بەرخۆدانی گەریلا ئولاش پیر!
گەریلا ئولاش پیر، لە ساڵی ٢٠١٠ لە کاتی پەڕینەوە لە هەرێمی جیلۆ، بەهۆی بارینی بەفرێکی زۆرەوە لە هەڤاڵانی دادەبڕێت شەهید دەبێت. لە ڕێپێوانی ئازادیدا بوو بە گەورەترین نمونەی دڵسۆزی.
گەریلا ئولاش پیر، لە ساڵی ٢٠١٠ لە کاتی پەڕینەوە لە هەرێمی جیلۆ، بەهۆی بارینی بەفرێکی زۆرەوە لە هەڤاڵانی دادەبڕێت شەهید دەبێت. لە ڕێپێوانی ئازادیدا بوو بە گەورەترین نمونەی دڵسۆزی.
لە هەفتەی یەکەمی مانگی نیساندا من بە قژێکی پاک و ڕووخساری پاکەوە لەبەردەمتان دەردەکەوم. بیرت دەکەم، چەند لێهاتوویت جیلۆی من؟ ئەسکەندەر نەیتوانی بە جوانی تۆ بگات، ئیتر چی بکات، بەڵام جێگا بۆ من و هەڤاڵانم بکەرەوە، با تێپەڕین. ئەگەر درەنگ بڕۆم هەڤاڵانم پرسیارم لێ دەکەن. من نەمدەزانی زریانەکە بەهێزە، بەڵام دەزانم گەردەلولەکان تەنانەت لە شەڕی گەریلاشدا بەرز نابنەوە. لە زینداندا زۆر خەونم پێیەوە بینی. هەتا ئاوەکە دەکەوێتە سەر پێیەکانم، پێشبڕکێیەکی حەوت خولەکی چای سازکردنم لەگەڵ هەڤاڵانم دەکەم، خۆشەویستی لە دڵمدا، هێندەی دەتوانم لە شاخەکاندا هەناسە بدەم. تا دەنگی 'بەدواداچوون هەیە' دەبیستم، بۆ ئەوەی بە ئازادی لەسەر خاکەکەم بژیم، نەک لە زیندانی، بەیانی زوو لە خەو هەستم، دوو گۆرەوی لەسەر یەکتر لەبەر بکەم، بە پێچەوانەی ژیان بە دوای ڕۆحمدا بگەڕێم، و پاشان بێ ترس لەسەر شاخێک، گەڕان لە لێوارە بەرزەکان وەک پەزەکێویەکان، زۆر خەونم بەمانەوە بینیبوو.
ئایا پێم ئازاری هەیە یان هەست بەو جۆرە دەکەم؟ دەمەوێت بیری لێبکەمەوە. خۆزگە دەفەکەم لەگەڵ خۆمدا بووایە، خۆزگە هێندە خێرا کڵاوەکەم نەبەستبایە، ڕەنگە هەناسەم ئاسانتر دەبوایە. ئەگەر ئەم هەفتەیە قژم نەبڕیبا، ڕەنگە قژم زیاتر لەو بەفرەی وەک چەقۆ بەسەر ڕووخسارمدا دەبارێت، دەموچاوم گەرمتر بکردایە. زریانەکە تادێت بەهێزتر دەبێت. بەردەمم نابینم، شتێکی باشە هاوڕێکانم چاوەکانمیان ڕەنگ کردووە، نەخەوی ئەگینا دەسووتێن. هەروەها تینوو بووم، تەنانەت ناتوانم سەهۆڵ بخۆم چونکە سییەکانم دەسوتێنێت. هاوار دەکەم، کەس لەم زریانەدا گوێی لێ ناگرێت، ئەگەر هەڤاڵی تری وەک ئێمە لە دەرەوە مابن. کاتێک دەڵێم وەک ئێمە؛ "هەڤاڵ، هەڤاڵ، هەڤاڵ" من لە کوێم، هاوڕێکانم لە کوێن، ئێوەش لە زریانەکەدا گیرتان خواردووە؟ "هەڤاڵ، هەڤاڵ لە کوێن؟" خەریکە هیچ نەبینم، چۆن ئێوە ببینم؟ من تازە هاتمە جیلۆ. جیلۆ، خاکەکەت بۆم بکەرەوە، تووڕەیی بەفرەکەم لێ لابەرە، با بگەمە دەستی هەڤاڵانم، ڕەنجم دەدەم بەتۆ...
یەکەم شەوی زیندانم بیر هاتەوە. ١٤ی تەمموزی ٢٠٠٧ بوو. تەنیا بووم، جلەکانم ئارەقەی دەکرد و برینەکانی پشتم زۆر ئازاریان دەدام. خۆزگە لە ساڵی ١٩٨٢ لەگەڵ کەمال پیر لە زیندانی ئامەدا دەبووم، یان لەگەڵ مەزڵوم باسی ئەو سێ نهێنیەمان دەکرد. ڕەنگە منیش شوێن پێی ئەوان بگرم، کەمال و مەزڵوم لە دڵمدا زیندوو بهێڵمەوە و بە هەڵوێستی خۆم زیندوویان بکەمەوە. من فێری سەرما دەبم. سەرمایەکی سەختیش. لە ئەنقەرە لە وەرزی زستاندا لە مانگی یەکدا، لە هەموو شوێنێک بەفر دەباری، تا ئەو کاتەی لە زانکۆ دەگەڕامەوە ماڵەوە، جلەکانم وشک و چرچ بوون. لە ڕاستیدا هاوڕێکانم پێیان دەگوتم؛ "تۆ خەڵکی سێواسی" ڕاستە، بەڵام من لەوێ لەدایک نەبووم. دایکم بەردەوام ڕاستیەکەی پێ نەدەگوتم. دایکم و باوکم چۆن ئاشتبوونەوە، یەکێکیان تورکە، یەکێکیان کوردە؟ ئایا بڵێم خۆشەویستی هاوبەشی گەل؟ کێ بەرپرسی یەکەمی ئەم شەڕە ڕەها و کۆمەڵکوژییەی بێکۆتایە، پاکی کۆمەڵگای لەناوبرد و ئەم خەڵکەی کردە دوژمنی یەکتر؟
هاوڕێیەتی کەمی ئێمە نەبوایە ئیمرالیش نەبوو
من وەک عەلەوییەک لە منداڵیدا دەترسام لە قوتابخانەدا ئەمە بڵێم. دایکم بەیانیان پێی دەگوتم، کوڕەکەم نابێت بە کەس بڵێت من عەلەویم، ئەم وڵاتە دوژمنی ئێمەیە، ئەم وڵاتە جگە لە خۆی دوژمنی هەموو کەسێکە. باشە کە ئێمە ڕێبەرایەتیمان هەیە. ئەگەر هەڤاڵەتییە دەگمەنەکەمان نەبوایە ئیمرالیش بوونی نەبوو. بەڵام ئەمە وەهم نییە، ئێمە بە چالاکییەکانمان، بە هەوڵەکانمان، ڕێبەرایەتیمان دەپارێزین. ژیانێک بەبێ سەرۆک بۆ ئێمە حەرامە، ناهێڵین دوژمن بەو ئامانجەی بگات. هەر بۆیە چوومە نێو تیمە تایبەتەکان. تا ببمە فیدایی سەرۆک، گیانم بەخت بکەم بۆ ئەو و بەهاکانی. ئیتر چۆن قەرزی گەلەکەمان دەدەین، چۆن سەیری ڕووخساری ژنانی بەرخۆدان دەکەین، چۆن ئازادی دێنین بۆ منداڵانی داهاتوو؟. هاوار دەکەم بەڵام دەنگم دەرنایەت. نابینم تەمەکە خۆڵەمێشیە یان سپی، 'هەڤاڵان، هەڤاڵان ئێوە لە کوێن؟
ئیتر ناتوانم بە پێ بڕۆم، زۆر ماندوو بووم. کەمێک خوێم لەگەڵ بوو، ڕەنگە هەندێک هێز بە ئەژنۆکانم ببەخشێت، دەستەکانم ناجوڵێن. دەمەوێت بە تفەنگەکەم لە پشت و قاچ و پێم بدەم، بەڵام دەستەکانم بێ هێز کەوتوون. ئایا چەکەکەم ئەوەندە قورسە؟ ئێستا هەڤاڵانم پرسیار دەکەن من لە کوێم. من ناترسم تەنانەت ئەگەر بکەوم، دەزانم ڕۆژێک دێت ڕووخساری گەرمی خۆیمان پیشان دەدات. من وەک دەنکە بەفرێک لە جیلۆدا خۆر لە باوەش دەگرم. من ناترسم، تەنها کەمێک حەسرەتم لە ناوەوەم هەیە و کارێکی زۆرم هەیە ئەنجامی بدەم. ئێستا ناتوانم شەهید بم، هێشتا تۆڵەم لە دوژمن نەستاندووە، لە هەڤاڵەکانم تێر نەبووم، تەنانەت وێنەی خۆمم بۆ دایکم نەناردووە. من ناترسم. دەزانم، دەزانم هەڤاڵانم دەمدۆزنەوە، بێگومان. ڕێبەر ئاپۆ وتی: مێژوو زیندووە. لەبیرت بێت ئولاش، لەبیرت نەچێت!
من ناترسم، بەڵام هێشتا قەرزی گەلەکەمان و سەرۆکمان نەداوە. ئەمە تاکە شتێکە لە دڵمدا ماوەتەوە. من لە جەستەم ناترسم. ڕۆزێتەکەم کە ئەستێرە سوورەکەی سەر دڵمە، قەڵەمەکەم لە گیرفانم و قەڵەمی زیندانی ڕەشم لەگەڵمدا دەمێنێتەوە. دەمانچەکەم کە هەفتەی جارێک پاکم دەکردەوە. ئەی دەفەکەم چی؟ ئایا کەسێک دوای من پێی دەژەنێت، بۆیە دەمگوت وەرە با نیشانت بدەم. دەمامکەکانم کەمێک کۆنن، بەڵام بۆم دەکەن. هەڤاڵانم بەردەوام بەبیرم دێننەوە، هەرکاتێک لە جیلۆ بەفر باری، سروشت من بەبیر دێنێتەوە.
من لێت توڕە نیم. ئێمە پێشتر قەرزاری ئێوەین. -هەڤاڵان، هەڤاڵان لە کوێین؟ ئایا هەڤاڵانم دەزانن کە من زۆر هەوڵم بۆیان داوە، زۆر بەدوایاندا گەڕاوم؟ مەخەوە چاوەکانم، مەخەوە، من هەنگاو دەنێمە سەر بەفر بەڵام بۆ دەنگ نییە؟ دایکم، دەتوانم نامەیەک بۆ دایکم بنووسم، پێی بڵێم چیتر من تەنها منداڵی تۆ نیم، ئێستا مناڵی کوردستانم. ڕۆحم کە ئاوی ئازادیی خواردەوە ئیتر نامرێت، خۆشەویستی لە دڵمدایە، دڵم ئیتر نامرێت، چیتر لەگەڵ سەرۆکدا ون نابم، بوونی خۆمم لەگەڵ شاخەکان گرێداوە، ئیتر ون نابم...
خۆزگە ئەم بەفرە دەتوێتەوە، زریانەکە تێدەپەڕی، ڕێگاکەم دەدۆزییەوە، بە ئاوی بەفر چایەکم دروست دەکرد و دەستم بە ئامادەکاری بۆ چالاکیی دەکرد. بەجۆرێک لەگەڵ دوژمن شەڕ دەکەم بۆنی قەرنافە لە سنگمەوە بێت و بۆنی باروتیش لە دەستمەوە. دوای چالاکییەکە لەگەڵ هەڤاڵەکانم بە دەفەکەم لەلای ئاگرەکەدا دادەنیشتم و ئەو گۆرانیانە دەڵێمەوە کە پێشتر دەمانگوت.
- تۆ بووی بە ئومێد بۆ ئێمە، بووی بە حەسرەت بۆ ئێمە.
تاریکی بوو بە دونیای ئێمە، تۆ بووی بە خۆر، بووی بە تیشک.
"تۆ بووی بە هاوین، بوویتە زستان، بوویتە فرمێسکێک لە چاوەکانمدا."
گەریلا ئولاش پیر (عەمرە ساچڵی) لە ساڵی ٢٠١٠ لە کاتی ئەرکەکانیدا، لە ناوچەی جیلۆی جۆلەمێرگ بەهۆی بەفربارینی زۆر و تەمەوە لە هەڤاڵانی وون دەبێت. لەو کەرەستانەی لە پرسەکەیدا لە ساڵی ٢٠١١دا دۆزرایەوە، نیشانمان دەدات کە پرسەی شەهید ئولاش پیرە. گەریلا ئولاش پیر بوو بە گەورەترین نمونەی دڵسۆزی لە ڕێپێوانی ئازادیدا.