوردی وەرتەسک بیەبۆوە. بەڵام ئانێ جە ڕووحو بانگەوازییەکەی میاوانا ئانێنێ کە جە حەقیقەتو ڕابەر ئاپۆی یاوێنێنەم. جە هەقەتینەنە بانگەوازییەکە ئامانجو چارەسەرکەردەیش فراوانتەر کەردەن بە تورکیا و وەرکۆتو مییامینیچۆ. چونکی گرد کەسێوە چارەسەریش بە بنەما گێرتەن و ئینەیچ پێوەسا بە ئەنەیاوای و تەسەورە سیاسییەکا رابەر ئاپۆیۆ.
چنی جە قەرارەکا کۆنگرەو ١٢ـەمینو پەکەکەی میاوینە و داخۆ هەلومەرجو پێکئاوردەیشا هەن؟
پێکئاوردەی گردو چێوەکا پرۆسەکەی بەندا سەرو نزیکایەتی جددی. پۆکەی مژارو دمایئاردەی بە کار و کۆششەکا پەکەکەی پێسە تەسلیمبیەی نمەوینمێ، بەڵکم پێسە ئەوەکۆشایێ وەرفراوانتەری موینمێ. هیچ گفتوگۆیێ نیا ئارانە، ئەوەکۆشای جە هەر هەلومەرجێوەنە حەتمییا. جە هەقەتینەنە ئەشیێ وەڵتەر ئی پرۆسە یاوابیێ بە بە ئامانج، بەڵام پێسە دیەنما وەڵتەریچ شکسو پرۆسەکەی گرد دەرەنجام ناجددییەتی تورکیای بیەن. پۆکەی گرنگا سەرو بنەماو رابەرایەتی پەرە پی پرۆسەیە بڏەیمێ.
هیواڏەرەنا ئیجارە پرۆسەکە بیاوۆ بە ئامانجو ئاشتی؟
هیواڏاربیەیما پێوەسا بە رەخسنای هەلومەرجو پرۆسەکەیۆ، جە هەقەتینەنە تا ئیساتێچ هرووژمەکێ سوپاو تورکی بەردەوامێنێ و چی چن ڕووەنە هەواڵو گەشمەرڏەبیەو هەمرایاما میترای و بەسێما ئەژنی. بە پوختی ئینسان تەنیا متاوۆ ئا کەسا بە جددی هۆرگێرۆ کە هەنگامەی جددیە منیا. چی مژارەنە تەنیا باوەڕما بە ڕابەر ئاپۆی مارمێ، تەنیا چێوێ پێوەسما بکەرۆ قسێ و پەیامو رابەر ئاپۆینێ. ئانەی پەیما گرنگا جە گرد هەلومەرجێوەنە ئەوەکۆشمێ. هیواڏارێنمێ بەڵام راوجاو وێچما هەن. تاوەکوو قسێ و کردار نەبا بە یۆ باوەڕیما بە پرۆسەکەی نییا.
