هامسەرۆکۆو دەسەو ڕاوەبەری کەجەکەی بەسێ هۆزاتە جە بەرنامێوە تایبەتی کەناڵو مەدیا خەبەرینە پرسە گەرم و رۆژەڤەکێش هۆرسەنگنۍ. هۆرسەنگنایەکۍ بەسێ هۆزاتۍ پی جۆرەنۍ:

"جە ئاکامو ئەرەکۆشایۍ گۆرەینە رابەر ئاپۆ چنی عومەر ئۆجالانی دیڎارش ئەنجامدا. بێگومان ئانە دیڎارێوە خێزانی بۍ. وەڵۍ ئانەینە، پێوەس بە ئاژەو تەندروسیی رابەر ئاپۆی بڕۍ زانیاریۍ پەی رای گرڎیی وەڵۍ کریێوە.

جە قۆناغەکا وەڵتەریچەنە بەردەوام ئانۍ بیێنۍ. جە ماوەو ٢٦ ساڵی ۋییەردەینە جە بارەو ئاژەو تەندروسی و سلامەتی رابەر ئاپۆیۆ سەرەتا دۆڵەت، حکومەتو جەنگی تایبەتی بڕۍ زانیاریۍ پا جۆرەیە وەڵا کەرێنێوە، جە ڕاو بڕۍ ئەنداما جەنگی تایبەتی ۋێشاوە، دلۍ گەلوو کوردینە تەرسی و نیگەرانی فرە ساز کەرێنۍ، دماتەریچ بڕۍ دیڎارۍ پەی چن جارۍ یاخود دیڎارێوە پەی یەکجاری ئەنجام دریێ. دلۍ رای گرڎینە ئەنەیاوایۍ پا جۆرە ساز مکەرا، کە گوایە گۆشەگیری هۆرگیریان. پا جۆرە هەوڵ مڎا مڎرامان لاواز بکەرا و کاریگەرییەکاش کەم بکەراوە.

دلۍ رای گرڎییی دیموکراتیکی، رای گرڎیی تورکیای، ناوچەکەی و جەهانینە پېسە ئانەی گۆشەگیری هۆرگیریان ئەنەیاوایۍ ساز مکەرا. دماتەریچ جەنگی تایبەت بە شێوۍ دژوار، پېسە وەڵتەری درێژە پنەمڎا.

ئیساتێچ ئێمە ئینایمۍ هەمان قۆناغەنە. هەڵمەتەی مېیاننەتەوەیی ئازادی کە پەی ئازادیی رابەر ئاپۆی دەسشپنەکەرڎەن، ئاستێوە فرە گرنگ و کاریگەرش خوڵقنا. سەرانسەرو جەهانیوە پەی ئازادیی جەسەیی رابەر ئاپۆی مڎرامانی قەوەت، ئاستو خاەنداریش وەشکەرد. سەرو ئاستی ئەکادیمی تا فرەو رێکوزیا مەدەنی و رێکوزیا پەیوەندیدارەکا چڼین لایەنۍ سیستەمو ئەشکەنجەی و گۆشەگیریشا جە ئیمراڵینە وست ۋەرو باسی. ناڕەزایی ۋێشا جە ۋەرا ۋەرو ئانەینە نیشانەدا. مڎرامانی کۆمەڵایەتی جە گرڎ یاگێنە پەرەش سانا. هەر پۊکەی چنی ئانەی هەڵمەتۆو ئازادیی مېیاننەتەوەیی یاوا ئا ئاستە، جە لاو ۋێشۆ دۆڵەتو تورکیچ ئی گەمەشە ئارڎ ۋەرو باسی. چونکی تەنگش پنەهۆرچنیابۍ، فرە کۆتەبۍ چێرو فشاری. جە هەمان کاتەنە ئا ڕووەدایۍ کە جە هەرێمەکەنە ڕووە مڎا دۆڵەتو تورکیایشا تەنگەتاو کەردەن. جە سیاسەتو دلێینەی، سیاسەتو جبەرینە بە بنبەس یاوای هەن. کاتێ کە ئینیشا گرڎ جەمۍ کەرمۍ، موینمۍ جە ئاژێوە چامنەنە دیڎارەکە ئەنجام دریا.

هەر ئاژێوە پەنهان جە ئیمراڵینە ئاسایی نییا

بێگومان ئانە بە هیچ جۆرێ بە ماناو ئانەی نمۍ کە گۆشەگیری هۆرگیریان. واتە دۆڵەتو تورکی هەوڵ مڎۆ پاسە نیشانەش بڎۆ کە گۆشەگیری تەمام بیەن. ئانە هیچ فڕێوەش بە حەقەتینیۆ نییا. ئا ئاژە هەر ۋێش جەنگێوە تایبەتا.

دۆڵەتو تورکی پرۆپاگەنڎە و زانیاری جەنگی تایبەتی جە بارەو سڵامەتی و تەندروسی رابەر ئاپۆیۆ بە چ ئامانجێوە وەڵا مکەرۆوە با بکەرۆش، دماجار بە شێوێوە خراپ سەرو دۆڵەتو تورکیرە مەڕیۆوە. گەرەکما بە تایبەتی ئانەی وزوڕووە.

رابەر ئاپۆ جە ساڵانی ۋییەرڎەنە بەردەوام واچۍ. گرڎ ئاژێوە پەنهان و شاراوە ئیمڕاڵینە بە هیچ جۆرێ جە لایەنو ئی جمېیەرەیە، جە لایەنو ئی گەلەیۆ، گلێرگەی دیموکراتیکیوە بە ئاسایی نمەنریۆرە. ئیمراڵینە هیج چێوۍ بە شێوێوە ئاسایی ڕووە نمەڎۆ. گرڎ چێوۍ ئیمراڵینە پېسە دەرەنجامو سیاسەتو قڕکەردەی ڕووە مڎۆ. هەرپۆکەی ئەگەر زەرەر بە تاڵە موێوە رابەر ئاپۆی بیاوۆ، ئی گەلە جەهانی سەرو دۆڵەتو تورکیرە وڕنانە. تورکیا بیەیش نمەمەنۆ، دۆڵەتو تورکی بیەیش نمەمەنۆ. تورکیا بۆ بە جەحەنەمۍ گۆرە. ئینە پەی تورکیای بە ماناو جەنگێوە دلێینەی بێکۆتایی مۍ. دماییەکەش وڕای دۆڵەتو تورکی و دلێنەشیەی کۆمارو تورکیای بۆنە.

ۋەرو ئانەی رابەر ئاپۆ کۆڵەکۍ و بناغەو هامپەیمانی، یۆبیەی و پێوەرە ژیۋای گەلوو کوردی و گەلوو تورکی مسۆگەر مکەرۆ. مسۆگەری و گرەنتی ئانەنە. رابەر ئاپۆ بە ماناو گەلوو کوردین. رابەر ئاپۆ بە ماناو یۆبیەی هامپەیمانی کورد-تورکین. رابەر ئاپۆ بە ماناو دیموکراتیکبیەو تورکیایا. بە ماناو ئازادیی گەلا تورکیاین. هەرپۊکەی هەر کردەوە و مامەڵێوە کە هەڕەشۍ جە تەندروسی رابەر ئاپۆی و سڵامەتی رابەر ئاپۆی بکەرۆ، ئانە دمایی بە تورکیای مارۆ. مشۆم ئانەی عال بزانا.

بە ئەنجامدای دیڎارێوە هەوڵ مڎا بڕۍ ئەنەیاوای کە خزمەت بە جەنگی تایبەتی مکەرا دلۍ گلێرگەینە وەش بکەرا. هەوڵ مڎا گلێرگەی سست و بێکاریگەر بکەرا و جە جوڵەیش وزا. هەوڵ مڎا ئەرەکۆشای ئازادی، هەڵمەتەو ئازادیی جەسەیی رابەر ئاپۆی لاواز بکەرا. دماتەریچ سیستەمو گۆشەگیری و ئەشکەنجەی بە شێوێوە دژوار درێژە پنە بڎا. سەرو گەلوو کوردی هرووژمو قڕکەردەی بەردەواما. کۆنسێپتو قڕکەردەی ملۆڕاوە. ئانەی چی قۆناغێنە ڕووە مڎۆ ئانەنە.

موخاتەبو پرسو کوردی ڕابەر ئاپۆن

پېسە واتم ئاژێوە چامنەشا وەشکەرڎ. دماتەر پەی ئانەی گەل ئەرەنەپڕۆ چەمپنەکۆتەیۍ پی جۆرەشا وست ڕۆژەڤۆ. هەرۋێش هرووژمەکۍ بێنۍ و قورستەرۍ بیۍ. ئینەی هۆرسەنگنمۍ. بە شارەوانی ئەسنیۆرتی دەسشا پنەکەرڎ. جە ئیساتێنە قەیوم سەرو شارەوانییەکا مێردین، ئێلیح و خەلفەتیرە مسەپنا. هرووژمەکەو دژ بە توساشیشا کەرڎ بە بەهانۍ پەی ئانەی هرووژم بکەرا سەرو چێرخانو ۋەرنیشتی. هرووژمە قڕکارییەکۍ بەشێوێوە سەخت کریۍ سەرو ۋەرنیشتی و بەردەوامێچەنۍ.

جە هەرێمەکاو پارێزنای مەدیایچەنە بەهەمان سەختیوە هرووژمەکۍ بەردەوامێنۍ. ئی هرووژمۍ گرڎ ڕووەی ڕاسی دەسەڵاتداری ئاکەپە-مەهەپەیشا بەروست کە حکومەتو جەنگی تایبەتی دۆڵەتو تورکین. ڕابەر ئاپۆ هەڵوێسو ۋێش نیشانە دا، باسش کەرڎ کە گۆشەگیری بەردەواما.

فرە بە ڕۆشنی هەڵوێسو ۋێش نیشانە دا و واتش، "گەر ئاژێوە گونجیا بڕەخسیۆ، ئانە هێزی تیۆری و پراکتیکم هەن کە قۆناغەکۍ جە زەمینەو جەنگیوە فاڕووە پەی سەرو زەمینەی یاسایی و سیاسی. متاوو جە چارەسەری دیموکراتیکیانەو پرسو کوردینە دەوری قەوەت گێڵنو. پەی ئاشتی و دیموکراسی تورکیای متاوو دەورو ۋێم گێڵنو. گەرەکما خزمەت بە دیموکراسی و گەلا تورکیای بکەرو. خزمەتو کۆماری دیموکراتیکی، چارەسەری دیموکراتیکی پرسو کوردی بکەرو. چی مژارەنە دەورو ۋێم جابەجۍ مکەر و هێزی پراکتیکی و تیۆری ئانەیم هەن." و ڕاو چارەسەری ۋێش نیشانە دا.

موخاتەبو پرسو کوردی ڕابەر ئاپۆن. ڕابەر ئاپۆ پەی تەڤگەری و گەلەکەیما موخاتەبی سەرەکی چارەسەرییا و نوێنەرو ئیرادەی گەلین. ڕابەرو گەلی و ئازادییا. ڕابەر ئاپۆ ئاماڎەن پەی گفتوگۆی و ئەرەنیشتەی. ئینەش بەڕۆشنی نیشانەو ڕای گرڎیی دان.

گەر دۆڵەت چی مژارەنە هەنگامێوە بنیۆ، پرسو کوردی بەشێوێوە دیموکراتیکی چارەسەر بکەرۆ، تورکیای جە کارەساتێوە گۆرەی ڕزگاربکەرۆ و نازۆ گنۆ ئاژێوە جەحەنەم ئاساوە. متاوۆ گرڎو ئا چارەسەرییا چنی ڕابەر ئاپۆی بکەرۆ. ڕابەر ئاپۆ ئامادەی ئینەیش نیشانە دان و ئێمەیچ پېسە تەڤگەری ئینایمۍ پەشتەو ئیراڎەو ڕابەر ئاپۆیۆ.

پېسە تەڤگەری میتۆد و چارەسەرییاکا ڕابەر ئاپۆی بە بنەما هۆرگێرمۍ. تەڤگەرێوەنمۍ بەپاو ئەمرە و فکرەکا ڕابەر ئاپۆی جمێوە. پۊکەی نزیکایەتی تەڤگەریچ چی مژارەنە ڕۆشنا. هەڵوێسو ۋێش نیشانەدا و پەی ڕای گرڎیش ئەرەیاۋنا. ڕابەرایەتیما ئینەش ئەرەیاۋنا.

دۆڵەتو تورکی خجڵو گەمەکەردەین

ۋێش کێشەکە دۆڵەتا. دۆڵەتو تورکی شۆنەو گەمەکارە ملۆ. بە فرت و فێڵەکاش هەوڵی هۆرخەڵەتنای گەلوو کوردی مڎۆ، چی قۆناغێنە زەحمەتا بە زەرەرۍ کەمۆ ۋێش ڕزگار بکەرۆ. جە ناوچەکەنە پێشئامایۍ جدیۍ ڕووە مڎا و کاریگەریشا سەرو تورکیای مەبۆ. ئینە دەسەڵاتش تەنگەتاو کەردەن. قورسای سەرو دۆڵەتو تورکی وەش مکەرۆ. ئیتر نمەتاوۆ پێسە وەڵتەری مژارو جیۆپۆلەتیکی و جیۆستراتیکی بکەرۆ بە مژارو بازاڕی و مەرامەکاش. ئی پێگەشە ئینا لاوازبیەینە. پێشئامایەکۍ جە ناوچەکەنە ڕووە مڎا و پەیماننامۍ تازۍ بینیانە، ئینەیچ ئاژێوە فرە جدیش سەرو تورکیای وەش مکەرۆ. جە ئیساتێنە چی مژارەنە ئینا دلۍ گومان و دڵەتەپێوە فرەینە. شۆنەو ئانەیرە گێڵۆ کە چنی چی تەرسۍ ۋێش نەجاڎ بڎۆ. چی مژارەنە گەرەکشا بە پاو ئاوەز و ئەجینداو ۋێش ڕابەر ئاپۆی پەلکێشو خاڵێوە بکەرۆ. هەوڵمڎۆ بە پاو مەسڵەحەتیەکا ۋێش تەڤگەری پەلکێشو خاڵێوە بکەرۆ. هەوڵو تەسلیم کەردەی گەلا تورکیای و گەلوو کوردی مڎۆ، هەوڵمڎۆ هێزە دیموکراتیکەکا تورکیای بێ-کاریگەربکەرۆ و ئۆپۆزسیۆنی بەپاو ۋێش مجۆراوە. هەوڵمڎۆ گرڎ کەسی وزۆ خزمەتو دەسەڵاتداری ۋێشۆ. هەرپۊکەی پەرە بە جەنگی تابیەتی مڎۆ.

چی مژارەنە گەلەکەما و ڕای گردیی نمەگنا دلۍ گەمەکەیۆ، پەنەوازیچا نەگنا. مشۆم فرە عال ئانەی بزانمۍ کە دەسەڵاتداری خجڵو گەمەکەردەی و فریوداین، پۊکەی هەوڵ مڎۆ هێزو مڎرامان و ئیراڎەی بماڕۆ و بێ کاریگەرش بکەرۆ. گرڎو مەرامەکەیش ئینەنە.

پەنەوازا گرڎ یاگێنە مڎرامانی کۆمەڵایەتی بکریۆ

چی ئاژەنە قەوەتی هەڵمەتەو ئازادی مېیاننەتەوەی یەکلاکەرەوەن. کاریگەریێوە گۆرەو مڎرامانوو گەلەکەیما، گەریلا، تەڤگەرو ژەنا هەن. گرڎو ئی مڎرامانا کاریگەری گۆرەشا جە وەشکەردەی هەڵمەتەکێنە هەن و وەششکەرڎ. پەنەوازا ئینەی بوینمۍ. پۊکەی مشۆم هەڵمەتەکۍ بە قەوەتۆ بەردەوامە بۆ. پەنەوازا گرڎ یاگێنە بەشێوێوە ۋەرفراوان مڎرامانی کۆمەڵایەتی بەردەوام بۆ.

جە ١٦و تشرینو دووەمینە شارو کۆڵنینە ڕاپیمایۍ گۆرە ملۆڕاوە.  پەنەوازا گەلەکەما جە تەمەنو ٧ هەتا ٧٠ ساڵی بەشداری بکەرا. ڕێکوستەی ئۆروپای سەفەربەریش ئەرەیاۋنان. ئینە فرە ماناڎارا. جە ١ تشرینی دووەمیوە تا ١٦و تشرینی دووەمی، مشۆم جە چوار پارچەو وڵاتی و جبەرو وڵاتی جە سەفەربەرینە بیدۍ.  پەنەوازا بەردەوام جە سەفەربەرینە بیدۍ نەک تەنیا جە کاتێوە دیاریکریانە. جە حەقەتینەنە پرۆسێوە ئاوارتە و نایاسایی هەن. جەنگی  کۆمکوژی دژو گەلوو کوردی ملۆڕاوە. ڕووەدایۍ فرە تاریخیۍ ئینۍ ئارانە. پېسە گەلەکەیما و گەلا ۋەرکۆتوو مېیامینی، ئینایمۍ پرۆسەو دیاریکەردەی چارەنووسینە. پۊکەی پەنەوازا بەردەوام جە سەفەربەرینە با. نمەبۆ تەنیا بە ڕاپیماو کۆڵنی سنووردار مەنۆوە.

جە هەمان کاتەنە ژەنی و جوانۍ مشۆم بە هێزۆ سەرمەشقی ئی مڎرامانە کۆمەڵایەتییە بکەرا. هەتا هەلومەرجی تەندروسی، ئەمنیەت و ئازادی ڕابەر ئاپۆی مەیسەر مکریۆ. هەتاکوو ئازادی جەسەیی ڕابەر ئاپۆی مسۆگەر بکریۆ و ڕابەر ئاپۆ جە ڕوو فیزیکییوە ئازاد بۆ. پرسو کوردی بە شێوێوە دیموکراتیک چارەسەر بۆ. تورکیایچ دیموکراسی بە ۋێشۆ موینۆ. دیموکراسی هەرێمی وەش بۆ. گەل ئازاد بۆ. پۊکەی کرێڵو چارەسەری و ئازادی ڕابەر ئاپۆن.

پۊکەی خاوەنداریکەردەی چی هەڵمەتۍ فرە گرنگا. پەنەوازا ئی هەڵمەتۍ بە قەوەتتەرین شێوە جە گرڎ لێوە بلۆڕاوە. پەنەوازا مڎرامانی کۆمەڵایەتی قەوەت بکریۆ و بەردەوام بۆ. پەنەوازا ئەرەکۆشای یاسایی بەهەمان شێوە قەوەتتەر و بەردەوام بۆ. بە دڵنیاییوە مشۆم ئەنجامێوە گۆرە بەدەس بارمۍ. پرۆسەی وەڵین، ئاستو هەڵمەتەکۍ، ئی حەقەتینێشە سەلەمنۍ. ئەگەر ئی پڕۆسەیە بە خێڕایی و بە قەوەتۆ ڕاوەبەر بکەرمۍ، بە دڵنیاییوە ئازادیی جەسەیی ڕابەر ئاپۆی بەدەس مارمۍ. ئێمە متاومۍ چارەسەری دیموکراتیک پەی  پرسو کوردی بەدەس بارمۍ. ئێمە متاومۍ تورکیای دیموکراتیک بکەرمۍ هەرپاسە ناوچەکەی بەرەو دیمۆکراتیک بیەی بەرمۍ. زەمینەو ئینەیچ وەڵتەر فرە بنیاڎ نریان.

ئینەیچ جە ئاستو ئیساتۍ پرۆسەکەینە نیشانەدریان. پی هیوا و باوەریۆ، پې هێز و جۆش و خرۆشۆ و هەرپاسە پاڵنەرە ئەخلاقییەکەو ئا سڵامە زەریفەی کە جە ڕابەر ئاپۆیۆ هۆرگیریان، پەنەوازا بە قەوەتتەرین شێوە درێژە بە هەڵمەتەکۍ بڎەیمۍ و بە دڵنیاییوە سەرکۆتۍ بیمۍ. سەرو ئی مژاریە بە ڕێز و حورمەت و حەسرەتێوە گۆرۆ سڵام ۋنەو ڕابەر ئاپۆی مکەرو.

گەرەکشانە کۆمکوژی کوردی تەمام بکەرا و بیاوناش ئەنجام

جە حەقەتینەنە هیچ فاڕیایۍ جە سیاسەتو سەڎ ساڵەو نکۆڵیکەردەی و کۆمکوژینە نییا. بە پێچەوانەوە جە ئاژەو ئیساتێنە، مەغزو ئیساتۍ دۆڵەتی، ئاکەپە کە نوێنەرایەتی ئی دۆڵەتیە مکەرۆ، حکومەتو ئاکەپە-مەهەپەی کە دەسەڵاتشا ئینا دەسۆ، گرڎو سەرچەمەکاش کۆمکەرۆوە و هۆرشا گێرۊ و گەرەکشا سیاسەتو کۆمکوژی کوردی کە جە ماوەو ئی سەڎ ساڵەینە بەردەوام بۍ تەمام بکەرۆ.

ئینە ئاشکران، پۊکەی ئی دەوڵەتە، ئی حکومەت و دەسەڵاتە عەقڵیەتو چارەسەریش نییا، ئیراڎەو چارەسەری ئی پرسەیشە نییا. سیاسەتو کۆمکوژی بەردەوام مکەرا. پەی ئانەی چی سیاسەتە کۆمکوژییەنە سەرۍ گنا، پەنا مبەرا ۋەرو شێوازەکا جەنگی و پیلانەی تایبەتی. پەنەوازا ئی پرۆسە پی جۆرە بوینیۆ و چنەش بیاومێنە. جەنگێوە تایبەت ئینا ئارانە.

ئی جەنگە تایبەتەیە بە پیلان، فێڵ و تاکتیک و مانۆڕی ڕاوەبەر مکەرۆ. چی چی کاتەنە قسۍ چیمنێشا کەرڎە؟ من ئینەی تەنیا بە فاڕای قسۍ نامۍ مەبەرو. هیچ فاڕیایۍ حەقەتین نیا بەرنامەشانە. پیلانە هەنە، پیلانەو جەنگی تایبەتی ئینا ئارانە.

چی قسۍ چامنێشا کەرڎە؟ پەنەوازا ئی قسا بەپاو ئا ڕووەدایا جە ناوچەکەنە ڕووە مڎا هۊرسنگنایشا پەی بکریۆ.

هەرێمەکە بە پرۆسێوە فرە هەستیارەرە موییەرۆ. ئاژێوە جیاواز جە ناوچەکەنە بە گرڎیی سەرهۆرمڎۆ. ناوچەکە بە پاو مەسڵەحەتەکا ئیسرائیلی سەرو جابەجێکەردەی ئەمنیەت و ئاسایشو ئیسرائیلی، دیزاین مکریۆوە. پۊکەی گرڎ جۆرە دەرفەتێوە پێشکەش بە ئیسرائیلی کریان و پەشتگیریش ۋنە مکریۆ. جە ئیساتێنە ئیسرائیل جەنگێوە گۊرەی ئیمپریالیستی جە ناوچەکەنە ڕاوەبەر مکەرۆ. هەرپاسە ناتۆ و ئەمریکا گرڎ جۆرە پاڵپشتیێوە دۆڵەتو تورکیای مکەرا. هەمان کاتەنە سیاسەتێوە هامشێوە جە لایەنو دۆڵەتو تورکیایۆ جە ناوچەکەنە بەنامۍ عوسمانی تازەی، جە چوارچێوەو سیاسەتی ئەرەگیرینە ملۆڕاوە. دۆڵەتو تورکی سیاسەتێوە ئیمپراتۆری پەیڕەو مکەرۆ. جە ئیساتێنە ئیسرائیل و دۆڵەتو تورکیای سیاسەتی هامشێوە جە ناوچەکەنە پەیڕەو مکەرا. بە جۆرێوە ئینۍ هامکاریێوە فرە جددینە.

تورکیا ئینا دلێڕاسەو تەرسێوە گۆرێنە

گرڎو دۆڵەتا هەوڵ مڎا هەژموونو ۋێشا سەرو ناوچەکەیرە بە پەشتیوانی ناتۆی و ئەمریکای و بەریتانیای سەپنانە. پرۆژەو ۋەرکۆتوو مېیامینی گۆرەی کە بە پاڵپەشتی ئیسرائیل، ئەمریکا، بەریتانیای و وڵاتا ۋەرنیشتی بە سەرمەشقی ئیسرائیلی ئەنجام مڎریۆ، چەمکو ناوچەکەی جە ئاژەو ئیساتێنە تورکیای جە ۋێش نمەگێرۆ. ڕێککۆتەیۍ وزەی فرۍ ئەنجام دریێنۍ، دیسان تورکیا جە جبەرۆ مەنەنۆ. جە فرەو بوارا تەرینە ڕێککۆتەی کریان جە هیندستانۆ تا بەحری چەرمە و ئۆروپا، دیسان تورکیاشا بەشدار جە پەیماننامەکانە نەکەرڎەن.

تورکیا چی بارۆ فرە ناڕەحەتا. جە تەرسۍ گۆرێنە مژیۋۆ. ئا سیاسەت و ستراتیجەی ئیساتۍ جە ناوچەکەنە جابەجێ مکریۆ، پەی گولانەکەردەیۆ دەوڵەت نەتەوەکا ناوچەکەین. پۊەکەی دۆڵەتو تورکیای ئیساتۍ دلۍ تەرسۍ گۆرێنە مژیۋۆ. ئی قسۍ مشۆم بە پاو ئی ڕووەدایا هۆرسەنگنایشا پەی بکریۆ. عیلاقەش پینەیۆ هەن. هەوڵ مڎۆ کوردی فریو بڎۆ، بێ ئەرەکۆشای مەنۆوە، بێ کاریگەر بۆ، هەرپاسە ئۆپۆزسیۆنی تورکیانە بێ کاریگەر بکەرۆ، گەرەکشا بە جەنگی تایبەت، بە فێڵ، فریودای ئی کاریە بکەرۆ. بەڵام نەتاواش فرە درێژەش پنە بڎۆ. چالاکییەکەو توساشی یەکسەر کەمامەش سەرو میاچەمایشۆ هۆرماڵا. ڕووەی حەقەتینەو ئاڎیشاش نیشانەدا. نیشانەشدا کە قسەکێشا چن دروێنۍ، پلانێوە گۆرۍ کۆمکوژیی چێرو ئی قسانە هەنۍ، هەوڵیچ مڎۆ ئی پلانۍ بە شێوێوە جدی جابەجێ بکەرۆ. چالاکی توساشی ڕووەی حەقەتینەو حکوومەتو ئاکەپە-مەهەپەیش بە گرڎ لایۍ نیشانە دا.

ئیراڎەی حەقەتین پەی چارەسەری نیا ئارانە

دماتەر چێشش کەرڎ؟ هەر جە سەرەتاوە ئینەشا وات، ئانۍ چالاکی توساشیشا کەردەن جە سەرنیشتوو سوریایۆ ئامێنۍ. بە بێ هیچ ئەوەکۆڵیایۍ هەمان ڕۆ ئینەشا وات. ۋەرو ئانەی تەڵەکەبازۍ و ساختەچیێنۍ. قسەکێشا دروێنۍ. ویرکەردەیۆیشا قڕکەرانەن. هیچ فاڕیایۍ چینەینە نیا. گەمەکە، فێڵەنە، جەنگی تایبەتا. یانی چێوەکە ڕۆشنا. ڕۆی دماین گرڎو چێرخان و سەرخانەکۍ سەرنیشت و ۋەرکۆتوو سوریای، کەرتە خزمەتگوزارییەکێش بۆمبۋاران کەردۍ. هروژمشا کەرڎ سەرو گرڎ یاگۍ. هرووژمێوە وەحشیانەشا جە دژو گەلا سەرنیشت و ۋەرکۆتوو سوریای ئەنجامدا.

هەمان هرووژمشا سەرو هەرێمەکاو پارێزنای مەدیای وەڵێوست. دماتەر سیاسەتو قەیومیشا پراکتیزە کەرد. ئینێچ گرڎش نیشاندەرۍ ئانەینۍ کە چن دەسەڵاتداریێوە ساختەکارا. جارێوەتەر ڕووەی حەقەتینەو ۋێش نیشانە داوە. ئانۍ گۆششا چی قسۍ گێرتەن، واتشا بەڕاسی پرۆسێوە چارەسەری تازە هەن، گەر هەنگامە بنریۆ چێوۍ مۍ ئاراوە. بەڵام پڕێنە ئینۍ گرڎ جە ماوێوە کوڵەنە بیەیشا نەمەن.

هەر جە ئەوەڵۆ واتما، ئینۍ گرڎ گەمەو جەنگی تایبەتینۍ. با هیچ کەسێ پینیشا هۆرنەخەڵەتیۆ. ئینەیچ بە ڕۆشنی ئاشکرا بی. مشۆم گرڎو ئی پێشئامایا بوینۆ و هۆرشا سەنگنۆ.جە ئیساتێنە ئامانجو دۆڵەتی و ئی دەسەڵاتدارییە ئانەنە سیاسەتەکاو قڕکەردەی کوردی بیاونۆ ئەنجام. پۊکەی گرڎ یاگێنە ئی هرووژما ڕاوەبەر مکەرۆ. پا مەرامۆ ئی هرووژما مکەرۆ.

نادادپەرەوەی تەشەنە مسانۆ و گرڎ کەسۍ مکەرۆ ئامانج

ئی سیاسەتو قڕکەردەیە کە ڕاوەبەر مکریۆ، جە ئیساتێنە بە دیکتاتۆری فاشیستیوە بریۆڕاوە. ئۆپۆزسیۆن گەرەکش نیا ئینەی بوینۆ. گرڎ جۆرە کردەوێوە نایاسایی، نادادپەرەوەری، ستەم، فشار و ئەشکەنجێوە جە دژو کوردا بە ئاسایی موینیۆ. گرڎ چەمۍ ۋێشا وستێنێرە و نمەویناش. پۊکەی ئینۍ گرڎ ئامۍ ئاراوە. جە ئیساتێنە یۆ بە یۆ ۋەرا ۋەر بە وێشا ئەنجام مڎریا. ئینە تەنیا جە کوردەسان و ئەسنیۆرتینە نمەمەنۆوە، بەڵکم پڕۆوە پەی گرڎو ئەستەنبوڵی و ئیزمیریچ. یانی یانی جە گرڎ یاگێنە جا بەجۍ مکریۆ. ئەر ئۆپۆزسیۆن بێدەنگ بۆ ئانە قەیوم مسەپیۆنە. هەرکەسێوەیچ ڕەخنەگێرۆ باڵبەس مکریۆ. هەرۋێش یاسێوە کاریگەرەی سیخوڕیەشا بەرکەردێنە. ئانەی ڕەخنێوە گولانجڵە بگێرۆ باڵبەس مکریۆ. ماچا هەڕەشۍ جە ئاسایشو تورکیای مکەرۆ. پی جۆرە گرڎو ئۆپۆزسیۆنی سەرکوت مکەرا.

ئەگەر نادادپەروەری و کردەوەی نایاسایی ڕووەشدا و دەنگت نەکەرڎ، ئانە واوەی تووشت بۆوە. ئەر ئەخلاق نەبی، ویژدان نەبی، ئیتر نمەتاوی ڕا چی هەرمانۍ بگێری. ئینە چکۆ دەسش پنەکەرڎ؟ جە ئیمراڵییوە. سیستەمی ئەشکەنجەی و گۆشەگیری ئینا ئیمراڵی. نادادپەروەریێوە ترسناکا. یاسا چا هەرمانەش پنەمەکریۆ. ئەخلاق جابەجێ نمەکریۆ. چاوە دەسش پنەکەرڎ و جە گرڎو کوردەسانی و تورکیاینە وەڵابیەنۆ. تا ئیساتۍ هیچ دەنگێوە جە هیچ کەسیۆ، جە ئۆپۆزسیۆنیوە دژو گۆشەگیری بەرنەبڕیان. کاروەدایش نیشانە نەڎان. ئەر جە دژو سیستەمو ئەشکەنجەی و نا ئەخلاقی گۆشەگیری ئیمراڵی دەنگ هۆرنەبڕی، هەڵوێس نەرمانی، ئا سیستەمەیە ڕەخنە نەکەری، کەواتە چنی متاوی ڕا جە نادادپەرەوەری و کردەوەی نایاسایی بگێری؟ بێگومان نمەتاوی. ئینە جە ئەستەنبوڵ و ئیزمیریچەنە جابەجێ مکریۆ. جە گرڎ یاگێنە جابەجۍ مکریۆ. ئینە سەرو جەهەپەیچەرە جابەجێ مکریۆ. ڕەنگە سەوای قفڵ جە بەرەو جەهەپەی بڎا، ڕەنگە واچا جەهەپە عیلاقەش چنی تیرۆری هەن. پەیش هەن جەهەپەی وزارە. ڕەنگە ئۆزگور ئۆزەلیچ باڵبەس بکەرا، ئیمام ئۆغلۆیچ باڵبەس بکەرا. گەر دەنگت نەکەرڎ، نمەتاوی ڕا چینەی بگێری.

دلۍ جەهەپەینە بڕۍ کەسۍ نەتەوەپەرسۍ و شۆڤێنیۍ گەرەکشا نیا باسو گۆشەگیری بکەرا. یانی وەرمۍ چامنەنە مژیۋا؛ ئەر بڕۍ فاڕیای سەرو ئاژەو ئۆجالانیرە بکریۆ، ئینە بەپاو داواو ئاڎیشا نیا، نمەبۆ ئۆجالان بە موخاتەب هۆرگیریۆ. شۆنەو ئانەیرە گێڵا موخاتەبی جیاواز بۆنە. یانی بە پاو گەمەکا ملا ڕاوە. وە نیەنۍ چنی چارەسەری پرسو کوردی.

 سەبارەت بە پرسو کوردی، کاتو گوزارشتۍ و قسا سەرشیەن

بە ڕابەرێوە کە ئیراڎەو ملیۆنانین، ئیراڎەو ئی گەلەینە، ماچا نمەبۆ بە موخاتەب هۆرگیریۆ. ئینە چ ئاوەز و واتەیۍ ژەعراوییا، ئینە چ دژمنایەتیێوەن ۋەرا ۋەر بە کوردی مکریۆ؟ مەبەسم ئانەن بە ئاشکرا ماچو دژایەتی ڕابەر ئاپۆی  و گەلوو کوردین. هەرکەسێ قسێوە غەڵەتە ۋەرا ۋەر بە ڕابەر ئاپۆی بکەرۆ، ئانە ئینا مېیانو هەڵوێسێوە غەڵەتینە ۋەرا ۋەر بە گەلوو کوردی. ڕابەر ئاپۆ ئیراڎەو کوردین، ڕابەرا. موخاتەبو چارەسەری دیموکراتیکی پرسو کوردین. دژمنایەتی ۋەرا ۋەر بە ڕابەر ئاپۆی دژمنایەتییا ۋەرا ۋەر بە گەلوو کوردی.

دلۍ جەهەپەینە بەشێوە هەنۍ ماچا چەپێنمۍ، بڕۍ ماچا سۆسیال دیموکراتێنمۍ، بڕۍ ماچا وڵاتپارێزێنمۍ، نمەزانو چی دژایەتی ڕابەر ئاپۆی مکەرا. یانی دژوو کوردینۍ. پی جۆرە چارەسەرێوە وەش نمەبۆ.

جەهەپە ماچۆ پرسو کوردی هەن. دۆڵەت باخچەلی واتش، پرسو کوردی نییا، پرسو تیرۆری هەن. ئۆزگور ئۆزەل ۋەرا ۋەر پی مژاریە ناڕەزاییش بەربڕی و واتش نەخێر پرسو کوردی بیەیش هەن.

باخچەلی و ئەردۆغان و ئی دۆڵەتە گرڎو کوردی بە تیرۆریس مشناسۆ. گرڎ کوردێوە ئازادیواز، ئانۍ  گەرەکشانە بە کەرامەتۆ بژیوا، بە ژیۋایۍ هامبەش چنی گەلوو تورکی بە شێوێوە دیموکراتیک پێوەرە بژیوا، پنەشا وچیۆ تیرۆریس.

جەهەپە جە ۋەرا ۋەرەنە ناڕەزایش بەربڕی و واتش نەخێر پرسو کوردی هەن. ئێمە ئی کێشەیە چارەسەر مکەرمۍ. خاسا جە حەقەتینەنە مشۆم ئینسان چەپڵۍ پەی ئی هەڵوێسەیە بڎۆ ۋنە. پەنەوازا گەل قیمەتش بزانۆ. بەڵام ئیتر گەلوو کوردی چی قسا بێزار بیەن. ئینە چێوۍ تازە نیا. گرڎو دەسەڵاتدارا کە ئامێنۍ و لوێنۍ واتەنشا کە پرسو کوردی هەن. کەس نەواتەنش پرسو کوردی نییا. هەرکات ئەردۆغانیچ چنی مەسڵەحەتیش گونجیۆ باسش چانەی کەرڎەن کە پرسو کوردی هەن. هەر جە سەرەتاوە دەسەڵاتدارا ئینەشا واتەن، ئۆزەلیچ واتش. مەسعوود یڵمازیچ واتش. ئانەی نەواتەبۆش، نییا. بەڵام تەنیا قسۍ کافیۍ نیەنۍ.

ئیتر پرسو کوردی بە گرڎو لایەنەکاشۆ ۋێش ئیجبارییا. مشۆم چارەسەر بکریۆ. جە تورکیانە ئیساتۍ چارەسەری دیموکراتیکی پرسو کوردی ئیجبارییا. ئەگەر جەهەپە واچۆ پرسو کوردی هەن، مشۆم سەبارەت بە چارەسەری پرسو کوردی نەخشە ڕێوە پێشکەش بکەرۆ. ئاڎۍ ماچا ئی کێشەیە چارەسەر مکەرمۍ. پلان و پڕۆژەو ئی پرسەیە وزۆ ڕووە. ئی نەخشە و پڕۆژە چارەسەریە ملۆ کوردەسان. جە گرڎ شۆنێنە گلێرۆبیەی ئەنجام مڎریۆ. قسەوباسش سەر کریۆ. گۆش جە داواکارییەکا گەلوو کوردی گیریۆنە. چنی گرڎو ڕێکوزیاکا گلێرگەو مەدەنی و چین و توێژەکا گفتوگۆش سەر مکریۆ. سەرەتا ئیمرالی بە مۆخاتەب هۆرگیریۆ. ڕابەر ئاپۆ مۆخاتەب دیاری مکەرۆ. بە ڕەڎکەردەیۆ مۆخاتەبی بیەی ڕێبەر ئاپۆی، هیچ نمەکریۆ. ئەگەر جەهەپە چی بوارەنە دڵسۆزی و ڕاسگۆیی مرمانۆ، ئانە مشۆم ئازایانە هەڵسوکەوت بکەرۆ. مشۆم ئیراڎە نیشانە بڎۆ. پەنەوازا هەنگامێوە پراکتیکیە بنیۆ. پەی نموونەی کاتێ قەیوم جە ئەسەنیورتەنە نریارە، ئەگەر مڎرامانێوە کۆمەڵایەتی فرە قەوەت وەش بکریۍ، ئیساتۍ جەهەپە یەکەم پارتو تورکیای بۍ.

جەهەپە ۋێش هۆرخەڵەتنۆ

سەرانسەرو تورکیاینە ٧٠%و شارەوانییەکا ئینۍ دەسو جەهەپەیۆ. گرڎو سەرچەمە دارایی و ئابووری و شار و پیشەسازییەکۍ ئینۍ دەسو جەهەپەینە. گرڎو بەشە کۆمەڵایەتی و ناوەندەکۍ تەرۍ جە تەرەفو جەهەپەیۆ بریاڕاوە. جەهەپە ۋێش هۆرخەڵەتنۆ. هەوڵو هۆرخەڵەتنای گلێرگەی مڎۆ. هەڵوێسێوە فرە جددی نیشانە نمەڎۆ. پەی نموونەی ئەر سیاسەتێوە کاریگەرش جابەجێ کەردەبیێ دژو دەسسەرەرەگێرتەی شارەوانی ئەسەنیۆرتی، ئەر بە ملیۆنان کەسۍ دەسشا بە ناڕەزایی کەردەبیۍ، ئەگەر گەل گرڎ یاگێنە ئامێبیێنۍ سەرو جاڎەی، ئایا ئی ئاژە ڕووە دۍ؟ بە دڵنیاییوە ڕووە نەڎۍ. ئیساتۍ قەیوومش کوردەسانەنە نیانەرە. پی جۆرە جە گرڎ شۆنێنە قەیووم یاگۍ سەرۆک شارەوانیەکانە منیۆرە.

ئیساتۍ مشۆم چێش بکریۆ؟ ئانەی مشۆم بکریۆ ئانەنە، جە گرڎ شۆنێنە، واتە جە تەمەنو ٧ هەتا ٧٠ ساڵی، پەنەوازا گلێرگە مجیۆرە سەرو جاڎەکا. مشۆم مڎرامانۍ کۆمەڵایەتی فرە قەوەت نیشانە بڎریۆ.

مشۆم گرڎ شۆنێنە مڎرامانی قەوەت بلۆڕاوە. جە کوردەسان و تورکیانە مشۆم بە ملیۆنان کەسۍ مڎرامان و ئەرەکۆشای بەردەوام بەرانۍ ڕاوە. جە سیاسەتەنە پی جۆرە ئەنجام بەدەس مۍ. ئەر ئینە نەکریۆ گرڎ بێکاریگەرۍ با. ئیراڎەو گەلەکەیما جە یەکەم ڕۆوە پێگێوە فرە قەوەتش نیشانەدان. ئینەیچ مشۆم بەردەوام بۆ. پەنەوازا خاوەنداری جە ئیراڎەو ۋێشا بکەرا و دەنگشا هۆربڕا.

دۆڵەتو تورکی جە کوردەسانەنە یاساو ئەرەگیری جابەجێ مکەرۆ. مافو دەنگدایشا هۆرشێونانۆ. ئا کەسا نمەشناسا کە دلۍ گەلینە هۆرۍ چنیا. بە مەعنێوەتەر چی ئاژەو ئیساتێنە گەلوو کوردی جە هاموڵاتی بیەی دووروزیانۆ. یاساو کۆمکوژی پێکمارۆ. تەنیا چێوۍ کە پەنەوازا جە دژو ئینەی بکریۆ مڎرامانی سەرانسەرییا. پەنەوازا گەل ئەرەکۆشایۍ کۆمەڵایەتی، سیاسی فرە قەوەت ڕاوەبەر بکەرا و بە دڵنیاییوە ئەنجامی مسۆگەر بەدەس مارا.

چالاکییەکەو توساشی جە فیدایی بیەینە بەرزتەرین ئاستو نوێنەرایەتی ئیفادە مکەرۆ

چالاکیەکەو توساشی چالاکیێوە فرە گۆرەن. جە حەقەتینەنە جە بەرزتەرین ئاستو گەریلای مۆدێرنیتەی دیموکراتیکی، جە تازەبیەیۆ گەریلاینە، جە شێواز و تاکتیک و پەرەپنەدای ستراتیژینە ئینا بەرزتەرین ئاستو فیدایی بیەینە. ئینەیچ کاریگەریێوە فرەش بۍ. جە شۆنێوەنە کە چەکی کۆمکوژش چنە بەرهەم مۍ، چالاکیێوە پا جۆرە مەعنێوە گۆرەش هەن. ئینەیچ ۋەرا ۋەر بە هرووژمە کۆمکوژییەکا قەوەتتەرین جوابا. هەرپاسە قەوەتتەرین جوابا پەی سیستەمو ئەشکەنجەی و گۆشەگیری ئیمرالی. پەی ۋێش جە نامەو ئی هەڤاڵامانە ئی حەقەتینیە موینمۍ. ئاڎۍ بە شێوێوە فرە کاریگەر بەرش بڕا کە چی گەرەکشانە ئی چالاکییە ئەنجام بڎا.

پی بۆنۆ بە ڕێز و حورمەت و منەتبارییوە هەڤاڵا ئاسیا عەلی و ڕۆژگەر هێلینی یاڎ مارووە. بەڕاسی ئاڎۍ بیۍ بە ڕەمزی گۆرەو ئازایی، ئیراڎێوە گۆرەی، فیدایی بیەی و وەفاداری بە ڕابەر ئاپۆی، گەل و بەهاکا ئازادی.

دەرەنجامە سیاسی و سەروازییەکۍ ئی چالاکیە فرە گۆرەن. جە ئاینڎەنە زیاتەر هەست پینەی مکریۆ. چالاکییەکە جە کاتێنە کریا کە هرووژمە قڕکاریەکۍ بە شێوێوە وەحشیانە بەردەوامێنۍ و ئینەیچ پېسە جوابۍ بۍ. هەرپاسە جوابۍ بۍ جە دژو سیستەمو ئەشکەنجەو ئیمرالی و جەنگی تایبەتی دژ بە ڕابەر ئاپۆی. پی جۆرە ۋەرپرسیاری ۋێشا جە قولەپۆپەنە بەئەنجام یاۋنا. جە هەمان کاتەنە ئی چالاکییە مانای ئایدیۆلۆژی و فەلسەفی فرە گرنگو ۋێش هەنش.

هەمڕێما ئاسیا و ڕۆژگەر پەی ماوێوە فرەی پێوەرە مەنێنێوە، ۋێشا پەی ئی چالاکیە ئاماڎە کەردەبۍ، شۆنیرەلوایشا کەرڎەبۍ، پێوەرە قۆناغۍ فرە سەختێشا ۋییەرنۍ بێنۍ و جە فرەو بوارەکانە سەرکۆتۍ بێنۍ. جە هەمان کاتەنە ئی چالاکییە گوزارشت جە ئاستو ئەرەکۆشای ژەنۍ ئازادۍ و پیای ئازادی مکەرۆ جە ئەرەکۆشای ئازادینە. بە مانگ، ڕەنگە ساڵانێچ پێوەرە مەنێنۍ وقەد جە ئامانجەکەیشا دوورۍ نەکۆتێنۍ و تا دما نەفەس پێوەسۍ بێنۍ پۆ ئامانجەکەیشاوە، ئینە ئاستو ئازادی ژەن و پیای نیشانە مڎا. پەنەوازا پا جۆرە هۆرسەنگنایش پەی نکریۆ.

بەڕاسی چالاکیێوە بێوێنە بۍ. چالاکیێوە قارەمانانە و بەئەزموون بۍ.

ئاوەزیەتی دووژمنکارانە ۋەرا ۋەر بە کوردی، ئی دۆڵەتەیە هۆرشێونۆوە

هەڵبەتە بەهەمان روحیەتو هەرێمەکاو پارێزنای مەدیای، جە سەرنیشتوو کوردەسانیچ ئەرەکۆشای بەردەواما. بە شێوێوە قەوەت بەردەواما. جەنگ بە گرڎو تنوتیژیەکاشۆ بەردەواما. هەپەگە گرڎش ئەرەیاۋنێنۍ. دۆڵەتو تورکی واچۍ جە تشرینو دووەمینە ئی هەرمانێشە تەمام مکەرۆ. پاسە دیارا چڼین تشرینۍ دووەمۍ بە ۋێشۆ موینۆ. ئانە ڕۆشن بیەنۆ. ئا قفڵەشا دەسەنە مەنەنۆ، پاسە دیارا چڼین وەرزۍ و ساڵۍ تەرۍ دەسشانە مەنۆوە.

بەڕاسی ئی دۆڵەتە پی ئاوەزیەتە دژمنکارانەی و قڕکاریۆ دمایی بە ۋێش مارۆ. هیچ ئەنجامێوە بەدەس نمارۆ. ئی ئاوەزیەتە قڕکەرە سەڎان و هەزاران پەکەکێش جە دژ بەرگنا، پی مەڵامەتۆ چڼین ئاسیا عەلیۍ، ڕۆژگەر هێلینۍ سەرهۆرمڎا. گرڎو ڕۆڵەکا ئی گەلەیە شۆنکۆتۍ ئاسیا عەلی و ڕۆژگەر هێلینینۍ. تا ئی ئاوەزیەتە بەردەوام بۆ، ئەشکەنجە و گۆشەگیری ئیمراڵینە بەردەوام مەبۆ، ئانە بە هەزاران ئاسیۍ و ڕۆژگەرۍ بەرۍ گنا. ئی مڎرامانە بە گیانو زاپ، مەتینا و خواکوڕکیوە تا دمایی بەردەوام مەبۆ. گرڎ یاگێنە وەڵا مەبۆوە و بەردەوام مەبۆ. ئی ئاوەزیەتە، ئاوەزیەتو دژە کوردان ئی دۆڵەتیە هۆرشێونۆوە.

ئاشکران درێژە پی جەنگیە مڎا. ڕوانی ۋییەرڎە سەرۆکو ئاسایشی نەتەوەیی عێراقی، قاسم ئەعرەجی لوا تورکیا. چەمپنەکۆتەیش کەرد. دماتەر سودانی لوا. جە بەغڎانە دەربارەو ڕاو گەشەی گلێرۆبیەیشا کەرد. چنی عێراقی ئینۍ گفتوگۆی چڕەنە. نێچریڤان لوا، قاسمیچ بە شێوێوە کتوبڕ و  ماوۍ وەڵۍ هۆرچنیەینە. گەرەکشانە چنی ئەسەدی چەمپنەکۆتەی بکەرا. پەی چەمپنەکۆتەی چنی ئەسەدی فشار وزا سەرو ڕووسیای و گەرەکشان دەور گێڵنۆ. پی جۆرە هیواشا سەرو گرڎ کەسی هۆرچنیەن. ماچا پەشتیوانییەکەیتا زیاتەر بکەردۍ، دمایی بە کوردا مارمۍ، دلێشانە بەرمۍ...

جەهان پێسە جارانی نییا. ئیجارە سەردەمو شێخ سەعیدی نییا، سەردەمو سەید ڕەزایچ نیا. ئینە کاتێوە تەرا. جە ئیسەنە گەلێوە کوردی هۆشیار هەن کە ئیرادەش هەن. گەلێوە کە ۋێش مشناسۆ، خاوەن ئشناسنامە و کەسایەتی و شەرەف و ئازادییا، گرڎ جۆرە قوربانیدایۍ ۋەروچەما گێرۆنە. دەیان هەزار کەسۍ جە زینانەنە، هەڵای ئینۍ ئاژەو ئەشکەنجەداینە ۋەرەنگارێش باوە، ۋێشا نمەڎا دەسۆ. گرڎ جۆرە ستەم و دڕندەیی و ئەشکەنجەدای و قڕکەردەیۍ ئەنجام مڎۆ. ئی گەلە جارێوەتەر هۆرمێزۆوە و سەرە مەنامنۆرە. هەرچی مکەرۆ ئی گەلە تەسلیم نمەبۆ. ئی گەلە ڕێکوزیان. ئی گەلە شارەزان. ئی گەلە ئەرەکۊشای مکەرۆ. جە ئیساتێنە هێزو پارێزنای ئی گەلەیە هەن. سەردەمی وەڵین دمایش ئامان. ئەگەر بە هەمان ویرکەردەیۆ نزیک بۆوە ئانە دمایش مۍ. پەنەوازا ئینسان ئینەی بزانۆ. با قەیوم سەرو گرڎو شارەوانییەکارە سەپنۆنە. ئایا متاوۆ ئی گەلەیە تەسلیم بکەرۆ؟ بێگومان نمەتاوۆ. ئی گەلە جواب مڎۆوە. ئی گەلە پاشەکشە نمەکەرۆ.

بەڵی جەنگو قڕکاری بەردەوامیش هەن. ئایە ئەنجام بەدەس مارۆ؟ بێگومان نمەیاوۆ بە ئەنجام. زیاتەر تورکیای وزۆ دلۍ گێجاوۍ و دمایش پنە مارۆ.

جە گرڎ ڕوێوە پرسو کوردی ئینا ئارانە، چارەسەری پەنەوازا. یان مشۆم ۋێش فاڕۆ یان بۆ بە مەڵامەتوو دلێنەشیەیش. چی ئاژەنە. بە عێراقی و بە پەدەکەی خاینی، بە هەرکەسێوەتەریچ کە هامکارش بۆ، نمەتاوۆ ئەنجام گێرۆ.

قڕکەردەی و جەنگ هۆرچنیەو دۆڵەتو تورکیاین

تورکیا غەڵەت هۆرسەنگنای پەی پێشئامایەکا ۋەرکۆتوو مېیامینی مکەرۆ. گەر ئاوەزو دۆڵەتی بە دروسی شیکەردەیۆ پەی پێشئامایەکا بکەرۆ، بەرژوەندی گەلاو تورکیای و خودو تورکیایچ ۋەروچەما بگێرۆ، پێوەرەژیۋای چنی کوردی بە بنەما بگێرۆ، هامپەیمانی چنی گەلوو کوردی بکەرۆ، سیاسەتی ئاشتییانە بە بنەما بگێرۆ، ئانە ئینۍ گرڎ تورکیای قەوەت مکەرا و مکەرۆش بە قەوەتتەرین وڵاتو ناوچەکەی. تورکیای مکەرۆ بە دیموکراسیتەرین وڵات. بەڵام ئینە هۆرچنیەو تورکیای نیا.

تورکیانە ئاوەزیەتو سیاسەتەکا قڕکەردەی، نکۆڵی و دلێنەبەردەی کوردا مەفاڕیا و جەختکەردەیۆ سەرو ئی سیاسەتا دمایی بە تورکیای مارۆ. پۊکەی دژو ۋەرنیشتی سیاسەتو قڕکەردەی و دلێنەبەردەی گێرۆنە ۋەر. ئی هرووژمۍ بەردەوامی ئی ئاوەزیەتەینۍ.

٥و تشرینی یووەمینە دیسان بۆردوومانو چێرخان و سەرخانەکاش کەردۆ. چڼین هاموڵاتیێش کوشتۍ و زامڎارێش کەردۍ. گورزەش جە کۆگاو گەنمۍ شانا، هرووژم مکەرۆ سەرو نانەواخانەی، کتێبخانەی و خەسەخانەکا. گرڎ تاوانۍ جەنگینۍ. گرڎ تاوانۍ قڕکاریێنۍ و دژ بە مرۆڤایەتینۍ. قڕکەردەی هۆرچنۆ. گرڎو گەلا سەرنیشت و ۋەرکۆتو سوریای، گەلوو کوردی بە دژمنو ۋێش مزانۆ. پەرە بە دژمنایەتی مڎۆ. کورد و تورکی مکەرۆ بە دژمنۍ یۆی. تا مۍ بە گرڎو هەرەکەتیشۆ پەرە بە جەنگی دلێینەی مڎۆ. ئینا هەوڵو ئاماڎەکەردەی بنەڕەتو ئینەینە.

جە دماینە ئی سیاسەتە دمایی بە تورکیای مارۆ. جە ئیساتێنە جە هەرێمەکەنە جەنگ هەن. هەرێمەکە ئینا دلۍ گێجاوۍ گۆرەینە. ئیتر جە هەرێمەکەنە کۆنسێپتێوە مېیاننەتەوەی مسەپیۆنە. چڼین حیساباتۍ مکریا. هەر پۊکەی هەرێمەکە پېسە وەڵتەری نیا. بە ڕاسی سنورەکۍ جە هەرێمەکەنە فاڕیا. نەتەوە-دەوڵەت جە هەرێمەکەنە وەڵا بیەنۆ و زیاتەریچ بۆ. دەوڵەت-نەتەوە جە هەرێمەکەنە لاواز بۆ. ئی پرۆسە جە هەرێمەکەنە پەی تەڤگەری ئازادی و گرڎو هێزە دیموکراتیکە شۆڕشگێڵنەکا کاریگەر و گرنگ و تاریخیا. مشۆم دلۍ ڕیکوستەی و ئەرەکۆشایۍ یۆگێرتەینە با. پەنەوازا کە پەشتی بە هێزو ۋێشا بینا. بەڕاسی گەلەکەما بەتایبەت جە سەرنیشت و ۋەرکۆتوو سوریاینە مشۆم بە ئەنەیاوای جەنگو گەلی شۆڕشگێڵنیوە بە شێوێوە قەوەت ڕیکوستەی بکەرۆ. مشۆم گەلەکەما دلۍ ۋێپارێزنایۍ قەوەتینە بۆ.

چونکی دۆڵەتو تورکی سەرو ڕێوە غەڵەتۍ هەنگامە منیۆ. هۆرچنیەی غەڵەتش هەن. پۊکەی پەنەوازا ئی حەقەتینیە بوینا. ئی دۆڵەتە پی هرووژماوە نمەمدرۆ. جە ئاینڎەنە گرڎ جۆرە هرووژمێوە ئەرەگیرانە مکەرۆ سەرو ۋەرکۆتوو ۋەرنیشتوو سوریای. بە گرڎ جۆرۍ شۆنەو ئا دەرفەتیرە گێڵۆ. هەر ۋێش گرڎ ئاماڎەکارییەکا مکەرۆ.

مشۆم سەرنیشتوو ۋەرکۆتوو سوریای ئاماڎەبۆ

مشۆم گەلو سەرنیشت و ۋەرکۆتوو سوریایما ئاگاڎارو ئینیشا گرڎی بۆ و دلۍ سەفەربەرینە بۆ. مشۆم جە چوارچێوەو جەنگو گەلی شۆڕشگێڵنینە گرڎ کەسێ دلۍ پارێزنای خاک و وڵاتەکەیشەنە بۆ. پی هرووژما هەوڵمڎا گەلوو کوردی ناچار بە کۆچبەری بکەرا. هەوڵمڎا ئا مێڎانا بکەرا بە چۆڵەوانی. پەی هرووژمی زەمینی ئینا ئاماڎەکاریینە. مشۆم ئینە بزانیۆ. گرڎو ئی ئاماڎەکارییا پەی ئا ئامانجە ئەرەگیریانە.

پۊکەی مشۆم گەلەکەما ئامادە بۆ پەی ئانەی. جە ئیسەنە دەوڵەتو تورکی شەنو کەوو ئینەی مکەرۆ؛ ئیسرائیل لوا دلۍ لوبنانی، ملۆ دلۍ سوریایچ. ماچۆ کاتێ ئیسرائیل لوا دلۍ سوریای، منیچ متاوو ئا دەرفەتیە قۆزووە و سەرو سەرنیشت و ۋەرکۆتوو سوریای ئۆپراسیۆن دەسپنە بکەرو، وە کەسیچ قسۍ نمەکەرۆ. بەڵێ جە ئیساتێنە ئینا حیسابات و ڕاوجاو ئانەینە. گرڎو هرووژم و ئاماڎەکارییەکا پەی ئا ئامانجەینۍ. مشۆم فرە عال ئانەی بزانمۍ.

ئیساتۍ وستەنشا ڕۆژەڤۆ. ماچا ئیسرائیل ڕاڕەوو داودی وەش مکەرۆ و جە ئەردەنۆ دەس پنە مکەرۆ. سەرنیشتو عەرەبستان، سوریا، تەنەف، دێرەزۆر، شنگالی و موسڵی گێرۆوە. فرە باسو ئی مژاریە مکەرا. ماچا کاتێ ئیسرائیل ئی هەرمانا مکەرۆ ئێمەیچ ڕاڕەوۍ پەی ۋێما وەش مکەرمۍ. ئەردۆغان نەخشەکەش جە نەتەوە یۆگێرتەکایچەنە نیشانە دا. ئیساتۍ تەمامو کۆنسێپتەکەی سەرو ئی بنەمایێ ئەرەمەرزیان. هیچ شۆنیرەلوایۍ چی مژارەنە نیا.

مشۆم گەلەکەما عال ئینەی بزانۆ. جە چوارچێوەو جەنگی شۆڕشگێڵنی گەلی و ۋێپارێزنای، ڕێکوستەی و ئاماڎەکاری جە گرڎو بوارەکانە بکەرا و مشۆم ۋێشا پارێزنا. سەرکۆتەی پێوەسا بە جەنگو گەلی شۆڕشگێڵنیوە. پێوەسا بە ۋۍ پارێزنایۆ. پارێزنای بیەی و ئازادی لکەدریۍ ئانەینۍ. ئەگەر بتاومۍ ئینەی بکەرمۍ، جەنگو گەلی شۆڕشگێڵنی وەڵۍ وزمۍ، سەدەو ٢١ بۆ بە سەدەو گەلوو کوردی. هەرپاسە مەبۆ بە سەدەو گەلا ۋەرکۆتوو مېیامینی، سەدەو ژەنۍ. تەرسی هەنە بەڵام دەرفەتەکێچ فرێنۍ. دەرفەتیۍ گۆرۍ پەی هێزە ئازادیوازەکا مڕەخسنۆ. وەسێن با بەڕێکوستەیۍ بیمۍ. بە ئیراڎە و باوەڕدارییوە درێژە بە چالاکییەکاما بڎەیمۍ. بە دڵنیاییوە ئەنجامێوە گۆرە بەدەس مارمۍ.

پشێویە کۆمەڵایەتیەکۍ لکەدریۍ جەنگینۍ

تورکیانە پشێونیە کۆمەڵایەتیەکۍ عیلاقەی ڕاسەوخۆشا بە جەنگی بەردەوامیوە هەن. گرڎ دەرەنجامو جەنگین. بەڕاسی جەنگو قڕکەردەی دژ بە گەلوو کوردی بیەن بایزو پشێونیە جددییەکۆمەڵایەتیەکا. ئەخلاقش دلێنەبەرڎەن، ویژدانش ناستەن و گرڎو بەها کۆمەڵایەتییەکاش بە ئامانج گێرتەن. تنوتیژی گلێرگەنە وەڵا بیەنۆ. ۋەرو ئانەی ئی ئایدۆلۆژیە دەسەڵاتدارییە پەشتی بە جەنگی و تنوتیژی بینۆ. هەر پۊکەی ئیساتۍ دەسەڵاتداری پیای جە گرڎ شۆنێنە پەرەش ئەسان. هەرپاسە دژمنایەتی ۋەراۋەر بە زاوڵا و ژەنا زیاڎشا کەردەن. تنوتیژی دژو ژەنا بەتایبەت ئینا پەرە ئەساینە. چونکی ئینە ڕەگەز پەرەسی زیاڎ مکەرۆ.

ڕووانە ٢-٣ ژەنۍ و٢-٣ زاوڵۍ کوشیانە. ئینە کۆمکوژیێوە فرە جدییا. پۊکەی دۆڵەت ڕا پەی تنوتیژی دژو ژەنا مکەرۆوە و بەرەو وەڵێش بەرۆنە.

ڕاوجایۍ کە مشۆم ۋەرا ۋەرو ئینەینە بگیریۆنە ۋەر، پەرەداین بە ئەرەکۆشای ئازادیوازانەو ژەنا و پەروەردە و بەڕێکوستە کەردەیشانە. جە حەقەتینەنە پەرەپنەدای و ۋەرفراوانکەردەی ئەرەکۆشای هامبەشوو ژەنان. بە مەعنێوەتەر چی کاتەنە پەنەوازیێوە فرە بە ئەرەکۆشای هامبەشو ژەنا هەن.

هەرپاسە پەنەوازا جمېیەرو ژەنا تورکیای، ۋەرا ۋەر بە سیستەمو ئەشکەنجەی و گۆشەگیری ئیمرالی ناڕەزایی بەربڕا و هەڵوێسو ۋێشا جە دژو جەنگی کۆمکوژی دژو گەلوو کوردی نیشانە بڎا. ۋەروئانەی تنوتیژییەکۍ ۋەرا ۋەر بە ژەنا و زاوڵا سەرو ئی بنەمایە مکریا. جە لێوەتەرۆ سیاسەتو تنوتیژی و کۆمکوژی دژو ژەنا و زاوڵا سەرو بنەماو سیستەمو ئەشکەنجەی و گۆشەگیری ئیمرالی دژ بەگەلوو کوردی ملۆڕاوە. پەنەوازا ئی حەقەتینۍ پێسە ۋێشا بوینیا.

پۊکەی پەنەوازا جمېیەرو ژەنا تورکیای، ژەنا ڕۆشنۋیرۍ تورکیای جە دژو جەنگی و تنوتیژی و سیستەمو گۆشەگیری و ئەشکەنجەی ناڕەزایی ۋێشا نیشانە بڎا. هەرپاسە پەنەوازا چنی جمېیەرو ژەنا کوردی ئەرەکۆشایۍ هامبەش و یۆگێرتەی دەس پنە بکەرا. ئینەیچ فرە گرنگا.

پۊکەی پەنەوازا گرڎ شۆنێنە گرڎو ژەنا بەڕێکوستەی بکریا و ۋێپارێزنی ۋێشا قەوەت بکەرا و سەرو ئا بنەمایۍ گەشە بە ئەرەکۆشای هامبەشی بڎریۆ. هەرپاسە واوەیش مکەرووە کە پەنەوازا دژ بە جەنگی و گۆشەگیری ئەرەکۆشای بەرز بکریۆوە. بەدڵنیاییوە چارەسەری سەرو ئا بنەمایۍ مۍ دی.