کەجەکە رایەگیاند، ئامانجی سەرەکی سەردانەکەی ئەردۆغان بۆ عێراق، بە فەرمیکردنی داگیرکەری و رەوایەتیپێدانە بە هێرشی نوێ و داواشی لە هەموو کەس کرد کە لە دژی پلانەکانی دەوڵەتی تورک بۆ هێرشی نوێ و داگیرکردنی خاکی عێراق بوەستنەوە.
کۆمیتەی پەیوەندییەکانی دەرەوەی کەجەکە سەبارەت بە سەردانی سەرۆککۆماری تورک تەیب ئەردۆغان بۆ عێراق، راگەیەندراوێکی بڵاوکردەوە.
کۆمیتەی پەیوەندییەکانی دەرەوەی کەجەکە رایگەیاند: "سەرۆککۆماری تورک تەیب ئەردۆغان رۆژی ٢٢ی نیسان بە فەرمی سەردانی بەغدا و هەولێر دەکات.
هەرچەندە ئامانجی سەرەکی ئەو سەردانە وەک پەیوەندی بازرگانی ئابووری راگەیەندراون، بەڵام ئامانجی تورکیا ئەوەیە کە ٨٧ بارەگای سەربازی خۆی لە سەر خاکی عێراق و داگیرکەرییەکەی لەسەر خاکی عێراق بە فەرمی بکات و رەوایەتی بە پلانی نوێی خۆی بۆ هێرشەکانی بدات. دەوڵەتی تورک بە پاساوی 'ئەمنی' دەیەوێت بازنەی نوێی داگیرکەری لە سەر خاکی عێراق بکاتەوە.
دەسەڵاتداری ئەردۆغان کەسانی مەدەنی دەکوژێت
لە راگەیەندراوەکەدا ئەوەش خراوەتەڕوو کە حکومەتی ئەردۆغان مافی سەروەری عێراق پێشێل دەکات و کایەی زەمینی و ئاسمانی بە گوێرەی خواستی خۆی بەکاردەهێنێت؛ هەموو رۆژێک بە دەیان هێرش ئەنجام دەدات و گوند، رەز و باخ، ماڵ و ئۆتۆمبێلی عێراقییەکان بۆردومان دەکات و مەدەنیەکان دەکوژێت. تورکیا ئەو هێرشانە لە سایەی هاوکارییە سیاسی، سەربازی و لۆجستیەکانی پەدەکە ئەنجام دەدات. گەلی کورد و کۆمەڵگەی عێراق، لە دژی هاوکاری تورکیا-پەدەکە و داگیرکەری تورکیایە. ئەردۆغان درکی بەوەکردووە و دەیەوێت حکومەتی بەغداش پەلکێشی لای خۆی بکات، هەم پەدەکە لەو دۆخە دژوارە رزگار بکات و هەمیش داگیرکەری لە عێراق هەمیشەیی بکات.
دەبێت بزانرێت کە تورکیا لەو شوێنانەی بۆیان دەچێت ناسەقامگیری سازدەکات و پێکهاتەی نەتەوەیی، ناسنامە، باوەڕی و مەزهەبەکان بەکاردەهێنێت. بەم جۆرە سیاسەتی خۆی دادەڕێژێت. داگیرکەری تورکیا لە قوبرس و ئەو گێژاوەی هەوڵ دەدات لە کەرکوک بیخوڵقێنێت، جێگیرکردنی هێزەکانی لە لیبیا بۆ ئەوەی داعش لە خاکی سوریا بڵاوبکرێتەوە نمونەی بەرچاو و روونی هاریکارییەکانیەتی بۆ داعش. تایبەتمەندییەکی دیکەی سەردەستەی ئاکەپە ئەردۆغان ئەوەیە کە ئەو شتەی ئەمڕۆ پێی دەڵێت 'بەڵ"ێ' سبەینێ دەڵێت "نا". واتە بەو رادەیە دووڕوو و درۆزنە. دەبێت گەلی کورد و کۆمەڵگەی عێراق باش بزانن کە وەک چۆن ئەردۆغان خاوەن ئەقڵیەتێکی ئەرێنی نییە، هەوڵ دەدات داگیرکەری لە عێراق و سوریاش هەمیشەیی بکات.
دەسەڵاتداری ئاکەپە کە ٢١ ساڵە لە ژێر سەرکێشی و سەردەستەیی ئەردۆغاندایە، لە هەڵبژاردنی ٣١ی ئاداردا شکستی گەورەی بەخۆیەوە بینی و بۆیەکەم جارە دەبێتە حزبی دووەم. ئەوەش راستەوخۆ کاریگەری کردووەتە سەر سیاسەتی قەیرانی ئابووری لە تورکیا. بە شێوەیەکی روون ئەوە بینرا کە دەسيڵاتداری ئاکەپە هەمیشەیی نییە. حکومەتی بەغداش دەبێت ئەو راستیە ببینێت و لەگەڵ حکومەتەکەی ئەردۆغان نەچێتە پەیوەندی و رێککەوتنی درێژخایەن.
لەلایەکی دیکەوە، گەریلاکانی پەکەکە کە وەک بیانوو نیشان دەدرێن و ئامادەکاری بۆ هێرش و داگیرکەری نوێ دەکرێت، لە ساڵی ١٩٨٠ەوە بزوتنەوەکەمان لەگەڵ کۆمەڵگەی عێراق و دەوڵەتی عێراق لەسەر بنەمای رێزگرتن لە یەکتر لەناو پەیوەندی دۆستانەدایە تا ئێستا هیچ ئاڵۆزی، پێکدادان و حاڵەتێکی نەرێنی ئەوتۆ رووینەداوە. بەپێچەوانەوە، لە ساڵی ٢٠١٤دا کاتێک داعش هێرشەکانی ئەنجامدا، گەریلاکانی کورد لەگەڵ گەلی عێراق و شان بە شانیان لە یەک بەرەدا لەپێناو پاراستنی موسڵ، کەرکوک، هەولێر، شەنگال و مەخمور شەریان کرد و لە کاتی پاراستنی خاکی عێراقدا سەدان شەهیدیان پێشکەش کرد. کاتێک ئەو شەڕە لە ئارادابوو، تورکیا لە بری ئەوەی هاوکاری گەلی عێراق بکات، هاوکاری چەتەکانی داعشی دەکرد.
پەدەکە تاکە هێزە کە خزمەت بە تورکیا دەکات
بەڕێوەبەرایەتی پەدەکە تاکە هێزە لە عێراق کە خزمەت بە مانەوەی هەمیشەیی تورکیا لە سەر خاکی عێراق دەکات. دەبێت پەدەکە دەستبەجێ کۆتایی بە پەیوەندیە شووم و نەگریسەکانی لەگەڵ حکومەتی ئەردۆغان بێنێت، کە لە قۆناغی لەبەریەک هەڵوەشانەوە و رووخاندایە. دەبێت لە بابەتەکانی دژ بە گەلی کورد و کۆمەڵگەی عێراق لەگەڵ تورکیا هاوکاری نەکات.
دەبێت لە دژی داگیرکەری و هەوڵدانی نوێی داگیرکەری هەڵوێست نیشان بدرێت
دەبێت کۆمەڵگەی عێراق، گەلی کورد، پارتە سیاسیەکان، رێکخراوە مەدەنیەکان، رۆشنبیران، نوسەران و راگەیاندنی عێراق لە دژی داگیرکەری تورکیا لەسەر خاکی عێراق و پلانەکانی هێرشی نوێ بوەستنەوە. دەبێت لە دژی داگیرکەری حکومەتەکەی ئەردۆغان لەسەر خاکی عێراق و هەوڵە نوێکانی داگیرکەری لە ژێر ناوی "رێگەی پەرەسەندن'، 'رێککەوتنی نوێی ئاو' و ' رێککەوتنی نوێی ئاسایشی هاوبەش' هەڵوێست نیشان بدرێت".
هـ . ب
