ره‌نج و کۊشیای گەشمەرڎە كاروان هه‌ورامی
ئەرەکۊشای ئازاڎیی كورڎسانی به رابه‌رایه‌تیی رابه‌ر ئاپۆی و په‌كه‌كه ی، جە عمرو ۋېشەنە، گرڎ ڕوۋۍ به ده‌یان قارەمانیەتیۍ تۆمار کەرۆ...
ئەرەکۊشای ئازاڎیی كورڎسانی به رابه‌رایه‌تیی رابه‌ر ئاپۆی و په‌كه‌كه ی، جە عمرو ۋېشەنە، گرڎ ڕوۋۍ به ده‌یان قارەمانیەتیۍ تۆمار کەرۆ. ئانەی شۆڕشگێڵۍ په‌كه‌كه‌ی جە عمرو خه‌بات و کۊشیای ۋېشانە پێشكه‌شش کەرا، جە ئه‌فسانه‌ی مشۊ، پۊکەی عه‌قڵو فرەو كه‌سی بڕش مەکەرۊ، به‌تایبه‌ت ئانەی ۋېش دلۍ ئەرەکۊشاکەینە نه‌بۊ، یا جە نزیكۊ ئاشناش نەبۊ.
دۊزو كورڎی و كورڎسانی ده‌سو هێزه هه‌ژموونگه‌را جیهانییه‌كاوە و لایه‌نه سیاسیه كلاسیك و دەسەمۊکریاو، ئەرەگیرکریاکاوە کەرڎەنشا به گەمەو ده‌سو ۋېشا و به ئاره‌زوو ۋېشا هه‌ڵبه‌ز و دابه‌زش پنەکەرا. پۊکەی چکۊ گەرەکشابۊ چا تنش کەرا و چکۊیچ گەرەکشابۊ چا شلش کەراوە. ئینە پاسەش کەرڎەن گلېرگەی كورڎی پا جۆره جە سیاسه‌تی و کۊشیای قەناعەتش نەمەنۊ و ۋېش به خۊتان قۊرتەکەی نه‌زانۊ. جەوەختو ئامای حه‌ر هجوم و په‌لامارێوە ئەرەگیری و نۆكه‌رېچ سه‌رەو ۋېشا هۊرگېرا و ئۊدیمو سنوره‌كا با.
ئا رێباز و شێوازه‌ی جە ئەرەکۊشای ئازاڎیی كورڎسانینە، رابه‌ر ئاپۆی ئارڎةنە و کەرڎش به تەوەنەو بنەڕەتو وەڵېکۊتەی گلېرگەو كورڎسانی و دۊزه ره‌واكه‌یش، ئینە پاسەشکەرڎ به هه‌زاران ڕۊڵۍ پېسە گەشمەرڎە كاروانی بونیاڎبنیۊ، كه تۆپە و تانك و تازەتەرین چەكو ناتۆی و چه‌كی كیمیاۋی و بۊمبی ئه‌تۊمی ته‌كتیكیچ چۆكش پنەنەڎۊ. ئانەی ماوەو 40 ساڵان جە جەنگی چه‌كڎارینە گه‌ریلۍ ئازاڎیی كورڎسانی ڕاوەبەرش مکەرا ، هه‌زاران جارۍ ئا راسیەشە سه‌لەمنا، به‌تایبه‌تیچ جەنگ و ئی دوۋە ساڵەی ۋیەرڎەی جە زاپ و ئاڤه‌شین و مه‌تینای ئینەش کەرڎ به راسیېوە ئه‌به‌دی.
کۊشیای گه‌ریلایه‌تی جە مېڎانو جه‌نگینە ئا راسیه یە هه‌زار باره کەرۊوە، به‌هه‌مان جۊش و مۆڕاڵ و دڵسۊزی پۍ رێبازو ئازاڎیی و فه‌لسه‌فه‌و رابه‌ر ئاپۊی و گەشمەرڎا، هه‌ڤاڵی پېسە گەشمەرڎە كاروان هه‌ورامیچ جە مېڎانو کۊشیای یاۋنەری ئازاڎی واوەی کەراوە. پۊکەی ئانۍ هه‌ڤاڵ كاروانشا نزیكۊ ئشناسابۊ جە خه‌بات و کۊشیای یاۋنەرینە، مزانا وه‌رده‌وام پېسە سه‌روازێوە گومی خه‌باته‌كاش ڕاوەبەرکەرۍ. چن ساڵۍ هه‌ڤاڵ كاروان به‌تاقی ته‌نیا پېسە سوپېوە هەرمانەش کەرڎېنە، خەڵک پاسەش زانان چنڎین كه‌سۍ چا ده‌زگانە خه‌بات کەرا، چونكی جە راسینە ئا خه‌باته هەرمانەو چنڎین کەسا بیەن، به‌ڵام پۍ ئاپۆچیېوە پیسە گەشمەرڎە كاروانی، به شه‌ونخونییه‌كاش و مانیای سەرەمرەیش، بیېبېنۍ به خه‌باتو ته‌نیا ۋېش و به‌س. پۊکەی وەختۍ گەرەکمابۊ جە خه‌بات و مانیای و دڵسۆزی و هێز و ئیراڎەو گەشمەرڎە كاروانی یاۋمېنە، ئا وەختە پێۋیسا جە رێباز و فه‌لسه‌فه و ئایدیۊلۊجیاكه‌یش عال یاۋمېنە.
گەشمەرڎە كاروان پا دڵه پاك و بێگه‌رد و خاكی و ساده‌ییەشۊ، 15 ساڵۍ جەگرڎو مېڎانەکا کۊشیاینە دەورش ۋینا و جە گرڎو ئا شۆنانە ئه‌سپو ۋېش تاودا و به سه‌ربه‌رزی و سەرکۊتەیی بەرکۊت. جەبنەمانە رۆحێوە ۋڵاڎپارێز و وەشەویسیش پۍ نیشتمانی جەئاستېوە باڵانە بۍ، پۊکەی به‌بێ دوۋە دڵی و جیاوازی کەرڎەی چکۊ ئه‌ركش پنە سپاریابیۍ، چا پېسە فیدایېوە خه‌بات کەرۍ. حیچ وەخت و سه‌رده‌مێوە، حیچ حیساب و کتېبېوە شه‌خسی و تاكه كه‌سی لاو هه‌ڤاڵ كاروانیۊ نەبۍ، هه‌مانوەختەنە حیچ كه‌سۍ نەتاۋۍ حیساب و کتېبی شه‌خسیش چنی کەرۆ، پۍ ئینەیچ پەی جابەجېکەرڎەو خەتەو کۆشیای و سەرمەشقی پۍ کەرڎەیش، وه‌رده‌وام رۊحی وه‌رپرسیاریی و خزمه‌ت کەرڎەیش به‌بنه‌ما ورگېرۍ و پەی ئانەیچ شه‌و و ڕۊش پۍ وستەبۍ سەرو یۊی.
هۊرامان هەم پېسە هه‌رێمێوە، زوۋانی هۊرامیچ پېسە زوۋانېوە ره‌سه‌نو كورڎی و ڕانۋیسی هۊرامیچ پېسە یوۋەم شێوه نۋیستەی كورڎی، گرڎو ئا ئشناسناما جە یه‌ك وەختەنە گەشمەرڎە كاروانینە ۋینیۍ. واتە گەشمەرڎە كاروان پېسە گرڎ هه‌ڤاڵۍ و ۋڵاڎپارێزا تەرو هۊرامانی تاریخو ره‌سه‌نو هۊرامانی و ئا كولتووره دۊڵه‌مه‌نڎە و پەڕاو پەڕ جە ره‌سه‌نایه‌تی، چنی راسینه‌و په‌كه‌كه‌ی و فه‌لسه‌فه‌و رابه‌ر ئاپۆی کەرڎەبۍ بە یۊ. پۊکەی تەماشە کەرمۍ، هه‌ڤاڵ كاروان گرڎو راسیه‌كا گلېرگەو هۊرا‌مانیش جە ۋېشەنە پارېزنابۍ و وه‌رده‌وام وەڵېش وزۍ. پۊکەی وەختۍ هه‌ڤاڵ كاروانی ۋینینی ئا خاڵۍ جە فه‌لسه‌فه‌و رابه‌ر ئاپۆی گنېوە ۋیر كه ماچۊ، "چنڎە هه‌رێمی بېنۍ، ئانڎەیچ گه‌ردوونی بېنۍ، پێچه‌وانه‌كه‌یچش، چنڎە گه‌ردوونی بېنۍ، ئانڎەیچ هه‌رێمی بېنۍ" واتا جە وەختېنە هه‌ردوۋە ئشناسنامه‌كه‌ی پېوەرە په‌یڕه‌و کەرۍ. ئینەیچ بە مەعناو ئانەی حیچ ده‌سبه‌ردارو زوۋانی و نه‌ریت و ژیای ساده‌ی و هۊرامانی نەبۍ، به‌ڵام جەلایۍ تەریچۊ شۆڕشگێڵېوە نه‌ته‌وه‌یی و ۋەرکەوتوو میانگەی و جەهانی ئازاڎیی بۍ.
مرۆڤایه‌تی به‌گرڎی و به‌تایبه‌تیچ ئینسانو كورڎی، فرە ره‌نج مڎۆ و هیلاك بۊ، به‌ڵام ئه‌نجامش كه‌ما، پۆکەی قەناعەتش لاوە وەش مەکەرۊ. په‌كه‌كه ئینسانەکېش پاسە فێر کەرڎېنۍ، فرە ره‌نج بڎا، چونكی ره‌نجه‌كه‌ش بۊ وه‌رهه‌م و پا جۊرەیچ ئینسانەکۍ بۍ ئانەی بزانا مانیایی چېشا به درێژای عمریشا خزمه‌ت کەرا و ره‌نجێوە فرە مڎا، چونكی به مەعنېوە تەریچ په‌كه‌كه پارتو ره‌نجکېشا و زه‌حمه‌تكێشان. گەشمەرڎە كاروان به قاڵبیەیۆیش چی فه‌لسه‌فه‌نە، بۍ ئانەی بزانۆ مانیایی چېشا، جە گرڎو مەجالەکا کۆشیای ئازاڎینە ره‌نج دۍ. ئا ره‌نجه هامبه‌شه‌و كاروانه‌كا، بیەن مەڵامەتو ئانەی كه ئارۆ ئینسانو كورڎی جە سەرانسەرو جەهانینە بۆ بە خۆتان فرەتەرین ده‌سكۊت و گه‌لوو كورڎی جە گرڎو مېڎانەکا ژیاینە سه‌رەش پنە به‌رزبۆ.
بێگومان هەڵای فرە زوو بۍ پۍ ئا كۆچه ناوه‌خته‌و گەشمەرڎە كاروان هۊرامی " مه‌حمه‌د مالک" جە ئەڎابیەو دەگاو "ته‌ختە"ی، مەنتیقەو ژاوه‌رۆو شارو سنه‌ی وەشەویسین، كه جە 14و نیسانو ئېساڵی 2023 به مەڵامەتو مرڎاو وڵکەکاشۊ، دڵه گۊره‌كه‌ش جە هەرمانە کۊت و لوۋا قافڵەو گەشمەرڎاوە. به‌ڵام دڵوەشېنمۍ كه ئێمه‌ی هه‌ڤاڵۍ و هامڕۍ و هامسەنگەراش كه خۊتان هه‌ڤاڵی پېسە گەشمەرڎە كاروانینمۍ، پۊکەی وەعد بۊ خۊتانکەرڎەی جە ره‌نج و مانیابیەو گەشمەرڎا مڎەیمۍ و پەی یاۋناو ئامانجه گۆرەکاش به‌سه‌ركۆتەی، ئێمه‌یچ شه‌و و ڕۆ وزمۍ سه‌رو یۆی، چونكی ئێمه جە ئینسانە هه‌ره به چانس و وەش به‌خته‌كانمۍ كه هامڕایی گەشمەرڎە كاروانی و هه‌ڤاڵا پېسە گەشمەرڎە كاروانیما کەرڎەن.
ه . ش
