بە دیمەن

پارێزنەر فرانسوا دێڤدژیان: مشۊم پەی ئازاڎیی عەبدوڵا ئۆجالانی ئەرەکۊشای بکریۆ

پارێزنەری فەرەنسی فرانسوا دێڤێدژیان عەبدوڵا ئۆجالانی پېسە ماندێلاو کوردی نامۍ بەرۆ و ماچۆ، مشۆم پەی ئازاڎیی ئاڎیی ئەرەکۊشای بکریۆ. دێڤێدژیان دەسنیشانش کەرد کە سی پی تی مشۆم پەیوەس بە گۆشەگیری ئیمراڵی بە ئەرەیاۋنێوە رای گرڎی ئاگاڎار بکەرۆوە.

٢٥ ساڵېن رابەرو گەلوو کوردی عەبدوڵا ئۆجالان جە هەلومەرجو گۆشەگیرینە راگیریان و ٤٠ مانگێچا هیچ هەواڵێوەش نمەزانیۆ.  رێکوزیا پەیوەندیدارەکۍ بەتایبەتی سی پی تی سەبارەت پا پاشێلکارییە درێژە بە بێدەنگی مڎا.

جە لېوەتەرۆ ١٠و تشرینو یوەموو ٢٠٢٣ هەڵمەتەو "ئازاڎیی پەی عەبدوڵا ئۆجالانی، چارەسەری پەی پەرسوو کورد"ی دەسشپنەکریا. جە چوارچێوەو هەڵمەتەکېنە یاساشناسا جە گلېرگە جیاجیاکاوە ناڕەزایشا جە ۋەرا ۋەرو ئا پاشێلکارییانە درێژە پنەمڎا.

جە ڕوانی ۋییەرڎەنە پارێزنەرا سەندیکاو پارێزنەرا پاریسی پەی شەرمەزارکەردەی پاشێلکارییە یاساییەکاش ۋەرا ۋەر بە عەبدووڵا ئۆجالانی و زیڼانیا تەرو ئیمراڵی، نامېوەشا ئاراسەو وەزارەتوو دادی کەرد. پارێزنەر فرانسوا دێڤدژیان کە ئاڎیچ دلۍ ئا پاڕێزنەرانە بۍ، سەبارەت بە گۆشەگیری ئیمراڵی قسېش پەی ئاژانسوو هەواڵوو فوراتی کەردۍ.

'عەبدوڵا ئۆجالان کەسێوە گرنگا'

فرانسوا دێڤدژیان ئەرەیاۋناش، کە گۆشەگیری ئیمراڵی بە ئاشکرا پاشێلکەردەی مافەکا مرۆڤین و بەشێوەن جە سیاسەتوو نکۆڵیکەردەی دەوڵەتو تورکی، دێڤدژیان پەیوەس بە هەڵوێسوو سەندیکاو پارێزنەرا پاریسی جە ۋەرا ۋەرو گۆشەگیری ئیمراڵینە واتش، "سەرەتا من ئا گۆشەگیریەو سەرو عەبدوڵا ئۆجالانی پېسە پراتیکی تورکیای شرۆڤە مکەرو. عەبدوڵا ئۆجالان کەسێوە گرنگا کە نوێنەرایەتی گەلوو کوردی مکەرۆ. بەڵام تورکیا رێز جە مافە سەرەتاییەکا مرۆڤی، جە گەلوو کوردی و نوێنەراش نمەگېرۆ. دەوڵەتو تورکی، چ ئەردۆغان بۆ یاخود کەسانۍ وەڵۍ ئاڎیی، بە تایبەتی سەرو ئۆجالانی و بە گرڎیچ سەرو گەلوو کوردی هەڵوێسېوە کە گوزارشتا جە پاشێلکەردەی مافوو مرۆڤی مگېرانە ۋەر. حەرپۊکەی پېسە پارێزنەراو سەندیکاو پاریسی ئێمە ئا قەرارە نایاساییە شەرمەزار مکەرمۍ و داواکارێنمۍ دمایش پنەبۍ".

'گۆشەگیری پارچېوەن جە کولتورو نکۆڵیکەردەی"

پارێزنەر فرانسوا دێڤدژیان دەسنیشانش کەرد کە گۆشەگیری ئیمرآڵی بەشێوەن جە سیاسەتوو نکۆڵیکەردەی دەوڵەتو تورکی و پی جۆرە بەردەوام بۍ: "بە راسی مرۆڤ نمەیاوۆنە کە پەی چێشی لوای پارێزنەرا عەبدوڵا ئۆجالانی پەی ئیمرالی ڕاش ۋنە مگیریۆ یاخود ئەنەیاوای چانەی دژوارا. من نمەزانوو کە ئۆجالان تا ئیساتۍ ئینا ژیۋاینە یا خود نا. هیچ عیلاقێوە راسەوخۆ بیەیش نییا. رەنگە نەوەش بۆ. نوقتۍ یوەم و دراماتیکتەرینشا ئینێنە. ئێمە نە جە روو ئاژەی جەستەیی و نە جە روو ئاژەی هزرییوە، ئاژەو تەندروسی عەبدوڵا ئۆجالانی نمەزانمۍ.

دووەم؛ هەر کەس مبۆ با بۆ پەنەوازا زیڼانی چەمش بە پارێزنەراش گنۆ، بە تایبەتی زیڼانیێوە کە رەمز و هێمان پېسە عەبدوڵا ئۆجالانی مشۊم دیڎار چنی پارێزنەراس ئەنجام بڎۆ. هامکات ڕێوە بۆ کە پەیامەکاش بیاونۆ. ئا قەڎەغە بەرش وزۆ کە دەوڵەتو تورکی ڕەڎش مکەرۊوە کە عەبدوڵا ئۆجالان پېسە موخاتەبی بنیۆرە.

بە پەیلواو من پەیامو تورکیای ئانەنە کە گەرەکشا بواچۆ عەبدوڵا ئۆجالان بیەیش نییا، واتە پېسە پەرسوو ئەرمەنیەکا کە نکۆڵیش ۋنە مکەرۆ. ئانە کولتورێوە نکۆڵییکەردەین، نکۆڵی جە مرۆڤەکا، جە گەلا و کەسەکا".

' مشۊم سی پی تی جەبارەو تورکیایۆ بە ئەرەیاۋنێوە رای گرڎی ئاگاڎار بکەرۆوە'

پارێزنەر فرانسوا دێڤدژیان رەخنەش جە هەڵوێسوو ئەنجومەنوو ئەوروپای و سی پی تی جە ۋەرا ۋەرو ئیمراڵینە گېرت و واتش، "ۋەروو ئانەی تورکیا جوابش نەڎانۆ، هەڵای تورکیا گوزارشتەکېش پەیوەس بە ئیمراڵی ئاشکرا نەکەردێنە. سی پی تی چی دماییەنە سەبارەت بە ئازەربایجانی قەرارێوە ریزپەریش دا و جە بارەو ئا وڵاتیوە ئەرەیاۋنێوەش ئاراسەو رای گرڎینی کەرد. متاوۆ هەمان چێویچ جە بارەو تورکیایۆ بکەرۆ. من ئەجۊمەنە ئانە مبۆ بە قەرارێوە رەوا و گونجیا. کاتێ مرۆڤ تەماشەو پاشێلکارییەکاو مافەکا مرۆڤی جە تورکیانە مکەرۆ، من خیاڵ مکەرووە کە هەنگامێوە پا جۆرە حەقەتینەتەرە مبۆ. پېسە دەوڵەتێوە کە بە سیستماتیک مافەکاو مرۆڤی پاشێلۍ مکەرۆ، شمە نمەتاودۍ داواش ۋنە بکەردۍ کە بێنە دلۍ یۆبیەی ئەوروپای یاخود پەیوەندیش چنی ساز بکەردۍ".

'عەبدوڵا ئۆجالان ماندێلاو کوردان، مشۊم ئازاڎ بکریۆ'

پارێزنەر فرانسوا دێڤدژیان سەبارەت بە هەڵمەتەو "ئازاڎیی پەی عەبدوڵا ئۆجالانی، چارەسەری پەی پەرسوو کوردی" هۊرسەنگنایش کەرد و واتش، "بەپەیلواو من هەڵمەتەو ئازاڎیی پەی ئۆجالانی فرە گرنگەنە. عەبدوڵا ئۆجالان نێلسۆن ماندێلاو کوردان. ئەگەر حەچ کەسێ ئاشتی و جە ئاژەو گەلوو کوردی و پەیوەندییەکاش چنی هامسایەکاش خاس بیەیش گەرەکا ، عەبدوڵا ئۆجالان متاوۆ ئانەی بارۊنە دی. بەڵام گۆشەگیری سەرو عەبدوڵا ئۆجالانی، بەرش وزۆ کە تورکیا گەرەکش نیا دڎان بە مافەکاو کوردیرە بنیۆ و رێککەوتەیۍ ئاشتیانە بکەرۆ. هەرپۊکەی مشۊم پەی ئازاڎیی ئۆجالانی ئەرەکۊشمۍ. مشۊم سەرەتا مەجال بڎریۆ کە عەبدوڵا ئۆجالان چنی پارێزەراش دیڎار ئەنجام بڎۆ. ئا ئاژە هەڵبەتە پەی کوردا پەنەوازیێوەن، بەڵام بە پەیلواو من جە هەمان کاتەنە پەی تورکەکا و مرۆڤایەتیچ گرنگا؛ پەی ئانەی کە گرڎ بیاوانە کە چ مەترسیێوە هەن، ئا مژارە گرنگا".