لە ١٣مین ساڵەی شۆڕشی رۆژئاوا- باکور و ڕۆژهەڵاتی سوریا، هێشتا نهێنی بەرەوپێشبردنی شۆڕش لەسەر بنەمای شۆڕشێکی ڕۆشنبیری، مەعریفی، ژنۆلۆژیا و پێکەوە ژیانی دیمکراتیانەی گەلان لە پارادایمی رێبەرئاپۆدا مسۆگەری و بەردەوامی شۆڕش گەرەنتی دەکات.
لەناو ئاڵۆزیەکانی جیهان و رۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا ئەنجامدانی شۆڕشێک لە رۆژئاوای کوردستان لە کارێکی مەحاڵ دەچوو. هەربۆیە ئەو ئاڵانگاریانەی رووبەڕووبوونەوە بچوک نەبوون، بەتایبەت شەڕی چەتەکانی داعش و هێرشە داگیرکەریەکانی دەوڵەتی تورکیا کە لەئێستادا عەفرین و سەرێکانی و گرێسپی و جەڕابلوس و باب و عەزازی داگیرکردووە. لەسەر پێ وەستانی شۆڕش و داکۆکیکردن لە ماف و ئازادیەکانی کۆمەڵگەکەی بەو هەموو رەنگە زۆرانەی، کارێکی هەروا ئاسان نەبووە و ئاسانیش نیە.
لەماوەی ١٣ ساڵی شۆڕشی رۆژئاوا، نزیکەی ١٢ هەزار شەهید گیانی خۆیان پێشکەش کردووە، لە رۆڵە هەر چاونەترس و گیان لەسەر دەستەکانی کوردستان، هەروەها چەندین شۆڕشگێڕی ئەنتەرناسیۆناڵ کە مایەی شانازین بۆ شۆڕشی رۆژئاوا بەشداری ئەو کاروانە شەرفمەندانە بوونە. قوربانییەکانی تر کە لەژمارە نایەن، لە ئاوارەبوون و نەمانی خزمەتگوزاری و پێداویستیە رۆژانییەکانی کۆمەڵگە، باری خەڵکی سەختر کرد.
راستە ١٣ ساڵ بۆ شۆڕشێک زۆرنییە وەک کات، بۆیە ئەگەر دەسکەوتەکانی رۆژئاوا بەگوێرەی ئەو تەمەنە کورتەی سەیربکەین زۆرن و بەو دەسکەوتانەشی بووە جێگەی سەرنج و بایەخی تەواوی مرۆڤایەتی پێشکەوتنخواز. بەتایبەت فەیلەسوفانی سەردەم وەک ژیژک و چۆمسکی، سەرسوڕمانی خۆیان بۆ پێشکەوتنەکانی رۆژئاوا لە بواری دیموکراتیدا نیشاندا. دیسان دەبێ بڵێین ١٣ ساڵ کەمیش نییە، واتا دەکرا هێشتا دەسکەوتی زیاتر بەدەستبخرابوونایە، ئەوانەش بابەتی رەخنە لەخۆگرتنن و پێویستە شۆڕشگێڕ و خەباتکارانی رۆژئاوا و باکور و رۆژهەڵاتی سوریا، راوەستەی لەسەربکەن و دەرفەتەکان زیاتر هەڵسەنگێنن، چونکە گەلانی سوریا و مرۆڤایەتی پێشکەوتوخواز چاوەڕێی زیاتریان لێ دەکات. وەک رێبەر ئاپۆ دەڵێت؛ شۆڕشی رۆژئاوا بناغەیە بۆ کۆنفیدڕالیزمی دیموکراتیانەی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست.
شۆڕشی رۆژئاوا کە بەشۆڕشی ژن دەناسرێ و لە ١٢ ساڵی رابردوو ژنان لە هەموو بوارەکانی تێکۆشان بەگیانی خۆیان پێشەنگایەتیان بۆ کردووە، ژنان ستوونێکی سەرەکیبوون لە شۆڕشدا، داهاتووش دیسان لەسەر فەلسەفەی ژنی ئازاد بەرەو پێشەوە بچێت. چونکە لە ئێستا ژنی کورد لە شۆڕشی رۆژئاوا بەتەنها نییە، بەڵکو بەهاوبەشی لەگەڵ ژنانی عەرەب و سریان و چەرکەس و ئەرمەن، پێکەوە لەناو تێکۆشان دان، بۆیە ژنانی رێکخستوو لەهەموو گەل و نەتەوەو ئاین و ئاینزایەک، پێمان دەڵێت ئێمە داکۆکیکارین لە سەرخستنی ئامانجە گەورەکانی شۆڕشی رۆژئاواو پاراستنیشی.
لەکاتی ئێستادا دەبێ لەهەر کاتێک زیاتر شۆرشی رۆژئاوا، لەژێر هەڕەشە و فشاری دەوڵەتی تورکیا و چەتە وابەستەکانی دابێ، هەمانکات نەهاتنە پێشەوەی رژێمی ئەسەد بۆ چارەسەری دیموکراتیانە، رێگە دەکاتەوە بۆ هێرش و پەلامارە بەردەوامەکان. لەلایەکیتر دۆستایەتی ساختەو بەرژەوەندیخوازانەی هاوپەیمانی نێودەوڵەتی لە سەروویاندا رووسیا و ئەمریکا، وایکردووە دۆزی سوریا بەگشتی لەناو چەقبەستنێک دابێ.
١٣ ساڵە تورکیا گەورەترین قەیران و ئاڵۆزی لە سوریا دروست کردووە لە رێگەی گرووپە ئیخوانییەکان، هەمانکات دەوڵەتی تورکیا بەهەموو شێوەیەک یاری بەکارتی سوریا دەکات، بۆ ئەوەی خۆی لەناو قەیرانی هەرێمی و ناوخۆی دەربخات. بۆئەمەش لەلایەک ئاوارە سوریەکانی کردۆتە کارتی سەوداو مامەڵە، لەلایەکتریش دەیەوێ لە رێگەی رووسیاوە جارێکیتر پەیوەندیەکانی لەگەڵ دەوڵەتی ئەسەد، لەسەر حیسابی کورد ئاسایی بکاتەوە. ئەوەی تورکیا چاوەڕێی نەدەکرد هاتە بەردەمی، ئەویش ئاوارەکان و چەتە هاوبەشەکانی لەهەرێمە داگیرکراوەکان زۆر بەتوندی رووبەڕووی سیاسەتە بەرژەوەندیپەرستیەکەی بوونەوە، لەتەواوی هەرێمەکانی رۆژئاوا و سوریا، ئاڵای تورکیایان هێنا خوارەوەو پۆلیس و بەرپرسانی تورکیان شاربەدەر کرد. دیسان دەوڵەتی بەشار ئەسەدیش وەڵامێکی توندی تورکیای دایەوە، ئەویش چاوپەکەوتن ناکەم تاچوونە دەرەوەی لەوخاکانەی داگیرکراون، واتا لەژێر پۆستاڵی سەربازی تورکیا گفتوگۆ لەسەر داهاتووی سوریا و ئاسایی کردنەوەی پەیوەندیەکان لەگەڵ تورکیا ناکات. سەرەڕای لاوازی و بێ چارەی و بێ دەرتانی رژێمی ئەسەد، بەڵام وەڵامێک بوو کە پێویستبوو بەشار بیداتەوە، ئەگەرنا مانەوەی لە دەسەڵاتی شام بێواتا دەبوو!
هەوڵەکانی خۆبەڕێوەبەری رۆژئاوا بەردەوامن، بۆئەوەی هەرێمە دیفاکتۆیەکەیان بکەن بە دانپیانراوی سیاسی و جەماوەری، ئەویش بە هەردوو پرۆژەی نووسینەوەو ئەرێکردنی هاوپەیمانی جڤاکی، هەمانکات خۆ ئامادەکردن بۆ هەڵبژاردنی شارەوانییەکان. لەلایەنی خۆپاراستنیش هەڵوەشاندنەوەی پیلانی تێکدەرانەی ئێران و سوریا لە دێرەزوور، هەروەها دەستگرتنەوە بەسەر زیندانیان و چەتە راکردووەکانی داعش لە زیندانی غوێرانی حەسەکە، هەروەها بەڕێوەبردنێکی نمونەیانە و بەکۆنترۆڵ بۆ گەورەترین و مەترسیدارترین کامپی خێزانی چەتەکانی داعش لە هۆڵ.
رووسیا لەبەرانبەر شەڕی ئۆکرانیا دەیەوێ کارتی سوریا بەهێزتر بەرانبەر ئەمریکاو ئەورپا بەکاربێنێ، بۆ ئەمەش پشتیوانی تورکیا دەکات و دەیەوێت لەگەڵ ئەسەد ئاشتببنەوە. بەڵام ئەمریکا ناتوانێ رەزامەندبێ، چونکە سوریایەکی بەهێز دووبارە گەڕانەوەی بەشارە بۆسەر گۆڕەپانی سیاسی، ئەمریکا لەئێستا خاوەن پرۆژەیەکی دیار نییە بۆ سوریا، چونکە پرۆژەکانی بەناوی نووسینەوەی دەستور، هەروەها ئاشتکردنەوەی بەشار و ئۆپۆزسیۆنی چەکدار، بەبێ کورد پووچەڵ بوونەتەوە. ئەوەی لەدەستیدا ماوەتەوە لە رێگەی نەتەوە یەکگرتووەکان ئەویش بەکۆنترۆڵ کردنەوەی دەروازەکانی دەست دەوڵەتی تورکن، بەتایبەت لە هەرێمی ئیدلب، لەگەڵ مانەوەیەکی سنورداریانە لە باکور و رۆژهەڵاتی سوریا.
ئارامترین و پارێزراوترین ناوچە لەسوریا، هەرێمەکانی کە لەلایەن بەڕێوەبەرایەتی خۆسەری دیموکراتیەوە بەڕێوە دەچن، سەرەڕای نەبوونی هیچ دانپیانانێکی نێودەوڵەتی و جیهانیش، بەڵام بەوپەڕی بەخۆباوەڕیەوە کار و خەبات و گوزەرانی خەڵک بەڕێوەدەبات. خاوەن پرۆژەیشە تاکو پرۆسەی دیموکراتیانە بە ناوەڕۆک و بەشداریەکی بەهێز لە پارت و لایەنی سیاسیەکان بەڕێوەببات. هەروەها لە رۆژئاوا رێکخستنەکانی ژنان و گەنجان، خاوەن هێز و مۆڕاڵێکی بەرزن لە پێشەنگایەتی کردندا. لەئێستا بەڕێوەبەرایەتی خۆسەر سەرەڕای کۆسپ و تەگەرەکانی بەردەمی لە بچوکترین دەرفەت دەگەڕێت، تاکو پرۆسەی هەڵبژاردن ئەنجامبدات و زۆرینەی کۆمەڵگە بەتایبەت لە ژنان و گەنجان بەشداری ناو بەڕێوەبردنی شارەوانیەکان بکات.
لەگەڵ ئەوەی بەڕێوەبەرایەتی خۆسەر چواردەورەی بە دوژمن و نۆکەرانی وەک پەدەکە و ئەنەکەسە گیراوە، هەروەها هەرێمەکانی وەک عەفرین و گرێسپی و سەرێکانی لێی داگیرکراوە، بەڵام هێشتا شەرڤان و فەرماندارە بێ ئەستێرەکانی، باوەڕیەکی زۆریان بەخۆیان هەیە، مرۆڤ دەزانێ کە هەروا بەئاسانی رێگە نادەن چ تورک و چەتەکانی، چ سوریا و چەتەکانی دەستیان نەگات بۆ لەباربردنی شۆڕش و دەسکەوتەکانی.
لە ١٣مین ساڵەی شۆڕشی رۆژئاوا- باکور و ڕۆژهەڵاتی سوریا، هێشتا نهێنی بەرەوپێشبردنی شۆڕش لەسەر بنەمای شۆڕشێکی ڕۆشنبیری، مەعریفی، ژنۆلۆژیا و پێکەوە ژیانی دیمکراتیانەی گەلان لە پارادایمی رێبەرئاپۆدا مسۆگەری و بەردەوامی شۆڕش گەرەنتی دەکات.
