کۆردیناسیۆنی کەژەکە لەبارەی گۆشەگیری سەر عەبدوڵلا ئۆجالان ڕێبەری گەلی کورد، دۆزی داخستنی هەدەپە، نەورۆز و کشانەوەی تورکیا لە پەیمانی ئەستەنبوڵ راگەیەنراوێکی بڵاوکردەوە و وتی، " کشانەوە لە پەیمانی ئەستەنبوڵ پێویستە لە هێرشەکانی سەر ڕێبەرمان و تەڤگەری ئازادی کورد جیا نەکرێتەوە."

راگەیەنراوەکە بەم شێوەیەیە:

"سەرەتا ژنان، گەلەکەمان و گەلانی هەرێمەکە، لەگەڵ هێرشە دژوارەکان، نەورۆزیان جارێکیتر بە تێگەیشتنێکی گەورەوە پێشوازی کرد. لەسەر ئەم بناغەیە لەدژی هێرشی فاشیزم کە وێنەی نییە لەدژی هەبوونی کۆمەڵگا و سیاسەتی ژنان و گەلی کورد، لە گۆڕەپانی نەورۆز بریار بۆ نەورۆز، هەڵوێستی بەرخۆدانی و ئەو هێزەی کە فاشیزم تێک دەدات، جارێکیتر پیشاندرا. گەلەکەمان پیشانیداوە کە خاوەنداری لە رێبەرەکەی، شەهیدانی، بەهاکانی تێکۆشان دەکات. جارێکیتریش فاشیزمی ئاکەپە و مەهەپە بینی کە هێرشە فاشیستەکانی نەیتوانیوە ئەم گەلە سەرکوت بکات و ناتوانێت.

ژنان و گەلان لەسەر بناغەی دڵسۆزی بۆ رێبەر ئاپۆ، بۆ مەزلۆم دۆغان تا شۆرشگێر بەیتوشەباب و پانزدە هاوڕێکانمان کە لە گارە شەهید بوون، بە خاوەنداریکردن لە یادەوەری شەهیدان و هەڵوێستی ئازادی لە ئامەد، وان، جزیری بۆتان، قەندیل، چار پارچەی کوردستان و دەرەوەی وڵات، رژانە ناو گۆڕەپانەکان. ئێمە ئەم شەرەفی ئازادیە بەرز لەقەڵەم دەدەین."

بەردەوامی راگەیەنراوەکە بەم شێوەیەیە:

"راستی هێرشی فاشیزمی پیاو بۆ ئەوەیە کە داواکاری ژیانی رێکخراوەیی گەلان کە لە کەسایەتی تێکۆشانی ئازادی ژنانی کورد و گەلی کورددا وەدەرکەوتووە، ئاستەنگ بکرێت و تێکبشکێنرێت. سەرچاوەی ئیرادە و عەقڵیەتی ئازادی دروست کردووە، ئەوەی بە کۆمەلگابوون کردووە و لەگەڵ هێرشەکانیش بەڵام ئیرادەی خۆیان گەورەتر کردووە و ئەوەی لەسەر پێ هێشتویتیەوە رێبەر ئاپۆیە. لەبەرئەوەش لە مێژووی تێکۆشانی ئێمەدا هێزە پێشەنگەکانی مۆدێرنیتەی کاپیتالیست، هێرشە ئایدۆلۆژی – سیاسی و سەربازیەکانی بە دەستی دەوڵەتی تورک لە سەر رێبەر ئاپۆ زیاتر کردووە، پیلانگێڕی نێودەوڵەتیان لەسەر ئەم بناغەیە ئەنجامدا و سیستمی ئەشکەنجەی ئیمڕالیان دروست کرد. بەم شێوەیە رێگە بۆ کردەوە و هێرشە دڕندەییەکان دەوڵەتی تورک کراوەتەوە و بە راستی پاراگماتیست، رەتکردن، تالانکردن و کۆمەڵکوژکردنی گروپە چەتەکانی ئەردۆغان – باخچەلی هێرشەکان گەیشتونەتە ئاستێکی مەترسیدار.

'تا زانیاری لەسەر رێبەر ئاپۆ بەدەست نەهێنرێت پێویستە تێکۆشان بەردەوام بێت'

هەڕەشە و مەترسی گەورە لەسەر ژیانی رێبەر ئاپۆ، لە هەموو جێگایەک هێرش لەدژی ئازادی ژنان، لەناوبردنی زەمینەی سیاسی گەلی کورد، دەستگیرکردنی بە دەیان هەزار کرد بێ هۆکار و ئەشکەنجەکردنیان، دیلگرتنی کۆمەڵگا، دەستبەسەرداگرتنی مافی ژیانی کۆمەڵایەتی بە کردەوە رۆژانەییە پرگماتیستەکان، بە دەستدرێژیکردن و بڵاوکردەوەی مادەی هوشبەر ، بێناسنامەهێشتنەوەی ژنان و منداڵان، کردەوەکان بۆ تێکشکاندنی ئیرادە، بەم سیاسەتە قێزەونانە دیلگرتنی کۆمەڵگا، بەسەر گەلەکەمان دەسەپێنرێت. بە هەڵوێستێت کە ئئیرادەی تێکۆشانی ٨ی ئازار و نەورۆزی ٢٠٢١ گەیشتە یەکدی، هەڵوێست لەدژی ئەوە پیشاندراوە. بۆیەش لە رووی مێژوویەوە خاوەن واتایەکی زۆرە. بەڵام وەک ئەوەی رێبەر ئاپۆ دەڵێت، مەرجی پاراستی هەبوون و مسۆگەرکردنی ئازادی ئەوەیە کە تێکۆشان بە هێزی خۆت تا ئەنجام بەردەوام بێت. لەبەرئەوەش تا زانیاری لەسەر رێبەر ئاپۆ بە دەست نەهێنرێت و سیستمی ئەشکەنجەی ئیمڕالی پارچە نەکرێت، پێویستە بە رۆحی بەرخۆدانی نەورۆز تێکۆشان بێوەستان بەڕێوەببرێت، کەس خۆی لە دەرەوەی تێکۆشان نەبینێت، لە بەرپرسیاری مێژوویی تێبگات و بەم شێوەیە بەشداریەکی بەهێز بکات.

'پێویستە هەڵوێستی گەورەی نەورۆزی بە درێژایی ساڵ بڵاوبکەینەوە'

تاکە جێگرەوەی ژیان کە لە سەدەی ٢١ دا لەسەر بناغەی هێڵی شارستانی دیموکراستیی سیستمی نەتەوەی دیموکراتیک دروست ببێت، بە شۆرشی ئازادی ژن کە پێشەنگایەتی شۆرش دەکات، ژیان ئازاد دەکات. هێرشەکانی سەر رێبەر ئاپۆ، هێتشی دژی ئەم سیتمە جێگرەوەیە  کە سەر بناغەی ئازادی هەموومان، هەبوونی ئێمە مسۆگەر دەکای. لەبەرئەوەش راستی دەوڵەتی چەتە – فاشیستی سیستمی کاپیتالیست بەم شێوەیە هێرش دەکات. یان هێرشەکانی سەر رێبەر ئاپۆ تێکدەشکێنین و لە سەر بناغەی ئازادی رێبەرتی بە شێوەیەکی فیزیکی ژیانی خۆمان مسۆگەر دەکەین، یان لە بەرانبەر سیاسەتی فاشیزمی هەناسە دەبڕێت، رۆژ بە رۆژ لە مرۆڤایەتی دوور دەکەوێتەوە، هەموو ساتێک هەزار جار لەناودەچن  کە بە واتای مردن دێت. لەم ئاستەدا بەرپرسیاری ژنان، گەلەکەمان، گەلان و لایەنگرانی ئازادیە کە فاشیزم تێکبشکێنن و بە تێکۆشانی هاوبەش بێوەستان ژیانێک لەسەر بناغەی پێوانە و شەرەفی ئازادی، بە تێکشکاندنی دەوڵەتی فاشیستی – پیاو دروست بکەن. کاتی ئەوە هاتووە ئێمە هەڵوێستی گەورەی نەورۆز بە درێژایی ساڵ بڵاوبکەینەوە و گۆڕەپانەکان بکەینە گۆڕەپانی تێکۆشان لە بەرانبەر فاشیزم و لە سەر بناغەی هێزی خۆمان بە ئازادی رێبەر ئاپۆ داهاتووی خۆمان گەش بکەین.

'پێویستە بە هەموو شێوەیەک لەبەرانبەر گۆشەگیری، هێرشەکان و فاشیزم بوەستینەوە'

لەم نەورۆزەدا هەوڵ دەدەن زەمینەی سیاسی گەلی کورد لەناوببەن. لەسەر بناغەی هاوپەیمانی و بەرژەوەندی هەرزانی سیاسی، بە سیاسەتی لەناوبردن و رەتکردنەوە، بە گرتن و فشار هەوڵ دەدەن، بێدەنگی دروست بکەن کە ئەوەش بە واتای راگەیاندنی شەڕ لەدژی گەلی کورد دێت. لەسەر ئەم بناغەیە فشاری 'یان بە شێوەیەکی تەسلمبووانە دەمری، یان بە فیزیکی دەمری' هەڵوێستێکی بەو شێوەیە پیشان دەدرێت کە ئەزمونی دیموکراسی مێژوویی هەمووان لەناو دەبات. لەبەرنبەر هەبوونی مرۆڤبوون بە شێوەیەکی بێرێزانە  و هێرشکارانە دەجووڵێنەوە کە ئەوە هەڵویستێکی ئاسایی نییە. لەم بار و دۆخەدا کە هەڕەشە لەسەر ژیانی رێبەر ئاپۆ هەیە، هێرش قوڕس لەسەر کۆمەڵگای هەیە، چیاکانی کوردستان هەموو رۆژێک لە هەردوو شەڕی جیهانی زیاتر بۆردومان دەکرێن و هەبوونی پارتە سیاسیەکان دەکرێنە ئامانج ، بێگۆمان ئێمە بە هەموو هێزی خۆمان بەرخۆدان دەکەین.

لەسەر ئەم بناغەیە بە پێشەنگایەتی ژنان پێویستە گەلەکەمان ، لەدژی ئەم هێرشان، ئەم هێزە چەتەیە زیاتر خۆی رێک بخاتەوە، هەموو کەسێک دەورۆبەری خۆی رێکخستن بکات و بە ئەزموونی تێکۆشانی ٥٠ ساڵی رابردوو گەل رێکبخاتەوە و بەم شێوەیە بجووڵێتەوە. لە ماڵەکان بۆ کۆڵانەکان، لە چیاکان بۆ شارەکان ئێمە سەدەی ٢١ دەکەینە گەورەترین شۆرش بە پێشەنگایەتی ژنان و بە پشتبەستن بە هێز و ئیرادەی خئمان. پێویستە هەموو کەسێک بەم ئیرادە و هەڵوێستە بەشداری لە قۆناغەکەدا بکات، گەنجەکانمان بەشداری ریزەکانی تێکۆشان بکەن، لەدژی سیستمی پیاو – فاشیست، کە جگە لە مردن هیچ شتێکی دیکەی نەهێشتووەتەوە، هەڵوێستێکی رادیکالانە پیشان بدەین و لەدژی ئەوە تێبکۆشین. چیاکان ئەو گۆڕەپانەی ئازادین کە خانەی بناغەیی داواکاری ئازادیە کە فاشیزم تێکدەشکێنێت، ئەو گۆڕەپانەیە کە هێز و ئیرادەی تێدا قوڵ بووەتەوە ، لەبەرئەوەش گەورەترین شۆڕشگێریە. بەم تێگەیشتنە ئامانجی بناغەیی ئەم ساڵ ئەمەیە کە لەناو بارودۆخی فاشیزمدا سوود لە بچووکترین رێکخستنی وەربگیرێت، بەم هێزە جەماوەریە، هەموو کاتێک بەرەو چیاکان برۆین و بەم تێکۆشانە هاوبەشە لەسەر بناغەی ئازادی فیزیکی رێبەر ئاپۆ، نەورۆزی ٢٠٢٢ بکەینە تێکشکاندنی زوحاکەکان.

بە پێی ئەو وتەیەی کە دەڵێت 'نزیکایەتی لە ژن نزیکایەتیە لە کۆمەڵگا' دەوڵەتی چەتەی ئەردۆغان و باخچەلی ئاستی سیاسەتی دژی گەلی، گەلان و کۆمەڵگای تورکیایان، بە شیوازی نزیکایەتی لەژنان پیشان دەدەن. لەبارەی شێوەی هەبوونی کۆمەڵایەتی ژنان، ئەم دەسەڵاتە مافت بە خۆی داوە کە هەموو شتێک لەبارەی ژنەوە گفتوگۆ بکاتە، تا ئەو رادەیەی چەند منداڵیشی هەبێت بۆ دیاری دەکرێت. هەروەها بە هێرشەکانی بۆ سەر رێکخستنەکانی ژنانی ئازاد لە باکوری کوردستان، بە داخستنی رێکخراوەکان، بە گرتن و سیاسەتی فشار، بە سیاسەتی دەستدرێژیکردنی دەوڵەت، نەسزادانی دەستدرێژکاران، رەوایەتیدان بە دەستدرێژکارانی منداڵان لەژێر ناوی ئاییندا، بە هەوڵدان بۆ سەرکوتکردنی داواکاری ژنان، سیاسەتی تواندنەوەیان بەڕێوەبردووە. کشانەوە لە پەیمانی ئەستەنبوڵ کە لە نەورۆزی ٢٠٢١دا راگەیەنرا، ئەنجامی ئەم سیاسەتەیە. لە کاتێکدا کە توندوتیژی دژی ژنان گەیشتووەتە ئاستێکی بەرز و کردەوەکانیش لەلایەن دەوڵەتەوە دەپارێزرێن، بریاری کشانەوە لەم پەیمانە کە لە نەورۆزدا ئاشکرا کرد، لەدژی ئیرادەی ژنانو گەلان راگەیاندنی شەڕە بە رێبازی زوحاکەکان. کێشەکە بە تەنها رەوایەتیدان بە توندوتیژی دژی ژنان نییە، کێشەکە ئەوەی کە لە سەر بناغەی پەیمانی دورودرێژی دواکەوتوویی پیاو، بە سەرکوتکردنی ئیرادەی ئازاد کۆیلایەتی نمونەیە کە لەسەر ژنان و گەلان دەسەپێنرێت.

کشانەوە لە پەیمانی ئەستەنبوڵ لە هێرشەکانی سەر ڕێبەرتی و تەڤگەری ئازادی کورد جیاواز نییە

پێویستە نزیکایەتی دەسەڵات لە پەیمانی ئەستەنبوڵ لە هێرشەکانی سەر رێبەرتیمان و تەڤگەری ئازادی کورد جیانەکرێتەوە. واتە ئەگەر ئەمە لە هەوڵدانی سەرکوتکردنی ئیرداەی دیموکراسی و ئازادی جیا بکرێتەوە، ئەو کاتە بابەتەکە مارژیناڵ دەکرێت. دەوڵەتی چەتەی ئەردۆغان – باخچەلی لە کەسایەتی رێێبەر ئاپۆدا دەیەوێت سەرجاوەی ئازادی ژنان و گەلان وشک بکاتەوە، دینامیکی بەرخۆدانی تەڤگەری ئازادی لەناو ببات، بە سەپاندنی نایەکسانی لەسەر کۆمەڵکا بە تەواوی، (بە ئافرەتکردن) لە ناسنامەی کۆمەڵگای زایەندەپەرستیە، دەیەوێت ناسنامەی ژنان، پیاوان و هەموو کۆمەڵگا بکاتە کۆیلە. ئەمە ئاشکرایە. بۆیەش پێویستە گرنگی بە جەوهەری بابەتەکە بدرێت و ژنانی تورکیا، هەموو لایەنە دیموکراتەکان، ژنانی کورد و گەلی کورد لەسەر بناغەی ئیرادە و پێوانەی ئازادی تێکۆشانی هاوبەش بەرێوەببەن، تێکۆشانێکی ئەنجامگیری رێکخستنکراوە لەدژی فاشیزم بەڕێوە برێت. پیاوان کاتێک لاواز دەبن، ژنان دەکەنە بابەتە دابەشکردن و بەم شێوەیە رەنگی هاوپەیمانی قێزەوینی خۆیان پیشان دەدەن، ئەمە لەناو هەموو کۆمەڵگادا بڵاودەکەنەوە، دەسەڵاتی خۆیان رێکدەخەنەوە، بارودۆخی ژیانی خۆیان مسۆگەر دەکەن. دۆخەکە بەم شێوەیەیە. ئەم هێرشە بێپەروا و مەترسیدارانەی سیستمی لاوازبووی پیاو، هاوپەیمانی قێزەونیان بە تەنها بە رێکخستنێکی هاوبەش ژنی لەناو دەچێت. بۆیەش ژنان بەم تێگەیشتنە هەموو رۆژێک زیاتر خۆیان رێک دەخەنەوە و تێکۆشانی خۆیان بەرز دەکەن. سڵاوی خۆمان بۆ ئەو ژنانە دەنێرین کە لەم دواییانە بە چالاکیەکانیان لەدژی کشانەوە لە پەیمانی ئەستەنبوڵ لەسەر پێ بوون. ئێمە بڕوامان وایە تێکۆشانی ئێمەی ژن لە هەموو گۆڕەپانێک هەمیشەیی دەبێت و ئەزموونی تێکۆشانی هاوبەش زیاتر بەهێز دەبێت. بە ناوی تەڤگەری ئازادی ژنانی کوردەوە ئێمە دەڵێین کە بەم عەقڵیەتە دەجوولێینەوە.

بانگەوازیمان بۆ هەموو ژنان هەیە کە لەسەر ئەم بناغەیە خۆیان رێکبخەنەوە، تێکۆشان فراوان بکەن، تێکۆشانی هاوبەش بەڕێوە ببەن، سەردەستی کۆنی کورد لە کەسایەتی دەوڵەتی چەتەگەری ئەردۆغان و باخچەلی تێک بشکێنن و وڵاتیان، هەرێمەکەیان و جیهان بە ناوی ژن رزگار بکەن.

گەورە شەهیدی ئێمە، هەڤاڵ عەگید (ماحسوم کۆرکماز) کە نیشانەی دیاری پیاوی ئازاد بوو، لە ٢٨ی ئازاری ١٩٨٦دا شەهید بوو. هاوڕێمان ماحسوم کورکماز و بە هەزاران شەهیدی دیکەی ژن و پیاو بوون بە بەهای گەورەی کۆمەڵگای ئازاد، بوون بە هەڵوێستی تێکشکاندنی کۆیلایەتی و بە هەموو جۆرێک و بۆ بە بەهای تێکۆشان. بەم بۆنەیەوە سەرەتا هاوڕێ عەگید، بە ڕێزەوە یادی هەموو شەهیدان دەکەینەوە و دەڵێین، تێکۆشان لەسەر هێڵی عەگید و زیلان بە شێوەیە رێکخستنی، دوارۆژمان ئازاد دەکات و ژنان و گەلان دەگەیەنێتە سەرکەوتن.

لەسەر ئەم بناغەیە جارێکیتر بانگەوازی خۆمان دوبارە دەکەینەوە کە لەسە رئاستی پێشەنگایەتی کاریگەری ئەمساڵدا، بە بوێری تێکۆشان فراوان بکەن و بە شەرەوە بجوولێنەوە، داوا لە گەلەکەمان و هەموو لایەنە دیموکراتەکان، گەلانی تورکیا و هەرێمەکە دەکەین بە بەهێزی بەشذاری لە شۆرشدا بکەن. ژیان و ئازادی رێبەری ئاپۆ مسۆگەری دوارۆژی ژنان و گەلانە. بەم تێگەیشتنە، بە بریاری تێکشکاندنی فاشیزم لە رێگەی هەنگاوی (کەجەکە – کەژەکە). بە بەریارەوە پێشەنگایەتی بەهێز بۆ تێکۆشانی حسابپردین لەدژی فاشیزم بکەن. جارێکیتر سڵاوی خۆمان پێشکەش بە گەلەکەمان، گەلان دەکەین و هیوای سەرکەوتنیان بۆ دەخوازین."

ف.ق