هێلین ئومیدە: پەنەوازا چنی ڕابەر ئاپۆی پەیوەندینە بیمۍ
هێلین ئومیدە واتش: "پەی ئانەی بتاومۍ جە بانگەوازو ئاشتی و گلېرگەی دیموکراتیکی بیاومێنە، پەنەوازا چنی ڕابەر ئاپۆی پەیوەندینە بیمۍ" و ئەرەیاۋناش پەنەوازا سیستەمو ئیمراڵی هۊرشێویۆوە.
هێلین ئومیدە واتش: "پەی ئانەی بتاومۍ جە بانگەوازو ئاشتی و گلېرگەی دیموکراتیکی بیاومێنە، پەنەوازا چنی ڕابەر ئاپۆی پەیوەندینە بیمۍ" و ئەرەیاۋناش پەنەوازا سیستەمو ئیمراڵی هۊرشێویۆوە.
ئەندامەو کۆمیتەو مېیانی پەکەکەی هێلین ئومیدە جە بەرنامێوە تایبەتی تەلەفزیۆنو مەدیا خەبەرینە، بانگەوازو ئاشتی و گلېرگەی دیموکراتیکی ڕابەر ئاپۆی، ئەرەیاۋنای ئایێربەس جە لایەنو پەکەکەی، وە ئا هەنگامۍ چی ڕوۆ نریێنۍ، هۊرسەنگنۍ. چن خاڵێوە سەرەکی جە هۊرسەنگنایەکا هێلین ئومیدۍ پی جۆرەنە:
"وەڵۍ گرڎ چێوێنە بە نامۍ گرڎو جەنگاوەرا پەکەکەی و پاژکیۆ، وەشەسیای و حەسرەت و ڕێزو ۋێما پەی ڕابەر ئاپۆی بەربڕمۍ. بە بانگەوازو ئاشتی و دیموکراتیکی ڕابەر ئاپۆی، یاوایمۍ بە سەردەمێوە تازەی. جە ئەرەیاۋناکەو پەکەکەینە، هەڵوێسو ئێمە ۋەرا ۋەر بە بانگەوازەکەو ڕابەر ئاپۆی بە ڕۊشنی نیشانە دریا. ئێمە بانگەوازەکەو ڕابەر ئاپۆیما پېسە "مانیفێستۆو سەردەم"ی پێناسە کەرڎ؛ واتە پېسە مانیفێستۆیۍ هۊرسەنگنایما پەی کەرڎ. ئیساتۍ بڕۍ گفتوگۆیۍ هەنۍ: ئایا ئی بانگەوازە پڕێنە ئاما وەڵۍ، یا جە ئاکامو گلېرۊبیەو چن ساڵی ۋېیەردەو شاندی و ۋەرپەرسا دۊڵەتی چنی ڕابەر ئاپۆی جە ئیمراڵینە "ئاماڎەکریان".
سەرەتا گەرەکما واچو. ئێمە عل مزانمۍ، پارادایمێوە ڕابەر ئاپۆی هەن، پرۆسێوە هەن کە چن ساڵێن هەرمانەش پەی مکەرۆ و گەرەکشا وەڵێش وزۆ. پۊکەی ئا چێوەی ئێمە پنەش ماچمۍ "مانیفێستۆو سەردەمی"، جە حەقەتینەنە بەرجەسەبیەی پارادایمو "گلېرگەی دیموکراتیک"ین کە ڕابەر ئاپۆ بەتایبەت دماو پیلانگێڵنیی مېیاننەتەوەیی وستش ڕووە. گرنگا ئینە بوینیۆ. ڕاسا، بانگەوازێوە کورڵ بۍ، پەڕێوە بۍ، بەڵام پېسە بڕۍ شرۆڤەکارۍ واتشا، "کریستاڵیزە" کریابۍ، پوختکەردەیۆ فیکری ڕۊشنو ئاڎیی بۍ.
پەکەکە بە ئەوەکۊشای ٥٠ ساڵەو ۋێش، پرسو کوردی و بیەی و پرسو ئازادیی گەلوو کوردیش وست ڕووە. پاسەش کەرڎ گەل ڕووەبکەرۊ ئەوەکۊشای و زەمینێوە ڕەخسیا کە ئیتر ئی چێوە بە ئامرازگەلێوە دوور جە چەکیچ بکریۆ. بێگومان چیولایچ زیاتەر تەرکیز سەرو ئی ئامرازا مج=کریۆ.
ڕەنگە واچدۍ، چی ئاڼەش خواینا؟ چی ڕوۆ، چنی بیەو کێشەو ئێمە جە ڕوو "فاڕیای"یۆ، بەتایبەت فشار و هرووژم و هەوڵو شێونای و کۊسپە دەرەکییەکاوە ۋەردەمو "فاڕیاینە " بیۍ بە کۊسپ. پۊکەی ڕابەر ئاپۆ چەمڎاری و هۊرسەنگنایش پەی ڕووەدایەکا هەرێمەکەی کەرڎ، هەرپاسە دیش بە بانگەوازەکەو دەوڵەت باخچەلی ڕۆژەڤێوە جە تورکیانە ئاما ئاراوە، بەرێوە کریاوە. ڕابەر ئاپۆ ئی دەرفەتشە هۊرسەنگنا. پېسە گرڎ جارۍ، ئێمە پنەما خاس بۍ بەپاو ئا چوارچێوەیە مامەڵە بکەرمۍ کە جە لایەنو ڕابەرایەتییوە دەسنیشان کریان. پېسە پەکەکەی هەڵوێسو ئێمە ئینا چی چوارچێوەنە.
ئەر ئی مژاریە ڕۊشن بکەرمێوە؛ کێشەو فاڕیایما هەن، قەناعەتما پینەی هەن. چنی ئا فشارا سەرماوە هەنۍ، بەڵام ئینە حەقەتینێوەن. واتە ئەر گەرەکمانە ئەوەکۊشای بیەی و ئازادیی گەلوو کوردی بیاونمۍ بە چارەسەرێوە درێژخایەن، هەرپاسە جە ئەوەکۊشای سۆسیالیزمەنە ئەڵتەرناتیڤێوە تازە پێشکەش بە گەلا بکەرمۍ، ئی فاڕیایە پەی ۋێما پېسە پەنەوازیێوە موینمۍ. ئینە هەرمانەی سەرەکیەما مەبۆ.
هەڕەشۍ و فشار و هەوڵە هەڕەشەئامێزەکا جە لایەنو دەسەڵاتیوە، ئێمەش ناچار نەکەردەن. جەوهەرو مەسەلەکۍ، ئا سیستەمو بەهایانە کە ئێمە باوەڕیما پنەشا. پۊکەی جوابو ئێمە پەی بانگەوازەکەی چی حەقەتینەنە ۋێش موینۆوە، دەرەنجامو بناغێوە پی جۆرەینە.
ڕەهەندێوە تەرو مژارەکەی ئانەنە؛ بەڵێ، ئی بانگەوازە پەی پەکەکەی بۍ. پۊکەی بڕۍ لایەنۍ مەیاو ماچا، "وەڵتەرێچ بانگەوازێوە چامنە بۍ، ڕابەرو پەکەکەی بانگەوازێوە چامنەش کەرد، بەڵام دەربارەو کێشەکاو دلۍ تورکیای، هرووژمە دیکتاتۆریەکۍ ئی دەسەڵاتیە، هرووژمە تاک پەرسییەکۍ ئیسەی، هەرمانە نادیموکراتیکەکۍ، قەیوم و گێرتەی و فشار، حیچ چێوۍ نییا. چی حیچ چێوە پی جۆرە نەبۍ؟" چونکی ئی بانگەوازە پەی پەکەکەی بۍ. پەنەوازا پېسە چینەی بیاومێنە. هەڵوێسو ئێمە پی جۆرەنە.
پەنەوازا چنی ڕابەر ئاپۆی پەیوەندینە بیمۍ
دووەم چێو ئانەن؛ هەڵوێسما چێشا ۋەرا ۋەر پی بانگەوازیە؟ نامەکێش ئینا پۊ وێشۆ: بانگەواز. ئیسە کەشوهەوێوە چامنە وەش مکریۆ. دماو بانگەوازو ئاشتی و گلېرگەو دیموکراتیکی ڕابەر ئاپۆی، پېسە واچی پی بانگەوازیە ئیتر گرڎ چێوۍ تەمام بیەبۆ. بەڵام ئینە بانگەوازێوەن پەی گلېرگەی دیموکراتیکی و ئاشتی. وەڵۍ گرڎ چێوێنە مشۊم بانگەوازەکە قبووڵ بکریۆ، مشۊم بەرگنۆ کە تۆ بەپاو ئی بانگەوازیە هەرمانە مکەری و ئەوەکۊشی و ۋێت ڕێکوزی. چی ڕوانگۆ، ئێمە پېسە پەکەکەی ئیرادەو ۋێما نیشانە دا.
واتە سەرو بناغەو بانگەوازی ڕابەریما پەی ئاشتی و گلېرگەی دیموکراتیکی ۋێما فاڕمۍ. سەرو ئی بناغەیە قەرار مڎەیمۍ؛ واتما، ئێمە پاگیریێوە چامنەما هەن. بەڵام ئێمە ئینایمۍ ۋەردەمو ئاژێوە پی جۊرەینە. ڕابەرما ٢٦ ساڵێن ئینا دلۍ سیستەمو قڕکەردەی ئیمراڵینە.
پەی ماوێوە فرە سنوورداری تاواما چنی ڕابەر ئاپۆی پەیوەندی بینمۍ. ئی پەیوەندیەیچە ڕاسەوخۆ نەبۍ. پېسە مزانیۆ وەرگرینامەکۍ ڕابەر ئاپۆی بە ئێمە و گلېرگەی و مرۆڤایەتی یاوۍ. ئێمەیچ ئیسفاڎەما چنە کەردۍ. بەین بەین دیدار چنی بڕۍ شاندا ئەنجام دریۍ، سەرەتا چنی پارێزنەرا. پرۆسێوە بۍ کە چنیش وەڵۍ گنۆ. بە دڵنیاییوە ڕاش پەی چێوە چیمنەی وەش کەرڎ. پەنەوازا گرڎ کەسۍ چی حەقەتینیە بیاوۆنە.
پەی ئانەی بتاومۍ چا پرۆسەو فاڕیایە بیاومێنە کە ڕابەرما وزۊش ۋەردەمو ئێمە، پەنەوازا چنی ڕابەر ئاپۆی جە پەیوەندینە بیمۍ. واتە بە هۊرسەنگنای و فیکر، "ئایا ڕابەر ئاپۆ چێش ماچۆ"، نمەتاومۍ بیاومۍ ئەنجام. بەڵێ، ڕاسا ئێمە تەڤگەرو ڕابەرایەتینمۍ. هەڤاڵەکېما گرڎ ئی حەقەتینەشا درکنا. دماین جار هەڤاڵ قەرەسوو جە بەرنامێوەنە ئینەش بە ڕۊشنی وات. "ئێمە دڵسۆزۍ ڕابەرایەتینمۍ و هەمیشە باوەڕما پنەش بیەن. ئا چوارچێوەی ڕابەرایەتی پێشنیارش مکەرۆ، حەجگیز ئێمەش غەڵەتەرە نەبەردەن. ئێمە باوەڕیما پینەینە و بەپاو ئینەی مژیومۍ". نەک هەر ئێمە، هەڵوێسو گەلیچ پی جۆرەنە.
سەرنج بڎەیدۍ، جە گفتوگۆو گرڎ لایێنە نیگەرانیێوە بەرگنۆ. ڕاسی واچمۍ، کەسشا باوەڕشا پی دەوڵەتەیە نییا. چنی ئینیشا، چنینا گەلوو کوردی هەڵوێسێوە نیشانە نمەڎۆ، پەی پاشەکشەکەردەی جە پرۆسەکەی؟ چونکە باوەڕش بە ڕابەری و گەل و تەڤگەرو ۋێش هەن. حەقەتینێوە چامنە هەن. بەڵێ، کۊشش مکەرمۍ جە ڕابەر ئاپۆی بیاومێنە، ئێمە ڕابەرەکەیما عال مشناسمۍ. ڕاسا کە ئێمە جە دیدگاو ڕابەرەکەیما مېیاومێنە. ئێمە تەڤگەرێوە چامنێنمۍ، ئینە حەقەتینەکەن. بەڵام پەی ئانەی بە عالی جە بانگەوازو ئاشتی و گلېرگەی دیموکراتیکی ڕابەریما بیاومێنە، پەنەوازا چنیش جە پەیوەندینە بیمۍ. مشۊم ئینە بزانیۆ.
ئانۍ ئینەی پېسە مەرجێوە هۊرسەنگنا، ئا لایەنێنۍ کە جە جددیەتو ئی هەرمانۍ نمەیاوانە و خاوەنۍ ۋەرپرسیاری نیەنۍ. واتە جە حەقەتینەو پرسو کوردی نمەیاوانە. وێڵنۍ شۊنەو بەرژەوەندیی ڕووانە و داهاتو ۋێشارە.
پەنەوازا مەرجە یاسایی و سیاسییەکۍ پرۆسەکەی بنریارە
جە ئەرەیاۋناکەو ١ و ئادارینە چوارچێوێوە ڕۊشن هەن. بڕۍ هەنۍ گەرەکشا نیا ئینەی بوینا و گفتوگۆش سەر بکەرا. سەرنج دەیدۍ؛ دماو ئانەی بانگەوازەکە ئەرەیاۋېیا، میدیاو جەنگی تایبەتی هەوڵشا دا ئی مژاریە بکەرا بە ڕۆژەڤو گۆڤارەکا. واتشا، ئایا بە دیمەنۆ بۆ یان نا، ئایا بە فڵان شێوە بۆ یان نا؟... بە مەعنێوەتەر فرە هەوڵشا دا جەوهەرو مژارەکەی بشاراوە. چوارچێوێوە هەن کە دماو دیدارو ڕابەر ئاپۆی چنی عومەر ئۆجالانی ڕۊشن بیۆ.
ئێمە ئینەما دی. ڕابەر ئاپۆ چێشش بە عومەر ئۆجالانی برازایش وات؟ واتش "متاوو پرۆسەکەی جە زەمینەو جەنگیوە فاڕووە پەی زەمینەو یاسایی و سیاسی". واتش "هەرەکەتی تەمامم پەی ئی هەرمانۍ هەن".
پەی جا بەجێکەردەی ئی پرۆسەیە، ڕابەر ئاپۆ قەولەکەش بەرد سەر و ئیرادەو ۋێش نیشانەدا. سەرەڕاو هەلومەرجو گۆشەگیری، تەنیا ئی کۊششەشە گێرتەنە ۋەر. بەڵام جەمۍ چێوۍ هەنۍ مشۊم بکریا. یۆ چا چێوایچە، پېسە وەڵتەر واتم، ئاماڎەکەردەی زەمینەی سیاسی و یاساییا پەی ئینەی. پی شکڵەو ئیساتۍ نمەبۆ. ڕابەرێوە سیاسی هەنگامێوەش نیا و بانگەوازش کەرڎ، بڕۍ کۊتۍ هەرمانە، بڕۍ دیدارۍ ئەنجامدریۍ، پرۆسەکە پاسە ملۆڕاوە. گەرەنتیێوە پەی ئینەی نیا. گەرەنتیێوە نییا کە سەبای دەسەڵات پەشتی چینەی نەکەرۆ. پرۆسەکە بە قسۍ تەنیا کەسێوە نمەلۆ وەڵۍ. مشۊم گرڎ ئینەی بزانا. پۊکەی مشۊم مەرجە سیاسی و یاساییەکۍ بڕەخسیا. ئینە ڕەهەندێوە گرنگو مژارەکەیا.
گەرەکمانە ڕابەرایەتی جە ئیمراڵینە بەربشۆ
واتە مشۊم دەرفەتو ئازادیی هەرمانکەردەی پەی ڕابەر ئاپۆی بڕەخسیۆ. مادام کاتش ئامان، گەرەکما ئینەی واچو. ڕابەرایەتی ئینا ئیمراڵی؛ ئاڎۍ گەرەکشانە مژارو ئیمراڵی باس نەکریۆ. بەڵام ئێمە نمەتاومۍ سیستەمو ئیمراڵی قبووڵ بکەرمۍ. واتە ئیسە ڕابەرما بانگەوازش کەرڎ، پەکەکە جوابۍ ئەرێنیش داوە. ئشیۍ هەلومەرجو ئیمراڵی یەکسەر فاڕیابیۍ. بەڵام هەڵای هاموشۊو ڕەوت پەی وای، بینیان بە ڕاپنەدای وەزارەتو دادیوە. هەلومەرج پی جۊرەنە. پۊکەی گەرەکمانە سیستەمو ئیمراڵی هۊرشێویۆوە. گەرەکمانە ئیمراڵی وڕۆ. چانەیچ زیاتەر، گەرەکمانە ڕابەرایەتی جە ئیمراڵینە بەربشۆ.
وەڵتەر گەرەکم بۍ واچو، وەڵۍ گرڎ چێوێنە مشۆم هەلومەرجو پەیوەندیگێرتەی چنی ڕابەرایەتی بڕەخسیۆ. خاسا، ئێمە بەدڵسۆزییوە مامەڵە مکەرمۍ، بەڵام پەی ئانەی بتاومۍ جە ڕابەرایەتی بیاومێنە، قەناعەت بکەرمۍ، مشۊم هەلومەرج بڕەخسیۆ تا پەیوەندی چنی ڕابەرایەتی بینمۍ. بەڵێ، پەکەکە کۆنگرە بینۆ، قەراری جیاواز مڎۆ، پېوەرە کوۍ باوە، بەڵام ئەر چنەش نەیاوۆنە، چنی تاوتوێش بکەرۆ؟ پۊکەی ئی چێوە پەنەوازا.
جە لېوەتەرۆ، وەڵتەر جە بارەو مژارو ئاسایشیوە قسېما کەردۍ. ئێمە ئایێربەسی تاکلایەنەما ئەرەیاۋنا. واتە بەرەو ئۆپۆزیسیۆنی جە تورکیانە بە واتەی "ئایا چێوۍ پەنهان هەن، ئایا ڕێکێکۊتێنۍ؟" ئی چێوەیە وروژنۆ. پەی ئانەی جوابێوە ماناڎار بە بانگەوازەکەو ڕابەریما بڎەیمێوە، ئایێربەسما ئەرەیاۋنا. پەی بەدیئاردەی پەنەوازیەکا ئی بانگەوازە، ئایێربەسەما ئەرەیاۋنا.
تنکەردەیۆ ڕۆژەڤو تورکیای بە هەلومەرجو جەنگی، نمەتاوۆ مژارەکەی بەشێوێوە ئەرێنی وزۆ ۋەرو باسی و تاوتوێکەردەی. ویربکەراوە، ڕوانە تەرمو گەریلای بلاوە کوردەسان، ڕوانە تەرمو سەروازا بلاوە تورکیا. جە ئاژێوە چامنەنە، گلېرگە چنی چینەی میاوۆنە؟ نمەتاوۆ بە ئەرێنی تاوتوێش بکەرۆ. چونکی پرسەکە قورس و ئاڵۆزا. پرسەکە ۋێش قورس وئاڵۆزا.
پەی ئینەیچ هەر نامێوەش ۋنە منیا، ۋنەش بنیا، پنەش واچا ئایێربەس، مردنای جەنگی، بێدەنگکەردەی چەکی؛ بەڵام پەی لوایڕاوەو پرۆسەکەی، پەی ئانەی پەکەکە بتاوۆ ۋێش هۊرشێونۆوە و دەس جە چەکی وەر بڎۆ، ئشیۍ ئاستێوە بیۍ کە چنەشەنە هەنگامە بنریۆ. ئەر نا، گرڎ چێوە جە ئاستو قسێنە مەنۊوە.
بانگەوازەکە نیشانەش مڎۆ کە پەکەکە ئینا پێگێوە بەهێزەنە
بانگەوازەکە کاریگەریێوە گۊرەش بۍ. ڕاسییەکەش، ئی ئاژە ئاستو کاریگەریی حەقەتینەو ڕابەرایەتیش نیشانەدا. جە چڼین وڵاتۍ جەهانیوە ئارەیاۋنۍ بێنۍ. دۊڵەتا ئەرەیاۋنێشا وەڵۍ کەردێوە. وڵاتو چینی ئەرەیاۋنایش بۍ. ڕۆشنۋیرا و نوویسەرا و لایەنە چەپ-سۆسیالیست_دیموکراتەکۍ هەڵوێسی فرە ئەرێنیشا نیشانە دا. هامکات ئەرەیاۋناو ١ و ئادارو پەکەکەیچ بەهەمان شێوە پێشوازیش ۋنە کریا. ئینەیچ هێزو کاریگەری پەکەکەیش نیشانە دا. مشۊم ئی بانگەوازە و جوابو ئی بانگەوازیە بە عالی بوینیۆ. پەی ئەنەیاوای جە پەکەکەی، پەی ئەنەیاوای جە حەقەتینو ڕابەرایەتی، پەی ئەنەیاوای جە ئاستو پەکەکەی، مشۊم ئا ئەتمۆسفیرە عال هۊرسەنگیۆ کە ئی بانگەوازەشە خوڵقنان.
گەرەکما وەڵۍ گرڎ چێوێنە بە ۋەرپەرسا واچو؛ با حیچ کەسێ ۋێش هۊر نەخەڵەتنۆ. کەس نەواچۆ ڕابەرایەتی و پەکەکە جە وەختو لاوازینە ئی هەنگامێشا نیێنە. بەپێچەوانۆ، کاریگەریی ئی بانگەوازەیە نیشانەش مڎۆ کە چڼ بەهێزا و چڼە کاریگەری سەرو گەلا و گلېرگەکا و جەهانی و هەرێمەکەی مکەرۆ".