کۊمیتەو ڕاوەبەریی پەکەکەی جە ٢٦ەمین ساڵیادوو پیلانگێڵنیی میاننەتەوەیینە ئەرەیاوناێوەش وەڵا کەرڎۊ و ئەرەیاوناش، "کۊشیای ساڵەو ٢٦ەمین گرد مەیدانێوەنە بە ئامانجوو ئازاڎیی جەستەیی ڕابەر ئاپۊی و چارەسەرکەرڎەی پەرسەو کوردی ملۊ ڕاوە و سەرگنۊ".
کۊمیتەو ڕاوەبەریی پەکەکەی ٢٥ەمین ساڵیادوو پیلانگێڵنیی ٩و تشرینوو یوەمینە دژوو ڕابەروو گەلوو کوردی عەبدوڵڵا ئۊجالانی کریا، ئەرەیاوناێوەش وەڵا کەرڎۊ و ئەو هێزێشە شەرمەزارۍ کەرڎۍ، کە بەشدارییشا پیلانگێڵنییەکەینە کەرد، هاموەخت ئا چالاکێچشە وێر ئارڎێوە، کە کۊشیای دژوو پیلانگێڵنیینە گەشمەرڎۍ بیۍ.
ئەرەیاوناکەینە ئامان، کە کۊشیای ساڵەو ٢٦ەمینی بە ئامانجوو ئازاڎیی جەستەیی ڕابەروو گەلوو کوردی عەبدوڵڵا ئۊجالانی و چارەسەروو پرسەو کوردی گرد یاگێوەنە ملۊ ڕاوە و بەدڵنیاییوە میاوۊ سەرکەوتەی.
ئەرەیاونایەکەو پەکەکەی پێسنەن:
"ئێمە ئینایمۍ ساڵیادوو ٢٥ەمینوو هجووموو پیلانگێڵنیی میاننەتەوەیینە، کە ٩و تشرینوو یوەموو ١٩٩٨ سیستموو مۊدێرنیتەی سەرمایەداری ڕێک وست و بە ئامانجوو سڕیەیۊ دژوو ڕابەر عەبدوڵڵا ئۊجالانی بریا ڕاوە. پێسە گەلی و جمیەری ٢٥ ساڵێن ئێمە دژوو هجووموو پیلانگێڵنیی کۊشیای تارێخیی بییەی و ئازاڎی بەرمۍ ڕاوە. ئا کۊشیایەو ئازاڎیما کە یۊ جە گرنگتەرین و مانادارتەرین مدرامانە تاریخییەکان کە پا منیۊ ساڵەو ٢٦ەمینیوە.
گیانبازاو 'شمە مەتاودۍ ڕۊجیاروو ئێمە تاریک کەرڎێ' یادۍ کریێوە
وەڵۍ گرد چێوێنە ئێمە نەفرەتە جە پیلانگێڵنیی کەرمۍ، ئا مدرامانە مەبارەکەو ئازاڎی و بییەی، کە چارەکە سەدێوەن بە سەرمەشقایەتیی ڕابەریما لاو جمیەر، گەل و دۊساماوە بریۊ ڕاوە سڵامش وەنە کەرمۍ. گردوو گەشمەرڎە قارەماناو کۊشیای گەورەی ٢٥ ساڵەی، کە دژوو سیستموو جینۊسایدی، گۊشەگیری و ئەشکەنجەو ئیمراڵی و پیلانگێڵنیی میاننەتەوەیی گیانوو وێشا بەخت کەرد، جە کەسایەتیی یوەم گیانبازاو مدرامانوو 'شمە مەتاودۍ ڕۊو ئێمە تاریک کەرڎێ' هامڕا خالید ئۊرال و ئاینور ئارتان بە ڕێز، وەشەسیای و پەنەزانایۊ یاد کەرمێوە. ئەرەیاونمێش کە جە ساڵەو ٢٦ەمینە بە پیمانەکاو گیانبازی و ئازایەتی، کە هامڕێما سارا، ڕوکەن، ڕۊژهات و ئەرڎاڵ خولقناشا ئێمە کۊشیای دلێنەبەرڎەی پیلانگێڵنی و مسۊگەرکەرڎەی ئازاڎیی جەستەیی ڕابەر ئاپۊی بەگوڕتەر کەرمۍ و میاونمێش سەرکەوتەی.
پێسە مزانییۊ هجووموو پیلانگێڵنیی میاننەتەوەیی بە مەبەستوو سڕیەیۊ ڕابەر ئاپۊی کریا و کۊشیای دژوو ئا ٢٥ ساڵەیە ویەرنۊ. هجووموو پیلانگێڵنی و مدرامان دژوو ئانەیە مۊرەو وێش وەنەو چارەکوو یوەموو سەدەو ٢١ی دێنە. هێزە پیلانگێڵنەکۍ گەرەکشابۍ کە جە ئاخروو سەدەو ٢٠ینە سەروو بنەماو سڕیەیۊ ڕابەر ئاپۊی و بە پاکتاوکەرڎەیی پەکەکەی جینۊسایدوو کورڎا بیاونا یاگۍ و پێسە سەدەو ٢١ پەی سیستموو مۊدێرنیتەی سەرمایەداری کەرا بە باڵادەس و پەی گەلە بندەسا بەتایبەتی ژەنا کەراش بە دۊزەخ. وەلۍ مدرامانی تارێخیی ٢٥ ساڵەی پیلانگێڵنییش پووچەڵ کەرڎۊ، بە پاڕادایموو مۊدێرنیتەی دیموکراتیکی ڕابەر ئاپۊ سەدەو ٢١ پەی سەرجەموو چەوسیاوەکا بەتایبەتی پەی ژەنا بی بە سەدەو ئازاڎی و ڕزگاری.
مشۊم هێزە پیلانگێڵنەکۍ ورسەنگنای تازە کەرا
پیلانگێڵنیی ٩و تشرینوو یوەمی، کە بە ئامانجوو سڕیەیۊی جەستەیی ڕابەر ئاپۊی کریا، لاو ئەمریکایۊ کە سەرمەشقایەتیی سیستموو مۊدێرنیتەی سەرمایەداری کەرۊ و بەریتانیا و ئیسرائیلیوە پلانەش پەی نریارە و لوا ڕاوە. دماو ئانەیە پیلانەو سڕیەیۊ ٩و تشرینوو یوەمی پووچەڵە کریاوە، پلانەی تازۍ ئامادۍ کریا و هجوومی ئاماژەپەیکریا سەروو بنەماو سیستموو قڕکەرڎەی، ئەشکەنجەی و گۊشەگیریی ئیمراڵییوە چارەکە سەدێوەن بریۊ ڕاوە. ئاشکران کە هجووم پای سەروو ڕابەر ئاپۊی، هجووما دژوو بییەی و ئیرادەو کوردی ئازاڎی، کە بە ئامانجوو تەمامکەرڎەی و بەئەنجامیاونای جینۊسایدوو کورڎان. هێزە ئاماژەپەیکریێکۍ و گردوو ئا هێزا بەشدارییشا جە هجوومەکاو پیلانگێڵنیینە کەرڎەن، چارەکەسەدێوەن بیێنۍ هامبەشۍ هجووموو جینۊسایدی، ستەم و سووکایەتیی قورسشا بە گەلوو کوردی کەرڎەن. وەلۍ ئاشکران کە سەرکەوتۍ نەبیێنۍ، بە پێچەوانەوە؛ ئا هێزۍ کە هجووموو قڕکەرڎەیشا بەرد ڕاوە، کەوتۍ دۊخوو تاوانیوە دژوو ئینسانیەتی. بە بۊنەو ساڵیادوو ٢٥ەمینیوە ئێمە داوا وەنەو ئەمریکا، بەریتانیا، ئیسرائیلی و گردوو هێزە پیلانگێڵنەکا کەرمۍ، کە ورسەنگناێوە تازە پەی دۊخەکەی کەرا، بۊنەو ئا ستەم و سووکایەتییوە وەراوەروو گەلوو کوردیوە کەرڎەنشا داواو جەنەویەرڎەی کەرا، وێشا جە ڕووسیاویی جینۊسایدی پاک کەراوە.
ھێزە پیلانگێڵنەکۍ مەڕیۍ
ئاشکران هجووموو پیلانگێڵنیی میاننەتەوەیی هجووموو سیاسەت و مەژگێوە جینۊسایدی و ئەرەگیرکاریین، کە ماوەو سەد ساڵان ملوو گەلوو کوردیرە سەپییان. بە ئامانجوو سڕیەیۊ ڕابەر ئاپۊی و پاکتاوکەرڎەی پەکەکەی و تەمامکەرڎەی جینۊسایدوو کورڎا. چا چوارچوەنە ٩و تشرینوو یوەموو ساڵەو ١٩٩٨ پلانەو سڕیەیۊ ڕابەر ئاپۊی ئامادۍ کریا. فرەتەر جە چوار مانگا سەروو ئا بنەمێوە هجوومۍ کریۍ، کە چا پلانێنە سەرۍ نەکەوتۍ، ئی جارەشا جە ١٥و شوباتینە پلانەو قەنارەدایشا ئارڎە وەرۊ. دماو ئانەیە چایجەنە نەیاوۍ بە حیچ، ئی جارە گەرەکشابۍ بە سیستموو جینۊسایدی، ئەشکەنجەی و گۊشەگیریی ئیمراڵی، سیاسەتوو ڕێزنایرەی دژوو ڕابەر ئاپۊی بەرا ڕاوە. ئا پلانۍ بولەنت ئەجەڤیتی بەرڎە ڕاوە، شکسش ئارد، ئی جارەشا نیاشا سەروو شانەو تەیب ئەرڎۊغانیوە بە واتەی 'ئوممەتی ئیسلامی' گەرەکشابۍ پیلانەکۍ بەرا ڕاوە. چێروو سیستموو جینۊسایدی، ئەشکەنجە و گۊشەگیریی ئیمراڵیینە گرد وەخت پلانەی تازۍ پاکتاوکەرڎەی ئامادۍ کریۍ و هەوڵۍ دریۍ، کە هجووموو پیلانگێڵنیی میاننەتەوەیی بیاونییۊ سەرکەوتەی.
وەلۍ پەی هێزە پیلانگێڵنەکا هەمیشە ئەنجامەکەش شکست بییەن. بە سەرمەشقیی ڕابەر ئاپۊی پێسە گەلی و جمیەری، هێزە دیموکراتیک و شۊڕشگێڵنەکۍ جە ئەنجاموو کۊشیای گەورەیمانە، گردوو پلانەکاو هجووموو پیلانگێڵنا شکسشا ئارد. ڕاگێری جە پاکتاوی و قەنارەدای کریا، ڕابەر ئاپۊ جە کۊشیای ئیمراڵیینە سەرکەوت، دروۍ و فێڵەکاو ئیدارەو تەیب ئەرڎۊغانی پووچەڵۍ کریێوە. دلۍ کۊشیای گەورەو چارەکەسەدەینە، کە ئێمە بە سەرمەشقایەتیی مدرامانی تارێخیی ئیمراڵی کەرمێش، هێزەکاو گەریلایما وێشاتازە کەرڎۊ و واوەی وێشا ڕێک وستۊ و سەروو خەتەو گیانبازییوە کەردشا هێزێوە پارێزنای کە مەبەزییۊ. جمیەرەکاو ژەنا و گەنجاما ڕێکوستەی وێشا بەرد ڕاوە و وستشا وەڵۍ، جمیەروو ئازاڎیما بی بە وەرفراوانتەرین هێزی جەماوەری. شۊڕشوو ئازاڎیی وەرنیشتی پێسە ڕۊشنایی هومێدی پەی گردوو چەوسیاوەکا بەرکەوت و مدرامانی سەرکەوتانەش دژوو داعشی و هەرپاسە وەڵیوەلوای سەروو بنەماو شۊڕشوو ئازاڎیی ژەنۍ 'ژەنۊلۊژی'، پاسەش کەرد، کە کۊشیای ئازاڎیما گردوو دنیێرە وەڵا بۊوە و بۊ بە هێزێوە گەردوونی.
پارادایگماو ڕابەرایەتی جیهانیی بییۊ
بێگومان گرنگتەرین ئەنجاموو مدرامانی گەورەو ٢٥ ساڵەی، کە بە کۊشیای دژوو سیستموو ئیمراڵی ویەرد، جەئەدابییەی یەرەموو ڕابەرایەتی بۍ. ڕابەر ئاپۊ پا شۊڕشە ھزرییە گەورەیە فاڕیایێوە پارادیگماییش ئارد ئاراوە. جە ئەندێشە و چالاکیی سۊسیالیستیینە پارادیگماو دەسەڵاتپارێزنی و دەوڵەتپارێزنییش دلێنە بەرد، پارادیگماو مۊدێرنیتەی دیموکراتیکیش خولقنا، کە پەشتی بە ئیکۊلۊژی و ئازاڎیی ژەنۍ بەسۊ. سیستموو کۊنفیدرالیزمی دیموکراتیک و نەتەوەی دیموکراتیکیش ئشناسا. پەی گردوو ئا کێشە کۊمەڵایەتییا، بەتایبەتی کێشەو ژەنا و کوردی، کە سیستموو دەوڵەتی و دەسەڵاتوو پیاسالاری وەشۍ کەرڎێنۍ، ڕاو چارەسەریش نیشانە دا، بی بە ڕابەروو گردوو چەوسیاوەکا.
ئاشکران کە ٢٥ ساڵی ویەرڎە، پەی کوردی قۊناغێوە تارێخیی پەڕ ئێش و قوربانیدای قورس بۍ، وەلۍ حیچکام چا قوربانییا کە دریێنۍ و ئا ئازارۍ چەشیینۍ بەهەدەر نەلۍ. بە مدرامانی تارێخی بە سەرمەشقایەتیی ڕابەر ئاپۊی، گلێرگەی کوردی گەورەتەرین وەڵێکەوتەی گردوو سەرڎەمەکاش بەدەس ئارد. سەروو بنەماو خەتەو ئازاڎی ئاپۊیی، زانابییەی، ڕێکوستەی و چالاکیی کورڎا یاوا بەرزتەرین ئاست تارێخەنە. بە کۊشیای دژوو گردوو نۊعەکاو کۊیلایەتی، سەروو بنەماو ئازاڎیی ژەنۍ وێش یاونا ژیوای ئازاڎی و گلێرگەی ئازاڎی. گردوو نۊعەکاو سەرەکۊمنایرەی دماییشا ئاما، گلێرگە و کەسایەتیی شکۊمەند و ئیرادەی ئازاڎ خولقییۍ. سەروو بنەماو مدرامانوو گەریلای و شۊڕشوو 'ژەنی، ژیوای، ئازاڎی'، ئاستوو سەرمەشقیی کۊشیای ئازاڎیی کوردی خولقیا.
پیلانگێڵنای تورکیاش وست دلۍ کارەساتێوە
بێگومان هجووموو پیلانگێڵنیی میاننەتەوەیی دژوو ڕابەر ئاپۊی، ئندەو کورڎا دژوو گەلاو تورکیای بۍ. ئادێچۍ ئندەو کورڎەکا باج و قوربانیی گەورەشا دا، ئێشی فرەشا چەشت. ئێمە خاس مزانمۍ، کە ئامانجوو پیلانگێڵنا ئانە بۍ، کە دوژمنایەتیی دماییناما دلۍ کورد و تورکەکانە خوڵقنا، ئانادۊڵی و مێزۊپۊتامیای وێران کەرا. ڕاوەبەراو دەوڵەتوو تورکی چی قۊناغەنە گردشا چەنی خیانەتوو کورڎە دارڎەسەکا هامکارییشا کەرد و جە ئاستێوە گەورەنە بیۍ بە بەشیوە چی پلانۍ و کەرڎەشا. دیکتاتۊریەتی فاشیستوو ئاکەپە-مەهەپەی گردوو فرسەتەکاو تورکیایشا جەنگی تایبەت و قڕکەرڎەینە دژوو گەلوو کوردی بەکار ئارد و قەیرانی ئابووری و سیاسییش یاونا بەرزتەرین ئاست. جە ئەنجاموو نائارامیینە کە بۊنەو جەنگیوە کریا، گرنگیی ستراتیژیکوو ئانادۊڵی و مێزۊپۊتامیای دلێنە شی، کە بەینوو ئەورووپای و ئاسیاینە پێسە پرڎێوە بۍ. تورکیاش وست دلۍ کارەساتێوە هەقەتینیوە. بێگومان ئانە قازانجێوە ماددییش بە تەیب ئەرڎۊغانی و دەوروبەرەکاش بەخشا، وەلۍ گەلاو تورکیای بەتایبەتی ژەنۍ و گەنجۍ زەرەرۍ گەورەشا وەر کەوت.
ئیساتۍ پیلانگێڵنیی میاننەتەوەیی ٩و تشرینوو یوەمی و کۊشیای دژوو پیلانگێڵنی پا منیۊ ساڵەو ٢٦ەمینیوە. قۊناغوو ٢٥ ساڵەی سەروو بنەماو بڕۍ نەبییەی بەرڎەوام کەرۊ. تورکیا جە گرد لێوە ئینا دلۍ قەیرانی و وڕاینە، ڕاوەبەرایەتیی ئیسەو تەیب ئەرڎۊغانی و هامپەیمانیی کۊماری بە واتەی 'گرد چێوۍ پەی وەڵات'ی سەروو بەرڎەوامیدای بە هجوومی پراتیکی، سیاسەت و مەژگوو دوژمنایەتی وەراوەروو کورڎاوە مرڎا. ئیمراڵیینە گۊشەگیریی ڕەها هەن، ماوەو ٣١ مانگان بە حیچ نۊعێوە زانیاری بارەو ڕابەر ئاپۊیۊ نەزانییان. زاپ و مەتینانە وەراوەروو گەریلاکاو ئازادیی کوردستانیوە بە چەکی کیمیاوی و ئەتۊمیی تاکتیکی هجووم کریۊ، زیندانەکانە ئەشکەنجە ئینا بەرزتەرین ئاستنە و گرد ڕوۍ جەنازۍ زیندانەکاوە مارا جبەر. سەروو گلێرگەیۊ فشاری فاشیستی، تیرۊر و تاڵانکاری ئینا بەرزترین ئاستەنە. وەختێوە پێوەس بە کرڎەوەکاو جینۊسایدی کوردستاننە ناڕەزایەتیێوە وچکلە مۍ ئاراوە، تورکیانە ڕاستەوخۊ ڕووبەڕوو کوشتوبڕی بۊوە.
بەدڵنیاییەوە دژوو هجوومە قڕکارییەکاو فاشیزمی، بە سەرمەشقایەتیی جمیەرەکەیما مدرامانێوە هەمەلایەنە پەیڕەو کریۊ. مدرامانوو ئیمراڵی پێسە گرد وەختۍ ڕای ڕاسە و هەڵوێسوو ڕاسییش بە گرد لاێوە نیشانە دا. گردوو مەیدانەکانە بەتایبەتی زاپ، ئاڤاشین و مەتینانە گەریلاکاو ئازادیی کوردستانی وێگێریی کەرا و پیسە ئانەی جە چالاکییەکەو ١وو تشرینوو یوەموو ئەنقەرەینە وینییان جەنگی شۊڕشگێڵنی میاوۊ گەورەشارەکاو تورکیای. جە زیندانەکانە مردرامانی گەورە هەن. بە دروشموو "ژەنی، ژیوای، ئازادی" ژەنی شۊڕشوو ئازادیی ژەنا چوارپارچەو کوردستانینە دنیارە وەڵا بۊوە. ئا شۊڕشە خەتەو ئازادی هەم خەتەو کۊشیای سەدەو ٢١ی یەکلایی کەرۊوە. گەنجاو کوردی کە سەروو خەتەو ئازادیی ئاپۊییوە وێشا پەروەرڎە کەرا، کۊشیای پەی ئازادیی جەستەیی ڕابەر ئاپۊی گرد مەیدانێوەنە بەرا وەڵێوە. چوار بەشوو کوردستانینە و بەروو وەڵاتینە گەلوو کوردی و دۊساو شۊڕشگێڵنۍ و دیموکراتۍ ئینۍ سەروو پایاوە؛ دژوو ئەشکەنجەی و گۊشەگیری ئیمراڵیینە کۊشیای پەی ئازادیی جەستەیی ڕابەر ئاپۊی و چارەسەرکەرڎەی پەرسەو کوردی گرد مەیدانێوەنە بە کەمپینی گەورە گوڕ بە چالاکییەکا درییۊ.
پێسە موینییۊ، کە کۊشیای ساڵەو ٢٦ەمین وەرفراوان بۊ، بە ڕێبازی خولقنەرانەی تازە کۊشیای ساڵەو ٢٦ەمینی بۊ بە سەرڎەمێوە یەکلاییکەرەوەو دلێنەبەرڎەی تەمامەتیی پیلانگێڵنی. چی ساڵێنە ئامانجی بنچینەیی جمیەرەکەیما، گەلەکەما و دۊسێما وڕنای سیستموو جینۊسایدی، گۊشەگیری و ئەشکەنجەو ئیمراڵی و مسۊگەرکەرڎەی ئازادیی جەستەیی ڕابەر ئاپۊین. بێگومان ئانەیچ بە ماناو چارەسەروو پەرسەو کوردین. یانۍ کۊشیای ساڵەو ٢٦ەمین گردوو مەیدانەکانە بە ئامانجوو مسۊگەرکەرڎەی ئازادیی جەستەیی ڕابەر ئاپۊی و چارەسەروو پەرسەو کوردی بلۊ ڕاوە و بەدڵنیاییوە میاوۊ بە سەرکەوتەی.
سەروو ئا بنەمێوە جارێوە تەر نەفرەتە وەنەو پیلانگێڵنی کەرمۍ، سڵام جە مدرامانی تارێخیی ئیمراڵی کەرمۍ، بە ڕێز و پەنەزانایۊ گەشمەرڎە گیانبازەکاو مدرامانوو 'شمە مەتاودۍ ڕۊجیاروو ئێمە تاریک کەرڎێ' یاد کەرمێوە ، داوا وەنەو گەلی وەڵاتپارێزنەکەیما و دۊسە دیموکراتیکەکاما بەتایبەتی ژەنا و گەنجا کەرمۍ، کە کۊشیای ئێمە 'ئازادیی ڕابەر ئاپۊی و چارەسەروو پەرسەو کورد'ی گرد مەیدانێوەنە بە ڕێبازی دۊڵەمەند و ئارڎەینەرانە قەوەت کەرڎۍ و بەدڵنیاییوە یاومۍ سەرکەوتەی".
س.ز
