باقرخان: واوەی وێما ڕێکۍ وزمێوە

هامسەرۊکی گرڎینوو هەدەپەی تونجەر باقرخان وەڵۍ ئەوەڵ کۊبییەیۊ ئەنجوومەنی گرڎینوو پارتەکەیشانە قسێش کەرڎۍ و واتش: "واوەی وێما ڕێکۍ وزمێوە و ڕێکوستەیەکای شاری و مەنتێەقەکاما قەوەتتەر کەرمێوە".

ئەنجوومەنوو پارتوو یەکسانی و دادپەروەریی گەلا (هەدەپ)ی، ئەوەڵ کۊبیەیۊش ناوەندی گرڎینوو پارتی دیموکراتیکوو گەلا (هەدەپە)ی ساز کەرد. هامسەرۊکی گرڎینوو هەدەپەی تونجەر باقرخان وەڵۍ کۊبییەیۊکەینە قسێش کەرڎۍ و سپاسوو گرڎوو ئا ڕاوەبەرا کەرد، کە جە هەنگامەکاو وەڵێنەو حزبەکەینە بەشدارۍ بێنۍ.

باقرخان واتش، کۊنگرەو ١٥و تشرینوو یوەمینە دروشمی سەرەکییشا "پەی ئازادی"ی بۍ، و"ئا دروشمە، دروشمێوە ئاسایی نییا. هەمان وەختەنە دروشمێوە پاسنەن، کە نەخشەڕاو دماتەری و خەتەی سیاسییەو دماتەریما دیاری کەرۊ. ئێمە بە هامپەیمانیی قەوەتتەر و کۊشیای بەگوڕتەرۍ بیمۍ جوابدەرەوێ".

باقرخان باسش سەروو پەرەسانایەکاو وەرکەوتوو دلێڕاسەی پێسە کەرد، "وەرەچەماماوە جەنگ و کارەساتۍ هەنۍ ئارانە. بە داخۊ کە جیهاننە دا کێشە ئایینی و نەتەوەییەکۍ چارەسەرۍ نەکریێنۍ و هۊکاروو ئانەیچ ئەقڵیەتوو نەتەوە دەوڵەتین. بەداخۊ نەتەوە-دەوڵەتەکۍ هەوڵۍ مدا. دەدەن بەزۊرەزمۍ گجیی وێشا کەرانە گرڎ کەسی. ئارۊ جە ئیسرائیل، فەلەستین، وەرنیشت، قەرەباغ و فرەو مەنتێقەکای تەروو جیهانینە تراژیدیای مرۊیی ڕووە مدۊ. ڕاوەبەراو نەتەوەی-دەوڵەتپارێزنی و تاکپەرسی بە فشار، ستەم و جەنگ هەوڵۍ مدا فرەڕەنگییەکای تەری دلێنە بەرا. جەنگوو ئیسرائیل- فەلەستینی کە ئیساتۍ فاڕیان پەی قڕکەرڎەی گلێرگەی یۊ جە بەرجەستەتەرین نیشانەکاشا. چێگەنە یاسای میاننەتەوەییە و بەهائینسانییەکۍ بە نەبییە منریارە.

بەداخەوە پیسە چەنی وەرنیشتنە، هێزە میاننەتەوەییەکۍ دژوو کۊشیای زیاتەر جە ٧٠ ملوێن کورڎا بێدەنگۍ با و جە جەنگوو ئیسرائیل فەلەستینیچنە تەنیا دەوروو وینەرێوە گێڵنا. ئێمە ڕەخنە چانەیە گێرمۍ. جە فەلەستیننە گرڎ ڕوۍ کوشتەی هەن و دەسەڵاتی سیاسییچ پەی ڕاگێری جە کارڎایوەکا تەنیا چند هەرمانێوە گولانۍ کەرۊ، وەلۍ حیچ هەنگامێوە مەنییۊ. دەسەڵاتوو ئاکەپەی پەی ماوەو یەرۍ ڕوا ماتەمینییش ئەرەیاونا. ئاخۊم ئا ماتەمینییە کە تورکیانە ئەرەیاونیان چندە برینەکاو فەلەستینییەکا تیمار کەرۊ.  دیما حیچ ئیسفادێوەش نەبییەن. ئێمە جە دەسەڵاتی سیاسی پەرسمێ؛ ئایا ئەرەیاونای ماتەمینی تاواش ڕاگێری جە مەرڎەی فەلەستینییەکا گێرۊ؟  زەخموو چند زارۊڵا وەش بییۊ؟  

دژوو ئا دەسەمرڎایۊ دەسەڵاتی، ئێمە ماچمۍ، کە پێویسا گلێرگا و ئۊپۊزسیۊنی دیموکراتیکوو تورکیای خاستەر دەنگ بەرز کەراوە. چێگەنە تەنیا جەنگوو ئیسرائیل- فەلەستینی نییا، حەرپاسە قڕکەرڎەی و کۊکوشی هەن، جەنگ دژوو ئینسانیەتی هەن. تاکە هەرمانەو شۊڕشگێڵناو تورکیای و کوردستانی ئانێنە، کە دمایی پا ئازارا بارمۍ. تا گرڎوو هێزە میاننەتەوەییەکا دمایی بە  هەوڵە ئاسایی و کەمەکاشا بارا و ڕاگێری جە جینۊسایدی فەلەستیننە کەرا، پێویسا گرڎوو گەلاو جیهانی دەنگ  بەرز کەراوە و فوشار بوزا سەروو حکومەتەکاشا. دژوو هەڵوێستوو حکومەتەکاو ئیساتۍ و ڕاگێرتەی جە جەنگی، ئێمە جە ڕوەکاو دماتەرینە دەوری کارا گێڵنمۍ.

مشۊم گرڎوو ناڕەزایەتییەکا دژوو هجوومەکاو سەروو فەلەستینی، هەمان وەختنە وەراوەروو هجوومەکاو سەروو وەرنیشتیچ بەرۍ وزیا. ئینە هەمان وەختنە هەرمانێوە مرۊییە و تارێخییەنە.  وەرنیشتنە زارۊڵۍ کوشیا. دژوو مەنتێقەکاو ئەرەنیشتەبییەی مەدەنییەکا هجوومۍ کریا، ئینسان مەتاوۊ نما و پەرستشوو وێش کەرۊ، وێستگەکاو وزەی و وارڎەی بۊردومانۍ کریا. ئانە کە باسوو دیموکراسی کەرۊ مشۊم وەرنیشتیچ پاڵوو فەلەستینینە بنیۊرە.

ئەگەر هەمان چەک قەرەباخ، وەرنیشت و فەلەستیننە تەقۊوە، ئانە تەنیا مرڎای وەراوەروو دڕندەییوە  فەلەستیننە وەسۍ نییا. ئایا ئا لۊجستیکە، کە پەی بەرژەوەندی و بارۊنەکاو جەنگی تەرخانۍ کریا چکۊوە سەرچەمە گێرا؟ با بە یەک نموونە پەنەتا بواچوو؛ ئەگەر پرسیارۍ جە گەورەتەرین سەرچەمەو داهاتی و بودجەو ساڵەو ٢٠٢٤ کەرمۍ، ماچمۍ سەرچەمەکەش باجی زیادکریان. حەر چا ئاوۍ کە وەرمێشۊ تا نانەکە کە موەرمێش، دەوڵەت بە زیادکەرڎەی ڕێژەو باجی زەڕما چەنە بەرۊ و ئی جەنگەشە پەنە کەرۊ. گەرەکشا شیەینەو کۊشکە، فیشەک و دۊڵەمەندەکا جە هیتیارا، کرێکارا، کاسبکارا و کۊڵبەرا بسانۊ. ئێمە وەراوەروو ئی سیاسەتەیۊ، کە بوەو ونێش چۊوە مۍ نارەزایەتیما بەر وزمۍ واوەی. گەرەکما بواچوو، کە ڕا مەدەیمۍ بە ئاوراکەرڎەی ئێمە تێرۍ بیمۍ و سەروو ونە و گیانوو ئێمە جە دەسەڵاتنە مەناوە.  

ئا پرۊسۍ کە ئینۍ وەڵێمانە جە بواروو سیاسیینە هەم جە بواروو پلانسازیینە فرە بە تێر و پەڕی ملا ڕاوە، ئێمە بە هاگاداری و بە ئامادەییەوە وێما وستەن چێروو ئی  باریوە. ئیساتۍ وەختوو ئانەینە کە وەرپەرسبییەیما وەراوەروو گەلوو تورکیای بە خاستەرین نۊع بیاونمۍ یاگۍ. جە سەوایۊ جانتاکاما کەرمۍ شانەما و بەرڎەوامۍ بیمۍ جە سەرڎایەکاما لە شارە و شار، قەزاێوە پەی قەزاێوە تەرۍ، گەڕەکا و گەڕەک. ڕێکوستەی قەوەت و شاری قەوەت مەرزنمێرە و  واوەی وێما ڕێک وزمێوە. جە هەرێمێوە بەرەو گرڎوو تورکیای کۊشیایما وەرفراوان کەرمۍ و پەیمانێوە دیمۊکراتیکییەی قەوەتە، کە دیمۊکراسی قەوەت کەرۊ وەشە کەرمۍ، ئینە قەرزێوەن ئینا گەرڎەنوو ئێمەوە. ئێمە پەی گەلەکەیما و ڕەنجدەراو وەڵاتەکەیما حەرچی کەرمۍ هەڵای کەما. بە دەیان ساڵێن ئازارەما مدا، حیچ ئازارێوە نەمەنێنە ک کە نەچەشیێبۊ. بە هەزاران گەنجۍ ئێمە گیانشا فیداو ئی وەڵاتەیە کەرد و وزیۍ چێروو خاکی، ئێمە  پەی ئەداو هامڕایەکاما حەرچندە هەرمانە کەرمۍ هەڵای کەما.  

یۊ جە گرنگتەرین هەرماننامەکاو چێولایما ورچنییەکاو دلێنۍ. ئێمە پێسە پارتی پەی خەباتوو ورچنییەیەیە وێمانەکا قەراروو واوەی ڕێکوستەیوەما دا. چی بوارەنە خەباتێوەما هەن. دماو ئانەیە کە لوجنەکێما وەشۍ کەرڎۍ، نەخشەڕاو وێما پەی ڕاوەبەرە وێمانەکا و پەی ڕای گرڎینی ئەرەیاونمۍ. بێگۊمان مشۊم ئینسان ڕووەو بڕۍ چێوا  ئاشکرا کەرۊ. ورچنیەیەکاو دلۍ جە جارا زیاتەر ماناو وێشا نیشانە مدا. نەک تەنیا ئا شارەوانیۍ کە ئینۍ چێروو دەسوو قەیومەکانە، بەڵکوم گرڎوو ئا شارەوانییا، کە ڕاوەبەرەکێشا گەندەڵێنۍ وزمۍ دەسوو وێما. جارێوە تەر وەخوایش کەرمێوە نەک تەنیا شارەوانییەکاو وێما مارمێوە، بەڵکوم شارەوانییەکاو کانی ڕەش، موش و قەرە شوانی هتد...  دەس وزمۍ و کەرمێشا مڵکوو گەلوو وێما.

سەرکەوتنەکانمان لە ناوچەکانی تورکیاش بڵاودەکەینەوە. من دەمەوێت ئەوە ڕابگەیەنم کە گەلەکەمان لە هەرشوێنێک بژین بۊ نوێنەرایەتیکردنیان و بەشداربوونیان لە بەرێوبەرایەتی خۊجیی  بە شێوەیەکی بەهێز و کاریگەر، ئێمە بەگوێرەی ئەوە سیاسەتی خۊمان بەڕێوە دەبەین. سەبارەت بە هەڵبژاردنی 14ی ئایار ڕەخنەمان لە خۊمان گرت و گەیشتوینەتە ئەم ڕۊژانە. ئەو کۊنگرەیەی کە ڕێکمان خست، دەرئەنجامی ڕەخنەدانمان بوو بۊ هەڵبژاردنی ١٤ی ئایار. من لەو باوەرەدام کە لە هەڵبژاردنە ناوخۊییەکانی مانگی ئادار دا سەرکەوتن بەدەست دەهێنین و بەم جۊرە رەخنەدانی خۊمان دەدەین بەرامبەر بە گەلەکەمان".